Waterpolo is een dynamische en veeleisende watersport die zwemmen, balvaardigheid en tactisch inzicht combineert. Het is een sport die al sinds de 19e eeuw bestaat en in Oost- en Zuid-Europa bijzonder populair is. In Nederland heeft het dames waterpoloteam successen geboekt op de Olympische Spelen en Wereldkampioenschappen, wat de populariteit van de sport verder heeft aangewakkerd. Dit artikel bespreekt de basis van waterpolo, de regels die van toepassing zijn, de uitrusting, en specifieke aandacht voor de badkleding, en de rol van regels in de sport.
Wat is Waterpolo?
Waterpolo is een balsport die in het water wordt gespeeld en vermoedelijk is ontstaan als een alternatief voor rugby of handbal. Het doel is simpel: meer doelpunten scoren dan de tegenstander door de bal in hun doel te werpen.
De Basis van het Spel
Een waterpoloteam bestaat uit zeven spelers: zes veldspelers en een keeper. Het team dat de meeste doelpunten maakt, wint de wedstrijd.
Speelveld en Materiaal
De grootte van het speelveld varieert: maximaal 30 meter lang en 20 meter breed voor heren, en maximaal 25 meter lang voor dames. Het zwembad moet minimaal 1,80 meter diep zijn. Spelers mogen niet staan als ze de bal in bezit hebben, tenzij de diepte van het zwembad dit toelaat. De doelen zijn 3 meter breed en 0,90 meter hoog. De waterpolobal is ongeveer even groot als een voetbal en heeft extra grip om hem makkelijk met één hand vast te houden.
Regels en Spelverloop
Duur van een Waterpolowedstrijd
Een waterpolowedstrijd is verdeeld in vier periodes (partjes) van zuivere speeltijd. De duur van deze periodes varieert afhankelijk van de leeftijd van de spelers, het competitieniveau en het land waarin gespeeld wordt. Op internationale toernooien, zoals de Olympische Spelen, duren de periodes 8 minuten, wat resulteert in een totale speeltijd van 32 minuten. De tijd wordt stilgelegd bij overtredingen, doelpunten en andere spelonderbrekingen. Na twee periodes wisselen de teams van speelhelft.
Lees ook: Waterpolo voor studenten in Maastricht
De 30 Seconden Regel (Schotklok)
Vanaf de C-jeugd wordt de 30 seconden regel toegepast, wat betekent dat de aanvallende ploeg 30 seconden de tijd heeft om een schot op het doel te lossen. Als er binnen deze tijd geen schot op het doel is, gaat het balbezit naar de tegenpartij. Deze regel geldt ook wanneer de bal in het spel wordt gebracht door middel van een corner, er sprake is van balbezit door hetzelfde team dat geschoten heeft, of na een uitsluiting.
Belangrijke Regels en Overtredingen
- Balbezit: De aanvallende ploeg heeft 30 seconden om een schot op het doel te lossen.
- Vrije Worp: Een vrije worp wordt toegekend bij verschillende overtredingen, zoals het vasthouden van een tegenstander of het met twee handen aanraken van de bal. Buiten de 5-meterlijn mag een vrije worp direct op het doel worden geschoten.
- 5-Meter Bal: Een 5-meter bal (strafworp) wordt toegekend als een grove overtreding binnen de 5-meterzone wordt begaan. De speler mag dan alleen op de keeper schieten vanaf de 5-meterlijn.
- Uitsluiting: Bij zwaardere overtredingen kan een speler voor 20 seconden of langer worden uitgesloten. Na drie persoonlijke fouten krijgt een speler de rode vlag en wordt hij uitgesloten van het spel.
- Uitsluiting met Vervanging (UMV): Een UMV wordt gegeven bij zeer zware overtredingen of het beledigen van de scheidsrechter. In sommige gevallen volgt een UMV4, waarbij de speler pas na 4 minuten speeltijd vervangen mag worden.
Scheidsrechters
De scheidsrechters zwemmen niet mee, maar staan aan de lange zijde van het speelveld, buiten het water. Ze houden toezicht op het spel en zorgen ervoor dat de regels worden nageleefd. In de meeste competitiewedstrijden wordt gebruikgemaakt van de 30 seconden regel, die wordt bijgehouden aan de jurytafel.
Uitrusting van de Spelers
Caps
Tijdens het spel dragen spelers van beide teams een cap. Dit is om de oren te beschermen tegen de bal en om teamgenoten makkelijk te kunnen herkennen. Er zijn witte, blauwe en rode caps. De keepers hebben altijd een rode cap op, een team de witte en de andere de blauwe caps.
Badkleding
Voor de badkleding is het handig bij de dames een badpak te hebben met een rits aan de achterzijde, voor een gestroomlijnde beweging door het water. Naast een waterpolocap heb je een bijpassende zwembroek of badpak nodig. Let bij het kiezen op een goede pasvorm, duurzaam materiaal en voldoende bewegingsvrijheid. Sommige modellen hebben ook een bijzonder duurzame stof die niet wordt aangetast door chloorwater.
Waterpolo bij de Jeugd
Bij jeugdwaterpolo, met name minipolo, zijn er aangepaste regels en afmetingen van het speelveld. Minipolo teams bestaan uit vijf spelers (vier veldspelers en een keeper). Bij de jeugd zijn de teams vaak nog gemengd. Als je naar de volwassenen gaat is dit niet meer zo. De KNZB richt zich tegenwoordig tijdens trainingen en wedstrijden voor onder deze leeftijden, veel op de plezier beleving tijdens de sport. Het gaat dan ook niet om het winnen maar om het plezier beleven aan de sport. Er kan al begonnen worden vanaf dat de basis zwemdiploma’s behaald zijn. Vanaf een jaar of 7 a 8 kan spelenderwijs begonnen worden. Vaak wordt veel uitval gezien rond de leeftijd van 13 tot 16 jaar.
Lees ook: Teams en talenten in het Nederlandse waterpolo
Regels en Toepassing
Vanuit de FINA worden periodiek voorstellen en nieuwe interpretaties over de geldende regels gestuurd. De SC beziet hoe we de internationale regels en richtlijnen in Nederland kunnen toepassen. Ook communiceert de SC dit richting alle officials in Nederland. De SC is dan ook de enige instantie in Nederland die uitsluitsel kan geven over de juiste regels en hoe deze worden toegepast. Hiertoe wil zij ook als de enige vraagbaak fungeren. Goed begrip van de spelregels is voor iedereen van belang. Zijn de regels onvoldoende duidelijk of wil je nadere uitleg omtrent een regel die hierboven niet reeds is toegelicht dan kan je een vraag (liefst kort en duidelijk) stellen aan de spelregelcommissie.
Het Nederlandse Waterpolo
Nederland heeft een sterke traditie in het waterpolo, met name bij de dames. Het nationale dames waterpoloteam heeft meermaals deelgenomen aan de Olympische Spelen en behaalde in 2008 zelfs de gouden medaille. Daarnaast zijn ze tweemaal wereldkampioen geworden (1991 en 2023) en zes keer Europees kampioen (1985, 1987, 1989, 1993, 2018 en 2024).
Lees ook: Waterpolo en zwemmen bij ZV De Ham
tags: #waterpolo #badpak #olympische #spelen #regels