De documentaire "Hockeymeisjes" biedt een fascinerend inkijkje in de wereld van jonge hockeytalenten bij een grote hockeyclub, waar de meiden alles op alles zetten voor hun sport. De documentaire, uitgezonden op NPO3, volgt de A1 van hockeyclub AH&BC (in de volksmond bekend als Amsterdam) gedurende een seizoen. Het is een verhaal over hockey, maar vooral over volwassen worden en keuzes maken.
AH&BC: Een club van formaat
AH&BC is een van de grootste hockeyclubs van Nederland, met bekende namen als Ellen Hoog, Kelly Jonker en Maria Verschoor in haar gelederen. De club staat bekend om haar successen en Amsterdamse branie. Trainer Eline Vermeulen vergelijkt de club met voetbalclub Ajax, beide clubs waar mensen tegenop kijken.
Een talentvolle lichting op een kruispunt
De meisjes A1 van Amsterdam is een uitzonderlijk talentvolle lichting. Maar liefst zeven speelsters spelen ook in het Nederlands jeugdteam. Dit team staat op een belangrijk punt in hun leven. Meerdere speelsters dromen van een carrière in de sport. Zoals Hanna zegt: "Olympische Spelen, Nederlands elftal, Dames 1, dat lijkt me allemaal supercool."
Tegelijkertijd staan de meiden voor belangrijke keuzes. Ze gaan bijna studeren en vragen zich af of ze bereid zijn om zo veel te laten voor de sport. Merel zegt in de documentaire: "Vanaf de bovenbouw op de middelbare school moet je een overweging maken, je leert dan jongens kennen en je wilt uitgaan." De speelsters moeten aan hoge verwachtingen voldoen in aanloop naar het landskampioenschap.
Regisseur Natasja van Wijk (47) legt uit waarom ze juist dit team wilde volgen: "Dit is zo’n talentvol team, tegelijkertijd staan al deze meiden nu voor een keuze. Het is het laatste jeugdteam voor Dames 1."
Lees ook: Een diepgaande blik op de historische prestaties van het Duitse Dames Hockeyteam.
Hockey boven alles?
Voor veel van de hockeymeisjes staat hockey op de eerste plaats. Sosha Benninga (16) zegt dat het echt om hockey draait en dat het soms belangrijker is dan school. Hanna beaamt dit: "Ik vind hockey wel echt veel belangrijker dan school." Ze traint 5 tot 6 keer per week, waardoor hockey soms belangrijker lijkt dan school. Toch wil ze ook een opleiding volgen.
De combinatie van topsport en school is niet altijd makkelijk. Hanna vertelt dat ze soms te laat op school komt of lessen mist omdat ze moet trainen of een wedstrijd moet spelen. Keeper Zoë vertelt dat op school alles voor haar wordt aangepast.
Het leven van een hockeymeisje betekent ook offers brengen op sociaal gebied. Als je zaterdag een belangrijke wedstrijd hebt, kun je vrijdag niet tot drie uur opblijven. Feestjes zijn vaak geen optie, of je moet eerder weg dan de rest. Maar als ze op het veld staan, genieten ze echt.
Een intiem inkijkje
De documentaire zit de hele tijd heel dicht bij de speelsters. We zien ze in de kleedkamer vlak voor de wedstrijd, in de rust wanneer er harde woorden vallen na een achterstand. Eén van de speelsters verdedigt zich met overslaande stem na een wissel. Van Wijk had niet verwacht dat ze zo'n intiem inkijkje zouden krijgen bij de club.
De documentaire toont de ontwikkeling van de meiden richting volwassenheid. Van Wijk: "Ik had niet verwacht dat ze ons zo toelieten. De ontwikkeling richting volwassenheid staat centraal."
Lees ook: De evolutie van hockey: een gedetailleerde analyse
Geen harde wereld
In tegenstelling tot de documentaire "Daar hoorden zij engelen zingen" over voetbalclub Ajax, toont "Hockeymeisjes" geen ontluisterend beeld van een harde wereld. Er zijn felle discussies na verloren wedstrijden, en teleurstelling als een speler een week op de bank zit, maar het wordt niet zo hard als bij Ajax. Van Wijk denkt dat dit komt omdat er in het hockey minder geld om gaat. "Geld maakt alles grimmiger."
