De Rijke Geschiedenis van Voetbal in België en Spanje: Een Verdiepende Blik

Voetbal is meer dan alleen een sport; het is een integraal onderdeel van de cultuur in veel landen, waaronder België en Spanje. De geschiedenis van het voetbal in deze twee landen is rijk en gevarieerd, met hoogtepunten, verrassende wendingen en unieke prestaties die de sport hebben gevormd. Dit artikel duikt in de geschiedenis van het voetbal in België en Spanje, waarbij de nadruk ligt op de kampioenschappen, memorabele wedstrijden en de invloed van beide landen op de ontwikkeling van het voetbal in Europa en de wereld.

Het Begin van Voetbal: Een Overzicht

Het moderne voetbal, zoals wij het nu kennen, begon rond 1863 in Engeland. Hoewel sommige landen anders claimen, zijn er duidelijke aanwijzingen dat voetbal oorspronkelijk uit Engeland komt. De sport verspreidde zich snel over de wereld, mede dankzij Britse arbeiders die het spel meebrachten naar andere landen, waaronder Nederland en België.

De Eerste Voetbalcompetities

Tussen 1863 en 1866 ontstonden steeds meer voetbalclubs. In die tijd was de gebruikelijke opstelling 1-2-0-8, waarbij de keeper niet eens zijn handen mocht gebruiken. Er werden alleen maar lange ballen gegeven en het voetbal gebeurde op een kluitje. Sprake van tactiek en systeem was er nog niet. Het was vooral grof en hard. Rond 1871 werden de eerste competities gestart: het spelen om een beker. Inmiddels mochten keepers de bal al met hun handen pakken. Clubs moesten destijds betalen om mee te doen aan het toernooi.

De Opkomst van Voetbal in België

Het Belgische voetbal kent een rijke geschiedenis met een grote lijst van verschillende kampioenen. Sommige clubs wisten een tijdperk te domineren, terwijl andere verrassende kampioenschappen behaalden. Sinds 1895 wordt in België profvoetbal gespeeld. De competitie, die standaard van de nazomer tot ongeveer mei loopt, is al 118 keer gestart (tot 2020).

De Belgische Voetbalbond

De bond werd in 1895 opgericht als Union Belge des Sociétés de Sports Athlétiques, een vereniging voor zowel voetbal, wielrennen als atletiek. In 1912 splitste de voetbalafdeling zich af. De naam werd gewijzigd in Union Belge des Sociétés de Football-Association (UBSFA). Vanaf 1913 gebruikte de bond ook de Nederlandstalige naam Belgische Voetbalbond (BVB). Na het verkrijgen van het predicaat "koninklijk" in 1920 zijn de huidige namen in gebruik. Competities in de lagere afdelingen worden georganiseerd door Voetbal Vlaanderen en de ACFF. Sinds 2009 bewaart het Algemeen Rijksarchief het archief van de Belgische Voetbalbond. Het archief van de Belgische voetbalbond bevat onder meer clubdossiers en juridische stukken, maar ook duizenden foto’s en honderden affiches.

Lees ook: Passie en Kritiek NAC Breda Ultras

De Jupiler Pro League: Een Overzicht van de Kampioenen

De competitie begon als de Coupe de Championnat in 1895, met zeven verschillende clubs. In 1900 werd de naam veranderd naar Ere Afdeling (Division d'honneur in het Frans). In 1952 werd de naam opnieuw veranderd naar Eerste Klasse (Division 1 in het Frans). Vanaf 1998 draagt de Belgische competitie de naam van het biermerk Jupiler. Sinds 2008 heet de competitie de Jupiler Pro League, ook wel Eerste klasse A genoemd.

Uitgelichte Kampioenen tot en met 1945

Van de tien verschillende clubs die tot en met 1945 kampioen werden, zijn er vijf niet meer actief als betaald voetbalclub. Een aantal van de clubs die voor 1946 kampioen werden, zijn de moeite waard om uitgelicht te worden:

• Union Sint-Gillis: Voor het einde van de Tweede Wereldoorlog behaalde Union elf kampioenschappen. Zelfs 75 jaar later staat de club nog op de derde positie als het gaat om de meest behaalde kampioenschappen. Na 1935 won Union geen enkele keer een voetbalseizoen.
• Beerschot AC: Beerschot AC was in 1945 de club op de tweede positie met het meeste aantal kampioenschappen. Van 1922 tot en met 1939 behaalde de club zeven kampioenschappen.
• Cercle Brugge: Cercle Brugge is na Union de enige club die al haar kampioenschappen voor het eind van de Tweede Wereldoorlog behaalde. In 1911, 1927 en 1930 was de club uit Brugge de beste van allemaal.

