De KNVB heeft recentelijk wijzigingen doorgevoerd in de regels omtrent het wisselen van spelers in diverse competities. Deze aanpassingen zijn bedoeld om het spelplezier te verhogen, de ontwikkeling van spelers te bevorderen en rekening te houden met de drukke speelkalenders, mede veroorzaakt door de coronapandemie. Dit artikel biedt een gedetailleerd overzicht van de nieuwe wisselregels, onderverdeeld naar de verschillende categorieën binnen het voetbal.
Standaardvoetbal en Vrouwenvoetbal
In het standaardvoetbal (amateurvoetbal) en het vrouwenvoetbal (Eredivisie t/m 3e klasse) is het aantal toegestane wisselspelers verhoogd van 3 naar 5. Om te voorkomen dat het spel te vaak wordt onderbroken, mogen deze 5 wissels worden doorgevoerd in maximaal 3 wisselmomenten per wedstrijd, exclusief de rust. Een speler die eenmaal is gewisseld, mag niet meer aan de wedstrijd deelnemen.
Jeugdvoetbal: Onder 14 t/m Onder 16
Voor jongens in de leeftijdscategorieën Onder 14 tot en met Onder 16 (divisies en Hoofdklassen) is het aantal wisselspelers verhoogd van 5 naar 7. Hierbij is het toegestaan dat een eerder gewisselde speler weer terugkeert in de wedstrijd. Teams mogen maximaal zeven wisselspelers op de bank plaatsen. Er zijn voor de teams 7 wisselbewegingen toegestaan waarbij een eerder gewisselde speler ook terug mag keren in de wedstrijd. Dit betekent dat in totaal zeven keer een speler gewisseld mag worden. Dit kan dus zeven keer een nieuwe speler zijn, maar bijvoorbeeld ook vijf keer een nieuwe speler en twee keer een eerder gewisselde speler. Om te voorkomen dat het spel te vaak stilligt gelden er per team maximaal 2 wisselbeurten per helft en 1 wisselbeurt in de rust.
Betaald Voetbal en Top Amateurvoetbal
Clubs in het betaald voetbal (Eredivisie en Keuken Kampioen Divisie) en de senioren en oudste jeugdcategorieën in categorie A van het amateurvoetbal mogen vijf wissels doorvoeren. Deze regel werd in het seizoen 2020/’21 al ingevoerd om spelers te ontlasten tijdens het drukke voetbalseizoen als gevolg van de coronapandemie. Gezien de aanhoudende onzekerheden rondom het coronavirus, is besloten om deze regeling te handhaven. Deze regeling geldt komend seizoen onder meer voor de Eredivisie, de Keuken Kampioen Divisie, de TOTO KNVB Beker en de Pure Energie Eredivisie Vrouwen.
De Eredivisie CV, de CED en alle technisch directeuren van de Nederlandse betaald voetbalorganisaties zijn positief over de mogelijkheid tot vijf keer wisselen komend seizoen. De speeldagenkalender zit opnieuw voller dan eerdere jaren, met slechts één vrije midweek in het najaar en één in het voorjaar, een kortere winterstop en een extra interlandperiode in januari. Zo’n tien andere Europese landen maken ook gebruik van de mogelijkheid tot vijf keer wisselen.
Lees ook: Korfbalregels: Wat is er nieuw?
Hoe Werken de Vijf Wissels Tijdens Reguliere Wedstrijden?
- Tijdens de wedstrijd mag elk team maximaal vijf spelers wisselen;
- Voor die vijf wissels mogen tijdens de wedstrijd drie wisselmomenten worden gebruikt. Dit is om te voorkomen dat het spel te vaak stilligt;
- Naast die drie wisselmomenten mag ook tijdens de rust worden gewisseld.
Hoe Werkt Het in Wedstrijden Waar Wordt Verlengd?
- Bij een verlenging mag elk team één extra speler wisselen (ook als het maximum van vijf al is bereikt);
- Bij een verlenging krijgt elk team één extra wisselmoment (ook als het maximum van drie wisselmomenten al is bereikt);
- Naast het extra wisselmoment mag ook voor aanvang van de verlenging en in de rust van de verlenging worden gewisseld.
- Als een team tijdens de wedstrijd het maximum van vijf wissels en/of drie wisselmomenten niet heeft gebruikt, mogen die gebruikt worden tijdens de verlenging.
