Recente Wijzigingen in de Volleybalregels: Een Overzicht

Volleybal is een dynamische sport die voortdurend evolueert. Om het spel eerlijk, aantrekkelijk en veilig te houden, worden de spelregels regelmatig herzien en aangepast. De Nevobo (Nederlandse Volleybal Bond) speelt hierin een cruciale rol, met als doel het spelplezier te verhogen en de sport te verbeteren. Dit artikel biedt een actueel overzicht van de belangrijkste volleybalregels, inclusief de meest recente wijzigingen die van invloed zijn op verschillende niveaus, van de jeugd tot de Eredivisie.

Algemene Spelregels: De Basis

Voordat we ingaan op de recente wijzigingen, is het belangrijk om de basisregels van volleybal te herhalen. Deze regels vormen de fundering van het spel en zijn essentieel voor zowel spelers als toeschouwers.

• Team Samenstelling: Een team bestaat uit zes spelers.
• Balcontacten: Elk team mag de bal maximaal drie keer raken om deze over het net te spelen. Een blok telt als een balcontact. Het is niet toegestaan de bal vast te houden of te gooien; de bal moet worden geslagen of gekaatst.
• Puntentelling: Een team scoort een punt als de bal in het veld van de tegenstander de grond raakt, of als de tegenstander een fout maakt.
• Sets Winnen: Een team moet 25 punten behalen met een verschil van minimaal twee punten om een set te winnen.
• Wedstrijd Winnen: Een team wint de wedstrijd doorgaans door twee of drie sets te winnen, afhankelijk van de competitie. Bij een gelijke stand (1-1 of 2-2) wordt een beslissende set (tot 15 punten) gespeeld, wederom met een verschil van minimaal twee punten.

De Vrije Ruimte: Veiligheid en Spelcontinuïteit

De vrije ruimte is het gebied rondom het speelveld dat vrij moet zijn van obstakels. Deze ruimte is cruciaal voor de veiligheid van de spelers en om het mogelijk te maken de bal te spelen, zelfs als deze buiten de lijnen van het veld komt. De vrije speelruimte is de ruimte boven het speelterrein, die vrij van enig obstakel is en ten minste 7 meter hoog moet zijn, gemeten vanaf de vloer.

De voordelen van voldoende vrije ruimte zijn:

• Veiligheid: Vermindert het risico op blessures doordat spelers voldoende ruimte hebben om te bewegen en de bal te spelen zonder tegen muren of andere objecten aan te botsen.
• Spelcontinuïteit: Maakt het mogelijk om de bal te spelen, zelfs als deze buiten de lijnen van het veld komt, waardoor de rally langer kan duren en het spel aantrekkelijker wordt.
• Fair Play: Zorgt ervoor dat alle spelers gelijke kansen hebben om de bal te bereiken en te spelen, ongeacht hun positie op het veld.

Specifieke Regels met Betrekking tot de Vrije Ruimte

Er zijn specifieke regels die direct verband houden met de vrije ruimte en de manier waarop spelers ermee omgaan tijdens het spel.

Lees ook: Volleybal: Alles over winnen

Serveren en de Vrije Ruimte

• Ruimte achter het veld: Als de vrije ruimte achter het speelveld minder dan 2 meter is, mag je bij het serveren met één voet in het veld staan of afzetten. Als de vrije ruimte 2 meter of meer is, gelden de gewone regels. Deze regel is ingevoerd om spelers in staat te stellen een geldige service uit te voeren, zelfs als de beschikbare ruimte beperkt is.

Het Betreden van de Vrije Zone van de Tegenstander

• Bal terughalen: De bal terughalen uit de vrije zone van de tegenstander (buiten de antennes om) is niet meer toegestaan. Uitzondering: in de Topdivisie geldt deze nieuwe regel niet. Daar mag deze bal dus nog teruggehaald worden uit de vrije zone.
• Het veld raken: Het raken van het veld van de tegenstander, met welk lichaamsdeel dan ook, in een actie met de bal is niet toegestaan.

