Zaalvoetbal, ook wel futsal genoemd, is een populaire indoor variant van voetbal die wereldwijd wordt gespeeld en gereguleerd wordt door de KNVB (Koninklijke Nederlandse Voetbalbond) in Nederland. Het combineert de snelheid en techniek van voetbal met de dynamiek van een sportzaal. Futsal is meer dan zomaar een sport; het is een beleving waarin snelheid, techniek en tactiek tot hun recht komen in een dynamisch en intens spel. Op het compacte speelveld draait alles om precisie en creativiteit. Met vijf spelers per team op het veld en de mogelijkheid om onbeperkt te wisselen, is elk moment bepalend, wat zorgt voor een spel vol verrassingen en spektakel.
Wat is Zaalvoetbal/Futsal?
Futsal, afgeleid van de Spaanse woorden "fútbol" (voetbal) en "sala" (zaal), is een snelle en dynamische sport die wordt gespeeld op een harde ondergrond, meestal een sporthalvloer van speciaal samengesteld kunststof. Het spel legt de nadruk op individuele techniek, snelle combinaties en tactisch inzicht. De sport kan op verschillende niveaus worden beoefend, waardoor het toegankelijk is voor een breed publiek. Het is tactisch, intens, en bovenal ontzettend leuk.
Geschiedenis van Futsal
Zaalvoetbal is ontstaan in de jaren 1930 in Argentinië en vond zijn weg naar Nederland in de jaren 1960. In 1968 werd zaalvoetbal officieel onderdeel van de KNVB. De sport is bedacht door Juan Carlos Ceriani, die de spelregels baseerde op elementen uit basketbal, handbal en waterpolo. Van basketbal nam hij de wedstrijdduur en teamgrootte over, van handbal de afmetingen van het veld en de doelen, en van waterpolo de regels voor de keeper. Futsal verspreidde zich snel over Zuid-Amerika en in 1965 werd de eerste internationale confederatie opgericht. In 1988 introduceerde de FIFA futsal als een nieuwe discipline, waarna Brazilië in 1989 de eerste wereldkampioen werd. Het eerste WK werd in Nederland gehouden, waar het Nederlands team de finale verloor van Brazilië. In 1996 organiseerde de UEFA het eerste Europese zaalvoetbalkampioenschap.
De Belangrijkste Spelregels van het Zaalvoetbal
De KNVB-regels voor zaalvoetbal zijn gebaseerd op de basisregels van het veldvoetbal, maar bevatten een aantal belangrijke verschillen die het spel uniek maken. Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste regels:
Het Team
Een zaalvoetbalteam bestaat uit vijf spelers: vier veldspelers en een keeper. Er mogen in de wedstrijd maximaal 14 verschillende spelers worden ingezet.
Lees ook: Ontdek de geschiedenis van de KNVB Beker Zaalvoetbal Dames.
Wisselen
In tegenstelling tot veldvoetbal, mogen spelers bij zaalvoetbal doorlopend en onbeperkt worden gewisseld. Er zijn geen speciale wisselmomenten. In de top spelen de teams vaak in 'blokjes'. Dat zijn vaste samenstellingen van veldspelers die goed op elkaar ingespeeld zijn. Spelers dienen wel via de zogenoemde wisselzone het veld te verlaten en/of betreden. Die bevinden zich aan de zijlijn voor de spelersbanken van beide teams.
Het Speelveld
Het speelveld is rechthoekig en heeft een lengte van minimaal 25 meter en maximaal 46 meter. De breedte varieert van 18 meter tot 25 meter. Voor internationale wedstrijden gelden afwijkende afmetingen (38-42 meter lengte en 20-25 meter breedte). Rondom het speelveld moet een obstakelvrije ruimte van 2 meter zijn. De lange zijden worden zijlijnen genoemd, de korte zijden doellijnen. Het middelpunt van het veld is gemarkeerd met een cirkel met een straal van 3 meter.
Het Doel
De doelen bij zaalvoetbal zijn 3 meter breed en 2 meter hoog, dezelfde afmetingen als bij handbal. De palen zijn vierkant en hebben een dikte van 8 cm aan alle zijden.
De Bal
Er wordt gespeeld met een speciale zaalvoetbal, ook wel plofbal genoemd. Die is kleiner (maat 4) en stuitert veel minder. De bal is beduidend anders dan in het veldvoetbal. We spelen namelijk met een plofbal. Die is kleiner (maat 4) en stuitert veel minder.
Speeltijd
Een zaalvoetbalwedstrijd bestaat uit twee helften van elk 20 minuten zuivere speeltijd. De klok wordt stilgezet wanneer de bal uit het spel is. De rust duurt maximaal 15 minuten. Tijdrekken heeft weinig zin in het futsal. Er wordt gespeeld met zuivere speeltijd, dus de klok gaat pas lopen als de bal in het spel is.