Wisselbeleid in het Amateurvoetbal: Een gedetailleerd overzicht
Om een helder overzicht te bieden, volgt hier een gedetailleerde beschrijving van het wisselbeleid in het amateurvoetbal, gespecificeerd per categorie:
Categorie A Senioren (Mannen, Vrouwen en Junioren JO18/JO19)
- Aantal wissels: 5
- Wisselmomenten: Maximaal 3 tijdens de wedstrijd (exclusief de rust).
Categorie A Junioren (JO15 t/m JO17 en MO17 divisies)
- Aantal wisselbewegingen: 7
- Wisselmomenten: Maximaal 4 (3 tijdens de speeltijd en 1 in de rust).
- Gewisselde spelers mogen bij een volgend wisselmoment weer terugkeren in het veld. Omdat er 4 wisselmomenten zijn (3 tijdens de speeltijd en 1 tijdens de rust), kunnen in totaal 28 wisselbewegingen plaatsvinden.
O19 en ouder categorie A
Vanaf de leeftijdscategorie Onder 19 (O19) geldt dat er tijdens een wedstrijd 4 wisselmomenten zijn toegestaan: 3 momenten tijdens de speeltijd en 1 moment in de rust. Binnen deze wisselmomenten mogen in totaal 5 spelers gewisseld worden gedurende de hele wedstrijd. Gewisselde spelers mogen niet opnieuw meespelen nadat zij zijn vervangen.
O13, O14 categorie A en gehele categorie B
In de O13, O14 categorie A en gehele categorie B mag onbeperkt gewisseld worden met maximaal 7 wisselspelers. Dit houdt in dat spelers op elk moment tijdens de wedstrijd kunnen worden gewisseld, zonder beperking in het aantal wisselbewegingen. In de O13 en O14 wordt vliegend wisselen toegepast. Dit betekent dat spelers gewisseld kunnen worden zonder dat het spel hiervoor hoeft te worden onderbroken. De wissel kan dus plaatsvinden terwijl het spel doorgaat. In de O15 en ouder vindt het wisselen op de traditionele manier plaats. Dit houdt in dat het spel eerst stil moet liggen en de wissel alleen met toestemming van de scheidsrechter mag worden uitgevoerd.
Extra Wissel bij Hersenschuddingen
In de tweede helft van afgelopen seizoen vond in de Eredivisie en de Keuken Kampioen Divisie een pilot plaats die het teams toestaat een extra wissel toe te passen als bij een speler het vermoeden bestaat dat hij een hersenschudding heeft. Binnenkort wordt duidelijk of deze pilot een vervolg krijgt in zowel het betaald voetbal als het amateurvoetbal. Elk team mag één witte wissel doorvoeren. 'Maar doe je dat, dan mag de tegenstander óók een extra wissel toepassen. Het is goed dat rekening wordt gehouden met de gezondheid van de spelers, maar het competitiebestuur had liever gezien dat het aantal witte wissels onbeperkt was gebleven', schrijft Bluyssen. Dit kan namelijk een probleem opleveren als twee spelers van één team met elkaar in botsing komen en allebei hoofdletsel oplopen. 'Dan moet de trainer kiezen wie de witte wissel is.
Overige Nieuwe Regels en Aanpassingen
Naast de wisselregels heeft de KNVB nog andere nieuwe regels doorgevoerd. Zo mogen alleen de aanvoerders nog spreken met de arbitrage, wil de KNVB gestaakte wedstrijden zo snel mogelijk uitspelen en wordt de 'witte wissel' - een wissel als gevolg van hoofdletsel - permanent.
Lees ook: Wisselen tijdens beslissende momenten
Spelers die geen aanvoerder zijn en toch met de scheidsrechter in discussie gaan, krijgen een gele kaart. De regel gaat ook gelden in het amateurvoetbal, zo vertelt Bluyssen. 'Overigens wil ik nog wel even zeggen dat de Engelse bond en de KNVB vorig jaar al een aanpassing hebben gedaan. We wilden niet dat er meerdere spelers op de scheidsrechter kwamen afstormen en bestraften dat.
