Handbal, een dynamische en snelle sport, kent een complex reglement dat vele nuances bevat. Wereldwijd is handbal niet overal even populair, voornamelijk omdat het een zaalsport is die afhankelijk is van de beschikbaarheid van sporthallen. Bovendien is handbal een relatief jonge sport die, in tegenstelling tot oudere sporten zoals voetbal, zich niet over een langere periode een solide positie heeft kunnen verwerven. Een belangrijk onderdeel van dit reglement betreft de bescherming van de keeper in het doelgebied. Dit artikel biedt een uitgebreid overzicht van de relevante regels en de context waarin ze worden toegepast.
De Basisprincipes van het Handbalspel
Om de regels rondom het doelgebied en de keeper goed te begrijpen, is het belangrijk om eerst de basisprincipes van het handbalspel te kennen.
Team Samenstelling en Wissels
Een handbalteam bestaat uit maximaal 14 spelers, waarvan er zeven tegelijkertijd op het veld staan: zes veldspelers en één doelverdediger. De overige zeven spelers fungeren als wisselspelers. Een vliegende wissel tussen veld- en wisselspelers is toegestaan, mits deze plaatsvindt binnen de wisselzone, die zich aan de lange zijde van het speelveld bevindt, beginnend vanaf de middellijn 4,5 meter naar links en rechts. Het ongeoorloofd overschrijden van de wissellijn resulteert in een wisselfout, wat bestraft wordt met een vrije worp voor de tegenpartij en een tijdelijke uitsluiting van de betreffende speler.
In hogere divisies passen sommige teams de tactiek toe om bij een aanval de doelverdediger te vervangen door een extra veldspeler, waardoor er zeven veldspelers zijn om de aanval uit te voeren. Bij balverlies wordt de doelverdediger weer ingewisseld. Deze tactiek wordt voornamelijk gebruikt in belangrijke wedstrijden, bijvoorbeeld wanneer de stand vlak voor het einde van de wedstrijd gelijk is.
Speeltijd en Verlengingen
Een handbalwedstrijd bestaat doorgaans uit twee speelhelften van 30 minuten. Voor jeugdteams worden soms kortere speeltijden gehanteerd. Bij wedstrijden waar een winnaar vereist is (zoals bekerwedstrijden) en de stand na 60 minuten gelijk is, volgen er twee verlengingen van elk 5 minuten. Indien er na de tweede verlenging nog geen winnaar is, wordt de beslissing bepaald door 7-meterworpen. Uitgesloten, gediskwalificeerde of weggestuurde spelers mogen hier niet aan deelnemen. Elk team wijst vijf spelers aan die om de beurt een 7-meterworp uitvoeren.
Lees ook: Keeper bescherming in zaalvoetbal
Het Speelveld
Het handbalveld meet 40 x 20 meter en is begrensd door diverse lijnen:
- Zijlijnen en achterlijnen: Omsluiten het veld.
- Middenlijn: Loopt door het midden van het speelveld.
- Doelgebied: Een ononderbroken halve cirkel met een straal van 6 meter. Dit gebied is primair bestemd voor de doelverdediger.
- Vrijeworplijn: Een gestippelde lijn op 9 meter afstand van het doel.
- 7-meterlijn: Tussen de doelcirkel en de vrijeworplijn.
- Wissellijn: Aan een van de zijlijnen, 4,5 meter naar rechts en links vanaf de middenlijn.
De Bal
De handbal is gemaakt van kunststof of leer en varieert in diameter afhankelijk van het geslacht en de leeftijd van de teams. Een handbal voor herenteams is ongeveer 10 cm kleiner dan een voetbal, maar weegt hetzelfde. Hierdoor kunnen handballers de bal beter grijpen en harder gooien. Vaak wordt de bal behandeld met hars om de grip te verbeteren.
Spelregels Tijdens het Spel
- Spelers mogen de bal maximaal drie seconden vasthouden en slechts drie stappen zetten met de bal in de hand.
- De bal mag met de handen, armen, hoofd, romp, bovenbeen of knie worden geworpen, opgevangen, gestopt en geslagen. Contact met onderbenen en voeten is niet toegestaan.
