Volleybal is een dynamische en competitieve sport die fair play en correcte toepassing van de regels vereist. Scheidsrechters spelen een cruciale rol in het handhaven van deze regels en het zorgen voor een eerlijk verloop van de wedstrijden. Deze gids is bedoeld om je te helpen bij het begrijpen van de verschillende niveaus van scheidsrechterlicenties, hoe je deze kunt behalen, en wat er van je verwacht wordt als scheidsrechter.
Waarom Scheidsrechter Zijn?
Een wedstrijd kunnen fluiten is essentieel voor het spel. Zonder scheidsrechter kan een wedstrijd niet plaatsvinden. Bij veel verenigingen, zoals Armixtos, zijn scheidsrechters op verschillende niveaus actief. In principe moet elke speler een wedstrijd kunnen fluiten, en het enige dat daarvoor nodig is, is basiskennis van de spelregels.
Scheidsrechterniveaus en Licenties
Om te kunnen fluiten in de verschillende klassen, zijn er verschillende niveaus van licenties vereist:
- 3e Klasse en Lager: Voor wedstrijden in de 3e klasse en lager is een digitale spelregeltoets van de Nevobo voldoende. Verenigingen vragen vaak dat elke speler deze toets afrondt. Alle leden die in de seniorencompetitie uitkomen (dus 4e klasse en hoger) zijn verplicht om de instapcursus te volgen. Als je die toets (je mag hem zo vaak maken als je wilt) met een voldoende afrondt, krijg je het spelregelbewijs (code V6). Daarmee mag je alle wedstrijden in de aspirantencompetitie, en alle wedstrijden in de derde en vierde klasse bij de senioren fluiten.
- 1e en 2e Klasse: Om wedstrijden in de 1e en 2e klasse te fluiten, heb je een V2-code nodig. Deze behaal je door de spelregeltoets te doen en een vaardigheidstraining te volgen.
- Promotieklasse en 3e Divisie: Voor wedstrijden in de promotieklasse en mogelijk de 3e divisie is een VS3-code nodig. Deze licentie behaal je door de VS3-opleiding van de Nevobo te volgen, die een persoonlijk leertraject biedt.
- 2e Divisie en Hoger: Voor ambitieuze scheidsrechters die op nationaal niveau willen fluiten, is er de VS4-licentie en mogelijk zelfs de VS4-TOP licentie. Meer informatie hierover is te vinden op de Nevobo-site. De wedstrijden van de teams die uitkomen in de 2e klasse of hoger, moeten gefloten worden door een scheidsrechter met code V4. Het uitgangspunt is dat die wedstrijden gefloten worden door scheidsrechters die zelf minimaal 2e klasse spelen. Voor het plannen van de wedstrijden is het het gemakkelijkst wanneer zoveel mogelijk leden code V4 hebben. Daarom streven we er naar dat alle spelers die daarvoor in aanmerking komen code V4 gaan halen.
Hoe Behaal Je de Vereiste Licenties?
- Spelregeltoets: Voordat je mag fluiten, moet je (eenmalig) de spelregeltoets gemaakt hebben. Deze toets kun je op elk moment doen en zorgt ervoor dat je de basisregels kent. Via Volleybalmasterz.nl bieden we spelregelkennis graag op een laagdrempelige manier aan. Op dit platform kunnen spelers, scheidsrechters, trainers, ouders, bestuurders, etc. hun kennis bijspijkeren door te oefenen, lezen, en natuurlijk de spelregeltoets te maken. Heb je de toets gehaald? Dat is goed nieuws, want dat betekent dat je als scheidsrechter in actie mag komen. Ga naar volleybalmasterz.nl, waar je automatisch wordt doorverwezen naar de expertise-omgeving van de Nevobo. Om naar Volleybalmasterz te gaan, klik je op 'log in’. Vervolgens kun je inloggen met je Nevobo.nl-account. Je bent nu op de startpagina van het nieuwe platform beland en daar zie je welke modules voor jou beschikbaar zijn. Klik onder het kopje ‘beschikbare curssusen’ op ‘Volleybalmasterz’. Onder de tegel ‘over deze cursus’ vind je meer uitleg over de module, hoe de navigatie werkt en waar je welke onderdelen kunt terugvinden op het platform. ‘Volleybalspelregels in het kort’: meer informatie per spelregel. ‘15 spelsituaties’: uitleg over de 15 spelsituaties in het volleybal en de 5 oefentoetsen. Heb je 16 van de 20 vragen goed? Gefeliciteerd! Je bent geslaagd. Je mag de toets zo vaak doen als je wil.
- Vaardigheidstraining: De training hiervoor duurt ongeveer 1,5 uur en wordt een paar keer per jaar georganiseerd op thuisspeeldagen of trainingsavonden. Na de training ben je bevoegd om in de 1e en 2e klasse te fluiten, maar de training helpt vooral ook om je wat zekerder te voelen tijdens het fluiten.
- VS3 Opleiding: De VS3 opleiding van de Nevobo kent een persoonlijk leertraject, dus helemaal afgestemd op jou. Voor meer informatie over V4 en VS3 licenties, kun je terecht bij de scheidsrechterscoördinator van Armixtos, Luke (D1). Of vraag het verenigingsexpert Erik N.
Taken en Verantwoordelijkheden van een Scheidsrechter
Als scheidsrechter heb je diverse taken en verantwoordelijkheden om een eerlijke en vlot verlopende wedstrijd te garanderen. Hier zijn enkele belangrijke punten om in gedachten te houden:
- Voorbereiding: Zorg voor pen en papier om belangrijke gegevens te noteren.
