Het KNVB Bekertoernooi, officieel de Eurojackpot KNVB Beker, is een prestigieuze competitie in het Nederlandse voetbal. Het toernooi kent een rijke historie met memorabele momenten en verrassende wendingen. PEC Zwolle, een club met een trotse achtergrond, heeft ook zijn stempel gedrukt op dit toernooi.
De Vroege Jaren van de KNVB Beker
Het idee voor een nationaal bekertoernooi ontstond aan het einde van de 19e eeuw, geïnspireerd door de Engelse FA Cup. Hak Holdert, een dagbladuitgever en ondernemer, nam het initiatief om in 1894 een eerste bekertoernooi te organiseren. Echter, de animo was gering en het toernooi kwam niet van de grond.
In 1898 waagde de Nederlandsche Voetbalbond (NVB), de voorloper van de KNVB, een nieuwe poging. Dit keer met succes. Hak Holdert was wederom betrokken en stelde een beker beschikbaar, de Holdertbeker. Op 7 mei 1899 vond de eerste officiële bekerfinale plaats, waarin RAP Amsterdam met 1-0 na verlenging won van H.V.V. Den Haag.
Aanvankelijk werd het bekertoernooi niet erg serieus genomen. In 1910 besloten de finalisten Quick en H.V.V. zelfs om hun tweede elftallen de finale te laten spelen. Bovendien werd het toernooi niet jaarlijks georganiseerd. Tussen 1899 en 1960 ontbrak de bekerfinale maar liefst twintig keer op de agenda.
De Holdertbeker en de 'dennenappel'
De Holdertbeker is inmiddels verloren gegaan. In 1946 bood de Algemene Nederlandse Voetbalvereniging De Zwaluwen een nieuwe trofee aan. Deze zilveren beker kreeg al snel de bijnaam 'de dennenappel' vanwege zijn opvallende vorm.
Lees ook: Analyse van de BVO KNVB Beker Regels
De Opkomst van de Beker in de Jaren '60
De UEFA introduceerde in 1960 de Europa Cup II, een toernooi voor bekerwinnaars. Dit zorgde voor een opleving van de interesse in het nationale bekertoernooi. Vanaf dat moment kende elk voetbalseizoen een bekerfinale.
Wisselende Locaties en Formats
In de jaren zeventig en tachtig worstelde de KNVB met de organisatie van het bekertoernooi. Er werd geëxperimenteerd met verschillende formats, zoals een knock-outsysteem en een poulesysteem. Ook de locatie van de finale was een punt van discussie.
Tussen 1972 en 1976 was De Kuip in Rotterdam de vaste gastheer voor de bekerfinale. Echter, op aandringen van FC Twente en PEC Zwolle werd in 1977 uitgeweken naar Nijmegen. In de jaren daarna vonden de finales plaats in verschillende stadions. Gedurende enkele seizoenen werd de bekerfinale zelfs over twee wedstrijden (uit en thuis) gespeeld.
De Kuip als Vaste Locatie
In 1989 werd de knoop doorgehakt: de bekerfinale zou voortaan exclusief in De Kuip in Rotterdam worden gespeeld. Dit besluit is sindsdien niet meer veranderd, met uitzondering van de editie in 2010, toen de finale tussen Ajax en Feyenoord om veiligheidsredenen over twee wedstrijden werd gespeeld. Samen met de vaste deelname van amateurclubs en het knock-outsysteem, kreeg het bekertoernooi eindelijk de allure die het verdiende.
De (her)start in Rotterdam bleek een succes. Feyenoord kwalificeerde zich tussen 1991 en 1995 vier keer voor de bekerfinale, wat garant stond voor een uitverkocht stadion. Ook in de seizoenen daarna bleek De Kuip vol te lopen, zelfs als Feyenoord niet deelnam aan de finale.
Lees ook: De Geschiedenis van de KNVB Beker
Memorabele Finales
Een memorabele finale was die tussen Ajax en SC Heerenveen in 1993. Hoewel de Friezen met 6-2 verloren, zorgden de vele bussen met supporters en de fantastische sfeer in en om het stadion voor een onvergetelijke ervaring. Dit markeerde het begin van de 'bekerfeesten'. De Eurojackpot KNVB Bekerfinale is uitgegroeid tot een jaarlijks hoogtepunt op de voetbalkalender.
Stunts en Verrassingen
Het KNVB Bekertoernooi staat bekend om de vele stunts en verrassingen. Zo wist Swift in 2017 te winnen van Vitesse, de bekerwinnaar van het seizoen daarvoor. Ook amateurclubs hebben meermaals voor sensatie gezorgd door te stunten tegen profclubs.
Bekerstunts op een rij
- Lienden - Vitesse (2008): De amateurs van Lienden versloegen Vitesse met 1-0 door een vrije trap van invaller Erik de Kruijk.
- PSV - FC Wageningen (1977): Eerstedivisionist FC Wageningen vernederde het grote PSV met 1-6, de grootste thuisnederlaag ooit voor de Eindhovenaren.
- AZ '67 - IJsselmeervogels (1975): De amateurs van IJsselmeervogels bereikten de halve finale na een overwinning op AZ '67 via strafschoppen.
- VVSB - FC Den Bosch (2016): VVSB boog een 2-0 achterstand om in een 2-3 voorsprong tegen FC Den Bosch en bereikte de halve finale.
