Op zaterdag 6 juli 2024 staat er een beladen kwartfinale op het programma van het EK voetbal in Duitsland: Nederland tegen Turkije. Deze wedstrijd is niet alleen sportief van belang, maar heeft ook een speciale betekenis voor de vele Nederlanders met een Turkse achtergrond. In Nederland wonen zo'n 350.000 mensen met Turkse roots, wat deze ontmoeting extra lading geeft. Het Nederlands elftal en Turkije gaan de strijd aan in de kwartfinale van het EK 2024.
Een Gemengde Geschiedenis
Nederland en Turkije hebben in het verleden al veertien duels tegen elkaar gespeeld, maar nog nooit op een eindtoernooi. De statistieken van deze ontmoetingen laten een gemengd beeld zien. Van de veertien eerdere ontmoetingen won Oranje zes keer, speelde het vier keer gelijk en verloor het vier keer van de Turken. Vooral de laatste ontmoetingen waren goed voor veel doelpunten. Nederland en Turkije troffen elkaar tweemaal in 2021 voor de kwalificatie voor het WK.
Statistieken en Onderlinge Duels
Als we de statistieken van Nederland tegen Turkije erbij pakken, reist Oranje met een iets prettiger gevoel naar Berlijn. In de veertien interlands tegen Turkije scoorde Oranje 21 keer en kreeg het veertien doelpunten tegen. Nederland pakte in alle wedstrijden tegen Turkije vijftien gele kaarten en nooit een rode kaart. Turkije pakte 26 gele kaarten en één keer rood.
De laatste wedstrijd tussen Nederland en Turkije eindigde in 6-1 voor Nederland op 7 september 2021 in de Johan Cruijff Arena, met onder andere doelpunten van Memphis Depay en Donyell Malen. De wedstrijd daarvoor eindigde echter in 4-2 voor Turkije. In de statistieken lopen de twee teams dan ook nauwelijks uiteen.
Sleutelmomenten uit het Verleden
Een belangrijke wedstrijd was in 2016 toen Nederland teleurstelde met een 3-0 nederlaag in Turkije en een 1-1 gelijkspel thuis, waardoor ze het EK misliepen. Drie van de vier Nederlandse nederlagen vonden plaats in Turkije. In de EK-kwalificatie van 2016 stelde Nederland teleur met een 3-0 nederlaag in Turkije en een 1-1 gelijkspel thuis. Turkije behaalde daarmee een belangrijke voorsprong, die bijdroeg aan het uiteindelijk mislopen van het EK voor Nederland.
Lees ook: Passie en Kritiek NAC Breda Ultras
De Weg naar de Kwartfinale
Nederland staat in de kwartfinale van het EK en gaat het opnemen tegen Turkije. Voor Nederland is het alweer twintig jaar geleden sinds ze een kwartfinale wisten te winnen op het EK, toen sneuvelde Oranje onder leiding van Dick Advocaat in de halve finale van Portugal. Gakpo is de belangrijkste aanvaller voor Nederland tot nu toe op dit EK. Gakpo en Donyell malen waren samen verantwoordelijk voor de 0-3 overwinning tegen Roemenië. Malen scoorde twee goals in zijn invalbeurt, Gakpo scoorde zelf de eerste goal en gaf ook een assist op Malen. De verwachting is dat Donyell Malen, na zijn goede prestatie tegen Roemenië, in de basis gaat starten tegen Turkije. Turkije scoorde tegen Oostenrijk de snelste goal ooit in de knockout-fase van het EK voetbal. Demiral wist de bal al na 58 seconden in het doel van de Oostenrijkers te werken. Waar Turkije sterk begint is Oranje van nog niet scherp in de eerste minuten, voor beide teams zullen de eerste minuten dus heel belangrijk zijn.
Verwachtingen voor de Kwartfinale
Wat mag je dan verwachten van Nederland tegen Turkije? Hopelijk een wedstrijd met veel doelpunten, net als de vorige twee ontmoetingen. Mochten Nederland en Turkije op dezelfde manier verder gaan dan zouden er best een aantal goals kunnen vallen in Berlijn. Nederland en Turkije trappen zaterdag 6 juli om 21:00 af in het Olympiastadion in Berlijn.
Het Nederlands Elftal: Een Rijke Historie
Het Nederlands elftal bestaat sinds 1905. Sindsdien speelde het team vele interlands en beleefde het mooie successen. Het elftal van Rinus Michels spreekt nog altijd tot de verbeelding met Marco van Basten en aanvoerder Ruud Gullit als absolute helden. Van Basten, die na een blessure als wisselspeler aan het toernooi begon, maakte indruk met een hattrick tegen Engeland, zijn winnende treffer in de halve finale tegen Duitsland (2-1) en zijn wonderschone doelpunt in de finale tegen de Sovjet-Unie (2-0 winst).
