Het Belgische voetbal kent een rijke en soms verrassende geschiedenis. Van de vroege dagen van de sport tot de moderne successen, België heeft een belangrijke rol gespeeld in de ontwikkeling van het voetbal in Europa en de wereld. Dit artikel duikt in de hoogtepunten van het Belgische voetbal, met een focus op de kampioenschappen en de unieke prestaties die de sport in België hebben gevormd.
Het Europees Kampioenschap Voetbal: Een Overzicht
Het Europees kampioenschap voetbal voor mannen, vaak afgekort tot EK voetbal, is een prestigieus toernooi dat om de vier jaar wordt gehouden. Het is een kampioenschap voor Europese landen en wordt afgewisseld met het Wereldkampioenschap voetbal, waardoor er om de twee jaar een van beide toernooien plaatsvindt. De meest recente editie was in 2016 in Frankrijk, en de volgende editie is gepland voor 2024.
Oorspronkelijk zou het toernooi in 2020 plaatsvinden, maar door de uitbraak van het coronavirus werd het met een jaar uitgesteld. Duitsland en Spanje delen het record voor de meeste EK-titels, met elk drie overwinningen. Portugal is de huidige kampioen sinds 2016. Nederland heeft één keer de titel gewonnen, in 1988 tijdens het EK in West-Duitsland. België behaalde de derde plaats in 1972 en de tweede plaats in 1980, wat nog steeds de beste prestatie is voor het land.
België's Vroege Roem: Olympisch Goud in 1920
Wist u dat België in 1920 door de internationale media werd geroemd als ‘eerste wereldkampioen voetbal’? Tussen 28 augustus en 2 september 1920 vond in België het eerste grote voetbaltoernooi van Europa en bij uitbreiding ter wereld plaats. In de zomer van 1920 in Antwerpen dansten de Belgen op het ritme van de Rode Duivels, die toen het Olympisch voetbalgoud wonnen. De internationale pers doopte hen tot ‘wereldkampioenen’.
De Rode Duivels versloegen achtereenvolgens Spanje (3-1, met wereldkeeper Zamora), Nederland (3-0, Derby der Lage Landen in de halve finale) en Tsjecho-Slowakije (2-0, de grote favoriet voor de eindzege). Dit verhaal van vreugde en verdriet is direct verbonden met ‘de Groote Oorlog 1914-1918’.
Lees ook: De iconische nummer 10
In een normaal land zou dit een gegeven zijn dat elke voetballiefhebber kent, waar de voetbalbond fier op is en de samenleving mee uitpakt omwille van de bijzondere maatschappelijke waarde rond de thema’s ‘vaderland, vrijheid, vrede, vluchtelingensolidariteit’. Daarom wordt 2 september uitgeroepen tot ‘dag van het Belgische voetbalerfgoed’.
De Weg naar de Finale
Het toernooi was niet zonder uitdagingen. Vlak voor de wedstrijd tegen Spanje keerde een groot aantal Belgische toeschouwers zich tegen hun eigen team, uit onvrede over de selectie van de spelers. Ondanks deze tegenstand won België de wedstrijd.
De finale tegen Tsjecho-Slowakije was een tumultueuze gebeurtenis. Zeven minuten voor de rust ging het mis toen Coppée gevaarlijk opzette en een Tsjechische verdediger hem een schop gaf, waardoor hij neerviel. Dit leidde tot protesten van de Tsjechen en uiteindelijk verlieten ze het veld. Desondanks werd België uitgeroepen tot winnaar.
Jupiler Pro League: Een Overzicht van de Kampioenen
Sinds 1895 wordt in België profvoetbal gespeeld. De competitie, die standaard van de nazomer tot ongeveer mei loopt, is al 118 keer gestart (tot 2020). Anderlecht is de club die het vaakst kampioen werd.
De competitie begon als de Coupe de Championnat in 1895, met zeven verschillende clubs. In 1900 werd de naam veranderd naar Ere Afdeling (Division d'honneur in het Frans). In 1952 werd de naam opnieuw veranderd naar Eerste Klasse (Division 1 in het Frans). Vanaf 1998 draagt de Belgische competitie de naam van het biermerk Jupiler. Sinds 2008 heet de competitie de Jupiler Pro League, ook wel Eerste klasse A genoemd. Vanaf het seizoen 2009-2010 wordt een play-off afgewerkt door de zes best presterende clubs na de reguliere competitie om te bepalen wie de kampioen wordt.
