Het voetbaltransfersysteem is een complex geheel van regels en reglementen dat voortdureend in ontwikkeling is. Deze regels bepalen hoe spelers tussen clubs kunnen wisselen, zowel binnen een land als internationaal. Dit artikel biedt een overzicht van de belangrijkste transferregels in het voetbal, met speciale aandacht voor recente ontwikkelingen en de impact van Europese wetgeving.
Nationale Overschrijvingen in het Amateurvoetbal
Voor spelers die in categorie A bij een andere vereniging willen spelen, of die korter dan drie jaar niet hebben gevoetbald en bij een andere categorie A vereniging gaan spelen, is een overschrijving vereist. Dit geldt ook als spelers al zijn afgemeld bij hun oude vereniging. De periode voor deze overschrijvingen loopt van het eerste weekend van maart tot 15 juni 23.59 uur. Buiten deze periode is overschrijving alleen mogelijk met dispensatie.
Ook als je de afgelopen drie jaar hebt gevoetbald en inmiddels bent afgemeld bij je oude vereniging, heb je een overschrijving nodig. Het is belangrijk te weten dat er voor nationale overschrijvingen in het amateurvoetbal geen algehele tweede overschrijvingsperiode in de winter is.
Internationale Transfers: FIFA Reglementen en Uitzonderingen
Internationale overschrijvingen - vanuit Nederland naar het buitenland en vice versa - van jeugdspelers, senior amateurspelers en contractspelers vallen onder de ‘FIFA Regulations on the Status and Transfer of Players’.
Voor het seizoen 2025/’26 gelden de volgende periodes voor internationale overschrijvingen naar Nederlandse verenigingen:
Lees ook: Passie en Kritiek NAC Breda Ultras
- Zomeroverschrijvingsperiode: 23 juni 2025 tot en met 2 september 2025 (23:59 uur).
- Winteroverschrijvingsperiode: 2 januari 2026 tot en met 3 februari 2026 (23.59 uur).
Omdat niet elk land dezelfde voetbalcompetitieplanning heeft als Nederland, kunnen spelers vanuit Nederland naar het buitenland worden overgeschreven buiten de genoemde termijnen. Bij internationale overschrijvingen naar Nederland moet de buitenlandse bond toestemming geven om de speler vrij te geven door middel van een International Transfer Certificate (ITC).
Een verzoek tot overschrijving verloopt via het online registratiesysteem van de FIFA, het Transfer Matching System (TMS), en moet vóór de deadlines in TMS zijn ingevoerd. Als het verzoek na de einddatum wordt ingediend, kan de overschrijving pas plaatsvinden in de eerstvolgende internationale overschrijvingsperiode, tenzij er dispensatie mogelijk is.
Nadat het ITC door de KNVB is ontvangen, wordt de speler automatisch in Sportlink geregistreerd. Speelgerechtigdheid wordt pas verleend na schriftelijke bevestiging van de KNVB aan de betreffende vereniging.
Internationale Overschrijvingen van Minderjarige Spelers (10-18 jaar)
De FIFA Regulations on the Status and Transfer of Players stellen strenge eisen aan internationale overschrijvingen van spelers tussen 10 en 18 jaar. Een dergelijke overschrijving is in principe niet mogelijk, tenzij aan een van de volgende uitzonderingsmogelijkheden wordt voldaan:
- De speler verhuist mee met zijn ouders om redenen die niet gerelateerd zijn aan voetbal.
- Het betreft een overschrijving vanuit een land binnen de EU/EER, waarbij een minimumleeftijd van 16 jaar geldt en de club aan specifieke voorwaarden moet voldoen.
- De speler woont in de grensstreek (maximaal 50 kilometer van de landsgrens) en de club waarvoor hij wil spelen, is ook binnen 50 kilometer van de grens gevestigd.
- De speler heeft in het buitenland gevoetbald, maar is altijd bij zijn ouder(s) in Nederland blijven wonen en keert nu terug naar een club in Nederland.
- De speler komt naar Nederland om deel te nemen aan een eenjarig internationaal studie-uitwisselingsproject (of langer, indien de speler binnen het eerste studiejaar 18 jaar wordt).
- De speler komt als vluchteling naar Nederland met of zonder zijn ouders om politieke, godsdienstige of humanitaire redenen.
Een internationale overschrijving van een minderjarige speler kan niet plaatsvinden zonder toestemming van de FIFA. Alleen de KNVB kan via TMS een verzoek om toestemming indienen, maar de club is verantwoordelijk voor het aanleveren van de vereiste documenten.
