Softbal, een sport die wereldwijd wordt gespeeld, heeft een rijke en boeiende geschiedenis. Hoewel vaak gezien als een variant van honkbal, heeft softbal zijn eigen unieke oorsprong en ontwikkelingspad gevolgd. Dit artikel duikt in de vroege dagen van softbal, de transformatie van een indoor spel tot een gevestigde buitensport, en de huidige status van softbal in Nederland en internationaal.
Het ontstaan van softbal in Chicago
Het verhaal begint op Thanksgiving Day in 1887 in Chicago. Leden van de Farragut Boat Club kwamen samen in hun boothuis, wachtend op de uitslag van een American Football-wedstrijd tussen Yale en Harvard. Toen het nieuws binnenkwam dat Yale had gewonnen, gooide een enthousiaste fan een samengebonden bokshandschoen naar een Harvard-supporter, die deze met een stok terug sloeg. Deze spontane actie wordt algemeen beschouwd als het begin van softbal.
George Hancock, een sportjournalist die toevallig aanwezig was, zag potentieel in dit geïmproviseerde spel. Hij riep enthousiast: "Play ball!" en zo was de eerste softbalwedstrijd een feit. In de beginjaren stond het spel bekend als "indoor baseball" of "kitten baseball", omdat het voornamelijk binnenshuis werd gespeeld.
Van indoor spel tot volwassen buitensport
In eerste instantie was softbal dus een indoorvariant van honkbal. Het spel werd aangepast aan de beschikbare ruimte en het aantal spelers, wat leidde tot verschillende varianten zoals mushball, kittenball en diamond ball. Pas in 1926 bedacht Walter Hakanson de term "softbal", waarmee de sport zijn eigen identiteit kreeg.
Na verloop van tijd ontwikkelde softbal zich van een informele indooractiviteit tot een volwaardige buitensport. De sport behield veel overeenkomsten met honkbal, maar ontwikkelde ook zijn eigen specifieke regels en speelstijl. In 1934 werden de eerste officiële spelregels vastgelegd, wat een belangrijke stap was in de erkenning en standaardisatie van softbal.
Lees ook: Zaalvoetbalvereniging lidmaatschap
Softbal in Nederland: een vroege introductie
De introductie van softbal in Nederland vond plaats na de Tweede Wereldoorlog, toen Amerikaanse en Canadese militairen de sport meebrachten. Volgens "Allround" introduceerden zij het spel in Nederland. Echter, de wortels van het Nederlandse honkbal, en daarmee indirect ook softbal, gaan verder terug.
J.C.G. Grasé, een gymnastiekleraar uit Amsterdam, introduceerde honkbal al in 1903 bij de Amsterdamschen Bond voor Lichamelijke Opvoeding (ABLO). In 1912 werd de Nederlandsche Honkbal Bond (NHB) opgericht, met Grasé als een van de initiatiefnemers. Hoewel de focus in eerste instantie op honkbal lag, legde dit de basis voor de latere ontwikkeling van softbal in Nederland.
Een interessant detail is dat Jules Kammeijer, een andere gymnastiekleraar, rond 1943 een variant van honkbal ontwikkelde voor dames. Hij paste de afstanden aan en introduceerde onderhands gooien, wat in feite al de kenmerken van softbal had. Na de bevrijding ontdekte Kammeijer dat de Canadezen op het EDO-terrein een vergelijkbare sport speelden: softbal.
De opkomst van georganiseerd softbal in Nederland
Na de Tweede Wereldoorlog werd softbal steeds populairder, vooral onder vrouwen. Verschillende verenigingen in de regio Haarlem richtten softbalafdelingen op. In 1951 werd de Nederlandse Dames Softball Bond (NDSB) opgericht, later omgedoopt tot Nederlandse Amateur Softball Bond (NASB).
De KNBSB (Koninklijke Nederlandse Baseball en Softball Bond) speelt een cruciale rol in de organisatie van softbalcompetities in Nederland. De bond telt ongeveer 207 honk- en softbalclubs voor spelers van 18 jaar en ouder. HCAW is een voorbeeld van een club die zowel met dames- als herenteams deelneemt aan de competitie.