Lees ook: Voetbaluitslagen België: Een compleet overzicht
Kampioenen van de Jupiler Pro League tot en met 2020
Hieronder volgt een overzicht van alle kampioenen tot en met 2020, met de vermelding dat tijdens de Eerste Wereldoorlog en bij het begin en eind van de Tweede Oorlog (1940 en 1945) geen competitie werd gespeeld of afgemaakt:
- 1895-1896: FC Liégeois
- 1896-1897: Racing Club de Bruxelles
- 1897-1899: FC Liégeois
- 1899-1903: Racing Club de Bruxelles
- 1903-1907: Union Sint-Gillis
- 1907-1908: Racing Club de Bruxelles
- 1908-1910: Union Sint-Gillis
- 1910-1911: Cercle Sportif Brugeois
- 1911-1912: Daring Club de Bruxelles
- 1912-1913: Union Sint-Gillis
- 1913-1914: Daring Club de Bruxelles
- 1919-1920: FC Brugeois
- 1920-1921: Daring Club de Bruxelles
- 1921-1922: Beerschot AC
- 1922-1923: Union Sint-Gillis
- 1923-1926: Beerschot AC
- 1926-1927: RCS Brugeois
- 1927-1928: Beerschot AC
- 1928-1929: Royal Antwerp
- 1929-1930: RCS Brugeois
- 1930-1931: Royal Antwerp
- 1931-1932: Lierse SK
- 1932-1935: Union Sint-Gillis
- 1935-1937: Daring Club de Bruxelles
- 1937-1939: Beerschot AC
- 1940-1942: Lierse SK
- 1942-1943: RFC Malinois
- 1943-1944: Royal Antwerp
- 1945-1946: RFC Malinois
- 1946-1947: Anderlecht
- 1947-1948: RFC Malinois
- 1948-1951: Anderlecht
- 1951-1953: RFC Liégeois
- 1953-1956: Anderlecht
- 1956-1957: Royal Antwerp
- 1957-1958: Standard Luik
- 1958-1959: Anderlecht
- 1959-1960: Lierse SK
- 1960-1961: Standard Luik
- 1961-1962: Anderlecht
- 1962-1963: Standard Luik
- 1963-1968: Anderlecht
- 1968-1971: Standard Luik
- 1971-1972: Anderlecht
- 1972-1973: Club Brugge
- 1973-1974: Anderlecht
- 1974-1975: RWD Molenbeek
- 1975-1978: Club Brugge
- 1978-1979: KSK Beveren
- 1979-1980: Club Brugge
- 1980-1981: Anderlecht
- 1981-1983: Standard Luik
- 1983-1984: KSK Beveren
- 1984-1987: Anderlecht
- 1987-1988: Club Brugge
- 1988-1989: KV Mechelen
- 1989-1990: Club Brugge
- 1990-1991: Anderlecht
- 1991-1992: Club Brugge
- 1992-1995: Anderlecht
- 1995-1996: Club Brugge
- 1996-1997: Lierse SK
- 1997-1998: Club Brugge
- 1998-1999: KRC Genk
- 1999-2001: Anderlecht
- 2001-2002: KRC Genk
- 2002-2003: Club Brugge
- 2003-2004: Anderlecht
- 2004-2005: Club Brugge
- 2005-2007: Anderlecht
- 2007-2009: Standard Luik
- 2009-2010: Anderlecht
- 2010-2011: KRC Genk
- 2011-2014: Anderlecht
- 2014-2015: KAA Gent
- 2015-2016: Club Brugge
- 2016-2017: Anderlecht
- 2017-2018: Club Brugge
- 2018-2019: KRC Genk
- 2019-2020: Club Brugge
In totaal werden er zestien verschillende clubs kampioen van de hoogste divisie in het Belgische voetbal. Zeven van deze zestien clubs zijn niet meer actief in het profvoetbal.
Uitgelichte Kampioenen tot en met 1945
Van de tien verschillende clubs die tot en met 1945 kampioen werden, zijn er vijf niet meer actief als betaald voetbalclub. Een aantal van de clubs die voor 1946 kampioen werden, zijn de moeite waard om uitgelicht te worden:
- Union Sint-Gillis: Voor het einde van de Tweede Wereldoorlog behaalde Union elf kampioenschappen. Zelfs 75 jaar later staat de club nog op de derde positie als het gaat om de meest behaalde kampioenschappen. Na 1935 won Union geen enkele keer een voetbalseizoen.
- Beerschot AC: Beerschot AC was in 1945 de club op de tweede positie met het meeste aantal kampioenschappen. Van 1922 tot en met 1939 behaalde de club zeven kampioenschappen.