Uitgelichte Kampioenen vanaf 1946

• Anderlecht: Voordat Anderlecht kampioen werd, schommelde de club tussen de twee divisies. In het seizoen 1946-1947 werd Anderlecht voor het eerst kampioen. Sinds het eerste kampioenschap lukte het Anderlecht al vrij snel om recordkampioen te worden.
• Club Brugge: Club Brugge werd in 1920 voor het eerst kampioen, toen onder de naam FC Brugeois. Pas 53 jaar later konden de fans weer een landskampioen vieren. Van 1967 tot 1972 werd Club Brugge vijf keer tweede, waarna het in 1973 eindelijk voor de tweede keer in de geschiedenis wel raak was.
• Standard Luik: Standard Luik is de vierde club die tien of meer keer kampioen werd van België. In 1958 was het voor het eerst raak. Van 1969 tot en met 1971 lukte het de club uit Luik om drie maal achter elkaar kampioen te worden.
• Genk en Gent: KRC Genk is de club die het vaakst kampioen werd na Anderlecht en Club Brugge nadat de eeuwwisseling in 2000 plaatsvond. In 2002, 2011 en 2019 werd de club uit Genk kampioen. KAA Gent behaalde in 2015 een primeur door als zestiende club een kampioenschap binnen te halen.
• Lierse SK: Lierse SK werd voor de oorlog twee keer kampioen en na de oorlog ook twee keer. De club behaalde in 1997 nog de landstitel en werd twintig jaar later opgeheven.
• Royal Antwerp FC: Kampioen in 2023 Op 4 juni 2023 kroonde Royal Antwerp FC zich tot kampioen van België. Voor Mark van Bommel is het een titel om nooit meer te vergeten. In 1957 gebeurde het voor het laatst dat de titel naar Antwerp ging. De wedstrijd tegen KRC Genk eindigde in 2-2, met een droomgoal van Toby Alderweireld in de laatste minuut.

De Beker van België: Een Strijd om de Croky Cup

De Beker van België is het Belgische bekertoernooi voor voetbalclubs dat sinds 1908 wordt gespeeld. Sinds 2015 heet het toernooi de Croky Cup, genoemd naar de hoofdsponsor Croky. Club Brugge is de meest succesvolle club met 11 bekers.

Geschiedenis van de Beker

De eerste Beker van België werd gespeeld in 1908 met provinciale teams. In 1912 konden voetbalclubs deelnemen die uitkwamen in de nationale Eere Afdeeling (huidige Eerste klasse A) en Bevordering. Racing Club de Bruxelles won deze eerste Beker van België voor clubs. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd er geen competitievoetbal gespeeld, en ook de Beker van België werd niet meer ingericht.

De oprichting van de Europese Beker voor Bekerwinnaars is een van de voornaamste redenen dat er vanaf het seizoen 1963/64 een jaarlijks toernooi kwam. Sinds 1964 kwalificeerde de Belgische bekerwinnaar zich voor de Europese Beker voor Bekerwinnaars, tot deze Europese beker in 1999 werd afgeschaft. Vanaf dan werd aan de bekerwinnaar een plaats toegekend in de UEFA Cup en sinds 2009 in de UEFA Europa League.

Lees ook: Kleding en benodigdheden Uganda

Finales en Wisselbeker

Traditioneel worden de finales in en rond de hoofdstad afgewerkt. Sinds de jaarlijkse terugkeer van de Beker van België in 1964, worden de finales steevast in het Heizelstadion afgewerkt. De huidige trofee van de Beker van België is een echte wisselbeker, waardoor de beker over de jaren wat ruwer is geworden met enkele kleine blutsen en krassen.

Sponsors

In het seizoen 1995/96 krijgt de Beker voor het eerst een sponsornaam. Coca-Cola kocht voor 5 seizoenen de naamrechten en doopte de competitie om tot Coca-Cola Cup.

België op Internationale Toernooien

Het Belgisch elftal, bijgenaamd de Rode Duivels, heeft een lange en trotse geschiedenis in het internationale voetbal.

Olympisch Goud in 1920

Wist u dat België in 1920 door de internationale media werd geroemd als ‘eerste wereldkampioen voetbal’? Tussen 28 augustus en 2 september 1920 vond in België het eerste grote voetbaltoernooi van Europa en bij uitbreiding ter wereld plaats. In de zomer van 1920 in Antwerpen dansten de Belgen op het ritme van de Rode Duivels, die toen het Olympisch voetbalgoud wonnen. De internationale pers doopte hen tot ‘wereldkampioenen’.