Recente Regelwijzigingen en Interpretaties

De Nevobo past regelmatig de regels aan om het spel te verbeteren. Hier zijn enkele recente wijzigingen en interpretaties die relevant zijn voor de spelbeleving.

Algemene Wijzigingen

• Geen Toss Meer: De aanvoerder van het uitspelende team heeft de eerste keuze (opslag of veld). Bij een eventuele 5e set heeft de aanvoerder van het thuisspelende team het recht om als eerste te kiezen.
• Inspelen met Wedstrijdshirts: Tijdens het inspelen aan het net mogen de inspeelshirts aanblijven. Sinds afgelopen seizoen was het verplicht om met de wedstrijdshirts in te spelen aan het net.
• Flexibelere Plaatsing op de Bank: De coach, assistenten en verzorgers hebben geen vaste plaatsen meer op de bank. Ze mogen overal zitten en zelfs staan. Voor de bank, in de warming-up ruimte van de wisselspelers, et cetera. Alleen als er een 2e scheidsrechter bij de wedstrijd aanwezig is, is de coach verplicht opstellingsbriefjes te gebruiken.
• Mini's Betrekken bij het Eerste Team: Vanaf komend seizoen mogen er twee mini's bij het team aanwezig zijn. In de huidige regels mocht er maar één mini bij het team aanwezig zijn (op de bank en serveren).
• Vereenvoudigde Tekens van de Scheidsrechter: Vanaf de 1e klasse en lager is de scheidsrechter niet meer verplicht om na elke rally alle tekens te geven: het speelveld aanwijzen van het team dat de volgende service uitvoert is voldoende.