Als Yasmin, die af en toe al meespeelt bij Dames 1, herexamen moet doen, krijgt ze een bemoedigend knikje van assistent-trainer Helen Lejeune-van der Ben: "Gaat goed komen."
Meer dan alleen hockey
"Hockeymeisjes" draait vooral om alles daaromheen. Spelers worden verliefd, doen examen en denken na over de toekomst. Sommigen hockeyen af en toe al mee bij Dames 1. Twee spelers die af en toe met het eerste meespelen moeten een herexamen doen. "Zij moeten soms in het weekend voor een essay op zaterdag én zondag hockeyen, dat gaat gewoon niet," zegt één van de spelers over hen.
Aan het einde van de documentaire blijkt dat sommige speelsters afhaken. Jonge meiden die hun jeugd in het teken stellen van één doel is een thema dat Van Wijk intrigeert. Ze volgde eerder de 12-jarige Mies tweeënhalf jaar terwijl ze haar droom om actrice te worden najaagt.
Inspirerend en angstaanjagend
De documentaires van Van Wijk zijn in zekere mate inspirerend. Maar het is misschien ook angstaanjagend hoe deze jonge meiden bereid zijn om zo veel leuke dingen op te geven. De kans dat de Nederlandse Mies het maakt in Hollywood is nihil en een carrière in hockey is ook onzeker.
Lees ook: Een overzicht van de carrière van Chloe Hockey en haar bijdrage aan het Nederlandse hockey.
De vader van Sosha, Marc Benninga - hij won Olympisch brons tijdens de Spelen in 1988 en is nu kinderarts - zegt aan de keukentafel tegen Hanna: "Ze zijn nu zo gefocust, dat ik me zorgen maak over hoe reëel ze zijn over hoe het daarna moet." Hockey is geen sport waarmee je je financieel onafhankelijk kan spelen. Van Wijk geeft in haar documentaires geen oordeel hierover.
De coming of age
Waar haar afgelopen twee documentaires gaan over jonge mensen die nog aan het begin van hun carrière staan, ging Van Wijks eerste documentaire juist over het einde van het werkend leven. In Niets blijft (2011) volgde ze zuivelhuis Kors in Amsterdam-Zuid, een ouderwetse kruidenierszaak die genoodzaakt is om na 55 jaar de deuren te sluiten. Waar vrouw Sjoukje uitkijkt naar het naderende pensioen, kan man Cees maar moeilijk afscheid nemen. Het is de coming of age die Van Wijk opzoekt bij jong en oud. Ze hoopt dan ook over een paar jaar een deel 2 maken van Hockeymeisjes.
BNN's "It Gets Better" en Malou's verhaal
Naast de documentaire "Hockeymeisjes" is er ook een ander programma van BNN dat de moeite waard is om te bekijken: "It Gets Better". In dit programma krijgen jongeren die ergens mee zitten een steuntje in de rug door een BN’er die in hetzelfde schuitje heeft gezeten.
Een voorbeeld hiervan is de 15-jarige Malou, die in een aflevering van "It Gets Better" te zien was. Malou heeft reuma en werd tijdens de opnames begeleid door Patrick Lodiers. Ze vertelt over haar ervaringen tijdens de opnames:
"Donderdagochtend om 9.30 uur stond ik oog in oog met Patrick Lodiers. Dat was best wel spannend. Er was ook een geluidsman, een cameraman, en een regisseuse. Maartje, met wie ik eerder had gesproken, was er ook bij dus die kende ik gelukkig al een beetje. De crew stelde mij gelukkig al vrij snel op mijn gemak. Patrick is een erg sympathieke, spontane man die er echt voor je is. Hij weet serieuze onderwerpen af te wisselen met grapjes. Ik voelde mij al vrij snel prettig en rustig en vergat bijna dat er een camera bij was."
De eerste opnamen werden gemaakt bij Reade in Amsterdam, het revalidatiecentrum waar Malou begeleid wordt. Vervolgens gingen ze naar haar school en het hockeyveld, waar ze vroeger ook hockeyde.
"Eigenlijk is er alleen met mijn beste vriendin gesproken. Rond half 6 was ik dan eindelijk weer thuis. Een erg leuke, spannende dag maar ook heel vermoeiend."