Zaalhockey en veldhockey zijn beide populaire sporten, maar ze verschillen aanzienlijk in regels, uitrusting en speelstijl. Deze gids biedt een gedetailleerd overzicht van de verschillen tussen zaalhockey en veldhockey, waardoor spelers, coaches en toeschouwers een beter begrip van beide sporten krijgen. Wie de regels kent, speelt en bekijkt het spel met meer plezier!
Algemene Verschillen
Zaalhockey is een snelle, technische variant van hockey die binnenshuis wordt gespeeld, meestal tijdens de winterstop van het veldhockeyseizoen. Het belangrijkste verschil is dat zaalhockey wordt gespeeld op een kleiner veld met balken langs de zijkanten, terwijl veldhockey op een groot gras- of kunstgrasveld wordt gespeeld.
Spelregels
De spelregels van zaalhockey en veldhockey verschillen op een aantal belangrijke punten:
- Slag, Scoop en Flats: Bij zaalhockey is het niet toegestaan om te slaan, scoopen of flatsen. De bal mag alleen worden gepusht over de grond, behalve bij een doelpoging. Bij veldhockey zijn slaan en scoopen wel toegestaan.
- Balken: In de zaal zijn er geen zijlijnen, maar balken die gebruikt mogen worden om de bal te spelen. Een bal is alleen uit als hij over de achterlijn gaat of over een van de balken aan de zijkant van het veld.
- Spelhervattingen: Lange corners bestaan niet in de zaal; het is ofwel uitpushen ofwel een strafcorner. Een opzettelijke overtreding door een verdediger buiten de cirkel en op eigen helft, wordt bestraft met een strafcorner. Voordat uit een strafcorner een doelpunt gemaakt kan worden, moet de bal na het aangeven buiten de cirkel zijn geweest.
- Afstand: Bij alle spelhervattingen dienen tegenstanders minimaal 3 meter afstand te houden van de bal. Bij een vrije push voor de aanvallers binnen 3 meter van de cirkel moeten alle spelers (behalve degene die de bal neemt) 3 meter afstand houden.
- Tijd: Gedurende de wedstrijd wordt de tijd nooit stilgezet, ook niet bij blessures (van welke aard dan ook), kaarten of strafballen, met uitzondering van Topklasse wedstrijden.
Specifieke Regels en Situaties
- Strafcorner: Spelers van het verdedigende team die niet achter de achterlijn staan bij een strafcorner, moeten zich opstellen achter de kop van de cirkel aan de andere zijde van de zaal (dus niet meer achter de middellijn). Als een aanvaller bij een strafcorner te vroeg de cirkel betreedt, wordt de aangever bestraft. De tijd voor het nemen van een strafcorner is maximaal 30 seconden.
- Vrije Push: Bij een aanvallende vrije push binnen 3 meter van de cirkel mogen verdedigers die in de cirkel staan en binnen 3 meter meebewegen, mits de vrije push direct genomen wordt. Ze mogen pas een poging doen om de bal te spelen als die 3 meter verplaatst is. Als de push niet meteen genomen wordt, moeten alle andere spelers 3 meter afstand nemen.
- Pirouette: Spelers worden bestraft met een vrije push tegen plus waarschuwing als zij een pirouette maken en op korte afstand onverwacht en hard een bal tegen de tegenstander aan spelen. Het is verboden om een harde pass van dichtbij in de richting van een tegenstander te spelen die met zijn stick een block zet. De speler krijgt een vrije push tegen + waarschuwing.
- Verdediging: Een verdediger die duidelijk met zijn stick en/of lichaam een pass of looplijn bij de balk “dichtzet” moet worden beschermd als een aanvaller de bal hier doorheen wil spelen. Een verdediger die zonder keepersuitrusting als keeper optreedt (de vliegende keep) is verplicht een helm te dragen bij het verdedigen van een strafcorner en strafbal, maar is verder vrij om wel of niet de helm op te zetten. Spelen met de helm op is toegestaan, echter alleen op eigen helft.
