Willem II, opgericht in 1896, is een club met een rijke historie. De club heeft diverse successen gekend, waaronder het winnen van de KNVB beker. In dit artikel duiken we in de bekergeschiedenis van Willem II, met speciale aandacht voor de gewonnen KNVB beker in 1944 en 1963.
De Holdert-beker van 1944
In de zomer van 1944 schreef Willem II geschiedenis door als laatste club de KNVB-beker in oude vorm te winnen, destijds ook wel bekend als de Holdert-beker. De oorlog was in volle gang en de competitie ging, ondanks de omstandigheden, gewoon door. Finalist Willem II was de enige club die in de oorlogsjaren met een koninklijke naam en in de nationale driekleur mocht doorvoetballen. Waarom de Tilburgers dat mochten, blijft ietwat onduidelijk. De KNVB werd niet gespaard en ging in die jaren dan ook door het leven als de NVB. Vandaar ook de naam, NVB-Beker. In die jaren stond de beker ook wel bekend als de Holdert-beker, vernoemd naar de schenker; Hak Holdert.
De weg naar de finale
Om de finale te bereiken, moest Willem II maar liefst elf tegenstanders verslaan: TOP, Nevelo, WSC, Concordia SVD, Helmondia, Dongen, Hieronymus, Roosendaal, Emma, Blauw-Wit en PSV. Op 11 juni 1944 trad Willem II in de finale aan tegen Groene Ster uit Heerlerheide, een tweedeklasser die verrassend sterk voor de dag kwam in het toernooi.
De finale
De finale werd gespeeld op het terrein van v.v. Eindhoven. Voor de pauze kon de tweedeklasser nog prima meekomen met de Tricolores, maar na de pauze liepen de Tilburgers uit naar een monsterscore: 9-2. Het is tot op de dag van vandaag de grootste zege in een bekerfinale. De productie kwam bijna volledig op naam van Willy en Wim Engel. Willy was vier keer trefzeker, Wim drie keer. Het negental werd voltooid door een treffer van Frans van Loon.
Statistieken Willem II - Groene Ster 9-2 (1-1): Haas 0-1, Wim Engel 1-1, Van Loon 2-1, Wim Engel 3-1, Willy Engel 4-1, Wim Engel 5-1, Willy Engel 6-1, Haas 6-2, Willy Engel 7-2, Willy Engel 8-2, Wim Engel 9-2.
Lees ook: KNVB-overschrijvingen: Een complete gids
Een gewaagde toespraak
Na afloop hield Bondsvoorzitter Karel Lotsy een gewaagde toespraak, waarbij hij refereerde aan de clubkleuren van Willem II. ‘Ik behoef u niet te zeggen wat rood, wit en blauw voor ons zegt. Het zijn uw kleuren. Het rood: de liefde voor uw club, maar ook voor uw vaderland. Het blauw: de trouw aan die club, maar ook aan uw vaderland’, zo sprak hij volgens Willem II-clubhistoricus Harrie Verhoeven. De toespraak werd live uitgezonden op de radio, maar werd halverwege weggedraaid door de bezetters.
Het verlies en de terugkeer van de beker
De Holdert-beker was na de overwinning twee jaar lang te bewonderen in Tilburg. Op verzoek van de KNVB stuurde Willem II-secretaris Arnaud van de Ven sr. de wisselbeker in 1946 terug naar de Bond. Daar raakte de beker echter zoek en bleef maar liefst 76 jaar spoorloos. Tot afgelopen zaterdag 17 september 2022. Namens de Erfgoed werkgroep van Willem II namen v.l.n.r. Roger Rossmeisl, René Vermetten en Paul Gerritse de replica van de beker uit 1944 in ontvangst.
Met behulp van moderne 3D-printtechnieken en beeldmateriaal van de finale van 1944 tussen Willem II - Groene Ster (9-2) kon een replica worden ontwikkeld. Dit initiatief kwam tot stand door de Delftse voetbalvereniging DSV Concordia uit 1885. Ter ere van hun 135-jarig bestaan werd afgelopen zaterdag de bekerfinale uit 1906 tussen Concordia en SV RAP nog eens overgespeeld. Daarna reikte Jan Dirk van der Zee, directeur amateurvoetbal van de KNVB, de replica’s van de verloren beker uit aan alle winnaars tot en met 1944. De rij van roemruchte clubs als HBS, HVV, Quick, EVV Eindhoven, Ajax en Feyenoord werd afgesloten door de laatste winnaar, Willem II.
Plaats van handeling was het oude stadion van FC Wageningen, de Wageningse Berg. Namens Willem II ontving Paul Gerritse, voorzitter van het Stichtingsbestuur van Willem II, de replica. In zijn dankwoord citeerde hij de woorden van Karel Lotsy uit 1944, destijds voorzitter van de NVB (vanwege de Duitse bezetting ontbrak de Koninklijke ‘K’): ’Ik behoef u niet te zeggen wat rood, wit en blauw voor ons zegt. Het zijn uw kleuren. Het rood: de liefde voor uw club, maar ook voor uw vaderland. ‘Nadat we vorig jaar ter ere het 125-jarig jubileum de KNVB-beker uit 1963 hebben mogen bijzetten in onze prijzenkast (aangeboden door de vereniging van oud-spelers Oude Glorie, red.), kunnen we de beker uit 1944 nu daarnaast plaatsen’, aldus Paul Gerritse na de overhandiging.