De Finale over twee duels in 2010
Een opmerkelijk moment in de historie van de KNVB-beker is de finale tussen Ajax en Feyenoord in het seizoen 2009/2010. Vanwege aanhoudende rellen tussen de supportersgroepen mochten beide clubs geen fans meenemen naar het stadion van de tegenpartij. Daarom werd besloten om de finale over twee wedstrijden te spelen, één in Amsterdam en één in Rotterdam. Ajax won uiteindelijk de finale na twee wedstrijden.
PEC Zwolle in de KNVB Beker
PEC Zwolle heeft een bijzondere band met de KNVB Beker. De club heeft meerdere keren voor verrassingen gezorgd en kent enkele memorabele momenten in het toernooi.
Vroege Jaren en de Finale in 1977
De oorsprong van het huidige PEC Zwolle ligt in 1910, toen de voetbalverenigingen EDN en PH fuseerden tot PEC. In 1928 bereikte PEC voor het eerst de bekerfinale. Een historisch hoogtepunt volgde in 1977, toen PEC Zwolle als eerstedivisieclub de bekerfinale bereikte. In het Nijmeegse Goffertstadion verloor PEC Zwolle echter met 0-3 van FC Twente na verlenging.
Lees ook: Maatschappelijke betrokkenheid in het amateurvoetbal: een onderzoek.
De Glorieuze Bekerwinst in 2014
Op 20 april 2014 schreef PEC Zwolle geschiedenis door voor het eerst de KNVB Beker te winnen. In een memorabele finale versloegen ze Ajax met maar liefst 5-1. Ryan Thomas scoorde twee doelpunten, Guyon Fernandez voegde er ook twee toe en aanvoerder Bram van Polen verzegelde de overwinning met een vijfde doelpunt.
Deze overwinning was niet alleen belangrijk vanwege de trofee, maar ook vanwege de manier waarop PEC Zwolle speelde. Het team toonde moed, vastberadenheid en een onwrikbare wil om te winnen. De overwinning tegen Ajax verhoogde de status van PEC Zwolle aanzienlijk en vestigde hen als een serieuze concurrent in de Eredivisie.
Europees Avontuur
Door de bekerwinst in 2014 mocht PEC Zwolle in het seizoen 2014-2015 deelnemen aan de kwalificatierondes van de UEFA Europa League. Hun eerste wedstrijd was tegen Sparta Praag. De eerste wedstrijd eindigde in 1-1, met een doelpunt van Jody Lukoki. De tweede wedstrijd in Praag werd echter met 3-1 verloren, waardoor PEC Zwolle werd uitgeschakeld.
Johan Cruijff Schaal
Nog geen vier maanden na de bekerwinst won PEC Zwolle ook de Johan Cruijff Schaal, door Ajax met 1-0 te verslaan in de Amsterdam Arena.
De Weg naar de Finale in 2015
Na de gewonnen KNVB bekerfinale in het seizoen 2013/2014, plaatste PEC Zwolle zich een seizoen later wederom voor de eindstrijd van het prestigieuze bekertoernooi. Nadat PEC Zwolle van FC Oss, HHC Hardenberg, VVV-Venlo, SC Cambuur en FC Twente won, trad het in de finale aan tegen FC Groningen. In een uitverkochte Kuip, prolongeerde PEC Zwolle de titel echter niet.
Kernspelers van de bekerwinst
Enkele van de kernspelers van PEC Zwolle tijdens de bekerwinst in 2014 waren:
- Diederik Boer: De doelman keepte een fantastische finale en vertrok na de bekerwinst naar Ajax.
- Bart van Hintum: De linksback speelde tussen 2011 en 2016 voor PEC Zwolle en vertrok na de bekerwinst naar Turkije.
- Joost Broerse: De ervaren centrumverdediger stopte na de gewonnen finale met voetballen.
- Maikel van der Werff: De verdediger bleef nog een seizoen bij PEC Zwolle en vertrok in 2015 naar Vitesse.
- Bram van Polen: Van Polen is de enige speler die sinds de bekerfinale onafgebroken voor PEC heeft gespeeld.
- Jesper Drost: De middenvelder vertrok een seizoen na de gewonnen finale naar FC Groningen.
- Kamohelo Mokotjo: De Zuid-Afrikaan vertrok na de finale naar FC Twente.
- Mateusz Klich: De Poolse middenvelder speelt inmiddels in de Championship bij Leeds United.
- Mustafa Saymak: De aanvallende middenvelder bleef tot 2018 bij PEC Zwolle en vertrok toen naar Turkije.
- Ryan Thomas: De absolute uitblinker tijdens de gewonnen finale bleef tot 2018 bij PEC Zwolle en vertrok toen naar PSV.
- Guyon Fernandez: De spits scoorde twee doelpunten in de finale en speelde na PEC Zwolle voor verschillende clubs in binnen- en buitenland.
PEC Zwolle's Impact op de Eredivisie
PEC Zwolle beleefde in het seizoen 2014/2015 de beste jaargang in de Eredivisie! Vele records werden gebroken, waaronder de hoogste eindklassering en het puntenaantal. Met 53 punten eindigde de ploeg op een zesde positie in de Eredivisie en plaatsten ze zich voor de play-offs om Europees voetbal. Echter was Vitesse over twee wedstrijden de sterkste, waardoor PEC Zwolle zich niet kwalificeerde voor de Europa League.
Andere Gedenkwaardige Wedstrijden
Naast de bekerwinst en de prestaties in de Eredivisie, heeft PEC Zwolle nog andere gedenkwaardige wedstrijden gespeeld. Zo versloegen ze op 19 januari 2019 Feyenoord met 3-1 in de Eredivisie.
tags: #bekertoernooi #knvb #pec #geschiedenis