De Rode Duivels versloegen achtereenvolgens Spanje (3-1, met wereldkeeper Zamora), Nederland (3-0, Derby der Lage Landen in de halve finale) en Tsjecho-Slowakije (2-0, de grote favoriet voor de eindzege). In een normaal land zou dit een gegeven zijn dat elke voetballiefhebber kent, waar de voetbalbond fier op is en de samenleving mee uitpakt omwille van de bijzondere maatschappelijke waarde rond de thema’s ‘vaderland, vrijheid, vrede, vluchtelingensolidariteit’. Daarom wordt 2 september uitgeroepen tot ‘dag van het Belgische voetbalerfgoed’.

Lees ook: Steun het Nederlands Elftal met stijl

De Weg naar de Finale

Het toernooi was niet zonder uitdagingen. Vlak voor de wedstrijd tegen Spanje keerde een groot aantal Belgische toeschouwers zich tegen hun eigen team, uit onvrede over de selectie van de spelers. Ondanks deze tegenstand won België de wedstrijd.

De finale tegen Tsjecho-Slowakije was een tumultueuze gebeurtenis. Zeven minuten voor de rust ging het mis toen Coppée gevaarlijk opzette en een Tsjechische verdediger hem een schop gaf, waardoor hij neerviel. Dit leidde tot protesten van de Tsjechen en uiteindelijk verlieten ze het veld. Desondanks werd België uitgeroepen tot winnaar.

Het Europees Kampioenschap Voetbal: Een Overzicht

Het Europees kampioenschap voetbal voor mannen, vaak afgekort tot EK voetbal, is een prestigieus toernooi dat om de vier jaar wordt gehouden. Het is een kampioenschap voor Europese landen en wordt afgewisseld met het Wereldkampioenschap voetbal, waardoor er om de twee jaar een van beide toernooien plaatsvindt.

Duitsland en Spanje delen het record voor de meeste EK-titels, met elk drie overwinningen. Portugal is de huidige kampioen sinds 2016. Nederland heeft één keer de titel gewonnen, in 1988 tijdens het EK in West-Duitsland. België behaalde de derde plaats in 1972 en de tweede plaats in 1980, wat nog steeds de beste prestatie is voor het land.

Voetbal in Spanje: Een Passievolle Geschiedenis

Spanje is een land waar voetbal diep geworteld is in de cultuur. De Spaanse competitie, La Liga, staat bekend om zijn technische hoogstandjes en gepassioneerde fans.

Spanje op het WK 1982

Op 13 juni 1982 begon het WK voetbal in Spanje. Het WK voetbal van 1982 is zonder meer een van de meest spectaculaire toernooien in de geschiedenis met enkele onvergetelijke wedstrijden. De eerste week van de Mundial-82 was er vooral een van verrassingen. In de openingswedstrijd zorgde België voor een daverende stunt door titelverdediger Argentinië beentje te lichten in Nou Camp. Het werd 1-0 door een doelpunt van Erwin Vandenbergh op aangeven van Francky Vercouteren. Het was sowieso al verrassend dat er werd gescoord in het openingsduel van een WK, want dat was sinds 1958 niet meer gebeurd. Des te pijnlijker was dat Argentinië, in het weekeinde dat het land de Falkland-oorlog definitief had verloren, ten onder ging met zijn sterspeler Diego Maradona, die net met een recordtransfer aan Barcelona was verkocht, naar wiens acties de hele wereld verlangend uitkeek.

Spaanse Dominantie op het EK

Spanje is tot nu toe het meest succesvol op het EK. Het landen won het toernooi al vier keer, op de ranglijst gevolgd door Duitsland met drie eindoverwinningen.

België tegen Spanje: Een Rivaliteit

De wedstrijden tussen België en Spanje zijn altijd beladen geweest met spanning en rivaliteit. De twee landen hebben elkaar meermaals getroffen op grote toernooien, met wisselend succes voor beide partijen.

EK Voetbal (V): Spanje - België

België, dat sinds begin dit jaar wordt geleid door de IJslandse coach Elisabet Gunnarsdottir, kan wellicht hoop putten uit de matige resultaten van Spanje op EK’s. Spanje werd nog nooit Europees kampioen en schopte het tijdens de laatste drie edities slechts tot de kwartfinales. Maar dat lijkt overigens ijdele hoop. Wie naar de Spaanse selectie kijkt ziet louter wereldsterren, die allemaal van grote waarde zijn voor hun clubs, dus België moet echt wel van goeden huize komen. EK Voetbal (V): Spanje - België is op maandag 7 juli 2025 om 17:50 uur te zien op NPO 1.

