De rijke geschiedenis van het Chileens voetbalelftal is een verhaal van hoogte- en dieptepunten, van controverses en triomfen. Van de vroege Olympische Spelen tot de recente worstelingen in de WK-kwalificatie, Chili's reis in de voetbalwereld is er een die gekenmerkt wordt door passie, talent en veerkracht.
Vroege Jaren en Olympische Spelen van 1928
De eerste voetbalwedstrijd op de Olympische Spelen in Amsterdam vond plaats op 27 mei 1928. Portugal en Chili speelden een kwalificatiewedstrijd voor het hoofdtoernooi, waarbij de verliezer al voor de Spelen was uitgeschakeld. De Zuid-Amerikanen trokken de aandacht van het Nederlandse publiek, maar niet noodzakelijk in positieve zin. Een verhaal in Het Vaderland beschreef ze als ‘voetbalkomedianten’ die een ‘mars vol trucjes’ hadden, die niet altijd even fair en verdedigbaar waren. Er werd geklaagd over spelers die zich jammerend op de grond lieten vallen bij contact, om vervolgens kwiek weer op te springen alsof er niets gebeurd was zodra de bal in de buurt kwam. Dit vroege voorbeeld van theatraliteit op het voetbalveld zou later in de jaren negentig bekend worden als de schwalbe of fopduik.
Oprichting van de Federatie en Deelname aan het WK van 1930
De Federación de Fútbol de Chile is met zijn 114 jaar, na de Argentijnse bond, de oudste Zuid-Amerikaanse federatie. De oprichting gaat terug tot 19 juni 1895. Chili is, naast Argentinië, Brazilië en Uruguay, één van de oprichters van de Zuid-Amerikaanse equivalent van de UEFA, CONMEBOL. Chili was ook één van de dertien deelnemers aan het eerste WK in 1930 in Uruguay.
Chili op Wereldkampioenschappen: Successen en Controverses
Na het eerste WK in 1930 is Chili nog zes keer op het hoogste podium verschenen. Opmerkelijke momenten zijn onder andere:
- WK 1962 in Chili: Het land was op dat moment nog in de nasleep van één van de grootste rampen uit de geschiedenis. Op het WK zelf bleef de ‘Slag van Santiago’ het publiek het langst bij. De term slaat op de tweede wedstrijd van Chili tegen Italië. Hoewel er slechts twee spelers van het veld werden gestuurd, staat deze wedstrijd bekend als één van de hardste duels ooit gespeeld. Italiaan Giorgio Ferinni werd van het veld gestuurd, maar weigerde te vertrekken. Een politiemacht moest hem van het veld verwijderen. Welbewuste aanvallen op benen, schenen en knieën van beide partijen lieten de wedstrijd zo ontsporen dat beide teams uiteindelijk onder politiebegeleiding het veld moesten verlaten om veilig de kleedkamers te bereiken. Niet geheel verrassend stond Ken Aston, de scheidsrechter van die avond, aan de wieg van de 'uitvinding' van de gele en de rode kaart. Chili versloeg vervolgens de Sovjet-Unie van de legendarische doelman Lev Yashin voordat het team in de halve finale struikelde over wereldkampioen Brazilië. In de wedstrijd om de derde plaats zette Chili Joegoslavië opzij.
- Andere 'WK-hoogtepunten': De eerste speler die ooit op een WK een penalty miste, was een Chileen, Guillermo Subiabre. De eerste speler die ooit met een rode kaart van het veld gestuurd werd, was ook een Chileen, Carlos Caszely in 1974 in het duel met West-Duitsland.
De Gouden Generatie en Copa América Triomfen
Er was een tijd dat Chili het Zuid-Amerikaanse voetbal domineerde. In 2015 en 2016 klopten ze het Argentinië van Lionel Messi in de finale van de Copa América, een prestatie die hun gouden generatie vereeuwigde en de beste voetballer aller tijden tot tranen bracht. Namen als Alexis Sánchez, Arturo Vidal en Claudio Bravo brachten La Roja naar hoogtes die het land nooit eerder had bereikt.
