5 Belangrijke Basketbalregels: Een Complete Gids voor Beginners en Gevorderden

Basketbal is een dynamische en veelzijdige teamsport die wereldwijd wordt gespeeld. Het combineert snelheid, behendigheid en teamwork om de bal in de basket van de tegenstander te scoren. Basketbal is een prachtige Amerikaanse sport. Een mooi behendigheidsspel waarbij geen geweld gebruikt wordt. Dit artikel biedt een uitgebreid overzicht van de belangrijkste basketbalregels, basisprincipes, spelregels en overtredingen van basketbal, zodat je een beter begrip krijgt van dit populaire spel.

De Basisprincipes van Basketbal

Voor een potje basketbal zijn 2 teams nodig. Iedere ploeg bestaat uit 5 spelers. Een basketbalwedstrijd wordt gespeeld op een speelveld met twee teams, elk bestaande uit vijf spelers. Het doel is om de bal in de basket van de tegenstander te krijgen, die zich aan de korte zijden van het veld op een hoogte van 3,05 meter bevindt. De teams zijn normaal gesproken opgesteld als twee Forwards, twee Guards en een Center (middenvelder). Ieder team heeft zijn eigen coach + eventueel 1 of 2 assistent coaches. Een team bij basketbal bestaat maximaal uit 12 spelers, een coach en maximaal 8 ploegbegeleiders, waarvan maximaal 2 assistent-coaches. Dit zijn de enige mensen die binnen het spelerbankgebied mogen komen.

Iedere speler heeft zijn eigen positie. Er is een point-guard, een shooting-guard, een small-forward, een power-forward en een center. Iedere speler staat op zijn eigen locatie en heeft zijn eigen kwaliteit. De Center - meestal de grootste speler en belangrijkste verdediger. Een coach mag zijn spelers gedurende het hele spel wisselen, behalve als iemand een fout begaat en van het veld af moet.

In tegenstelling tot voetbal, mogen basketballers de bal alleen met hun handen aanraken. Spelers mogen de bal naar een andere ploeggenoot gooien of doorrollen. Een speler mag echter niet zomaar rennen met de bal. Het voortbewegen van de bal mag alleen door hem te laten stuiteren. Medespelers die de bal niet in bezit hebben, mogen gewoon vrij over het veld bewegen. Een team krijgt de bal richting de basket van de tegenstander door ermee te stuiteren en naar elkaar te passen. Basketbal is een zeer veelzijdige sport. Spelinzicht, balbezit en doorzettingsvermogen zijn belangrijk om de sport succesvol te beoefenen. Het is een mooie behendigheidssport waar absoluut geen geweld aan te pas komt.

Het Speelveld

Het speelveld is 28 meter lang en 15 meter breed. Op de vloer staan een aantal lijnen. Het veld heeft een middenlijn. Passeert een basketbalspeler die middenlijn? Dan mag hij niet meer terug naar de eigen helft dribbelen. Dan is er de vrije-worplijn vanwaar de speler een vrije worp kan doen. De drie-puntlijn geeft het driepuntsgebied aan voor de vrije worp. De basketbalring hoogte (de basketbalring wordt ook wel basket genoemd) is ruim 3 meter. Rondom de ring zit het zogeheten ‘beperkte gebied’. De aanvallers mogen daar maar 3 seconde staan.

Lees ook: Belangrijke Wedstrijd Terminologie Onderzocht

Basketbalvelden hebben verschillende afmetingen. In de NBA is een veld 28,65 bij 15,24 meter. De basket hangt altijd op een hoogte van 3,05 meter - behalve in jeugdcompetities - en het middelpunt van de basket ligt op 1,575 m vanaf de achterlijn. Het veld heeft twee zij- en achterlijnen, een middenlijn, een vrije worplijn en een driepuntslijn. Dan is er nog de middencirkel - waar elk spel begint met een sprongbal - en een zogenaamde bucket.

Basketbal is een beweeglijke sport met heel wat regels. Speciaal voor iedereen die de basketbalregels niet zo goed kent, heeft Jeni Sport de belangrijkste spelregels voor je op een rij gezet. Het doel is eenvoudig: het ene team moet de bal in de ring van het andere team krijgen. Daarnaast moet het de tegenstander moeilijk gemaakt worden om te scoren. Scoort iemand wel?

