In de sportwereld, waar fysiek contact en snelheid vaak samenkomen, is bescherming van essentieel belang. Een van de meest cruciale beschermingsmiddelen is de gebitsbeschermer, ook wel bitje genoemd. Hoewel het doel van een bitje in verschillende sporten hetzelfde blijft - het beschermen van het gebit - zijn er wel degelijk verschillen in de vereisten en dus ook in de bitjes die gebruikt worden bij sporten zoals boksen en hockey. Dit artikel duikt in de wereld van de gebitsbescherming en onderzoekt de nuances tussen bitjes voor boksen en hockey.
Het Belang van een Gebitsbeschermer
Het dragen van een gebitsbeschermer is van groot belang bij sporten waarbij er risico is op impact op het gezicht. Geschat wordt dat ongeveer 35% van alle onopzettelijke verwondingen bij kinderen en jongvolwassenen tijdens het sporten gebeuren, waarvan 10% in het gezicht plaatsvindt. Een atleet heeft maar liefst 60 keer meer kans op schade aan het gebit als er geen gebitsbeschermer wordt gedragen. Gebitsbeschermers zijn ontworpen om over de bovenste rij tanden te worden gedragen en beschermen tegen gebroken tanden, afgesneden lippen en andere beschadigingen aan de mond. Daarnaast helpt een gebitsbeschermer om een klap in het gezicht op te vangen, waardoor het risico op een verwonding aan de lip, tong, gezicht of kaak wordt beperkt.
Soorten Gebitsbeschermers
Er zijn in principe drie soorten gebitsbeschermers beschikbaar:
- Kant-en-klare bitjes: Deze bitjes zijn voorgevormd en direct klaar voor gebruik. Ze hebben een standaard vorm en passen vaak niet goed, waardoor het ademen en praten moeilijk kan worden. Hierdoor bieden ze niet de optimale bescherming. Deze beschermers worden daarom vaker in de broekzak dan in de mond gedragen.
- Kook-en-bijt bitjes: Deze bitjes worden in heet water gelegd om ze te vervormen, waarna ze aangepast kunnen worden aan het gebit. Ze bieden een betere pasvorm dan kant-en-klare bitjes, maar het materiaal kan te dun worden op sommige plaatsen, wat de beschermende werking kan verminderen. Als deze gebitsbeschermers in heet water worden gelegd kunnen ze vervormen en zo worden aangepast aan het gebit. Deze gebitsbeschermers hebben een iets betere pasvorm dan kant-en-klare gebitsbeschermers.
- Op maat gemaakte bitjes: Deze bitjes worden speciaal ontworpen en gemaakt naar de pasvorm van het gebit door een tandarts of orthodontist. Ze bieden de beste pasvorm en bescherming, maar zijn over het algemeen duurder. Eerst moet een afdruk gemaakt worden van de bovenkaak (‘happen’). De tandtechnieker maakt hier dan een gebitsbeschermer op. De kosten van deze beschermers zijn hoog, maar ze gaan wel lang mee.
Verschillen tussen Bitjes voor Boksen en Hockey
Hoewel alle gebitsbeschermers in essentie hetzelfde doel dienen, zijn er belangrijke verschillen tussen de bitjes die gebruikt worden voor boksen en hockey:
Beschermingsniveau
- Boksen: Bij boksen is het risico op directe impact op het gezicht erg hoog. Daarom vereisen boksbitjes een maximale bescherming. Ze zijn vaak dikker en gemaakt van meerlagige materialen om de impact van harde stoten op te vangen en de kracht te verdelen.
- Hockey: Hoewel hockey ook een contactsport is, is de impact vaak minder direct en minder krachtig dan bij boksen. Hockeybitjes zijn over het algemeen dunner en bieden een goede basisbescherming tegen klappen van sticks of de bal.
Pasvorm en Comfort
- Boksen: Een goede pasvorm is cruciaal bij boksen, omdat het bitje stevig op zijn plaats moet blijven zitten, zelfs bij zware stoten. Op maat gemaakte bitjes zijn populair vanwege hun superieure pasvorm en comfort.
- Hockey: Comfort is ook belangrijk bij hockey, omdat spelers het bitje gedurende langere perioden moeten dragen. Een bitje dat goed past, zorgt ervoor dat de speler vrij kan ademen en communiceren.
Materiaal
- Boksen: Boksbitjes zijn vaak gemaakt van duurzame, schokabsorberende materialen zoals ethyleenvinylacetaat (EVA) met extra verstevigingen.
- Hockey: Hockeybitjes zijn meestal gemaakt van een enkele laag EVA of een vergelijkbaar materiaal. Duurdere bitjes hebben een meerlaagse bescherming voor een betere impactverdeling en bevatten meestal vormende gel voor meer comfort.
Prijs
- De prijs van een bitje hangt af van het beschermingsniveau, het materiaal en de pasvorm. Over het algemeen zijn op maat gemaakte bitjes duurder dan kant-en-klare of kook-en-bijt bitjes. Goede bitjes (€ 5 - € 10), betere bitjes (€10-25) en bitjes voor maximale bescherming (>€ 25).
Specifieke Overwegingen
Bitje met Beugel
Voor sporters met een beugel zijn er speciale beugelbitjes beschikbaar. Deze bitjes zijn ontworpen om over de beugel te passen en te voorkomen dat de beugel schade veroorzaakt aan de mond of omgekeerd. Ook tijdens de beugelbehandeling is een gebitsbeschermer nodig. Het beste kan je dan een beugelbitje gebruiken.
Lees ook: Comfortabel bitje kopen
Maat
Naast de prijs, het draagcomfort en de mate van bescherming, is het ook belangrijk om te kijken naar de maat van de bitjes. Er zijn twee verschillende maten hockeybitjes beschikbaar. Voor kinderen tot ongeveer 12 jaar, of tot ze al hun tanden hebben gewisseld, zijn er junior bitjes. Daarnaast zijn er senior bitjes ontworpen voor een bredere mond na het wisselen van de kiezen.
Onderhoud van een Gebitsbeschermer
Een goede hygiëne is essentieel voor het behoud van een gebitsbeschermer en de mondgezondheid. Spoel het af onder lauw water na elk gebruik en reinig het grondig met een milde zeep of speciale gebitsbeschermerreiniger. Het is belangrijk om je gebitsbeschermer schoon te houden om bacteriën te voorkomen. Je moet je gebitsbeschermer vervangen als deze beschadigd is, zoals scheurtjes of deuken vertoont. Het is essentieel om regelmatig de tandarts of orthodontist te bezoeken, niet alleen voor het controleren van je gebitsbeschermer, maar ook voor algemene tandheelkundige controles en onderhoud van je gebit.
Lees ook: Optimale bescherming op het veld