Inleiding
Amerikaans-Samoa, een unincorporated territory van de Verenigde Staten in de Zuidelijke Grote Oceaan, staat bekend om zijn prachtige eilanden en unieke cultuur. Hoewel American football en basketbal populair zijn, heeft het nationale voetbalteam van Amerikaans-Samoa een bijzondere geschiedenis, gekenmerkt door zware nederlagen en de zoektocht naar succes. Dit artikel duikt in de geschiedenis van het Amerikaans-Samoaans voetbalelftal, van de grootste nederlaag ooit tot de recente pogingen om de sport nieuw leven in te blazen.
De Geografische en Historische Context van Amerikaans-Samoa
Amerikaans-Samoa, ook wel Oost-Samoa genoemd, omvat het oostelijke deel van de Samoa-eilanden. De geschiedenis van de Oost-Samoaanse eilanden is nauw verbonden met die van West-Samoa (nu soeverein Samoa). De eerste nederzettingen werden waarschijnlijk rond 1000 v.Chr. gesticht. De Manu'a-eilanden, onderdeel van Amerikaans-Samoa, hebben een lange geschiedenis die verbonden is met Fiji, Tonga, de Cookeilanden, Tokelau en andere eilandengroepen in de Stille Oceaan.
De eilanden werden in de 18e eeuw ontdekt door Europese ontdekkingsreizigers. De natuurlijke haven van Tutuila werd gebruikt door walvisvaarders, wat later de interesse van de Verenigde Staten wekte. Na internationale geschillen werd de archipel in 1899 verdeeld tussen het Duitse Rijk en de Verenigde Staten. Het Amerikaanse deel werd Amerikaans-Samoa.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog waren er meer mariniers op Amerikaans-Samoa dan autochtone inwoners, wat een grote invloed had op het dagelijks leven. Jonge Samoanen werden getraind door het leger en velen werkten in het leger als medisch personeel, reparateurs of radiobedienden. Tot 1951 werd Amerikaans-Samoa bestuurd door de United States Department of the Navy. In 1967 kreeg het zijn eigen grondwet, waarna scholing en infrastructuur werden verbeterd.
Een Lastige Start: De 31-0 Nederlaag tegen Australië
In 2001 leed Amerikaans-Samoa een historische nederlaag tijdens een officiële voetbalwedstrijd tegen Australië. De wedstrijd eindigde in een verpletterende 31-0 overwinning voor Australië, de grootste nederlaag ooit in de geschiedenis van het internationale voetbal. Deze gebeurtenis was een enorme klap voor de trotse eilandbewoners en markeerde een dieptepunt in de geschiedenis van het nationale voetbalteam.
Lees ook: Winnaars van de Amerikaanse basketbal competitie
De Opkomst van Thomas Rongen en de "Next Goal Wins"
Na deze vernederende nederlaag probeerde de voetbalbond van Amerikaans-Samoa de sport nieuw leven in te blazen. Rond 2011 werd de Nederlandse voetbalcoach Thomas Rongen aangesteld om het team te trainen. Rongen, een ervaren maar uitgerangeerde coach, stond voor de uitdaging om van het zwakste team ter wereld een competitieve ploeg te maken.
De komst van Rongen en de inspanningen van het team werden gedocumenteerd in de Britse documentaire "Next Goal Wins" uit 2014, geregisseerd door Mike Brett en Steve Jamison. De documentaire toont de uitdagingen en triomfen van het team terwijl ze zich voorbereiden op de kwalificatiewedstrijden voor het WK 2014.
De Impact van Jaiyah Saelua
Een opmerkelijk aspect van het team van Amerikaans-Samoa is de aanwezigheid van Jaiyah Saelua, een faʻafafine, wat in de Samoaanse cultuur een derde sekse aanduidt. Thomas Rongen accepteerde Saelua volledig en gaf haar een basisplaats in het team. Hierdoor schreef Amerikaans-Samoa voetbalgeschiedenis door de eerste transgender international in het voetbal op te stellen.
Rongen beschouwde Saelua als zijn beste centrale verdediger, vanwege haar sliding tackles, snelheid en duelkracht. Haar aanwezigheid in het team was niet alleen een sportieve versterking, maar ook een blijk van respect voor de Polynesische cultuur.
De Speelfilm "Next Goal Wins"
In 2023 werd het verhaal van Amerikaans-Samoa opnieuw verteld in een speelfilm met dezelfde titel, "Next Goal Wins", geregisseerd door Taika Waititi. De film, met Michael Fassbender als Thomas Rongen, is een komedie die de historische overwinning van Amerikaans-Samoa op Tonga belicht. Hoewel de film elementen van Hollywoodstroop bevat, brengt het de unieke en inspirerende geschiedenis van het team onder de aandacht van een breder publiek.
Lees ook: Het Amerikaans voetbal: Een gedetailleerd overzicht
De Cultuur en Sport in Amerikaans-Samoa
De Amerikaans-Samoaanse cultuur is vergelijkbaar met die van West-Samoa. Populaire sporten zijn basketbal, American football en honkbal. De invloed van American football is groot, met tientallen etnische Samoanen die in de National Football League (NFL) spelen. Een artikel van ESPN uit 2002 schatte dat de kans dat een Samoaanse man in de NFL speelt 40 keer zo groot is als voor een niet-Samoaanse Amerikaan.
Het Voetbal in Context: Een Kleine Geschiedenis
Voetbal heeft een lange en complexe geschiedenis. Al eeuwenlang werd het beoefend, vooral door kostschooljongens in Engeland. De standaardisatie van de regels leidde in 1863 tot de oprichting van de Football Association.
Scheidsrechters waren in de beginjaren van het voetbal niet populair, omdat voetballers uit hogere klassen geloofden dat ze overtredingen onderling konden oplossen. Voetbal is vaak verbonden met oorlog en verbroedering, zoals te zien is in de vriendschappelijke wedstrijden die tijdens Kerstmis 1914 tussen soldaten werden gespeeld.
Vrouwen spelen al sinds het begin van de twintigste eeuw voetbal, maar werden lange tijd door mannen tegengewerkt. Pas in 1971 werden vrouwen toegelaten tot de KNVB en de FA.
De Infrastructuur en Economie van Amerikaans-Samoa
Amerikaans-Samoa heeft een landoppervlakte van 199 km² en bestaat uit vijf vulkanische eilanden en twee atollen. Het hoofdeiland is Tutuila. Een groot deel van de werknemers in de publieke sector werkt voor de Amerikaans-Samoaanse overheid. In 2007 werd het minimumloon vastgesteld op $0.50 per uur.
Lees ook: Het USWNT op het Wereldkampioenschap
De eilandengroep beschikt over 221 kilometer autosnelweg en drie luchthavens, waarvan die van Pago Pago de enige internationale is. De bevolking bestaat voornamelijk uit etnische Samoanen, die Samoaans spreken, maar ook Engels is een officiële taal.
tags: #amerikaans #samoa #voetbalelftal #geschiedenis