Ruud Gullit had in de eindstrijd met een snoeiharde kopbal de 1-0 op scorebord gezet. Na de winst van het EK barstte er een heus volksfeest los met een rondvaarttocht door de Amsterdamse grachten.
Eerste interland:
Lees ook: Kleding en benodigdheden Uganda
Het Nederlands elftal speelde zijn eerste interland op 30 april 1905, vriendschappelijk tegen België. Oranje won, na verlenging, met 1-4. In die tijd was de Olympische Spelen het hoofddoel. Nederland was daarin in de eerste jaren bijzonder succesvol. Daarna kwamen de WK's en EK's. Op het WK van 1934 en het WK van 1938 kon Oranje na één wedstrijd weer naar huis. Respectievelijk Zwitserland (3-2) en Tsjecho-Slowakije (3-0) waren te sterk. Daarna kwam Nederland in 1974 pas weer in actie op een eindronde.
De jaren '70: Totaalvoetbal en Gemiste Kansen
Het werd een memorabel toernooi. Onder de hoede van Rinus Michels en aan de hand van Johan Cruijff en Willem van Hanegem speelde de ploeg totaalvoetbal, de basis voor de huidige gewenste manier van spelen van het nationale elftal.Oranje domineerde in West-Duitsland en verbaasde de wereld. Het toernooi was echter één wedstrijd te lang. Het gastland won de finale met 2-1. Johan Neeskens schoot Oranje vanaf de penaltystip nog wel op 1-0. De Duitsers hadden op had moment nog geen balbezit gehad. Desondanks bereikte Nederland weer de finale. Dit keer was Argentinië na verlenging te sterk. De bal op de paal van Rob Rensenbrink zit bij menig voetballiefhebber voor altijd in het geheugen gegrift.
EK Succes in 1988
Ondertussen had Oranje ook zijn debuut gemaakt op het EK. In 1976 eindigde de ploeg als derde, vier jaar later was de eerste ronde het eindstation. Hierna braken acht mindere jaren aan zonder eindtoernooi. In 1988 was Oranje er op het EK weer bij. Het resultaat is bekend.
Lees ook: Steun het Nederlands Elftal met stijl
Jaren van Net-Niet
Met hoge verwachtingen toog de ploeg twee jaar later onder leiding van Leo Beenhakker richting het WK in Italië. Het werd een teleurstelling. Verlies na strafschoppen. In de jaren die volgden was Oranje vaak dicht bij succes. De ploeg strandde in de halve finale van het EK in 1992 na strafschoppen tegen Denemarken. Op het WK in 1994 verloor Oranje in de kwartfinale tegen Brazilië (3-2). Na een minder EK in 1996 (kwartfinale), speelde de ploeg een sterk WK in Frankrijk. Oranje werd vierde, maar was bijzonder dicht bij de finale. De 2-1 overwinning op Argentinië in de kwartfinale, met een schitterend doelpunt van Dennis Bergkamp, was het hoogtepunt van het toernooi.
EK in Eigen Land: Een Roze Wolk die Barstte
In 2000 organiseerde Nederland voor het eerst zelf een eindronde. Samen met België was het gastland van het EK. Na een moeizame en gelukkige zege op Tsjechië (1-0) kwam Oranje helemaal los. Onder leiding van bondscoach Frank Rijkaard won de ploeg met 3-0 van Denemarken en 3-2 van Frankrijk. Vervolgens werd Joegoslavië met maar liefst 6-1 opgerold. Nederland leefde op een roze wolk. De Europese titel lag voor het grijpen. Helemaal toen Italië in de halve finale al vroeg met tien man kwam te staan. Oranje kreeg kans na kans, miste zelfs twee strafschoppen, maar de bal wilde er niet in. Uiteindelijk werd er ook gemist in de strafschoppenserie. Dit verlies dreunde nog even na. Oranje plaatste zich niet voor het WK in 2002. Op het EK twee jaar later in Portugal won Oranje eindelijk een strafschoppenserie (tegen Zweden), maar was gastland Portugal in de halve finale te sterk. Op het WK 2006 was Portugal opnieuw te sterk, nu in de achtste finale (1-0).
Wervelend Begin, Verrassend Einde (2008)
Oranje begon het EK in 2008 wervelend met een 3-0 zege op Wereldkampioen Italië en een 4-1 overwinning op Frankrijk. In de achtste finale verloor het echter volkomen onverwacht na verlenging in de kwartfinale van Rusland.
