De Eurojackpot KNVB Beker is meer dan zomaar een voetbaltoernooi; het is de beker van heel Nederland. Elk seizoen biedt het een nieuw begin, waarin zowel grote als kleine clubs uit het hele land de kans krijgen om tegen elkaar te strijden. Dit maakt de Eurojackpot KNVB Beker tot een competitie vol kleine en grote kansen. Het is een podium voor bijzondere prestaties, een bron van nieuwe uitdagingen en een plek om opkomend talent te ontdekken. Naast de prestige van de beker zelf, biedt de winst ook een felbegeerd ticket voor Europees voetbal, waardoor clubs, spelers en fans de kans krijgen om hun voetbalhart op te halen.
Historie en Ontwikkeling van de KNVB Beker
Hoewel het idee voor een nationale bekercompetitie al in 1893 ontstond, was de animo aanvankelijk gering. Pas in 1898 lukte het om voldoende deelnemers te vinden om de competitie van de grond te krijgen. Op 7 mei 1899 schreef RAP Amsterdam geschiedenis door H.V.V. uit Den Haag na verlenging met 1-0 te verslaan en zich zo de eerste bekerwinnaar van Nederland te noemen.
In de jaren die volgden, werd er weliswaar regelmatig om de beker gespeeld, maar het toernooi werd lange tijd niet serieus genomen, in tegenstelling tot bijvoorbeeld in Engeland en Duitsland. Het feit dat in de bekerfinale van 16 mei 1910 de tweede elftallen van Quick (H) en H.V.V. tegenover elkaar stonden, droeg hier niet aan bij. Tussen 1899 en 1960 ontbrak de bekerfinale maar liefst twintig keer op de agenda, soms door uitzonderlijke omstandigheden zoals de Tweede Wereldoorlog, maar vaker simpelweg door desinteresse.
Van Holdert-beker tot 'De Dennenappel'
In 1946 werd de oorspronkelijke Holdert-beker vervangen door een nieuwe beker, aangeboden door de Algemene Nederlandse Voetbalvereniging De Zwaluwen. Dit kostbare zilveren geschenk kreeg al snel de bijnaam 'De dennenappel' vanwege zijn karakteristieke vorm.
Een belangrijke impuls voor het bekertoernooi was de introductie van de Europa Cup II in 1960, een Europees toernooi voor nationale bekerwinnaars. Deelname aan het vaderlandse bekertoernooi werd hierdoor aantrekkelijker, en vanaf 1960 kende elk voetbalseizoen een apotheose in de vorm van de bekerfinale.
Lees ook: De Weg naar de Top
Traditie in Ontwikkeling: Vorm en Locatie
De vorm van het bekertoernooi en de locatie van de finale zorgden in de jaren zeventig en tachtig voor veel discussie. Het ene jaar namen amateurclubs wel deel, het andere jaar niet, en er werd geëxperimenteerd met zowel een knock-outsysteem als een poulesysteem.
Ook de locatie van de finale was een pijnpunt. Nadat De Kuip in Rotterdam tussen 1972 en 1976 naar ieders tevredenheid gastheer was geweest, werd in 1977 op aandringen van de finalisten FC Twente en PEC Zwolle uitgeweken naar Nijmegen. In de jaren daarna volgden ook andere plaatsen, en gedurende enkele seizoenen werd de bekerfinale zelfs over een uit- en thuiswedstrijd gespeeld.
Uiteindelijk werd in 1989 besloten om de bekerfinale exclusief in De Kuip te spelen, een besluit waar niet meer van is afgeweken. Samen met de vaste deelname van de amateurclubs en het knock-outsysteem, kreeg het bekertoernooi eindelijk de allure die het verdiende.
Voetbalfeesten in De Kuip
De herstart in Rotterdam was een succes. Feyenoord kwalificeerde zich tussen 1991 en 1995 vier keer voor de bekerfinale, wat een uitverkocht stadion garandeerde. In de seizoenen die volgden bleek De Kuip ook vol te lopen bij finales waar de Rotterdamse club niet aan deelnam.