De KNVB wil vanwege de overvolle speelkalender anders omgaan met gestaakte wedstrijden. 'Als Ajax vorig seizoen na het gestaakte thuisduel met Feyenoord en de gestaakte uitwedstrijd bij RKC veel verder was gekomen in Europa, dan waren we echt in de problemen gekomen', zegt Bluyssen, die aangeeft dat een definitief gestaakte wedstrijd binnen drie weken moet worden uitgespeeld. 'Blijkt op de wedstrijddag al dat dit niét mogelijk is, dan wordt het restant de volgende dag gespeeld. We beseffen dat dit - zoals in het geval van de botsing van RKC-keeper Etienne Vaessen - qua emoties lastig kan zijn, maar het móét.
Verder loopt de klok in het stadion bij blessuretijd in het nieuwe seizoen door, zodat de stadionbezoeker kan zien hoeveel van de extra tijd er gespeeld is en hoeveel er nog te spelen is. Beslissingen van de scheidsrechter - die door de VAR naar het scherm is geroepen voor een herbeoordeling - worden uitgelegd in het stadion. 'Nu komt het voor dat televisiekijkers wel uitleg krijgen van de commentator, terwijl mensen zich in het stadion afvragen wat er precies is gebeurd. Dat we hiermee in de beker starten, komt door het feit dat we in een gesloten competitie willen kijken waar we tegenaan lopen.
Tot slot zet de KNVB de regel dat wedstrijden tijdelijk worden gestaakt als er voorwerpen op het veld worden gegooid voort. In de laatste vijf maanden zijn er nog maar twee wedstrijden geweest waarbij de spelers en arbitrage tijdelijk naar binnen gingen. 'Dat komt enerzijds doordat er bijna niets meer wordt gegooid, dus dat het besef er bij de fans is dat dit écht niet meer kan, en anderzijds doordat we de arbitrage vragen situationeel naar zaken te kijken en de mogelijkheid bieden op het veld te blijven. Niet in elk geval hoeven zij meer van het veld af.
Correctie Informatie O14 A-Categorie
In de O14 in categorie A mag er dit seizoen onbeperkt (door)gewisseld worden. In de Wedstrijdzaken app en op voetbal.nl werd de afgelopen weken aangegeven dat er in de O14 in categorie A beperkt gewisseld mocht worden. De informatie die in de Wedstrijdzaken app en op voetbal.nl staat is foutief, waardoor er een wijziging heeft plaatsgevonden voor het invullen van het mDWF voor teams die uitkomen in de O14 A-categorie. Er mag namelijk onbeperkt (door)gewisseld worden. Het gevolg hiervan is dat teams geen basiselftal meer hoeven op te geven maar alleen hun volledige selectie. Dit is hetzelfde zoals dat momenteel voor de B-categorie gebeurt.
Lees ook: Wissels in het voetbal: Wat je moet weten
Verschillen A- en B-Categorie bij Senioren
De verschillen tussen de A categorie en B categorie van de KNVB bij senioren zijn vooral te vinden in de indelingen, afgelastingen, uitstel van wedstrijden en spelregels.
Indelingen
De A categorie bestaat uit de klassen waarbij de teams spelen met verplichte promotie en degradatie, zoals de 2e Divisie t/m de reserve 2e klasse bij de heren en de Eredivisie Vrouwen t/m de 3e klasse bij de Dames.
Afgelastingen
De A categorie heeft voorrang op de B categorie bij het vaststellen van de wedstrijden. Dit betekent dat als er sprake is van een beperkte beschikbaarheid van velden, de wedstrijden in de A categorie doorgaan en de wedstrijden in de B categorie worden afgelast.
Uitstel van Wedstrijden
De A categorie heeft minder mogelijkheden om wedstrijden uit te stellen dan de B categorie. Voor de A categorie geldt dat een verzoek tot uitstel alleen kan worden ingediend als er sprake is van overmacht, zoals extreme weersomstandigheden, een sterfgeval of een calamiteit. Voor de B categorie geldt dat een verzoek tot uitstel ook kan worden ingediend als er sprake is van een gebrek aan spelers, bijvoorbeeld door blessures, ziekte, vakantie of schorsing. Het verzoek tot uitstel moet wel altijd in overleg met de tegenstander en de KNVB worden gedaan.
Spelregels
De spelregels voor de A categorie en B categorie zijn grotendeels hetzelfde, maar er zijn enkele verschillen die afhankelijk zijn van de leeftijdscategorie, het geslacht en het niveau van de teams. Hier zijn enkele voorbeelden van de verschillen:
- Wisselspelers: In de A categorie mogen de teams maximaal 5 wisselspelers gebruiken.