WK Finale in Zuid-Afrika
Twee jaar later speelde Nederland minder wervelend, maar was het wel bijzonder effectief op het WK in Zuid-Afrika. Uiteindelijk bereikte de ploeg onder bondscoach Bert van Marwijk zelfs de finale. Hoogtepunten waren de overwinningen op Brazilië (kwartfinale 2-1) en Uruguay (halve finale 3-2). In de finale was Spanje met 1-0 na verlenging te sterk.Het doelpunt van Andrès Iniesta viel nadat eerder John Heitinga met twee keer geel van het veld was gestuurd. De kans van Arjen Robben bij een 0-0 stand werd een nationaal trauma. Doelman Iker Casillas redde de bal maar net met de punt van zijn voet. De prestaties van Oranje zorgden voor enorme oranjefeesten in het land.
Verrassing in Brazilië (2014)
Het EK twee jaar later in Oekraïne en Polen werd een grote teleurstelling. Oranje verloor alle groepsduels en kon direct naar huis. Zonder verwachtingen vertrok de ploeg in 2014 richting het WK in Brazilië. De ploeg van bondscoach Louis van Gaal verraste echter vriend en vijand. Tijdens de eerste wedstrijd won de ploeg direct in een wonderlijke wedtrijd met 5-1 van Wereld- en Europees kampioen Spanje. De duikkopbal van Robin van Persie was ongelooflijk mooi.Ook de strafschoppenserie tegen Costa Rica in de kwartfinale was memorabel. Van Gaal haalde vlak voor het einde van de verlenging doelman Jasper Cillessen naar de kant en bracht Tim Krul als 'penaltykiller'. De doelman maakte zijn status waar en hielp Oranje naar de halve finale. Daarin moesten opnieuw strafschoppen de beslissing brengen. Cillessen kon zijn ploeg echter niet naar de finale loodsen. Uiteindelijk zegevierde Oranje wel in de troostfinale.
Afwezigheid op het EK 2016
De kwalificatie voor het EK 2016 in Frankrijk werd een grote teleurstelling. Nederland verloor twee keer van IJsland en pakte tegen andere concurrenten Tsjechië en Turkije slechts één punt. Hoewel voor het eerst 24 landen in actie kwamen op de eindronde van een Europees Kampioenschap, was Nederland er niet bij. Het zorgde voor extra motivatie om er op het WK 2018 in Rusland wel bij te zijn.
FIFA Ranking
In augustus 2011 was Oranje de trotse lijstaanvoerder van de FIFA-ranglijst. Een jaar eerder na het WK bekleedde het de tweede plaats. Ook aan het einde van 2011 stond Nederland op de tweede plaats. Sinds de invoering van de lijst was Oranje meestal wel bij de eerste tien te vinden.
Recordhouders
Wesley Sneijder kwam het vaakst voor Oranje in actie, maar liefst 134 keer. Robin van Persie staat bovenaan de topscorerslijst.
Naam Aantal interlands
- Wesley Sneijder 134
- Edwin van der Sar 130
- Frank de Boer 112
- Rafael van der Vaart 109
- Giovanni van Bronckhorst 106
- Dirk Kuyt 104
- Robin van Persie 102
- Phillip Cocu 101
- Arjen Robben 96
Naam Aantal doelpunten
- Robin van Persie 50
- Klaas Jan Huntelaar 42
- Memphis Depay 42
- Patrick Kluivert 40
- Dennis Bergkamp 37
- Arjen Robben 37
- Faas Wilkes 35
- Ruud van Nistelrooij 35
- Abe Lenstra 33
- Johan Cruijff 33
- Wesley Sneijder 31
Nederlandse Voetballers die voor Turkije Kozen
Het Nederlands elftal heeft sinds 1905 vele interlands gespeeld en mooie successen gekend. Het elftal van Rinus Michels, met Marco van Basten en Ruud Gullit als absolute helden, spreekt nog altijd tot de verbeelding. Echter, de relatie tussen Nederland en Turkije in de voetbalwereld is complexer dan alleen de prestaties van het Nederlands elftal zelf. Veel Nederlandse voetballers met een Turkse achtergrond hebben ervoor gekozen om voor het Turkse nationale elftal uit te komen, wat een interessante dynamiek creëert.
De Pioniers:
Ahmet Keloglu, een middenvelder die opgroeide in de Haagse Schilderswijk, vond zijn voetbalgeluk in Turkije. Na een transfer van ADO Den Haag naar Galatasaray maakte hij in 1984 zijn debuut in het Turkse elftal tijdens een WK-kwalificatieduel tegen Engeland. De wedstrijd eindigde in een pijnlijke 0-8 nederlaag, en Keloglu's interlandcarrière was van korte duur. Hij vertelde in 2014 dat de bondscoach destijds zijn selectie samenstelde uit spelers die bij hem in een goed daglicht stonden, en Keloglu had het geluk gehad om met de coach te hebben samengewerkt bij Galatasaray.