- Cercle Brugge: Cercle Brugge is na Union de enige club die al haar kampioenschappen voor het eind van de Tweede Wereldoorlog behaalde. In 1911, 1927 en 1930 was de club uit Brugge de beste van allemaal.
Uitgelichte Kampioenen vanaf 1946
- Anderlecht: Voordat Anderlecht kampioen werd, schommelde de club tussen de twee divisies. In het seizoen 1946-1947 werd Anderlecht voor het eerst kampioen. Sinds het eerste kampioenschap lukte het Anderlecht al vrij snel om recordkampioen te worden.
- Club Brugge: Club Brugge werd in 1920 voor het eerst kampioen, toen onder de naam FC Brugeois. Pas 53 jaar later konden de fans weer een landskampioen vieren. Van 1967 tot 1972 werd Club Brugge vijf keer tweede, waarna het in 1973 eindelijk voor de tweede keer in de geschiedenis wel raak was.
- Standard Luik: Standard Luik is de vierde club die tien of meer keer kampioen werd van België. In 1958 was het voor het eerst raak. Van 1969 tot en met 1971 lukte het de club uit Luik om drie maal achter elkaar kampioen te worden.
- Genk en Gent: KRC Genk is de club die het vaakst kampioen werd na Anderlecht en Club Brugge nadat de eeuwwisseling in 2000 plaatsvond. In 2002, 2011 en 2019 werd de club uit Genk kampioen. KAA Gent behaalde in 2015 een primeur door als zestiende club een kampioenschap binnen te halen.
- Lierse SK: Lierse SK werd voor de oorlog twee keer kampioen en na de oorlog ook twee keer. De club behaalde in 1997 nog de landstitel en werd twintig jaar later opgeheven.
Royal Antwerp FC: Kampioen in 2023
Op 4 juni 2023 kroonde Royal Antwerp FC zich tot kampioen van België. Voor Mark van Bommel is het een titel om nooit meer te vergeten. In 1957 gebeurde het voor het laatst dat de titel naar Antwerp ging. De wedstrijd tegen KRC Genk eindigde in 2-2, met een droomgoal van Toby Alderweireld in de laatste minuut.
De Beker van België: Een Strijd om de Croky Cup
De Beker van België is het Belgische bekertoernooi voor voetbalclubs dat sinds 1908 wordt gespeeld. Sinds 2015 heet het toernooi de Croky Cup, genoemd naar de hoofdsponsor Croky. Club Brugge is de meest succesvolle club met 11 bekers. De huidige bekerwinnaar is KAA Gent nadat het RSC Anderlecht klopte in de penalty’s.
Lees ook: Overzicht amateurcompetities België
Geschiedenis van de Beker
De eerste Beker van België werd gespeeld in 1908 met provinciale teams. In 1912 konden voetbalclubs deelnemen die uitkwamen in de nationale Eere Afdeeling (huidige Eerste klasse A) en Bevordering. Racing Club de Bruxelles won deze eerste Beker van België voor clubs. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd er geen competitievoetbal gespeeld, en ook de Beker van België werd niet meer ingericht.
De oprichting van de Europese Beker voor Bekerwinnaars is een van de voornaamste redenen dat er vanaf het seizoen 1963/64 een jaarlijks toernooi kwam. Sinds 1964 kwalificeerde de Belgische bekerwinnaar zich voor de Europese Beker voor Bekerwinnaars, tot deze Europese beker in 1999 werd afgeschaft. Vanaf dan werd aan de bekerwinnaar een plaats toegekend in de UEFA Cup en sinds 2009 in de UEFA Europa League.
Finales en Wisselbeker
Traditioneel worden de finales in en rond de hoofdstad afgewerkt. Sinds de jaarlijkse terugkeer van de Beker van België in 1964, worden de finales steevast in het Heizelstadion afgewerkt. De huidige trofee van de Beker van België is een echte wisselbeker, waardoor de beker over de jaren wat ruwer is geworden met enkele kleine blutsen en krassen.
Sponsors
In het seizoen 1995/96 krijgt de Beker voor het eerst een sponsornaam. Coca-Cola kocht voor 5 seizoenen de naamrechten en doopte de competitie om tot Coca-Cola Cup. Op 14 januari 2008 maakte de voetbalbond bekend dat Cofidis voor 300.000 euro de naamrechten van het bekertoernooi had gekocht.
tags: #België #kampioen #voetbal #geschiedenis