Lees ook: Een diepgaande blik op de prestaties van het Moldavisch voetbalelftal door de jaren heen.
Verschillen tussen softbal en honkbal
Hoewel softbal en honkbal veel overeenkomsten vertonen, zijn er ook belangrijke verschillen:
- Bal: Een softbal is groter dan een honkbal.
- Veld: Het softbalveld is kleiner dan het honkbalveld. De afstand tussen de honken is kleiner bij softbal (18,30 meter).
- Werpen: Bij softbal gooit de pitcher onderhands, terwijl bij honkbal de pitcher bovenhands gooit. De werpplaat ligt op 12,20 meter van de thuisplaat.
- Knuppel: De softbalknuppel is iets breder dan de honkbalknuppel.
Spelregels en spelverloop van softbal
Softbal wordt gespeeld door twee teams van negen spelers. Het doel is om meer punten te scoren dan de tegenstander door honken te lopen en uiteindelijk de thuisplaat te bereiken. Het spel is verdeeld in innings, waarbij elk team zowel aan slag komt als in het veld staat. Een softbalwedstrijd duurt in principe 7 innings.
De pitcher gooit de bal onderhands naar de slagzone, het gebied tussen de knieën en de schouders van de slagman. Als de bal binnen de slagzone komt, is het een slag. De slagman probeert de bal in het speelveld te slaan en vervolgens zo snel mogelijk naar het eerste honk te rennen. Als de slagman alle honken rondloopt en de thuisplaat bereikt zonder uitgemaakt te worden, scoort het team een punt.
Er zijn verschillende manieren waarop een speler uitgemaakt kan worden:
- Door drie keer mis te slaan (drie slag).
- Door de bal uit de lucht te vangen (vangbal).
- Door uitgetikt te worden door een veldspeler met de bal in zijn hand, terwijl de speler niet op een honk staat.
- Door uitgebrand te worden: een veldspeler met de bal in zijn bezit raakt het honk aan voordat de loper het honk bereikt.
Softbal als teamsport
Softbal is een echte teamsport. Naast de individuele vaardigheden van de spelers is de samenwerking en communicatie binnen het team cruciaal voor succes. Elke speler heeft een specifieke rol en verantwoordelijkheid, zowel in de aanval als in de verdediging.
Lees ook: KNVB e-mail bekijken: Hoe doe je dat?
De coach speelt een belangrijke rol in het leiden van het team en het bepalen van de strategie. De coach zit met de overige spelers van de slagpartij in de dug-out en is verantwoordelijk voor de spelers op het veld.
Softbal in Nederland vandaag
Vandaag de dag is softbal een populaire sport in Nederland, zowel voor mannen als vrouwen. De KNBSB organiseert competities op verschillende niveaus, van recreatief tot topniveau. Het damessoftbal staat internationaal gezien in hoger aanzien dan het herensoftbal. Nederland en Italië zijn de toonaangevende landen in Europa op het gebied van damessoftbal.
De Nederlandse softbalteams hebben in het verleden succesvolle prestaties geleverd op internationale toernooien. De sport blijft zich ontwikkelen en aantrekkelijk voor nieuwe generaties spelers.
Het Honkbal en Softbal Museum: een blik op het verleden
Het Honkbal en Softbal Museum in Haarlem speelt een belangrijke rol in het bewaren van de geschiedenis van de sport in Nederland. Het museum werd opgericht in 1983 en heeft als doel om historisch materiaal zoals bekers, medailles, knipsels, programmaboekjes, posters, speelmateriaal en kleding te bewaren voor toekomstige generaties.
Het museum organiseert regelmatig tentoonstellingen en evenementen om de geschiedenis van honkbal en softbal levend te houden. Het is een belangrijke bron van informatie en inspiratie voor spelers, fans en onderzoekers.
tags: #waar #is #softbal #ontstaan #geschiedenis