Zaalvoetbal, ook wel bekend als futsal, is een dynamische en technische variant van voetbal die binnenshuis wordt gespeeld. Het snelle tempo en de focus op individuele vaardigheden maken het een aantrekkelijke sport voor zowel spelers als toeschouwers. Dit artikel duikt in de rijke geschiedenis van het zaalvoetbal, van zijn oorsprong in Uruguay tot de bloeiende competities in Nederland en daarbuiten.
De Oorsprong van Zaalvoetbal
De oorsprong van het zaalvoetbal ligt in de jaren 1930 in Uruguay. Juan Carlos Ceriani bedacht de sport als een alternatief voor voetbal dat binnenshuis kon worden gespeeld, vooral in landen waar buitensporten door weersomstandigheden vaak werden belemmerd. Ceriani baseerde de spelregels op verschillende sporten: de teamgrootte en wedstrijdduur (40 minuten) kwamen uit het basketbal, de veld- en doelafmetingen uit het handbal, en de keepersregels uit het waterpolo.
Het spel verspreidde zich snel over Zuid-Amerika, waar de regels verder werden gestandaardiseerd. In 1965 werd de eerste internationale confederatie gevormd. De FIFA erkende futsal als een nieuwe discipline in 1988.
Internationale Competities en de FIFA Erkenning
In 1984 werd de eerste officiële internationale zaalvoetbalcompetitie opgericht, genaamd de FIFA Futsal World Championship. In januari 1989 werd Brazilië gekroond tot de eerste FIFA Wereldkampioen futsal, tijdens een WK dat in Nederland werd gehouden. Deze erkenning door de FIFA gaf de sport een enorme boost en leidde tot de ontwikkeling van professionele competities over de hele wereld.
De Opkomst van Zaalvoetbal in Europa
Na de introductie door de FIFA, won futsal snel aan populariteit in Europa. Dit enthousiasme leidde ertoe dat de UEFA in januari 1996 haar eerste Europese Futsal-toernooi organiseerde in Córdoba, Spanje. In april 1997, nadat drie Europese teams de halve finale van het WK hadden bereikt, besloot de UEFA om een grootschalig UEFA Europees Futsal Kampioenschap te introduceren. Dit markeerde een belangrijke stap in de erkenning en ontwikkeling van zaalvoetbal in Europa.
Lees ook: Preventie van rugklachten
De Geschiedenis van Zaalvoetbal in Nederland
Voor de Tweede Wereldoorlog werd zaalvoetbal slechts op kleine schaal beoefend in Nederland, voornamelijk door een gebrek aan geschikte zalen. Na de oorlog kwamen er steeds meer sportzalen beschikbaar, die werden gebruikt voor diverse sporten zoals basketbal, volleybal en tafeltennis. Later probeerde men ook zaalhandbal en microkorfbal in competitieverband te introduceren.
Op 30 juni 1967 werd een Studiecommissie Zaalvoetbal ingesteld, bestaande uit vertegenwoordigers van verschillende afdelingen en zaalvoetbalorganisaties. Na een enquête onder de afdelingen werd geadviseerd om zaalvoetbal in KNVB-verband goed te keuren. Op 15 december 1967 stemde het Bondsbestuur in met de grondslagen van het interim-rapport, waardoor zaalvoetbal een vaste plaats kreeg binnen de KNVB. Veel leden van verschillende zaalsportverenigingen waren niet blij met dit besluit omdat de accommodaties al zo beperkt waren.
In 1968 richtten zaalvoetballers in Helmond en Eindhoven de Nederlandse Zaalvoetbalbond op, met als doel een landelijke competitie te organiseren. Het Bondsbestuur richtte vervolgens een permanente Commissie Zaalvoetbal in, die verantwoordelijk was voor algemene zaken en de vertegenwoordiging van de KNVB bij overleggen met andere zaalsportbonden. Deze commissie stelde definitieve spelregels, een Reglement Competitiewedstrijd en een Reglement Zaalvoetbal op.
In het bondsjaar 1971-1972 meldden zich 333 zelfstandige zaalvoetbalclubs met ongeveer 575 teams aan voor de competities. In 1972 vond het eerste vrouwenzaalvoetbaltoernooi plaats, waarmee de KNVB aangaf vrouwen als volwaardige partners te zien, net als bij het veldvoetbal. De toenemende populariteit van het zaalvoetbal bleek uit de aanmelding van 141 nieuwe verenigingen in dat bondsjaar.