Lees ook: Zaalvoetbalvereniging lidmaatschap
Recente Terugval en Identiteitscrisis
Maar in 2025 lijkt dat verleden tijd. Chili is ver weggezakt, staat onderaan in de WK kwalificatie en de hoop op een wederopstanding lijkt steeds verder weg. Waar Chili in Brazilië nog indruk maakte in de groep van Oranje en zelfs titelverdediger Spanje uitschakelde, was het WK 2018 een klap: La Roja kwalificeerde zich niet. Dat scenario herhaalde zich voor het WK 2022 in Qatar. Waar andere Zuid-Amerikaanse landen ondertussen hun selecties verjongden, bleef Chili vooral hangen in nostalgie.
De kwalificatiecampagne voor het WK 2026 in de Verenigde Staten, Canada en Mexico verloopt ronduit rampzalig. Na slechts twee overwinningen in dertien wedstrijden staat Chili op de laatste plaats. Ook het duel tegen Paraguay afgelopen vrijdag eindigde in een teleurstelling. De Chileense selectie kampt met een identiteitscrisis. Alexis Sánchez, inmiddels 36 jaar oud, kwakkelt met blessures en is een schim van de speler die ooit het verschil maakte. Arturo Vidal, hoewel nog steeds een leider, lijkt meer in de krantenkoppen te komen door zijn gedrag buiten het veld dan door zijn prestaties erop.
De Weg naar de Toekomst
Chili moet zich herpakken, en snel. Slechts vijf wedstrijden heeft de ploeg van Ricardo Gareca nog om punten te pakken. Ecuador (tweede), Argentinië (eerste), Bolivia (zevende), Brazilië (derde) en Uruguay (vierde) zijn de tegenstanders. De top zes kwalificeert zich voor het WK. De achterstand op nummer zes Colombia bedraagt momenteel tien punten. Ook de zevende plek geeft nog enige hoop op kwalificatie. Het land dat zevende eindigt, speelt namelijk in het intercontinentale play-offtoernooi. Aan dat toernooi doen zes landen uit verschillende continenten mee, waarvan zich er twee kwalificeren. Chili plaatste zich achter Brazilië en voor Paraguay en Argentinië als tweede team in de Zuid-Amerikaanse kwalificatiegroep met tien landen. De Argentijnse hoofdcoach van Chili, Marcelo Bielsa, heeft met keeper Claudio Bravo van Real Sociedad, Arturo Vidal van Bayer Leverkusen, Matías Fernández van Sporting Portugal, Rodrigo Tello van Besiktas en Mauricio Isla van Udinese een aantal spelers die in Europa speelt.
Tragische Gebeurtenissen: De Vliegtuigramp van Green Cross
De geschiedenis van het Chileens voetbal is ook getekend door tragedie. Op 3 april 1961 crashte in de Andes een vliegtuig met daarin onder meer acht profvoetballers en twee leden van de technische staf van de Chileense voetbalclub Green Cross. Aan boord van de Douglas DC-3 bevonden zich in 1961 in totaal twintig passagiers en vier bemanningsleden. Ze kwamen allemaal om het leven. In Chili was de ramp groot nieuws. De voetballers van Green Cross hadden net een uitwedstrijd gespeeld voor de Chileense beker in Osorno. Op de terugweg naar de hoofdstad Santiago werd het team verdeeld over twee vliegtuigen. Slechts een van deze vliegtuigen bereikte de bestemming. Er werd enkele weken tevergeefs naar het toestel gezocht. Na enige tijd werd geconcludeerd dat alle reizigers om het keven moesten zijn gekomen. Er werd ook een begrafenisplechtigheid gehouden. Bergbeklimmers vonden de restanten van het toestel onlangs op een hoogte van 3.200 meter, ongeveer 360 kilometer ten zuiden van Santiago. Eliseo Mouriño was ook een bekende speler die deel uitmaakte van het team.
Lees ook: Een diepgaande blik op de prestaties van het Moldavisch voetbalelftal door de jaren heen.
Lees ook: KNVB e-mail bekijken: Hoe doe je dat?
tags: #chileens #voetbalelftal #geschiedenis