Puntentelling

Bij basketbal kunnen er verschillende soorten punten worden gescoord. Dit is dus anders dan bij voetbal, waar ieder doelpunt 1 punt waard is, hoe en vanaf waar het ook wordt gemaakt. Met een worp kun je 1, 2 of 3 punten halen. De hoeveelheid punten die je krijgt voor een worp, is afhankelijk van een aantal dingen. De puntentelling in basketbal is als volgt:

• Vrijworp: 1 punt
• Normale worp (binnen de driepuntslijn): 2 punten
• Worp achter de driepuntslijn: 3 punten

Scoort een speler met een vrije worp, dan is dit doelpunt 1 punt waard. Wanneer een speler het voor elkaar krijgt om binnen de cirkel te staan en de bal in de ring te gooien, ontvangt hij of zij twee punten voor het doelpunt. Om drie punten te scoren bij basketbal, moet een speler zich buiten de cirkel bevinden en vanuit daar de bal door de ring weten te gooien. Dit noemen we een driepunter en het is het moeilijkste soort doelpunt om te krijgen, aangezien je van ver weg moet scoren. Een speler heeft bij basketbal maar een bepaalde tijd om de bal op de ring te schieten, wat het nog moeilijker maakt om van verder weg te scoren. Gooit een speler de bal, dan moet deze binnen 25 seconden de ring hebben geraakt, anders telt het niet en krijgt de tegenpartij de bal.

Speeltijd

Een basketbalwedstrijd bestaat uit 4 blokken van 10 minuten. Na 2 blokken is er een pauze van een kwartier. Tussen blok 1 en 2 en blok 3 en 4 zit een pauze van 2 minuten. Een basketbalwedstrijd is verdeeld in periodes, ook wel kwarten genoemd. Bij de FIBA (internationale basketbalfederatie) bestaat een wedstrijd uit vier kwarten van elk tien minuten. In de NBA (Amerikaanse basketbalcompetitie) duren de kwarten 12 minuten. Tussen de eerste en tweede, en tussen de derde en vierde periode is er een korte pauze van twee minuten. De rust tussen de tweede en derde periode is langer: tien minuten in een afdelingscompetitie en vijftien minuten in een landelijke competitie.

Lees ook: Factoren die succes bepalen in honkbal

Een wedstrijd heeft, vanaf U14, vier periodes van 10 minuten speeltijd. Bij de U10 of U12 bestaat een wedstrijd uit 8 periodes van 4 minuten. Tussen de eerste, tweede, derde en vierde periode zit telkens 2 minuten rust. Tussen de tweede en derde periode zijn er:

• Tien minuten rust bij een afdelingscompetitie
• Vijftien minuten rust in geval van een landelijke competitie

Is er na 40 minuten spelen nog steeds een gelijke stand? Dan wordt de wedstrijd in eerste instantie met 5 minuten verlengd. Er wordt vanaf dit moment telkens met 5 minuten verlengd, totdat er een winnaar bekend is. Om een wedstrijd te kunnen beginnen, moeten er van ieder team 5 spelers op het veld staan. Een nieuwe periode begint op het moment dat een speler de bal aanraakt. Een periode eindigt altijd met het signaal vanaf de jurytafel dat de speeltijd af is gelopen. In de tweede helft van een wedstrijd wisselen de teams van basket. Mocht er een verlenging komen, dan spelen teams in die verlenging op dezelfde basket als in de tweede helft van de wedstrijd.

Basketbal Spelregels

• De spelers mogen elkaar niet raken. De spelers mogen de tijdslimiet niet negeren en moeten op de juiste plek staan.

