Rugby, een sport die bekend staat om zijn unieke mentaliteit, teamgeest en fysieke uitdagingen, heeft een rijke geschiedenis die teruggaat tot het begin van de 19e eeuw. Volgens de legende is rugby in 1823 ontstaan tijdens een voetbalwedstrijd op een school in het stadje Rugby in Engeland. Twee eeuwen later is rugby uitgegroeid tot een van de populairste sporten ter wereld, met miljoenen spelers, toeschouwers en fans.
Het Ontstaan van Rugby: Een Legende en Zijn Waarheid
De meest bekende legende over het ontstaan van rugby vertelt het verhaal van William Webb Ellis, een leerling van Rugby School. Tijdens een voetbalwedstrijd zou hij in 1823 de bal hebben opgepakt en ermee naar de overkant van het veld zijn gerend. Hoewel dit verhaal waarschijnlijk niet de volledige waarheid is, wordt Webb Ellis nog steeds gezien als een belangrijke figuur in de geschiedenis van rugby. De beker voor de wereldkampioen op het WK Rugby is zelfs naar hem vernoemd: de Webb Ellis Cup.
Het groepsgewijs achter een bal aanlopen waarbij de tegenstander fysiek mag worden afgestopt stamt uit de Middeleeuwen. Met name in Zuid-Frankrijk werden zomerspelen georganiseerd tussen dorpen waarbij een voorwerp, meestal een zak gevuld met hooi, op het marktplein van het andere dorp moest worden gebracht. Hierbij waren vrijwel geen regels behalve dat er geen gewonden mochten vallen. Na afloop werden er vaak ceremonieën gehouden en festivals. Begin 19e eeuw werden dergelijk wedstrijden ook tussen (kost)scholen gehouden waarbij de regels voor de wedstrijd door de leerlingen afgesproken. De regels konden sterk verschillen, bijvoorbeeld of de bal gedragen mocht worden of alleen geschopt.
Een meer waarschijnlijke verklaring is dat rugby geleidelijk is ontstaan uit verschillende vormen van voetbal die in de 19e eeuw in Engeland werden gespeeld. Veel kostscholen ontwikkelden eigen rugby-achtige varianten op oudere volksspelen die vaak vrij gewelddadig waren. In 1845 werden de eerste officiële rugbyregels op papier gezet door leerlingen van Rugby School.
De Ontwikkeling van de Regels en de Afscheiding van Voetbal
De sport won aan populariteit en in 1863 werd in Londen de Football Association opgericht. De doelstelling van deze bond was om duidelijke regels op te stellen voor de nog steeds vele varianten van “football”. Tijdens de vijfde vergadering stelde een van de aangesloten clubs, Blackheath Rugby Club, dat lichamelijk contact en moed kenmerkend waren voor de sport en dus behouden moesten blijven. Toen Blackheath niet in staat bleek deze elementen in de spelregels te behouden, verliet de club de FA, samen met alle gelijkgezinde clubs.
Lees ook: KNVB-overschrijvingen: Een complete gids
Na de afscheiding van de FA waren er nog steeds geen eenduidige regels voor de sport die inmiddels Rugby Football werd genoemd. Op initiatief van Richmond Club werd in 1871 een vergadering van 22 clubs belegd, die resulteerde in de oprichting van de Rugby Football Union (RFU). In Engeland bestond nu duidelijkheid over de regels, maar internationaal was dit nog niet het geval.
De Scheuring in Rugby: Union versus League
Tot 1895 was rugby uitsluitend een amateursport. In het Zuiden van Engeland was dit geen probleem, omdat de sport voornamelijk werd beoefend door leden van de rijkere klassen, maar in het Noorden was de sport populair geworden onder arbeiders en mijnwerkers. Deze laatsten konden het zich niet veroorloven om een dagloon te missen als ze uitwedstrijden speelden. Er ontstond binnen de RFU een bitter conflict over de amateurstatus van de sport, waarbij het Zuiden zich onbuigzaam opstelde.