Lees ook: Kleding en benodigdheden Uganda
Eerste Registratie van Spelers
De uitzonderingen voor minderjarige spelers gelden ook voor een speler die zich voor het eerst als voetballer wil laten registreren in een land waarvan hij niet de nationaliteit bezit. Een eerste registratie kan plaatsvinden tot en met de eerste vrijdag van de maand maart. Het is belangrijk om verzoeken tijdig in te dienen bij de KNVB, zodat er voldoende tijd is om het verzoek tot vrijgave van de speler aan de betreffende bond af te handelen.
Limited Minor Exemption (LME)
De FIFA heeft de ‘Limited Minor Exemption’ (LME) aan de KNVB afgegeven, waardoor de KNVB een groot deel van de internationale overschrijvingen en eerste registraties van minderjarige spelers zelfstandig kan afhandelen. Een speler is pas speelgerechtigd op het moment dat de KNVB dit schriftelijk heeft bevestigd aan de Nederlandse amateurvereniging.
Indien een speler niet voldoet aan de uitzonderingsmogelijkheden voor minderjarige spelers van de FIFA, kan een aanvraag worden ingediend bij de Player Status Department op grond van zogenaamde ‘buitengewone’ omstandigheden. De behandeling van dergelijke dossiers kent een lange doorlooptijd.
Gevolgen van Niet-Naleving
Als de procedure en/of regelgeving voor een overschrijving of eerste registratie van een speler niet conform de gestelde eisen wordt aangevraagd, kunnen de FIFA Disciplinary Committee en/of de tuchtrechtelijke organen van de KNVB straffen opleggen aan bonden, clubs en spelers.
Spelers Jonger Dan 10 Jaar
Voor spelers die een internationale overschrijving wensen en jonger zijn dan 10 jaar, geldt alleen een meldingsplicht door de KNVB naar de te verlaten voetbalbond. Goedkeuring van de FIFA en de afgifte van een internationaal transfercertificaat zijn niet nodig, maar er dient wel voldaan te zijn aan een van de uitzonderingen. Een verzoek kan door de club in Sportlink worden ingevoerd. De KNVB zal controleren of aan een van de uitzonderingsmogelijkheden wordt voldaan.
Lees ook: Steun het Nederlands Elftal met stijl
Dispensatiemogelijkheden Internationale Overschrijvingen
Een verzoek tot internationale overschrijving van een speler van een buitenlandse club naar een Nederlandse amateurvereniging, dat is ingediend na de uiterste data van internationale overschrijving, wordt aangemerkt als een verzoek tot dispensatie.
Het bestuur amateurvoetbal heeft dispensatiemogelijkheden vastgesteld voor een verzoek tot internationale overschrijving, waarbij geldt dat het bestuur amateurvoetbal bepaalt of een verzoek onder een van de dispensatiemogelijkheden valt en alle overige reglementaire eisen met betrekking tot een internationale overschrijving onverminderd van kracht blijven.
Een verzoek tot internationale overschrijving wordt door het bestuur amateurvoetbal verleend (mits voldaan is aan de formele vereisten) indien:
i. het spelerscontract van de speler, die internationale overschrijving verzoekt, vóór het einde van een internationale overschrijvingsperiode van rechtswege is geëindigd of met wederzijds goedvinden is beëindigd en de speler na afloop van deze internationale overschrijvingsperiode, maar vóór de eerstvolgende overschrijvingsperiode een spelerscontract, als bedoeld artikel 34 van het Reglement Amateurvoetbal, met een Nederlandse amateurvereniging heeft gesloten dat onmiddellijk ingaat (artikel 6 lid 1 van de FIFA Regulations on the Status and Transfer of Players). Niet van belang is of de speler inmiddels bij een andere club als amateurspeler staat geregistreerd; of
ii. het spelerscontract van de speler die internationale overschrijving verzoekt is ontbonden door:
- de FIFA Dispute Resolution Chamber;
- de Court of Arbitration for Sport; of
- een, naar oordeel van het bestuur amateurvoetbal, onafhankelijke arbitragecommissie van de bond waartoe de betreffende buitenlandse club behoort;
en de speler een spelerscontract, als bedoeld artikel 34 van het Reglement Amateurvoetbal met een Nederlandse amateurvereniging heeft gesloten dat onmiddellijk ingaat.
Speelgerechtigdheid bij Dispensatie
Indien een internationale overschrijving door het bestuur amateurvoetbal is verleend, dan wordt de speler die internationale overschrijving verzoekt, zo spoedig mogelijk nadat de internationale overschrijving is verleend, speelgerechtigd voor de Nederlandse amateurvereniging. De betreffende speler is echter pas speelgerechtigd op het moment dat de KNVB dit schriftelijk heeft bevestigd aan de Nederlandse amateurvereniging.
Indien een verzoek tot internationale overschrijving is ingediend na de eerste vrijdag van de maand maart, kan in geval van dispensatie, deze uitsluitend worden goedgekeurd onder de beperkende voorwaarde dat de speler gedurende het betreffende seizoen niet gerechtigd is om uit te komen in bindende wedstrijden van de Nederlandse amateurvereniging.