Een van de meest memorabele finales was de wedstrijd tussen Ajax en sc Heerenveen in 1993. Hoewel de Friezen met 6-2 ten onder gingen, markeerden de rijen bussen onderweg van Heerenveen naar Rotterdam en de fantastische sfeer in en om het stadion het begin van de 'bekerfeesten'. Inmiddels zijn dit bekende beelden. De Eurojackpot KNVB Bekerfinale is een jaarlijks hoogtepunt op de voetbalkalender.
Lees ook: Overzicht van AZ's KNVB Beker Triomfen
Records en Feiten
- Recordhouder: Ajax is recordhouder met 20 gewonnen bekerfinales, gevolgd door Feyenoord (14) en PSV (11).
- Meeste finales: Ajax speelde de meeste finales (30), gevolgd door PSV en Feyenoord (beide 19).
- Doelpuntrijkste finale: De meest doelpuntrijke finale was Willem II tegen Groene Ster (9-2) op 11 juni 1944.
- Snelste doelpunt: Het snelste doelpunt in een bekerfinale staat op naam van Romário (PSV), die in 1989 na twee minuten scoorde tegen FC Groningen.
- Amateurclubs in halve finale: Sinds de invoering van het betaalde voetbal bereikten slechts drie amateurclubs de halve finale: IJsselmeervogels (1974/’75), VVSB (2015/’16) en Spakenburg (2022/'23).
Impact van de Bekerwinnaar op Europese Tickets
De bekerwinst heeft grote gevolgen voor de verdeling van de Europese tickets in de Eredivisie. De winnaar van de TOTO KNVB Beker heeft recht op een ticket voor de competitiefase van de Europa League. Als een club uit de top drie de KNVB Beker wint, schuift dit ticket door naar de nummer vier van de Eredivisie.
De Eredivisie-clubs willen graag dat de bekerwinnaar een lager Europees ticket krijgt, bijvoorbeeld een ticket voor de Conference League, zodat het Europa League-ticket naar de ploeg kan gaan die hoog is geëindigd in de competitie. Een wijziging hiervan is echter niet eenvoudig te realiseren, aangezien de UEFA hierover beslist.
Scenario's voor Europese Tickets
De KNVB heeft voorafgaand aan het seizoen het reglement voor de verdeling van de Europese tickets gepubliceerd. Hieronder volgen enkele scenario's, uitgaande van een fictieve bekerwinst van Go Ahead Eagles:
- Scenario 1: Go Ahead eindigt op een play-offplek (5 t/m 8)Go Ahead krijgt het ticket voor het hoofdtoernooi van de Europa League. De nummer negen van de Eredivisie neemt de plek van Go Ahead over in de play-offs om een ticket voor de Conference League.
- Scenario 2: Go Ahead wordt 4e in de EredivisieGo Ahead krijgt het ticket voor het hoofdtoernooi van de Europa League. Het ticket voor de tweede voorronde van de Europa League schuift door naar de nummer vijf in de competitie. De play-offs worden gespeeld door de nummer zes tot en met negen.
- Scenario 3: Go Ahead eindigt buiten de play-offplekken (9 t/m 18)De bekerwinnaar krijgt het ticket voor de League Phase van de Europa League. De nummers één tot en met drie bemachtigen tickets voor de (voorrondes van de) Champions League, de nummer vier plaatst zich voor de voorronde van de Europa League, en de play-offs om het laatste Europese ticket worden gespeeld door de nummers vijf tot en met acht.
- Scenario 4: Go Ahead eindigt in de top-3 van de EredivisieDe winnaar van de beker behoudt zijn ticket voor (de voorrondes van) de Champions League, en de nummer vier van de Eredivisie krijgt het Europese ticket van de bekerwinnaar, wat toegang geeft tot het hoofdtoernooi van de Europa League (League Phase). Het ticket van de nummer vier in de Eredivisie, dat recht geeft op plaatsing voor de tweede voorronde van de Europa League, schuift dan automatisch door naar nummer vijf. De play-offs voor het laatste Europese ticket, voor de tweede voorronde van de Conference League, worden in dit geval betwist door de nummers zes tot en met negen van de Eredivisie.
Lees ook: Tennisgeschiedenis in Rotterdam Ahoy