Memorabele Momenten en Records

De voetbalgeschiedenis zit vol met memorabele momenten en opmerkelijke records. Hier zijn enkele verrassende records en weetjes uit de geschiedenis van het voetbal:

1. Oudste voetbalclub: Sheffield FC - niet te verwarren met Sheffield United - is de oudste voetbalclub ter wereld die nu nog actief is. De club werd in 1857 opgericht en is officieel door de FIFA bestempeld als oudste voetbalclub ooit.
2. Snelste goal: Hoewel er geen officieel systeem is voor het bijhouden van de snelste goal ooit, is bekend dat ene Gavin Stokes uit Schotland in 2017 na 2,1 seconde het net wist te vinden.
3. Meeste doelpunten in één kalenderjaar: Lionel Messi vestigde in 2012 het record voor de meeste doelpunten in één kalenderjaar. Hij scoorde in totaal 91 doelpunten.
4. Duurste transfer: In 2017 verkaste Neymar van Barcelona naar Paris Saint-Germain voor een transfersom van 222 miljoen euro.
5. Grootste overwinning: Volgens het bekende Guinness Book of Records is de grootste uitslag in het voetbal ooit 149-0. AS Adema won met 149 doelpunten verschil van SO I’Emyrne.
6. Meeste interlands: Portugese superster Cristiano Ronaldo is recordhouder als het gaat om de meeste interlands ooit.
7. Meest rode kaarten in één wedstrijd: Op het vierde niveau in Argentinië vielen maar liefst 36 rode kaarten tijdens een wedstrijd tussen de rivalen Claypole en Victoriano Arenas.
8. Snelste hattrick: Het record voor snelste hattrick staat op naam van Alex Torr, een speler van Rawson Springs. Hij scoorde in 2013 drie goals binnen één minuut en 10 seconden.
9. Langste penaltyreeks: Volgens het doorgaans goed geïnformeerde goal.com bestond de langste strafschoppenreeks uit 49 penalty’s.
10. Jongste doelpuntenmaker op een WK: Pelé is de jongste doelpuntenmaker in de geschiedenis van de Wereldbeker. Hij scoorde op 17-jarige leeftijd een doelpunt tegen Wales in 1958.
11. Oudste voetballer op een WK: De Egyptische doelman Essam El-Hadary gaat de boeken in als oudste speler op een WK ooit. Tijdens het WK van 2018 stond de destijds 45-jarige keeper onder de lat bij Egypte.
12. Langst ongeslagen thuisoverwinningen: Bayern München schreef in het seizoen 1971/72 geschiedenis door 49 thuiswedstrijden ongeslagen te blijven.
13. Snelste rode kaart: Keith Gillespie, een voormalig speler van Sheffield United, deelde een elleboog uit nog voor het fluitsignaal klonk en kreeg direct rood.
14. Meest bezochte voetbalwedstrijd: De superclásico tussen de Argentijnse clubs Boca Juniors en River Plate in 1969 trok meer dan 200.000 toeschouwers naar het stadion.
15. Meest iconische schoppartij: Op 25 maart 2007 vond de ‘Slag van Neurenberg’ plaats. Dit was een wedstrijd tussen Nederland en Portugal op het WK van 2006, met maar liefst 16 gele kaarten en vier rode kaarten.
16. Eerste voetbalwedstrijd op tv: De allereerste voetbalwedstrijd die op televisie werd uitgezonden, was een oefenwedstrijd tussen Arsenal en Arsenal Reserves in 1937.
17. Kleinste deelnemende land aan een WK: IJsland is het kleinste land ooit dat meedeed aan een WK voetbal. De eilandstaat met zo’n 385.000 inwoners kwalificeerde zich voor het WK in 2018 in Rusland.
18. Doelpunt gemaakt vanaf langste afstand: Keeper Tom King van Newport Country scoorde in een wedstrijd tegen Cheltenham Town vanaf ruim 96 meter.
19. Snelste goal in Champions League-finale: Op 25 mei 2005 werd de snelste goal in een Champions League-finale ooit gescoord door Paolo Maldini na 52 seconden.
20. Hardste schot waaruit een goal kwam: Ronny Heberson van Sporting Lissabon schoot een vrije trap met 210 kilometer per uur raak.

tags: #voetbal #belgie #spanje #geschiedenis