- Scoren: Je mag niet liggend de bal erin tikken of een bal die hoog naast wordt geschoten erin tippen. Je kunt dus eigenlijk alleen scoren door een goed direct schot of door een tip in laag over de grond.
Teamsamenstelling en Wedstrijdduur
- Teamgrootte: Bij zaalhockey bestaat een team uit maximaal 12 spelers, waarvan er maximaal 6 (meestal 5 + keeper) in het veld staan. Er is geen vliegende keeper toegestaan. Bij veldhockey staan er 11 spelers per team in het veld.
- Wedstrijdduur: De wedstrijdduur varieert per klasse. Senioren (Topklasse Standaard, Subtopklasse Standaard, 1e klasse Standaard en Topklasse Reserve) en Jeugd (Topklasse O18, O16 en O14) spelen 2x 20 minuten met 3 minuten rust. Andere klassen spelen vaak kortere wedstrijden, bijvoorbeeld 35 minuten zonder rust. Voor O8, O9 en O10 gelden aparte regels (zie onderaan deze pagina). De wedstrijdtijd gaat in op de vastgestelde aanvangstijd, ongeacht of teams en scheidsrechters speelklaar zijn.
Wedstrijdduur voor de jongste jeugd
- O8: De O8 spelen in een 5 tegen 5 vorm. Een wedstrijd duurt 2x 10 minuten met 3 minuten rust. Er zal gespeeld worden in een 5 tegen 5 over de gehele zaal (20 bij 40) met aan de zijkanten balken. Op de achterlijn worden 2 goals gevormd met pionnen en zal er een doelgebied zijn over de gehele breedte, 5 meter van de achterlijn. De speelbegeleider bij O8 heeft de fluit bij voorkeur zoveel mogelijk in de zak, bewaakt de voortgang van het spel, begeleidt de spelers en zorgt voor een sportief verloop van de wedstrijd.
- O9 en O10: Een wedstrijd duurt 2x 15 minuten met 3 minuten rust. Er zal gespeeld worden in een 6 tegen 6 over de gehele zaal (20 bij 40) met aan de zijkanten balken.
Uitrusting
De uitrusting voor zaalhockey en veldhockey verschilt ook:
- Stick: Een zaalhockeystick is lichter en smaller dan een veldhockeystick. Het is meestal gemaakt van hout en kunststof (een mix van koolstof, glasvezel en aramide). De krul van een indoor stick is iets platter, zodat je de bal gemakkelijk laag kunt houden in de zaal. Veldsticks bevatten vaak een deel hout, een deel carbon en soms ook glasvezel. Het percentage carbon bepaalt de stijfheid van een stick.
- Schoenen: Veldhockeyschoenen hebben stevige noppen aan de onderkant voor grip op het veld, terwijl zaalhockeyschoenen een vlakkere zool hebben die veel grip biedt op de zaalvloer. Zaalhockeyschoenen zijn vaak wat lichter en flexibeler dan veldhockeyschoenen.
- Handschoen: Een hockeyhandschoen biedt extra bescherming aan de linkerhand en wordt voornamelijk bij zaalhockey gedragen. In de zaal is een handschoen namelijk sterk aan te raden, omdat dit de hand is die je in de zaal op de grond legt om je ‘block’ te maken.
- Overige bescherming: Naast een zaalhandschoen die verplicht is en een stick, moet je ook altijd nog een bitje in. Een bitje blijft belangrijk ook in de zaal als de bal niet hoog mag (behalve op goal). Daarnaast zijn je scheenbeschermers ook nog steeds verplicht. Het dragen van scheenbeschermers is voor veldspelers verplicht. Dit staat in het bondsreglement en is dus geen spelregel waartegen spelstraffen worden opgelegd.
Spelstijl en Tactiek
Zaalhockey vereist een andere spelstijl dan veldhockey. Door het kleinere veld en de balken is het spel sneller en technischer. Precisie en snelle passing zijn essentieel.