Lees ook: Zaalvoetbalvereniging lidmaatschap
Intrap
In plaats van een ingooi, wordt het spel bij zaalvoetbal hervat met een intrap wanneer de bal over de zijlijn gaat. Ingooien gaan we dus niet zien in Ziggo Dome en MartiniPlaza. De intrap wordt genomen vanaf de zijlijn, op de plaats waar de bal over de lijn is gegaan. De speler die de intrap neemt, moet de bal stil op de lijn plaatsen en mag niet met zijn voet over de lijn komen.
Buitenspel
De buitenspelregel is niet van toepassing in het zaalvoetbal. Simpel. Bestaat niet in het futsal, dus daar hoeven we niet op te letten.
Overtredingen en Straffen
Net als bij veldvoetbal, worden overtredingen bestraft met een vrije trap. Een directe vrije trap wordt toegekend bij overtredingen zoals trappen, struikelen, duwen of vasthouden. Alle directe vrije trappen (gegeven voor overtredingen als bijvoorbeeld trappen, struikelen, duwen, vasthouden etc.) tellen dus als verzamelde fouten. Een indirecte vrije trap wordt toegekend bij minder ernstige overtredingen.
Rode Kaart
Rode kaarten hebben in het futsal rechtstreekse consequenties in de vorm van tijdstraffen. De consequentie van een rode kaart is uitsluiting en een tijdstraf van 2 minuten. De weggestuurde speler moet ook de zaal verlaten. Een rode kaart in het zaalvoetbal heeft directe gevolgen. De speler die een rode kaart ontvangt, moet het veld en de zaal verlaten en krijgt een tijdstraf van 2 minuten. Het team van de weggestuurde speler moet gedurende deze tijd met een speler minder spelen. Let op: mocht het andere team - dat in overtal op het veld staat - in die periode van de 2 minuten tijdstraf scoren, dan mag de speler van de andere partij op dat moment weer terugkeren in het veld.
4 Seconden Regel
Een belangrijke regel. Bij intrappen, vrije trappen, hoekschoppen en doelworpen hoeft een speler niet te wachten op het fluitje van de scheidsrechter. Nee, hij heeft - eenmaal in balbezit - maximaal 4 seconden de tijd om het spel te hervatten. Duurt het langer? Dan gaat het balbezit via een indirecte vrije trap over naar de tegenpartij. En keepers mogen de bal niet langer dan 4 seconden op hun eigen speelhelft in bezit houden. Bij het nemen van een intrap, vrije trap, hoekschop of doelworp heeft de speler maximaal 4 seconden de tijd om het spel te hervatten. De scheidsrechter telt mee met zijn vingers in de lucht. Als de speler het spel niet binnen 4 seconden hervat, gaat het balbezit naar de tegenpartij via een indirecte vrije trap. Keepers mogen de bal niet langer dan 4 seconden op hun eigen speelhelft in bezit houden.
Lees ook: Klassen en competities dameszaalvoetbal
Verzamelde Fouten
Elk team mag per helft maximaal vijf directe overtredingen begaan. Vanaf de zesde overtreding krijgt de tegenpartij een directe vrije trap vanaf de 10-meterlijn, zonder muur. Er is ook nog een strafschopstip op 10 meter afstand van het doel. Wanneer de tegenpartij zijn zesde directe overtreding in een helft maakt, dan mag je vanaf 10 meter aanleggen. Als de overtreding dichter bij het doel wordt gemaakt dan de 10-meterlijn, mag de vrije trap vanaf de plaats van de overtreding worden genomen.
Time-outs
Elk team heeft recht op één time-out van 60 seconden per helft.
Keeper
De keeper mag buiten het strafschopgebied komen en spelers mogen zich binnen het strafschopgebied bevinden. Na een achterbal moet de keeper de bal inwerpen, niet intrappen. De keeper mag de bal niet nogmaals aanraken voordat deze op de helft van de tegenstander is geweest of door een tegenstander is geraakt. Bij een terugspeelbal mag de keeper de bal niet met de handen pakken.
Overige Regels en Bepalingen
Naast de bovenstaande regels, zijn er nog een aantal andere belangrijke bepalingen die van toepassing zijn op het zaalvoetbal:
- Slidings: Slidings zijn toegestaan, maar spelers mogen elkaar nauwelijks aanraken. Slidings zijn niet toegestaan voor de keeper.
- Plafond: Als de bal het plafond raakt, wordt het spel hervat met een vrije schop voor de tegenstander op de plaats waar de bal het laatst is gespeeld.
- Afstand: Bij een intrap vanaf de zijkant moet de tegenpartij minimaal 5 meter afstand houden.
- Niet opdagen: Als een team niet of niet op volle sterkte aanwezig is op de afgesproken datum, moet dit minimaal 48 uur van tevoren worden gemeld. Bij het niet nakomen van deze regel verliest het team reglementair met 5-0. Na twee keer niet opdagen wordt het team uit de competitie verwijderd.