Mustafa Yücedag, die opgroeide in Zaandam, speelde als middenvelder voor onder meer Ajax, PEC Zwolle, Galatasaray en Fenerbahçe. Hij debuteerde in 1988 voor Turkije en kwam negen keer uit voor het nationale team. Yücedag deelde de kleedkamer met bekende namen zoals Oguz Çetin. Helaas overleed Yücedag op 18 februari 2020 op slechts 53-jarige leeftijd in Zaandam.
Korte Carrières:
Baki Mercimek, geboren in Amsterdam, heeft net als Keloglu één cap namens Turkije achter zijn naam staan. Hij debuteerde in april 2006 onder Fatih Terim in een vriendschappelijk uitduel met Azerbeidzjan (1-1). Mercimek gaf aan dat Turkije het lastig zou krijgen met de snelheid van de Nederlandse aanvallers en de tactiek van Oranje om het initiatief in de wedstrijd te pakken.
Aykut Demir, geboren in Bergen op Zoom, kreeg in 2013 de kans om voor het Turkse elftal te spelen.
Het Succesverhaal van Özyakup:
Oguzhan Özyakup, afkomstig uit Zaandam, kan worden beschouwd als de meest succesvolle Nederlander in het Turkse elftal tot dusver. De 43-voudig international scoorde zijn enige interlanddoelpunt uitgerekend tegen Oranje in 2015 tijdens een EK-kwalificatieduel (3-0 winst). Tijdens het EK van 2016 werd hij de eerste Nederlandse Turk die Turkije vertegenwoordigde op een eindtoernooi. Özyakup speelde 308 officiële wedstrijden voor Besiktas en scoorde 62 doelpunten.
Meer Spelers in de Turkse Selectie:
Deniz Türüç, afkomstig uit Enschede, kreeg vanaf 2017 gezelschap van Özyakup in de Turkse kleedkamer. Türüç speelde eveneens meerdere jeugdinterlands namens Nederland. Hij is nog steeds actief in de Süper Lig en speelde twaalf interlands, waarin hij goed was voor twee doelpunten en twee assists. Türüç gaf aan te juichen voor zijn maatjes uit Turkije en gaf Turkije een goede kans tegen Nederland.
Ömer Bayram, geboren in Breda, maakte via Kayserispor en Akhisarspor de overstap naar Galatasaray in 2018. Daarna ging het snel: hij debuteerde in de Champions League en werd opgeroepen voor Turkije. Bayram kwam uiteindelijk tien keer uit voor de Maansterren.
Toen Orkun Kökçü in 2019 kenbaar maakte voor Turkije te gaan spelen, leverde hem dat behoorlijk wat kritiek op. Johan Derksen noemde het destijds een belediging ten opzichte van Nederland. Kökçü is hedendaags niet meer weg te denken uit het Turkse elftal. Hij is een geschorst voor de kwartfinale in Berlijn tegen Nederland, waardoor hij een confrontatie met zijn boezemvrienden Justin Bijlow en Lutsharel Geertruida mist.
Halil Dervisoglu, een Rotterdamse aanvaller, heeft een uitstekend moyenne in dienst van Turkije. In zestien interlands scoorde hij zes doelpunten en gaf hij drie assists.
Ferdi Kadioglu, afkomstig uit Arnhem, speelde meer dan vijftig jeugdinterlands namens Nederland, maar besloot in 2022 te switchen naar Turkije. Hij is een onbetwiste basisspeler bij Fenerbahçe en speelde inmiddels negentien interlands. Kadioglu gaf aan uit te kijken naar het duel met zijn geboorteland.
Oguz Aydin, geboren in Den Haag, debuteerde begin juni als Maanster. Hij kreeg tijdens een oefenduel met Italië 45 minuten de kans om zich te laten zien, maar wist geen plekje af te dwingen in de EK-selectie.
Nederlandse Trainers in Turkije:
Het is interessant om op te merken dat niet alleen spelers, maar ook trainers een band hebben tussen Nederland en Turkije. Bert van Marwijk, een voormalig Nederlands voetballer en trainer, is een bekende naam in de voetbalwereld. Hoewel hij geen directe rol heeft gespeeld in het Turkse nationale elftal, is zijn carrière relevant voor de context van dit artikel.
tags: #voetbal #nederland #turkije #geschiedenis