Specifieke Regelwijzigingen

• Schermen bij de Service: Schermen, individueel of in een groep, is niet toegestaan. Er moet tenminste een armlengte afstand zijn tussen spelers van het serverende team en achterspelers mogen niet in de ‘vrij zicht’-ruimte van de voorspelers gaan staan. Deze regel is aangescherpt om te voorkomen dat serveerders opzettelijk het zicht van de tegenstander belemmeren. Vanaf het nieuwe seizoen mogen de spelers van het serverende team elke positie innemen op het moment van de service. Er kan dus geen opstellingsfout meer worden gemaakt door het serverende team. Wel is het nog steeds fout als er een fout in de servicevolgorde wordt gemaakt oftewel als de verkeerde speler serveert. Dit lijkt erg op de regel die al gold in de Topdivisie en lager, maar die regel is dus nog verder versoepeld omdat er voortaan ook niet meer naar voor- en achterspelers wordt gekeken bij het serverende team.
• Serveren met Voet in het Veld: Op lagere niveaus is er regelmatig sprake van net iets te weinig ruimte achter het speelveld. Was de ruimte minder dan twee meter, dan moest een hulplijn in het veld worden geplakt. Nu hoeft dat niet meer: je mag met één voet in het veld serveren. Ook bij een sprongservice mag de afzetvoet dus in het veld worden gezet.
• Raak het Veld van de Tegenstander Niet: Het raken van het veld van de tegenstander in een actie met de bal wordt afgefloten. Dat geldt niet alleen voor de voet, maar voor alle lichaamsdelen. Daarentegen is het niet fout om het veld van de tegenstander te raken als er geen bal bij betrokken is en het niet hinderlijk is voor de tegenstander.
• Time-outs: Een time-out (TO) duurt maximaal 30 seconden. Tijdens de TO mag het hele veld gebruikt worden: teams hoeven dus niet meer in het geheel buiten het veld te staan. Deze wijziging geeft teams meer flexibiliteit tijdens time-outs en maakt het mogelijk om de beschikbare ruimte optimaal te benutten. Tijdens de TO mag het hele veld gebruikt worden: teams hoeven dus niet meer in het geheel buiten het veld te staan. Wisselspelers mogen ook in het veld warm lopen, maar het gebruik van een bal tijdens de TO is (nog steeds) niet toegestaan. Uiteraard moet wel worden gezorgd dat er geen natte plekken door de drinkflesjes achterblijven op het veld.
• Route Na Set Vereenvoudigd: Na het laatste fluitsignaal van een set hoeven teams niet meer via de achterlijn naar de andere speelhelft lopen. Wel dienen zij om de netpaal heen lopen; onder het net doorlopen is niet toegestaan.
• Inspelen Tijdens Pauze: Tijdens de pauze tussen de sets mogen de wisselspelers inspelen in het veld, mits dit niet hinderlijk is voor de moppers en/of het entertainment. De pauze tussen sets duurt maximaal drie minuten.
• Wisselregels: Ongeacht het aantal wisselspelers heeft ieder team altijd recht op zes wissels per set. Een wisselspeler mag meerdere keren (maximaal drie keer) gewisseld worden voor een veldspeler. De veldspeler moet wel weer terugkeren in het veld voor de wisselspeler die hem vervangen heeft. Voorbeeld: wisselspeler nummer 3 gaat het veld in voor nummer 5. Nummer 5 kan alleen terug gewisseld worden voor nummer 3. Wisselspeler 3 mag vervolgens (na tenminste één voltooide rally) weer voor een andere of dezelfde veldspeler gewisseld worden. Ook mag één van de andere wisselspelers voor nummer 5 ingebracht worden. Uitzondering: Voor de A-, B- en C-jeugdklassen gaat deze regel niet gelden. Daarvoor blijft de huidige wisselregel van toepassing. De reden hiervoor is dat het veel voorkomt dat er een aantal goede serveerders is, waardoor de wedstrijd minder leuk zou kunnen worden.
• Libero Wisselzone: De wisselzone van de libero wordt vrijgegeven, daarvoor mag nu de gehele achterlijn en zijlijn gebruikt worden. Voorwaarde is wel dat de scheidsrechters en teller(s) de wissel goed kunnen zien.
• Libero als Veldspeler: Een libero mag uitsluitend veldspeler worden (en een ander shirt aantrekken) als het team onvolledig verklaard zou worden door blessure(s). Voorbeeld: een team start met zes spelers en één libero. Eén van de veldspelers raakt geblesseerd en kan niet verder spelen. Op dat moment mag de libero veldspeler worden, zodat er met zes spelers doorgespeeld kan worden.
• Bal Buiten Antennes is Uit: Zodra de bal buiten de antennes het net passeert, is de bal uit, ook wanneer dit na het eerste balcontact geweest is. De bal terughalen uit de vrije zone van de tegenstander (buiten de antennes om) is dus niet meer toegestaan. Uitzondering: in de Topdivisie geldt deze nieuwe regel niet. Daar mag deze bal dus nog teruggehaald worden uit de vrije zone.
• Verduidelijking Aanval na Bovenhandse Pass Libero: Een aanvaller mag een bal die door de libero vanuit de voorzone bovenhands is gespeeld niet aanvallen als de bal in zijn geheel nog boven de netrand is. De vraag in deze situatie is altijd: wat telt als bovenhandse bal?

Beachvolleybal Regels: Een Overzicht

Naast zaalvolleybal is beachvolleybal een populaire variant van de sport. Hoewel veel regels overeenkomen, zijn er enkele belangrijke verschillen:

• Team Samenstelling en Veld: Een team bestaat uit twee spelers. Het speelveld is 16x8 meter. Rondom het veld is een vrije ruimte van minimaal drie meter vanuit waar je mag spelen.
• Balcontacten en Puntentelling: Ieder team mag de bal maximaal drie keer aanraken, inclusief het blok. Dan moet de bal verplicht over het net worden gespeeld. Je scoort een punt als de bal in het veld van de tegenstander de grond raakt. Als de bal door een eigen fout van de tegenstander de grond raakt, scoor je ook een punt.
• Set Winnen: Het team dat als eerst 21 punten heeft met een verschil van minimaal twee punten, wint een set. De zijkanten van het net zijn het einde van de passeerruimte. De bal mag onderweg het net raken. Een bal die het net raakt, mag je weer terug opvangen. De regel van de drie aanrakingen gaan dan weer in.
• De bal is uit: Een bal is uit als deze volledig voorbij de lijnen is. Half op de lijn, telt dus als in.

