De KNVB Beker, officieel bekend als de Eurojackpot KNVB Beker, is een jaarlijks terugkerend voetbaltoernooi dat garant staat voor spanning, verrassingen en memorabele momenten. Van spectaculaire bekerstunts tot monsterzeges, het toernooi is een podium voor zowel gevestigde namen als opkomende talenten. Dit artikel duikt in de geschiedenis van de KNVB Beker en belicht enkele van de meest opmerkelijke records en gebeurtenissen.
De Geschiedenis van de KNVB Beker
Het initiatief voor de KNVB Beker werd genomen door Hak Holdert, een dagbladuitgever en ondernemer, aan het einde van de 19e eeuw. Geïnspireerd door de Engelse FA Cup, organiseerde hij in 1894 een eerste bekertoernooi. Echter, de animo was destijds gering, en het bleef bij een enkele wedstrijd tussen de Haarlemsche Football Club en HFC Haarlem.
In 1898 werd een nieuwe poging ondernomen door de Nederlandsche Voetbalbond (NVB), de voorloper van de huidige KNVB. Hak Holdert was opnieuw betrokken en stelde een beker beschikbaar, de Holdertbeker. Op 7 mei 1899 vond de eerste officiële finale plaats, waarin RAP Amsterdam na verlenging met 1-0 won van H.V.V. uit Den Haag.
Ondanks deze start werd het bekertoernooi in de beginjaren niet altijd serieus genomen. Het toernooi werd niet jaarlijks afgewerkt en kende periodes van desinteresse, met als dieptepunt de finale van 1910, waarin de tweede elftallen van Quick (H) en H.V.V. tegenover elkaar stonden.
In 1946 werd de Holdertbeker, die inmiddels was kwijtgeraakt, vervangen door een nieuwe zilveren beker, aangeboden door de Algemene Nederlandse Voetbalvereniging De Zwaluwen. Vanwege zijn karakteristieke vorm kreeg deze beker al snel de bijnaam 'de dennenappel'.
Lees ook: De evolutie van hockey: een gedetailleerde analyse
Een belangrijke impuls voor het toernooi was de introductie van de Europa Cup II in 1960, een Europees toernooi voor bekerwinnaars. Hierdoor nam de animo voor de KNVB Beker toe, en vanaf dat moment kende elk voetbalseizoen een bekerfinale.
In 1989 werd besloten om de bekerfinale exclusief in De Kuip in Rotterdam te spelen. Samen met de vaste deelname van amateurclubs en het knock-outsysteem, kreeg het bekertoernooi eindelijk de allure die het verdiende.
Recordhouders en Topscorers
Welke club won de KNVB Beker het vaakst?
Ajax is de recordhouder met 20 gewonnen bekers, gevolgd door Feyenoord (14) en PSV (11). De Amsterdammers hebben ook de meeste finales gespeeld, namelijk 29.
Wie heeft de meeste doelpunten in de KNVB Beker aller tijden?
Willy van der Kuijlen is de topscorer aller tijden van de KNVB Beker met 57 doelpunten.
Meest doelpuntrijke wedstrijd
De meest doelpuntrijke wedstrijd in de KNVB Beker is SC Dieren tegen HVC op 19 augustus 1956. Het duel eindigde in een 3-17 overwinning voor HVC.
Lees ook: Essentiële keepersuitrusting
Opmerkelijke Records en Feiten
- Snelste doelpunt: Het snelste doelpunt in een bekerfinale staat op naam van Romário, die in 1989 voor PSV al na twee minuten scoorde tegen FC Groningen.
- Grootste overwinning: NAC Breda behaalde op 1 januari 1959 een 18-1 overwinning op Dongen, de grootste overwinning ooit in de KNVB Beker.
- Jongste speler: Rinus van Leijenhorst was de jongste debutant in de KNVB Beker. Hij maakte zijn opwachting namens DWS AFC in het duel tussen ZFC Zaandam en DWS AFC op 24 maart 1968 met een leeftijd van 15 jaar en 9 maanden.
- Oudste speler: Rob Gebbink is met een leeftijd van 48 jaar, 7 maanden en 17 dagen de oudste speler die ooit actief was in de KNVB Beker.
- Jongste doelpuntenmaker: Ryan Gravenberch werd de jongste doelpuntenmaker ooit op 26 september 2018, met een leeftijd van 16 jaar, 4 maanden en 10 dagen, in een 0-7 overwinning van Ajax op HVV Te Werve.
- Meeste toeschouwers: De finale tussen Ajax en Sparta Rotterdam op 20 mei 1971 in het Olympisch Stadion te Amsterdam trok 65.000 toeschouwers.
- Meeste kaarten: Het duel tussen OJC Rosmalen en Sparta Rotterdam op 22 september 2015 eindigde in een 3-4 overwinning voor Sparta, waarbij scheidsrechter Davy Otto liefst twaalf gele kaarten trok.
KNVB Bekerwinnaars van de Afgelopen Decennia
De KNVB Beker is door de jaren heen gewonnen door verschillende clubs, van de traditionele topclubs tot verrassende subtoppers. Hieronder een overzicht van de winnaars van de afgelopen decennia:
- 2000-2009: Roda JC (2000), FC Twente (2001), FC Utrecht (2003, 2004), SC Heerenveen (2009)
- 2010-2019: Ajax (2010), FC Twente (2011), PEC Zwolle (2014), FC Groningen (2015)
- 2020-2025: Ajax (2019, 2021), Feyenoord (2016, 2018), PSV (2022, 2023, 2024, 2025)
De Rol van Amateurclubs
Een bijzonder aspect van de KNVB Beker is de deelname van amateurclubs. Door de jaren heen hebben verschillende amateurclubs voor verrassingen gezorgd en indrukwekkende prestaties geleverd.
Welke amateurclubs kwamen het verst in de KNVB Beker?
IJsselmeervogels (1974/’75), VVSB (2015/’16) en Spakenburg (2022/’23) zijn de enige amateurclubs die de halve finale van de KNVB Beker hebben bereikt.
Onbekende Bekerwinnaars
Naast de bekende namen zijn er ook clubs die ooit de KNVB Beker hebben gewonnen, maar tegenwoordig minder bekend zijn:
- Fortuna ’54 (1957, 1964)
- Quick Nijmegen (1949)
- WVV Wageningen (1939, 1948)
- VSV Velsen (1938)
- RFC Roermond (1936)
- Velocitas 1897 (1934)
- VUC Den Haag (1927)
- TSV Longa (1926)
- ZFC Zaandam (1925)
- VV Schoten (1921)
De KNVB Beker als Springplank
De KNVB Beker biedt clubs de kans om een ticket voor Europa te verdienen. Het is een kans om op een bijzonder podium te spelen, nieuwe uitdagingen te vinden en nieuw talent te spotten. Voor spelers en fans is het een kans om hun voetbalhart op te halen.
Lees ook: Ontdek de impact van Richard Zernik op de ijshockeywereld.