Dit leidde in 1895 tot de oprichting in Huddersfield van de Northern Rugby Football Union. Al snel kreeg de sport in het Noorden een eigen publiek en een eigen cultuur en geleidelijk ook eigen regels. In 1922 werd de Rugby Football League opgericht. In landen als Engeland en Australië is Rugby League erg populair, maar de sport heeft nooit de populariteit van Rugby Union weten te behalen. Rugby League is lang geleden in 1895 afgesplitst van Rugby Union. Het was destijds de professionele rugbyvariant, met 13 in plaats van 15 spelers. Tegenwoordig worden beide varianten professioneel gespeeld. Bij Rugby League verlopen met name de tackles geheel anders, omdat het gevecht om de bal stopt nadat een speler met de bal is getackeld. Daardoor ontstaat een ander spelpatroon.
Internationale Ontwikkeling en Toernooien
De amateurstatus van Rugby Union leidde ook tot problemen met Frankrijk. De Franse bond werd ervan beschuldigd het betalen van spelers toe te laten en werd in 1931 zelfs uitgesloten van internationale wedstrijden. Als reactie richtte Frankrijk in 1934 de Federation Internationale de Rugby Amateur (FIRA) op, die buiten de auspiciën van de IRB viel. In de jaren 90 van de vorige eeuw sloot deze bond zich aan bij de IRB en werd in 1999 de Europese bond FIRA - Association of European Rugby.
In 1883 ontstond de variant van Rugby Union met zeven spelers. In dat jaar hield de Schotse rugbyclub Melrose RFC een sportdag om geld in te zamelen. De lokale slager Ned Haig was de bedenker van Rugby Sevens. Door de sport met zeven spelers te spelen en de wedstrijdduur in te korten, kon op één dag een heel toernooi worden afgewerkt. De Melrose Sevens is nog steeds een jaarlijks gehouden toernooi. Al snel werd de sport populair in Schotland en verspreidde zich vervolgens over de hele wereld. Op de Olympisch spelen wordt er sinds 2016 ook gerugbyed en daar spelen ze juist weer sevens.
Lees ook: Complete gids volleybal inslaan
Op initiatief van Australië en Nieuw-Zeeland werd in 1987 het eerste wereldkampioenschap Rugby Union georganiseerd in Nieuw-Zeeland. Het toernooi is daarna om de vier jaar gehouden. Aan de aanvoerder van het winnende land wordt de Willam Webb Ellis Trophy overhandigd. Het belangrijkste internationale toernooi is het wereldkampioenschap rugby, dat iedere vier jaar wordt georganiseerd. De huidige wereldkampioen is Zuid-Afrika, dat in 2019 de Webb Ellis Cup wist te veroveren door Nieuw-Zeeland in de finale te verslaan.
De geschiedenis van het Zeslandentoernooi begint in 1878. Vanaf dat jaar speelden Engeland en Schotland jaarlijks om de Calcutta Cup. In 1884 sloten de andere Home Nations Ierland en Wales zich aan. In 1910 werd Frankrijk toegelaten, waar rugby inmiddels erg populair was geworden. Tussen 1930 en 1939 werd het land echter weer uitgesloten, omdat de spelers betaald zouden worden. Het huidige Zeslandentoernooi ontstond in 2000, toen Italië werd uitgenodigd. De deelnemende teams zijn Engeland, Wales, Frankrijk, Italië, Ierland en Schotland. Opvallend hierbij is dat Ierland internationaal uitkomt als combinatie van Ierland en Noord-Ierland (Verenigd Koninkrijk). Er wordt dan ook een apart volkslied gespeeld, Ireland’s Call.
Op het Zuidelijk halfrond heet de tegenhanger van het Europese Zeslandentoernooi Tri Nations Series. De deelnemers zijn Australië, Nieuw-Zeeland en Zuid-Afrika. Vanaf de editie van 2012 neemt Argentinië ook deel aan deze competitie en is de naam gewijzigd naar Rugby Championship.
Rugby in Nederland
De eerste rugbyclub in Nederland was HFC uit Haarlem, opgericht in 1879 door Pim Mulier. De club koos vier jaar later echter voor voetbal. In 1918 werd de Delftsche Studenten Rugby-Club opgericht (nu de oudste rugbyclub van Nederland), binnen een paar jaar gevolgd door studentenclubs in Amsterdam en Groningen. In 1920 werd de Nederlandse Rugby Bond opgericht.