Dispensatiemogelijkheden Betaald Voetbal
Indien een verzoek tot dispensatie betrekking heeft op een overschrijving als bedoeld in lid 3 van artikel 3 van het ROBV, dan dient de dispensatieregeling betaald voetbal te worden geraadpleegd. Deze is op te vragen bij de KNVB.
Winterse Transferperiode: Regels en Tijdschema
Net als voorgaande jaren is het voor spelers mogelijk om een winterse transfer te maken. De zomerse transferperiode is altijd enkele maanden open, vaak van juni tot eind augustus. De winterse transfermarkt daarentegen is ongeveer een maand open. In het volgende schema zie je per land wanneer de winterse transfermarkt in 2023 opende:
- 1 januari: Engeland, Frankrijk, Duitsland
- 2 januari: Italië en Spanje
- 3 januari: Nederland
De sluitingstijd is voor al deze markten gelijk, namelijk op 31 januari om 0.00 uur.
Kleinere competities wijken van deze data af. Neem bijvoorbeeld de Poolse competitie die op 29 januari opent en pas op 28 februari sluit. Deze verschillen in het openen en sluiten van de transfermarkten leveren soms problemen op. Als Ajax bijvoorbeeld een speler van Poznan wil overnemen, moeten ze snel schakelen en de onderhandelingen al ver van tevoren regelen. Ook kan het voor een club als Ajax lastig zijn als een speler dusdanig laat naar bijvoorbeeld de Poolse competitie vertrekt, dat ze geen tijd meer hebben om een vervanger te regelen.
Regels Tijdens de Transferperiode
Spelers mogen volgens de regels uitkomen voor de nationale competitie van hun nieuwe club, ongeacht hoeveel minuten zij waar dan ook speelden. Een speler als Justin Bijlow - die geen minuut miste voor Feyenoord - mag na de winter zonder problemen in bijvoorbeeld de Bundesliga of Premier League keepen. Daarnaast mag een speler ‘gewoon’ tegen zijn oude club spelen na een binnenlandse transfer, ook al ligt dat soms gevoelig, vooral tijdens een huurdeal.
In 2014 mocht Kevin Brands bijvoorbeeld niet met Telstar meespelen tegen Willem II, omdat daar afspraken over gemaakt waren tijdens de onderhandelingen. De KNVB reageerde daar destijds fel op, omdat het verboden is om zulke afspraken contractueel vast te leggen.
Regels voor Europese Toernooien
Voor de Europese toernooien gelden andere regels. Momenteel is het voor een club toegestaan om maximaal drie nieuwe spelers in te schrijven voor de knock-out fase van de Champions League, de Europa League en de Conference League. Dit houdt in dat als Real Madrid vier nieuwe spelers koopt er maar drie daarvan in de knock-out fase van de Champions League mogen spelen. Zodra het nieuwe seizoen begint - in dit geval seizoen 2023/2024 - mogen alle nieuwe spelers wel meespelen.
Eerder was het niet toegestaan om in hetzelfde toernooi uit te komen namens twee verschillende teams. Philipe Coutinho, die in 2018 de overstap maakte van Liverpool FC naar FC Barcelona, mocht destijds niet meespelen in de knock-outfase van de Champions League, omdat hij al voor Liverpool speelde in hetzelfde toernooi.
Sinds seizoen 2018/19 is dit wél toegestaan, ongeacht om welke van de drie toernooien het gaat. Door deze regels kan het voorkomen dat een speler in hetzelfde toernooi tegen zijn oude club moet spelen. Bijvoorbeeld als Ziyech een transfer maakt van Chelsea FC naar Borussia Dortmund, dan speelt hij in de achtste finale tegen zijn oude club. Het is ook geen probleem als een speler voor de Champions League is uitgekomen en nu in de Europa League of Conference League gaat spelen.
Het is van belang dat clubs de verandering doorgegeven hebben vóór 3 februari.
De Zaak-Diarra en de Impact op het Transfersysteem
De voetbalwereld volgt de zaak-Diarra met grote interesse, omdat ingrijpende veranderingen voor het internationale transfersysteem mogelijk zijn. Vergelijkingen met het Bosman-arrest, dat in 1995 de verhoudingen in het voetbal drastisch veranderde, werden al gemaakt.
De zaak draait om een geschil tussen de Franse oud-voetballer Lassana Diarra en wereldvoetbalbond FIFA. Diarra verbrak in 2014 zijn contract bij Lokomotiv Moskou, omdat de club zijn salaris verlaagde. Toen hij bij een andere club wilde gaan spelen, werd hij geconfronteerd met een schadevergoeding van 10,5 miljoen euro die hij aan Lokomotiv Moskou moest betalen. Dit belemmerde hem om bij een nieuwe club aan de slag te gaan.