• Lopen met de bal: Spelers mogen niet lopen met de bal in hun handen. Om zich te verplaatsen, moeten ze dribbelen (de bal laten stuiteren). De loopregel bij basketbal voorkomt dat spelers met de bal bewegen zonder te dribbelen. Een speler mag dus niet gewoon lopen met de bal, alleen als hij of zij deze tijdens het lopen laat stuiteren. Wat wel mag, is de bal pivoteren. Dit houdt in dat een speler enkel met één voet stapt, terwijl de andere voet, de pivotvoet, op zijn plek blijft. Wanneer een speler de pivotvoet optilt om de bal te schieten of te passen, is dat toegestaan. Zet hij deze voet echter weer neer voordat de bal uit zijn of haar handen is, dan wordt dit gezien als een loopfout. Wanneer een speler vanuit stilstand begint met dribbelen, mag hij of zij de pivotvoet niet optillen. De bal moet eerst de handen verlaten hebben. Wanneer een speler stilstaat op het speelveld, kan hij of zij zelf bepalen welke voet de pivotvoet wordt. Zodra de speler een voet optilt, wordt de andere voet automatisch de pivotvoet. Is een speler al in beweging wanneer hij of zij de bal vangt en wil de speler starten met dribbelen, dan is de tweede voet die de grond raakt de pivotvoet. De eerste voet die de vloer raakt, is de zogenaamde nul stap. Het is wel toegestaan voor een speler om over de grond te glijden met de bal. Maar wanneer een speler over het veld rolt met de bal in zijn of haar handen, dan telt dit als een loopfout.

• Dubbel dribbel: Zodra een speler stopt met dribbelen en de bal vasthoudt, mag hij niet opnieuw beginnen met dribbelen. Double dribble: Als een aanvaller gaat dribbelen en hierna de bal weer in zijn of haar handen neemt, mag deze speler niet nog een keer beginnen te dribbelen. Doet hij of zij dit wel, dan krijgt de tegenstander een inworp vanaf de zijlijn. Second dribble: Een Second dribble is eigenlijk hetzelfde als een Double dribble, maar dan een andere naam hiervoor.

  Lees ook: Wedstrijddag strategieën voor hardlopers

• Bal buiten het veld: De bal is uit wanneer hij buiten het veld op de grond of op de lijn valt. Een bal is ‘uit’ wanneer deze de grond aanraakt buiten de gestelde lijnen. Er zijn verschillende situaties waarin de bal bij basketbal uit is: Wanneer de bal een speler raakt die uit staat, wanneer de bal de vloer, het plafond of een voorwerp buiten het speelveld raakt en wanneer de bal de steunen, apparatuur of de achterkant van het bord raakt.

• Pivoteren: Een speler mag de bal pivoteren, waarbij één voet (de pivotvoet) op de grond blijft terwijl de andere voet kan bewegen. De pivotvoet mag worden opgetild om te schieten of te passen, maar niet opnieuw worden neergezet voordat de bal de hand heeft verlaten.

• Dribbelen: Dribbelen is het voortbewegen van de bal door hem te laten stuiteren. Een dribbel begint wanneer de speler de bal loslaat en eindigt wanneer de bal in de hand(en) tot rust komt. Na het einde van de dribbel mag de speler niet opnieuw dribbelen, tenzij hij eerst een schot op doel neemt of de bal naar een medespeler passt. Het dribbelen is het lopen met de bal en hem tegelijkertijd laten stuiteren op de grond. Een dribbel begint wanneer de speler de bal loslaat en weer opnieuw aanraakt, voordat de bal door een andere speler aan is geraakt. De dribbel eindigt wanneer de bal in de handen van de speler tot rust komt. Dit hoeft niet per se in beiden handen te zijn, het kan ook in één hand zijn. Het is toegestaan om 1 keer te dribbelen, zodra de speler hierna de bal weer vast heeft, mag hij of zij niet opnieuw gaan dribbelen. Er moet dan op het doel geschoten worden of de speler moet de bal naar een medespeler passen. Als een speler de bal aan tikt of probeert te vangen of vast te pakken, maar dit niet lukt en hij of zij de bal weer loslaat, dan is dit geen dribbel maar een fumble.

