Het WK voetbal is een van de meest gevolgde sportevenementen ter wereld, en de KNVB voetbalpool voegt daar nog een extra dimensie aan toe. Om een succesvolle pool te organiseren, is het essentieel om duidelijke regels te hebben. Dit artikel geeft een overzicht van belangrijke aspecten en regels die relevant waren voor de WK 2018 KNVB voetbalpool, inclusief scheidsrechters, VAR en incidenten.
Scheidsrechters op het WK 2018
Op het WK 2018 in Rusland waren 36 scheidsrechters aanwezig, bijgestaan door 63 assistenten. Deze scheidsrechters waren eerder actief op EK 2012, EK 2016 en WK 2014. De definitieve keuze voor de scheidsrechters was gebaseerd op hun vaardigheden, persoonlijkheid, begrip van voetbal en hun vermogen om het spel en de tactiek van beide teams te lezen.
De FIFA besteedde sinds september 2014 aandacht aan de opleiding van een groep van 53 scheidsrechters en hun assistenten van over de hele wereld. Fair play, bescherming van voetballers, bescherming van het beeld van het spel en eenheid en consistentie stonden hierbij centraal. In april 2018 volgden de scheidsrechters een seminar in Italië, waarbij ook geoefend werd met de videoscheidsrechter (VAR).
Belangrijke Scheidsrechtersbeslissingen en Voorbereiding
Scheidsrechters moesten op het WK 2018 binnen een fractie van een seconde belangrijke beslissingen nemen. Technische hulpmiddelen werden steeds belangrijker. Tijdens een bijeenkomst op 24 april 2016 werden scheidsrechters bijgepraat over de technische en tactische aspecten van het spel, zodat ze situaties beter konden begrijpen en tijdig konden anticiperen. In Doha, Qatar, kwamen potentiële scheidsrechters bijeen voor een seminar, waarbij ze wedstrijden analyseerden, fysieke testen ondergingen en wedstrijdsituaties simuleerden.
Björn Kuipers
Björn Kuipers floot tijdens het WK 2018 in Rusland zijn laatste grote toernooi. Hij was al sinds 2012 actief op het hoogste niveau en floot in 2012 voor het eerst op het EK voetbal. Kuipers vond zichzelf in 2020, op 47-jarige leeftijd, te oud om nog als topscheidsrechter actief te zijn.
Lees ook: Maatschappelijke betrokkenheid in het amateurvoetbal: een onderzoek.
De Rol van de Videoscheidsrechter (VAR)
Een van de belangrijkste ontwikkelingen op het WK 2018 was de introductie van de videoscheidsrechter (VAR). De wereldvoetbalbond gaf toestemming om de VAR in te zetten, nadat spelregelcommissie IFAB al akkoord was. Door het gebruik van de VAR nam het aantal correcte beslissingen toe van 93% naar 99%. Nederland en de Eredivisie speelden een grote rol in het totstandkomen van deze beslissing.
Elke wedstrijd op het WK 2018 werd ondersteund door een videoscheidsrechter, samen met drie assistenten (AVAR1, AVAR2 en AVAR3). Dertien videoscheidsrechters werden aangewezen door de FIFA. De selectiecriteria waren gebaseerd op hun ervaring als videoscheidsrechter tijdens officiële wedstrijden in hun eigen competitie.
Voorbereiding op het Gebruik van de VAR
In april 2017 kwamen topscheidsrechters bijeen in Italië onder leiding van Pierluigi Collina, de voorzitter van het comité voor scheidsrechters van de FIFA. Het seminar had als doel het beschermen van spelers en het spelbeeld, consistentie en uniformiteit, het lezen van het spel vanuit een technisch en persoonlijk perspectief en het begrijpen van de verscheidenheid in spelers en teammentaliteit. Ook het gebruik van de video-scheidsrechter was een van de hoofdonderwerpen.
De boodschap richting de leidsmannen was duidelijk: ze moesten klaargestoomd worden om de juiste beslissingen te maken. Als iets over het hoofd werd gezien, moest de video-scheidsrechter uitkomst bieden. De FIFA wilde de snelheid van het spel niet dwarszitten en de uiteindelijke beslissing moest altijd worden genomen door de scheidsrechter.
VAR in de Praktijk
De VAR moest beoordelen of er sprake was van buitenspel door lijnen te trekken op lichaamsdelen van de spelers. Dit kon aan de hand van verschillende methodes, zoals de Gridlines-methode (tweedimensionaal) en de Crosshair-methode (driedimensionaal). De camera's registreerden het beeld in frames per second (fps).
Lees ook: KNVB-overschrijvingen: Een complete gids
Discussies Rondom de VAR
Ondanks de voordelen waren er ook discussies rondom de VAR. Zo ontstond er onvrede over de foutmarge die in sommige competities werd gebruikt. In competities met een foutmarge werd de beslissing van de scheidsrechter op het veld leidend als de getrokken lijnen elkaar raakten. Dit leidde tot situaties waarbij de beslissing of iemand buitenspel stond, in het geval van kleine marges, in de handen van de grensrechter lag.
Integriteit en Regels
Alle FIFA-scheidsrechters hadden een document ondertekend waarin zij aangaven akkoord te gaan met de regels van de FIFA en de integriteit van de wedstrijden te bewaken. De disciplinaire regels waren afkomstig van de FIFA, om verschillen in beslissingen te voorkomen.
Incidenten en Controverses
Ondanks alle voorbereidingen en technologieën waren er incidenten en controverses tijdens het WK 2018. Een voorbeeld hiervan is het gelekte uitslagen van het WK voetbal in Zuid-Afrika, waarbij de New York Times de hand wist te leggen op een gevonden USB-stick met daarop de volledige uitslagen van het mondiale voetbaltoernooi. De FIFA stelde een diepgravend onderzoek in naar de oorzaak van het lek.
Reacties op Incidenten
Oranje-speler Rafael van der Vaart betreurde zowel het ‘lekken’ als de resultaten zelf. Hij had gehoopt dat Nederland met Robben erbij meer kans zou maken, maar ze gingen al in de groepsfase onderuit.
Hatracks op het WK
Er zijn 52 hattricks gescoord op het WK voetbal. Cristiano Ronaldo is de oudste speler die een hattrick scoorde op een WK. Slechts drie spelers hebben een WK-hattrick gescoord en zijn aan de verliezende kant geëindigd. Elke dag van de week is er een hattrick op het WK geweest, maar in de geschiedenis van de competitie is er slechts één op een maandag gescoord.
Lees ook: Scheidsrechter niet aanwezig? Dit zijn de stappen
Verlenging en Strafschoppen
De verlenging is dertig zenuwslopende minuten waarin ploegen strijden voor een plek in de volgende ronde of de toernooiwinst. Toch lijkt er zelden een winnaar te zijn na de verlenging. Zo liepen vier van de vijf verlengingen dit WK uit op een strafschoppenserie. Hierdoor lijkt een verlenging meer het uitstellen van de penaltyserie dan dat het daadwerkelijk een winnaar oplevert. Sinds de invoering van de nieuwe regelgeving omtrent de verlenging, dienen verlengingen vooral voor het uitstellen van de strafschoppenserie. Toch leveren verlengingen, relatief gezien, meer doelpunten op dan de eerste dertig minuten van een wedstrijd.