- Een speler kan in balbezit komen door de bal met open hand van de tegenspeler te veroveren.
- Het hinderen van een speler door vastgrijpen, omklemmen, stoten of vasthouden wordt gezien als een overtreding en bestraft met een vrije worp. Een gele kaart is een waarschuwing, een tweede overtreding leidt tot een 2-minuten uitsluiting, en een rode kaart betekent diskwalificatie en uitsluiting voor de rest van de wedstrijd.
Spelhervattingen
- Beginworp: Na het beginsignaal van de scheidsrechter, uitgevoerd in het midden van het speelveld. De speler moet met één voet de middenlijn aanraken en de andere voet op de eigen helft hebben.
- Vrije Worp: Toegekend na overtredingen, bijvoorbeeld als een speler van de aanvallende ploeg binnen de doelcirkel komt. De vrije worp wordt uitgevoerd op de plek van de overtreding, of bij overtredingen binnen 9 meter van het doel, op de vrijeworplijn.
- Inworp: Wanneer de bal buiten het speelveld komt.
- Uitworp: Uitgevoerd door de doelverdediger wanneer de bal over de doellijn gaat en voor het laatst is aangeraakt door de aanvallende ploeg, de doelverdediger zelf, of wanneer de bal in het doelgebied blijft liggen. De keeper mag maximaal 4 meter voor zijn doel staan.
- 7-meterworp: Toegekend bij het verhinderen van een duidelijke doelkans door een overtreding of het betreden van het doelgebied.
Bescherming van de Keeper: De Kern van de Regels
De regels rondom het doelgebied zijn primair bedoeld om de keeper te beschermen en eerlijk spel te waarborgen. Het doelgebied, gemarkeerd door de halve cirkel met een straal van zes meter rond het doel, is in principe het exclusieve domein van de keeper.
Betreden van het Doelgebied
Een van de belangrijkste regels is dat veldspelers het doelgebied niet mogen betreden. Dit geldt zowel voor aanvallende als verdedigende spelers. Het betreden van het doelgebied door een aanvallende speler resulteert in een vrije worp voor de verdedigende partij. Als een verdedigende speler het doelgebied betreedt, kan dit leiden tot een 7-meterworp voor de aanvallende partij, mits er sprake is van een duidelijke scoringskans die daardoor wordt verhinderd.
Uitzonderingen en Nuances
Er zijn echter enkele uitzonderingen op deze regel. Een speler mag het doelgebied betreden als:
Lees ook: Essentiële keepersuitrusting
- De speler de bal al heeft losgelaten voordat hij/zij het gebied betreedt.
- De speler het doelgebied betreedt zonder de intentie om een voordeel te behalen.
- De speler door een actie van een tegenstander gedwongen wordt het doelgebied te betreden.
In deze gevallen zal de scheidsrechter beoordelen of er sprake is van een overtreding die bestraft moet worden.
De Rol van de Keeper
De keeper heeft binnen het doelgebied een speciale status. Hij/zij mag de bal met elk deel van het lichaam aanraken om een doelpunt te voorkomen. De keeper mag zich ook buiten het doelgebied begeven, maar is dan onderworpen aan dezelfde regels als de veldspelers. Een belangrijke regel voor de keeper is dat hij/zij de bal niet langer dan drie seconden mag vasthouden en niet meer dan drie stappen mag zetten met de bal in de hand. Anders dan bij voetbal, waarbij de keeper bij de doellijn moet blijven, mag de keeper bij handbal maximaal 4 meter voor zijn doel staan.
Sancties en Strafworpen
Het overtreden van de regels rondom het doelgebied kan leiden tot verschillende sancties:
- Vrije Worp: Toegekend aan de tegenpartij wanneer een speler onrechtmatig het doelgebied betreedt of een andere overtreding begaat.
- 7-meterworp: Toegekend wanneer een duidelijke scoringskans wordt verhinderd door een overtreding in het doelgebied.