Het Europese Hof van Justitie heeft in een uitspraak over de zaak-Diarra geoordeeld dat enkele FIFA-regels rondom contracten en transfers in strijd zijn met wetgeving in de Europese Unie. Volgens het Hof belemmeren de regels het vrije verkeer van profvoetballers die hun contract eenzijdig willen opzeggen en hun carrière willen voortzetten door bij een nieuwe club te gaan werken. Ook leveren de regels aanzienlijke risico's, onvoorzienbare en in potentie hoge financiële en sportieve risico's met zich mee voor zowel de speler als de club die de speler wil overnemen.
De uitspraak stelt volgens de FIFA "slechts twee paragrafen van twee artikelen van het reglement inzake de status en transfers van spelers ter discussie". Het Hof heeft bepaald dat voetballers meer zeggenschap moeten krijgen over waar ze spelen en dat de FIFA-regels wat dat betreft minder restrictief moeten zijn. De huidige regels bij eenzijdig opzeggen van een contract zijn er te veel op gericht om spelers en clubs af te schrikken.
De FIFA zal door de uitspraak van de EU de regels over de contracten en transfers van profvoetballers, althans in Europa, waarschijnlijk moeten aanpassen. Wat de exacte consequenties voor het transfersysteem in Europa zullen zijn, is nog onduidelijk.
Advocaten van Diarra spreken van "een complete overwinning. De immuniteit van de FIFA is voorbij". En: "Alle profvoetballers die zijn geraakt door deze illegale regels kunnen nu gecompenseerd worden."
Tijdelijke FIFA-Transferregels als Gevolg van de Diarra-Uitspraak
FIFA heeft nieuwe - tijdelijke - transferregels ingevoerd als gevolg van de Diarra-uitspraak van 4 oktober 2024. In deze uitspraak oordeelde het Europese Hof van Justitie dat een aantal regels rondom voetbaltransfers in strijd zijn met het Europese vrij verkeer van werknemers en mededingingsrecht.
De nieuwe regels zijn vanaf 1 januari 2025 van toepassing en zullen ook worden toegepast op procedures die al bij het FIFA Football Tribunal in behandeling zijn. FIFA heeft aangegeven dat de regels tijdelijk zijn en dat er nog - samen met andere stakeholders - wordt gewerkt aan aangepaste transferregels voor de langere termijn.
De wijzigingen die FIFA invoert zien enkel op aspecten van de RSTP die door het HvJ strijdig met het recht werden bevonden. Eén van de voornaamste wijzigingen betreft de berekeningsmethodiek van de schadevergoeding die een speler is verschuldigd bij tussentijdse beëindiging van de arbeidsovereenkomst zonder gerechtvaardigde reden.
In de aangepaste regels is bepaald dat wanneer de club door tussentijdse contractbeëindiging zonder gerechtvaardigde reden schade lijdt de schadevergoeding in principe dient te worden berekend op grond van het positief contractsbelang. Dit betekent dat de speler een schadevergoeding dient te betalen die de oude club financieel in de positie brengt waarin de club zou hebben verkeerd als de tussentijdse beëindiging niet zou hebben plaatsgevonden.
Een andere wijziging betreft dat een nieuwe club niet meer automatisch mede aansprakelijk is voor schadevergoeding wanneer zij een speler aanneemt die zonder gerechtvaardigde reden zijn arbeidsovereenkomst tussentijds heeft beëindigd. Ook kan de nieuwe club dan niet meer automatisch disciplinaire sancties, zoals een transferverbod, krijgen. Mede aansprakelijkheid of disciplinaire sancties kunnen enkel nog wanneer kan worden vastgesteld dat de nieuwe club de speler heeft aangezet tot contractbreuk.
Voetbalbonden mogen daarnaast de overschrijving naar een nieuwe voetbalclub niet meer tegenhouden bij onrechtmatige tussentijdse contractbeëindiging door een speler of als er een geschil bestaat daarover met de club.
Impact op het Nederlandse Voetbal
Deze regels zullen niet direct van toepassing zijn op een speler die in Nederland tussentijds zijn arbeidsovereenkomst opzegt en naar een andere Nederlandse club overstapt. In dat geval dient voor berekening van de vergoeding te worden gekeken naar het Nederlandse arbeidsrecht.
De FIFA-regels betreffende de status en transfer van spelers (RSTP) zijn beperkend van aard en mogelijk slechts in bepaalde omstandigheden gerechtvaardigd. Die regels voor de contractuele betrekkingen tussen spelers en clubs zijn mogelijk in strijd zijn de Europese regels inzake mededinging en het vrije verkeer van personen.