De sport raakte echter in financiële problemen en in 1923 werd de rugbybond weer opgeheven. In deze jaren bleef de DSR-C de rugbysport levend houden met wedstrijden tegen Heidelberg (Duitsland) en andere buitenlandse teams. Ook werden er door Delft veel oefenwedstrijden gespeeld tegen en in andere steden. In deze tijd werd weer een aantal clubs geformeerd (Eindhoven, Hilversum, Amsterdam]) en in 1932 werd op initiatief van DSR-C, Hilversum en Amsterdam de eerste interland tegen Duitsland gespeeld.
Lees ook: Jouw gids om lid te worden van de KNVB
De NRB maakte daarna een doorstart en groeide langzaam maar zeker. In Nederland wordt rugby niet alleen door heren gespeeld maar sinds 1975 ook door dames. Tijdens het eerste lustrum van rugbyclub Wageningen werd een wedstrijd georganiseerd voor de vrouwelijke aanhang.
De Kernwaarden van Rugby
Rugby wordt gekenmerkt door een unieke mentaliteit die zich ontwikkeld heeft door de jaren heen. Het spel wordt niet alleen gespeeld volgens de regels, maar ook binnen de geest van de regels. De 3 Kernwaarden van Rugby zijn:
- Respect: Zonder respect geen rugby. We spelen volgens de regels. We respecteren de scheidsrechter, de tegenstanders en onze medespelers. Ongeacht geloof, geaardheid, geslacht of gender.
- Discipline: We laten discipline zien tijdens het beoefenen van onze sport. We spelen hard maar fair waarbij player welfare in alle gevallen voorop staat.
- Kameraadschap: Rugby is de ultieme teamsport. Samen speel je en train je en beleef je rugby. Je bent trots op je sport. Rugby onderscheidt je van de rest.
Na een wedstrijd bedanken de teams elkaar door voor de tegenstander een erepoortje te vormen. Daarna volgt altijd de ‘derde helft’, waarin de sfeer kameraadschappelijk te noemen is. Tijdens een wedstrijd wordt het als onwenselijk gezien dat de beslissingen van de scheidsrechter worden bekritiseerd door spelers. De enige van wie het wordt gedoogd is de teamcaptain. Bij rugby mogen de scheidsrechters bij openlijke kritiek een penalty geven door de overtredende partij de bal te ontnemen en tien meter terug te laten gaan op het eigen terrein.
Rugby: Een Sport voor Iedereen
Rugby is voor iedereen. Rugby speel je samen. Je kunt niet zonder elkaar. Ben je snel en beweeglijk, klein maar behendig of juist sterk en zwaar, er is plek voor iedereen. Rugby is een echte teamsport. Je speelt met elkaar en kunt niet zonder elkaar. Niet in het veld en ook niet daarbuiten.
In Nederland spelen we Rugby Union, met dezelfde spelvorm en regels als bij het internationaal rugby. Bij de volwassenen bestaat het team uit 15 spelers. Groot of klein, snel of een beer, jongen of meisje, het mooie van rugby is dat er voor iedereen wel een plekje te vinden is in het rugby team. De wedstrijd draait om het bezit van de ovaalvormige bal, het overwinnen van terrein en het scoren door de bal op de grond te drukken voorbij de achterlijn: de try.
Een belangrijke regel is dat je de bal niet voorwaarts mag overgooien. Terrein mag alleen worden gewonnen door met de bal te lopen of hem vooruit te schoppen. Het afspelen naar een teamgenoot [passen] mag alleen in achterwaartse richting. Het is soms best ingewikkeld, die regels van het volwassen rugby. Daarom speelt de jeugd een spelvorm die is aangepast aan hun leeftijd en ontwikkeling. Voor wie de regels van het spel niet kent, kan rugby ongecontroleerd lijken en moeilijk te volgen zijn. Wie zich er echter even in verdiept, komt erachter dat rugbyers juist wel volgens strenge regels spelen.
tags: #wanneer #is #rugby #uitgevonden #geschiedenis