- Tijdsmanagement: Houd de tijd voor het inspelen in de gaten. Officieel zijn er vier minuten per aanvalskant en twee minuten voor serveren. Neem initiatief om te wisselen van inspelen naar inslaan, van inslaan over links naar inslaan over mid/rechts, en naar serveren.
- Toss: Roep de aanvoerders even bij elkaar voor de ‘toss’. Het uitspelende team mag als eerste kiezen voor ‘service’ of ‘kant’.
- Wedstrijdbal: Zorg vooraf voor een fijne wedstrijdbal. Officieel zorgt het thuisspelende team voor een bal.
- Notities: Noteer opstellingen en wissels, setstanden, time-outs etc. op het papiertje. ‘Live bijhouden’ via de app is tijdrovender dan noteren op je papiertje en achteraf invullen op de app.
- Duidelijkheid: Wees duidelijk als je op de bok staat. Fluit duidelijk en hard. Fluit in principe altijd als de rally klaar is, ook als heel duidelijk is wie het punt heeft of wanneer de service in het net gaat. Het geeft duidelijkheid en rust, ook voor jezelf.
- Handgebaren: Als je ergens voor hebt gefloten, geef je eerst de kant aan van het team dat de service krijgt, daarna geef je pas de fout aan met een handgebaar. Voordat een set begint, is het netjes om de aanvoerders in het veld te vragen of ze er klaar voor zijn.
Veelvoorkomende Situaties en Fouten
Het is belangrijk om op de hoogte te zijn van veelvoorkomende situaties en fouten tijdens een volleybalwedstrijd. Hier zijn enkele voorbeelden:
Lees ook: Volleybal: Alles over winnen
- Voetfouten bij Service: Let op voetfouten bij de service.
- Aanvallen van Achterspelers: Let op het springen van achterspelers op of voor de 3-meterlijn. Alleen als de bal op het moment van raken geheel boven de netrand is, is de actie fout.
- 4 x Spelen: Let op 4 x spelen, wat vaak voorkomt als de aanval in het net blijft hangen of tijdens netfouten van aanvallers of blokkeerders.
- Gedragen Ballen: Let op gedragen ballen of enorme plakballen. Een eerste bal mag twee keer ‘geraakt’ worden door dezelfde speler, mits het een vloeiende beweging betreft en niet twee aparte bewegingen.
Omgaan met Discussies
Het komt voor dat spelers een andere waarneming hebben dan jij. Blijf bij je beslissing en laat je niet ompraten tot dubbelfout. Geef alleen dubbelfout als jij het zelf echt niet goed hebt kunnen zien. Laat je ingevoerde gegevens checken bij de aanvoerders van beide teams en klik de vinkjes aan om de eindstand etc.
Overige Belangrijke Punten
- DWF (Digitaal Wedstrijd Formulier): Zorg dat je, voor je gaat fluiten, een account hebt aangemaakt.
- Spelregelkennis: Voor iedereen betrokken bij het team en de wedstrijd is het belangrijk dat hij/zij de regels goed kent. Voor de teller is spelregelkennis noodzakelijk om samen met de scheidsrechter de wedstrijd goed te leiden.
- Verplichtingen: Alle leden die in de seniorencompetitie uitkomen (dus 4e klasse en hoger) zijn verplicht om de instapcursus te volgen. Leden die aan het begin van het seizoen (1 september) jonger zijn dan 17 jaar zullen zo veel mogelijk worden ingedeeld voor het fluiten van jeugdwedstrijden. Alle leden welke de overgang maken van de aspiranten- naar de seniorencompetitie krijgen naast bovengenoemde instapcursus, aan het begin van het seizoen een fysieke cursus aangeboden.
- Begeleiding: Daarnaast kunnen zij tijdens het seizoen een beroep doen op begeleiding van de scheidsrechtercoördinatoren bij fluiten van wedstrijden. Aangezien de scheidsrechtercoördinatoren niet weten wie aan deze begeleiding behoefte heeft, wordt van de leden gevraagd dat zij dat zelf aangeven. Voorwaarde voor begeleiding is ook dat het betreffende lid deel heeft genomen aan de fysieke cursus aan het begin van het seizoen.
- Jeugdteam begeleiden: Als je een jeugdteam moet begeleiden, hoef je zelf niet te fluiten, maar begeleid je hen vanaf de zijlijn. Neem eventueel pen en papier mee zodat je mee kan schrijven, en geef tussendoor wat tips als dat nodig is. Maak voor de wedstrijd contact met het jeugdlid, zodat ze weten waar ze aan toe zijn.
Organisatie en Planning
- Fluitbeurten Ruilen: Mocht je willen ruilen van fluitbeurt, dan kan dat uiteraard, maar regel dat onderling. Dit is geen taak voor de scheidsrechtercoördinator.
- Verplaatste Wedstrijden: Verplaats je een wedstrijd? Zorg dan je scheidsrechter op de hoogte is! Als jouw team een wedstrijd verplaatst, ben je verantwoordelijk voor informeren van het ingedeelde team en het mogelijk regelen van een nieuwe scheidsrechter. De fluitbeurt van deze wedstrijd blijft in principe bij het ingedeelde team.
- Licentieplicht: Zorg dat je over de juiste licentie beschikt! De Nevobo hanteert een boetebeleid voor als een scheidsrechter niet komt opdagen of niet over de juiste licentie beschikt.
Lees ook: Alles over zand sokken en volleybal
Lees ook: Alles over Vrije Ruimte Volleybal
tags: #volleybal #scheidsrechter #toets #vragen