• Voetbal: Als de bal expres of per ongeluk in aanraking komt met de voet of het onderbeen van een speler, wordt dit beschouwd als een overtreding (voetbal). Bij voetcontact door een aanvaller krijgt de tegenpartij de bal. Er wordt over voetcontact gesproken wanneer de bal met voet, knie, of been wordt aangeraakt. Wanneer een aanvaller voetcontact gemaakt, krijgt de tegenstander de bal en hebben ze 24 seconden de tijd om een nieuwe aanval uit te voeren. Als er sprake is van een voetbal bij basketbal, is dit een overtreding. Dit is wanneer de bal expres of per ongeluk in aanraking komt met de voet of het onderbeen van een speler. Maakt de aanvallende partij voetcontact met de bal, dan krijgt het andere team de bal en hebben zij 24 seconden de tijd om zelf in de aanval te gaan. Is het een verdediger die voetcontact maakt met de bal, dan wordt de Shot Clock naar de 14 van de 24 seconden gezet als er op dat moment meer dan tien seconden voorbij zijn.

• 24-secondenregel (shot clock): Een team heeft maximaal 24 seconden om een poging te wagen om te scoren. Als de bal de ring raakt, het balbezit wisselt of er een overtreding plaatsvindt, wordt de klok opnieuw gestart. Op deze klok worden 24 seconden afgeteld: een aanval mag namelijk niet langer dan 24 seconden duren. Als een speler met balbezit besluit om te stoppen met dribbelen, mag deze met de voeten nog tweemaal de grond raken.

• 8-secondenregel: Een team dat de bal in bezit krijgt, moet binnen 8 seconden de eigen speelhelft verlaten. Voor het balbezit bestaan strikte tijdsregels. De bal moet binnen 8 seconden over de middellijn passeren. Een ploeg mag steeds maximaal 24 seconden doen over een ringpoging.

• 3-secondenregel: Een verdediger mag niet langer dan 3 seconden in de bucket (het gebied onder de basket) van de tegenstander verblijven, tenzij hij de bal actief verdedigt. De aanvallers mogen daar maar 3 seconde staan.

• 5-secondenregel: Bij een inworp mag een speler de bal niet langer dan 5 seconden vasthouden. Bij een inworp mag een speler de bal niet langer dan 5 seconden vasthouden. Daarna moet hij gaan dribbelen of proberen te scoren.

Overtredingen en Straffen

Naast de bovengenoemde regels zijn er verschillende overtredingen die kunnen worden begaan:

• Loopfout: Er is sprake van een loopfout wanneer een speler met balbezit besluit om te stoppen met dribbelen en hij of zij hierna opnieuw begint met dribbelen. Of de pivotvoet optilt terwijl de bal nog in zijn of haar bezit is. Een loopfout wordt begaan wanneer een speler met balbezit stopt met dribbelen en vervolgens opnieuw begint met dribbelen, of wanneer de pivotvoet wordt opgetild terwijl de bal nog in de hand is.

• Double dribble (of second dribble): Een double dribble vindt plaats wanneer een speler na het stoppen van een dribbel opnieuw begint met dribbelen.

• Goaltending: Een verdediger mag een bal die in dalende lijn richting de basket gaat niet aanraken, zolang de bal de ring nog niet heeft geraakt. Wanneer een bal richting basket geworpen wordt en zich neerwaarts beweegt, maar nog geen contact heeft gemaakt met de ring van de basket, mag niet door een verdediger aangeraakt worden.

Fouten

In basketbal worden verschillende soorten fouten onderscheiden:

• Persoonlijke fout: Een persoonlijke fout wordt toegekend bij ongeoorloofd lichamelijk contact met een tegenstander. Bij een fout op een schietende speler krijgt deze meestal twee vrije worpen. Bij basketbal is er sprake van een persoonlijke fout wanneer je opzettelijk lichamelijk contact maakt met een tegenstander. Maak je een persoonlijke fout bij een speler die aan het schieten is, dan mag die speler 2 vrije worpen nemen. Bij 5 persoonlijke fouten moet een speler het veld verlaten en mag hij of zij niet meer terug in het veld komen gedurende de wedstrijd. Er mag wel gewisseld worden met een andere speler.

• Technische fout of ongedisciplineerd spel: In dit geval is er sprake van ongehoorzaamheid richting de scheidsrechter.

• Onsportieve fout: Er is sprake van lomp en overbodig lichaamscontact zonder enige kans op balbezit.

• Diskwalificerende fout: Grofheid of erge onsportiviteit, zoals geweld en schelden.