De KNVB beker van 1963
In het seizoen 1962-1963 beleefde Willem II een opmerkelijke prestatie door de KNVB beker te winnen, ondanks dat de club dat seizoen degradeerde naar de eerste divisie.
Lees ook: Complete gids volleybal inslaan
Een seizoen vol contrasten
Op 9 juni 1963 verloor Willem II thuis met 2-4 van Volendam, waardoor degradatie naar de eerste divisie een feit was. De club kampte met flinke schulden en kon niet rekenen op steun van de gemeente of de industrie. Het vertrek van trainer Müller en het ontbreken van een geschikte vervanger maakten de situatie nog uitzichtlozer.
De beker als lichtpunt
Het enige wat de donkere wolken boven Willem II kon verdrijven was een succes in de nieuwe omgeving: de eerste divisie. Succes zou er echter al eerder komen en wel via het KNVB-bekertoernooi. In het toernooi van het seizoen 1962-1963 stroomden de eredivisieclubs pas in mei 1963 in de derde ronde in. Via overwinningen op RCH (8 mei 5-0) en Ajax (16 mei 1-0) plaatste Willem II zich voor de kwartfinale.
Een slopende kwartfinale
In Maastricht werd het op 29 mei tegen MVV een slopend duel. Na negentig minuten plus nog eens vier keer zeven-en-een-halve minuut verlengen (zoals het reglement toentertijd voorschreef) stond nog steeds de 0-0 op het scorebord. Strafschoppen moesten de beslissing brengen. Willem II-doelman Chris Feijt die met voortreffelijk keeperswerk zijn ploeg op de been had gehouden, zou MVV tenslotte helemaal de das omdoen. Hij schoot de beslissende strafschop binnen.
De finale tegen ADO
In de halve finale wonnen de Tricolores op 19 juni met 1-2 bij Alkmaar, zodat het inmiddels gedegradeerde Willem II vier dagen later zowaar in de finale stond tegen ADO. De Hagenaars golden als favoriet. Zij speelden ook nog eens in het eigen stadion, terwijl bij Willem II om uiteenlopende redenen de vaste krachten Feijt, Koopal, Timmermans, Walhout en De Wit niet van de partij waren. Hun vervangers kweten zich echter uitstekend van hun taak. Via doelpunten van Louer, Aarts en Senders en mede dankzij uitstekend keeperswerk van Mathieu won Willem II met 0-3. Voor de tweede keer in de clubhistorie veroverden de Tricolores de KNVB-beker.
Een verrassende apotheose
Een verrassende apotheose van een seizoen dat met name in de maanden mei en juni veel energie kostte met negen competitie- en vijf bekerwedstrijden! En een heel merkwaardige omstandigheid dat Willem II de degradatie combineerde met het winnen van de KNVB-beker.
Lees ook: Jouw gids om lid te worden van de KNVB
Gerard de Ruiter: De grondlegger van Willem II
Gerard de Ruiter, geboren op 17 december 1876 in Soerabaya, was de man die aan de wieg stond van Willem II. Als student aan de MTS in Amsterdam liep hij stage bij de NS hoofdwerkplaats in Tilburg. Hij hield van het voetbalspel en ging op zoek naar medespelers.
De oprichting van Tilburgia
Het lukte De Ruiter om op 12 augustus 1896 elf personen bij elkaar te krijgen in café Marinus, dat gelegen was aan de Monumentenstraat. De club kreeg de naam Tilburgia. Op zondag 27 september 1896 vond de eerste officiële wedstrijd in Tilburg plaats met als tegenstander Brabantia uit Breda.
Van Tilburgia naar Willem II
Op 14 september 1897 werd Gerard benoemd tot verenigingssecretaris. Intussen vond men de clubnaam niet mooi genoeg. En zo werd op 14 januari 1898 in café Broeckx op de Markt in Tilburg de naam “Tilburgia” gewijzigd in “Willem II”, genoemd naar de toenmalige Prins van Oranje en latere koning der Nederlanden. Voordat Gerard in 1898 naar Indië vertrok, werd de Ruiter - op de vergadering van 14 januari 1898 - tot erelid benoemd.
Andere memorabele momenten in de clubgeschiedenis
Naast de gewonnen KNVB bekers kent Willem II nog andere memorabele momenten in de clubgeschiedenis.
Het eerste landskampioenschap in 1916
In het seizoen 1915/1916 behaalde Willem II als eerste club uit de provincie de landstitel. Dit was een belangrijke mijlpaal in de clubgeschiedenis en betekende een doorbraak voor het voetbal in de provincie.
Het kampioenschap in 1955
In het seizoen 1954/1955 werd Willem II kampioen van Nederland, tijdens het eerste jaar dat er in Nederland betaald voetbal werd gespeeld. Dit was een knappe prestatie en een bewijs van de kwaliteit van de selectie.
Bekende spelers uit de Willem II historie
Door de jaren heen hebben vele talentvolle spelers het shirt van Willem II gedragen. Enkele bekende namen zijn:
- Harry Mommers: Speelde zeventien seizoenen lang voor Willem II en was aanvoerder tijdens het landskampioenschap in 1916.
- Michel ‘Sjel’ de Bruyckere: Speelde 167 wedstrijden voor Willem II en behaalde zeven caps bij het Nederlands voetbalelftal.
- Wim Engel: Scoorde in 256 wedstrijden het ongelooflijke aantal van 141 doelpunten voor Willem II.