Regels voor Jeugdteams

Voor jeugdteams gelden soms afwijkende regels om het spel beter aan te passen aan hun niveau en ontwikkelingsfase. Een belangrijke uitzondering is de wisselregels voor A-, B- en C-jeugd: Voor de A-, B- en C-jeugdklassen blijft de huidige wisselregel van toepassing. De reden hiervoor is dat het veel voorkomt dat er een aantal goede serveerders is, waardoor de wedstrijd minder leuk zou kunnen worden. Deze uitzondering is bedoeld om ervoor te zorgen dat het spel leuk en uitdagend blijft voor jonge spelers.

De Rol van de Scheidsrechter

De scheidsrechter speelt een cruciale rol bij het handhaven van de regels en het zorgen voor een eerlijk spelverloop. Regels moeten in dienst staan van het spel en niet andersom.

"Minder Regels, Meer Spelplezier"

In 2015 is het project 'Minder regels, meer spelplezier' gestart, waarbij spelers, trainers en officials suggesties kunnen geven voor regelwijzigingen die het spelplezier verhogen. Deze suggesties worden uitgebreid behandeld, getest en mogelijk ingevoerd.

Lees ook: Alles over zand sokken en volleybal

Uniform Spelregelboekje

In het verleden waren er verschillende spelregelboekjes voor diverse niveaus. De Nederlandse Eredivisie blijft spelen met alle internationaal (verplicht) geldende spelregels. Voor de Topdivisie t/m de regioklassen worden de regels aangepast. Maar, niet alles tegelijk. Zoals genoemd blijft de Eredivisie spelen met de huidige (spel)regels. Het is internationaal verplicht om in de hoogste competitie van het land de FIVB-spelregels en CEV-regels te hanteren. Voor deze competities verandert er dus niets. Voor de Topdivisie en lager gaan de nieuwe regels wel gelden; tot en met de laagste regioklassen en de C-jeugd dus. Er zijn enkele uitzonderingen die duidelijk worden aangegeven.

Nieuw Jeugdvolleybal: Catch en Bounce

De Nevobo introduceert een nieuwe aanpak voor jeugdvolleybal, waarbij CMV (Cool Moves Volley) wordt vervangen door een frisse en dynamische aanpak genaamd "Catch en Bounce." Deze nieuwe opzet is ontworpen om het spel aantrekkelijker en toegankelijker te maken voor jonge spelers.

Vijf Belangrijke Punten bij Volleybal tot Twaalf Jaar

1. Logische Opbouw: Spelregels en techniek moeten zo op elkaar aansluiten dat met beperkte aanpassing eenvoudig het volgende niveau begrepen en gespeeld kan worden.
2. Veel Balcontacten: Dat spreekt voor zich. Dat bereik je niet alleen door minder spelers op het veld te zetten, maar ook door ervoor te zorgen dat het spel niet snel stilvalt.
3. Weinig Verbieden: Niet mogen blokken, geen bovenhandse service of spelers aan de kant laten zitten als ze iets fout doen, daar ben ik niet van. Dat zorgt alleen maar voor weerstand en onbegrip.
4. Alle Technieken aan Bod: Aanvallen, sprongservice of blok zijn lastig voor jonge spelers, maar dat betekent niet dat we ze moeten negeren of verbieden.
5. Moeilijke Onderdelen Niet Verstoppen: Het beste voorbeeld is de eerste bal vangen. Oplossingen kunnen beter worden gevonden om bij de tweede bal meer mogelijkheden te creëren - mogen vangen - zodat fouten bij de eerste bal makkelijker gecorrigeerd kunnen worden.

De nieuwe opzet houdt rekening met deze punten, waarbij de eerste bal gespeeld moet worden en de set-up een centrale rol speelt. De bounce lijkt de juiste overgang tussen gooien en bovenhands spelen.

Lees ook: Alles over Vrije Ruimte Volleybal

tags: #volleybal #regels #recentste #wijzigingen