Benodigdheden en Uitrusting

Niet iedere basketbal mag ingezet worden bij wedstrijden. Een wedstrijdbal is goedgekeurd door FIBA (Federation Internationale de Basketball). Basketbalkleding bestaat uit een short, een mouwloos shirt, speciale basketbalschoenen met rondvormige zolen en lange kousen. Tijdens een wedstrijd is het voor de basketbalspeler verplicht het shirt in de broek te doen. Op het shirt mag reclame staan.

Wat heb je nodig om basketbal te spelen:

• Geschikt speelveld
• Basketbal
• Basket met ring
• Goede sportschoenen
• De juiste sportkleding
• Een scheidsrechter
• Een bord om de tijd bij te houden

Geschiedenis van Basketbal

Basketbal is ontstaan in de winter van 1891. Het begon toen de Amerikaanse James Naismith in de staat Massachusetts een binnenspel moest verzinnen voor leerlingen, aangezien het buiten te koud was om te sporten. Hij wilde een spel opzetten waar geen geweld aan te pas zou komen tussen de spelers. Het begon met twee perzikmanden die hij ophing aan het plafond. De klas werd in twee teams van 5 spelers verdeeld die zo vaak mogelijk bij elkaar in de perzikmand moesten scoren. Later haalde ze de onderkant van de manden eruit, zodat de bal er doorheen kon vallen. Vandaag de dag is het een ring met een netje geworden, in plaats van een mand. Basketball is een snelle, leuke, uitdagende, gezellige en spectaculaire sport.

Basketbal kwam naar Nederland dankzij Directeur Blijenberg van de Militaire Sportacademie. Hij was voormalig student in Springfield, waar hij had leren basketballen. Basketbal was in Nederland nog helemaal niet bekend, dus besloot Blijenberg zelf lessen te gaan geven toen hij terugkwam uit Amerika. In die tijd was er echter een tekort aan gymzalen waar de sport gespeeld kon worden. Toch werd het Amsterdams Basketbal Comité opgericht en waren er al snel 35 teams die meededen aan competities. Toen kwam de Tweede Wereldoorlog, waardoor de sport natuurlijk helemaal stil kwam te liggen. Wanneer het basketballen erna weer werd hervat, werd de NBB opgericht om aan de grote vraag te voldoen. Basketbal was ineens erg populair in Nederland. In 1963 begonnen bedrijven met het sponsoren van basketbalteams, waardoor er voor het eerst geld in de wereld van basketbal terecht kwam. Er was nog steeds een tekort aan gymzalen, maar dat veranderde in de jaren 80. Er werd toen door gemeenten geïnvesteerd in het plaatsen van meer gymzalen. In 1926 kwam basketball over van Amerika naar Nederland. De directeur van de Militaire Sportacademie in Utrecht had in Amerika basketball gezien en wilde dat spel graag op de academie laten spelen. De eerste jaren werd er alleen in competitie gebasketbald in Amsterdam. Na de Tweede Wereldoorlog werd de ‘Amsterdamse Basketball Bond’ opgericht. Deze bond had toen ongeveer vijfhonderd leden.

Competities

Wil je competitie spelen? Dan vraagt de Nederlandse Basketball Bond je het ‘Spelregelbewijs’ te halen. Daarmee laat je zien jezelf in de regels verdiept te hebben. Dat helpt spelers, scheidsrechters én toeschouwers van een veilige sportomgeving waarin ze nog meer van de sport genieten.

• FIBA Basketbal
• NBA
• Rolstoelbasketbal

Verschillen tussen NBA en FIBA

Er zit verschil in de regels die de Amerikaanse NBA en de Europese FIBA hanteren. Bijvoorbeeld in de afmetingen van het speelveld, de hoogte van de basket, de speeltijd en de puntentelling.

Veelgestelde Vragen bij Basketbal

• Wat is het gewicht van een basketbal? Een bal die bij de volwassenen wordt gebruikt…
• Wat zijn de verschillen tussen NBA en FIBA? Er zit verschil in de regels die de Amerikaanse NBA en de Europese FIBA hanteren. Bijvoorbeeld in de afmetingen van het speelveld, de hoogte van de basket, de speeltijd en de puntentelling.

tags: #5 #belangrijke #basketbal #regels