- Persoonlijke Straf: Afhankelijk van de ernst van de overtreding kan een speler een waarschuwing (gele kaart), een 2-minuten uitsluiting, of een diskwalificatie (rode kaart) ontvangen.
Controverses en Interpretaties
De regels rondom het doelgebied zijn niet altijd eenduidig en kunnen leiden tot discussies en verschillende interpretaties. Scheidsrechters spelen een cruciale rol bij het beoordelen van situaties en het handhaven van de regels. Factoren die een rol spelen bij de beoordeling zijn onder meer de intentie van de speler, de impact van de actie op het spel, en de consistentie in de toepassing van de regels.
Hands in het Voetbal: Een Vergelijking
Hoewel dit artikel zich richt op handbal, is het interessant om een korte vergelijking te maken met de handsregels in het voetbal. In het voetbal is de handsregel een van de meest controversiële regels. Het basisprincipe is dat een veldspeler de bal niet opzettelijk met de hand of arm mag aanraken. Er zijn echter veel nuances en interpretaties die tot discussie leiden.
Lees ook: Humphrey Mijnals in Oranje
Basisregels rondom Hands
Hands wordt gedefinieerd als het onreglementair contact van de bal met de arm of hand van een veldspeler. In de meeste gevallen wordt balcontact met de arm als hands beschouwd, tenzij de arm langs of voor het lichaam wordt gehouden. Een begrip als ‘aangeschoten hands’ is in principe verwaarloosbaar.
Wanneer is het Hands?
De beoordeling van hands is complex en hangt af van de positie van de arm en de intentie van de speler. De arm begint vanaf de onderkant van de oksels. Contact met de schouder wordt niet als hands beschouwd.
Aanvallend vs. Verdedigend Hands
Sinds 2020 wordt er een verschil gemaakt tussen aanvallend en verdedigend hands. Bij verdedigend hands mag de bal de arm raken als deze in een natuurlijke positie is. Bij aanvallend hands mag er geen voordeel worden behaald door balcontact met de arm, zelfs niet als de armen langs het lichaam hangen.
Sancties
Onopzettelijk hands wordt meestal niet bestraft met een kaart, tenzij het een veelbelovende aanval onderbreekt. Opzettelijk hands kan leiden tot een gele of rode kaart, afhankelijk van de situatie.
Praktijkvoorbeelden
Er zijn talloze voorbeelden van controversiële handsballen in het voetbal. De interpretatie van de scheidsrechter en de VAR (video assistant referee) is vaak doorslaggevend. Een bekend voorbeeld is de handsbal van Diego Maradona in de kwartfinale van het WK in 1986, die bekend staat als "de hand van God".
Andere Relevante Sporten: Hockey
Naast handbal en voetbal is het interessant om te kijken naar de regels in andere sporten, zoals hockey.
Teams en Scheidsrechters
Hockey wordt gespeeld door twee teams van elk 11 spelers, inclusief een keeper. Er zijn altijd twee scheidsrechters op het veld, die verantwoordelijk zijn voor een helft van het speelveld. Bij finalewedstrijden is er soms ook een VAR aanwezig.
Taken van de Scheidsrechters
De scheidsrechters grijpen in bij overtredingen, houden de score bij, en zorgen voor een sportief verloop van de wedstrijd. Ze delen ook straffen uit in de vorm van kaarten.
De Keeper
De keeper in hockey draagt beschermende kleding, waaronder een helm en beenbeschermers, om zich te beschermen tegen de harde hockeyballen.
Benodigdheden om Hockey te Spelen
Om hockey te spelen heb je een hockeystick, bitje, hockeyschoenen, handschoen(en), scheenbeschermers en een tenue nodig.
De Hockeywedstrijd
Een hockeywedstrijd duurt 70 minuten, verdeeld over vier kwarten van 17,5 minuten. Er zijn korte pauzes tussen de kwarten.
Scoren
Bij veldhockey mag er alleen gescoord worden als de bal binnen de cirkel van de tegenpartij wordt geraakt en in zijn geheel over de doellijn gaat.
tags: #bescherming #keeper #doelgebied #regels