Lees ook: Wat is het verschil?
Overige belangrijke punten
- Shake Hands: Omwille van het strakke tijdschema wordt afgezien van 'shake hands' bij aanvang wedstrijd.
- Combiteams: Combiteams zijn teams bestaande uit een combinatie van 2 veldhockeyteams van dezelfde vereniging en worden aangeduid met een C’. Er gelden specifieke regels voor het invallen van spelers uit verschillende teams.
- Fair Play: Algemeen: invallen om een team te versterken is onwenselijk en wordt aangemerkt en behandeld als ‘onsportief gedrag’. Consequenties bij het niet naleven van de speelgerechtigdheidsregels: 3 wedstrijdpunten in mindering en een boete.
Adviezen voor Scheidsrechters
- Goede collegialiteit van scheidsrechters tijdens de wedstrijd bevordert de samenwerking en straalt uit op de spelers.
- Maak goede afspraken met de zaalwacht of tijdwaarnemer en laat geen misverstand bestaan over wie de tijd bijhoudt en wie het einde van de speelhelft bepaalt.
- Wanneer je zelf het idee hebt dat je wel eens fout zou kunnen zitten met een essentiële beslissing, zet dan de tijd stil om je collega advies te vragen.
- Een coach is aangesteld om zijn team te coachen. Zodra een coach ook de scheidsrechter gaat coachen is het belangrijk om op tijd in te grijpen.
Aanvoerders en Teamgedrag
- Elk team dient een aanvoerder te hebben, voorzien van een aanvoerdersband.
- Het is goed om een team via de aanvoerder aan te spreken op zijn gedrag.
- Kaarten die een aanvoerder krijgt in het kader van zijn functie, komen noch in de wedstrijd noch op het "strafblad" ten laste van de persoon van de aanvoerder.
Voordeel en Afhouden
- Voordeel is meer dan alleen balbezit; belangrijk is datgene wat een speler daadwerkelijk kan in een bepaalde situatie.
- Afhouden bestaat nog steeds. Wanneer een balbezitter zich in één vloeiende beweging vrijspeelt, is de kans op afhouden niet groot.
Ruw of Gevaarlijk Spel
- Scheidsrechters dienen alert op te treden tegen ruw spel.
- Wanneer spelers merken dat ruw spel wordt getolereerd, voelen ze zich onveilig en hebben ze soms de neiging om voor eigen rechter te gaan spelen.
- Met name in de zaal komt het regelmatig voor dat spelers in balbezit een soort pirouette maken om vervolgens de bal hard in de richting van een dichtbij staande tegenstander te speler. Deze manier van spelen is potentieel gevaarlijk en moet worden tegengegaan.
Spelhervattingen (details)
- Bij alle spelhervattingen dienen tegenstanders minimaal 3 meter afstand te houden van de bal.
- Net als bij veldhockey hoeft de vrije push niet exact op de plaats van de overtreding genomen te worden.
- Het spel kent geen lange corner. Het is een uitpush voor de verdedigende partij.
- De 5-meter regel is een bruikbare manier om strafverzwaring toe te passen.
Gebruik van Lichaam en Stick
- Het dragen van scheenbeschermers is voor veldspelers verplicht.
- Een verdediger mag sticks maken wanneer hij zonder gevaarlijk spel te veroorzaken een schot op doel stopt.
- Een sleeppush mag altijd, behalve bij het nemen van een strafbal en behalve wanneer een aanvaller bij een vrije push de bal pas in de cirkel loslaat.
- Net als op het veld zullen de spelers in de zaal ongetwijfeld ook trachten over te gaan tot het ‘stick afhouden’.
Lees ook: Rugby en voetbal vergelijken
Lees ook: Dubbelprijs: KNVB Beker en Landskampioenschap voor dezelfde club
tags: #verschil #zaalhockey #veldhockey #regels