Competitiestructuur in Nederland
Sinds het seizoen 2012-2013 kent Nederland drie landelijke competitieniveaus in het zaalvoetbal:
- Eredivisie: De hoogste competitie van Nederland. De Eredivisie Futsal Vrouwen bestaat uit twaalf teams. De clubs die deelnemen zijn G.S.F.V. Drs. Tot het seizoen 2010/'11 werden er alleen op districtsniveau competities georganiseerd in de vrouwencompetitie. In het seizoen 2011/'12 voerde de KNVB een landelijke Eredivisie voor vrouwen in. Dit betekende ook de invoering van de A-categorie in futsal voor vrouwen. In het eerste seizoen werd gestart met elf teams. Deze teams namen ook de verplichting op zich om het futsal te promoten door actief met jeugdteams aan de slag te gaan. Vanaf het seizoen 2014/'15 zijn de play-offs ingevoerd om tot de kampioen van Nederland te komen.
- Eerste Divisie: Het niveau onder de Eredivisie.
- Topklasse: Onder de Eerste Divisie bevinden zich drie Topklassen.
Daarnaast zijn er op districtsniveau competities van 5 tot 8 niveaus, waarvan de hoogste de Hoofdklasse is.
Overzicht landskampioenen
| Seizoen | Landskampioen |
|---|---|
| 2011/'12 | FC Gelre |
| 2012/'13 | Os Lusitanos |
| 2013/'14 | Os Lusitanos |
| 2014/'15 | Os Lusitanos |
| 2015/'16 | Pernis (TPP/Feyenoord Futsal) |
| 2016/'17 | Drachtster Boys |
| 2017/'18 | Pernis (TPP/Feyenoord Futsal) |
| 2018/'19 | TPP/Feyenoord Futsal |
| 2019/'20 | - |
| 2020/'21 | - |
| 2021/'22 | Drs. Vijfje |
| 2022/'23 | FC Marlène |
| 2023/'24 | Os Lusitanos |
Vanwege de uitbraak van de coronapandemie - en het daaraan vanuit de overheid gekoppelde verbod om binnen te sporten - is de Eredivisie in het seizoen 2019/'20 en 2020/21 niet uitgespeeld. De competitie is afgesloten zonder kampioen. Met ingang van het seizoen 2022/23 start de eredivisie vrouwen volgens het “split-season”principe. In de eerste fase spelen alle teams eenmaal tegen elkaar. Aan het einde van deze halve competitie worden de 12 teams verdeeld over twee poules van ieder 6 teams en wordt er een reguliere competitie afgewerkt.
Zaalvoetbal Spelen: Tips en Benodigdheden
Wil je graag zaalvoetbal spelen? Futsal is een sport waar je jezelf steeds opnieuw kunt ontdekken. Het leert je om razendsnel te schakelen, slim samen te werken en je tegenstander te verrassen met onvoorspelbare acties. Maar bovenal biedt futsal een unieke kans om plezier te beleven aan het spel, zowel op het veld als daarbuiten. Het is de ultieme uiting van voetbal, waarin de ruimte beperkt is, maar de mogelijkheden eindeloos zijn.
Futsal is zowel interessant voor beginnende voetballers als uitstromende veldvoetballers. Vooral bij de wat oudere jeugd vallen er veel spelers uit bij het veldvoetbal. Soms omdat de trainer op het veld niet leuk is; of omdat jongeren liever met een bijbaantje wat centen willen verdienen, dan in de kou staan voor een training. Futsal is bij uitstek een sport waarbij alleen wedstrijden kunnen worden gespeeld. Trainen kan natuurlijk ook, maar dat is wat meer weggelegd voor de hogere niveaus. Ook jongeren die ervoor kiezen om in een andere stad te gaan studeren kunnen middels futsal op bijvoorbeeld de vrijdagavond toch betrokken blijven bij de eigen vereniging. Dan hebben ze daarna nog het hele weekend beschikbaar om te studeren, te werken of om aan andere sociale activiteiten deel te nemen. Futsal wordt ook steeds populairder bij stedelijke jeugd.
In een bepaalde levensfase komen senioren tot de ontdekking dat futsal de nodige voordelen kan bieden. Lekker warm in een hal, geen kuilen of dikke graspollen in de mat, en met amper fysiek contact. In sommige (krimp)regio’s is het spelen in een meiden- of vrouwenteam niet vanzelfsprekend, vanwege de beschikbare aantallen. Ook hiervoor kan futsal een uitweg bieden. Je hebt nu eenmaal minder speelsters nodig voor een futsalteam. Ook hier kan een samenwerking tussen clubs uit een bepaalde gemeente of regio uitkomst bieden.
Veel verenigingen hebben al eens deelgenomen aan een futsaltoernooi in de winterstop. Ondanks de warmere winters, blijkt dit voor veel pupillen nog steeds een zeer waardevolle activiteit. Dit kan met de kleinsten in een gymzaal, of met de O11 en O9 in een 'echte' sporthal.
tags: #zaalvoetbal #dames #knvb #regels