Nederlandse Competities: Eredivisie en Eerste Divisie
De Eredivisie zaalvoetbal is de hoogste zaalvoetbalcompetitie in Nederland. De Eredivisie heeft een lange geschiedenis en wordt beschouwd als een van de meest prestigieuze competities in het Nederlandse zaalvoetbal. De clubs spelen een regulier seizoen waarin ze twee keer tegen elkaar uitkomen.
Lees ook: KNVB-nummer: Zoek het hier!
De Eerste Divisie zaalvoetbal is de op één na hoogste zaalvoetbalcompetitie in Nederland. Het is een competitie waarin teams kunnen promoveren naar de Eredivisie. In de Eerste Divisie spelen 16 teams tegen elkaar in een regulier seizoen.
Naast de reguliere competities is er ook een bekertoernooi in het Nederlandse zaalvoetbal. Dit toernooi staat open voor teams uit zowel de Eredivisie als de Eerste Divisie, evenals teams uit lagere divisies. Het bekertoernooi biedt teams de kans om zich te meten met clubs uit andere divisies en een gooi te doen naar de nationale beker.
Succesverhalen: Volendam als Zaalvoetbalbolwerk
Volendam heeft een rijke historie in het zaalvoetbal en leverde meerdere landskampioenen en nationale bekerwinnaars in de jaren 70, 80 en 90 met Intervent, Kras Boys en Rex/Voldafar. Vanaf de opening van De Seinpaal was zaalvoetbal razend populair. De ene na de andere middenstander in het dorp sponsorde een zaalvoetbalvereniging, waarbij de kroegen in de meerderheid waren. Het leek of iedereen in Volendam aan het zaalvoetballen was geslagen. Al snel ontstond een officieus kampioenschap van Volendam: ’t Gat van Nederland toernooi.
In 1979 zorgde Woningbureau Intervent nog voor een verrassing door de Nederlandse titel in wacht te slepen, maar binnen enkele jaren was de Volendamse hegemonie in de Waterlandse- en Noord-Hollandse hoofdklasse compleet. Kras Boys is het zeldzame verhaal van een vriendenploegje dat een zaalvoetbalteam oprichtte in 1979 en vanuit de laagste klasse in één keer doorstoomde naar de landstitel in 1984. Na de successen van Kras Boys trad een team met vrienden op de voorgrond dat onder verschillende sponsornamen furore maakte als Blokhut, Boko Stars, Café Rex en VFA Voldafar. Na in 1990 eerst de nationale bekerfinale verloren te hebben, werd in 1991 het Nederlands kampioenschap behaald.
De Rol van Vic Hermans
Wie er ook op staat? Vic Hermans. Niet bij iedereen zal die naam een belletje doen rinkelen. Maar 35 jaar geleden behaalde Hermans met Oranje een zilveren medaille op het allereerste WK zaalvoetbal. De aanvoerder van Nederland won bovendien de Gouden Bal voor beste speler van het toernooi. Het is nog altijd het hoogtepunt in de historie van de Nederlandse futsalploeg.
Lees ook: KNVB Senioren Regels: jouw handleiding
Gevraagd naar het WK van 1989, gehouden in Nederland, komt als eerste in Hermans op: "Een gemiste kans." Hij liet even een stilte vallen. Dan zei hij: "De mensen die toen binnen de Nederlandse voetbalbond aan het bewind waren, hadden totaal geen oren naar de ontwikkeling van het zaalvoetbal. Als we meteen geïnvesteerd hadden, waren we nu met Spanje een van de betere landen van de wereld. Maar ze wilden het niet."
Zelf probeerde hij als bondscoach vanaf 2001 nog "de boel te veranderen". Gediplomeerde trainers, scouting vanuit de regio, jeugdopleidingen, een sterkere eredivisie, op zijn minst semi-professioneel. "Maar ja, dat kost geld. De vraag is: wat wil je met de sport? Wil je meedoen met de grote jongens, dan heb je echt geen keus." Zes jaar later vertrok hij, gedesillusioneerd. "Ik liep steeds tegen een muur op."
Verschillen tussen Veldvoetbal en Zaalvoetbal
Er zijn significante verschillen tussen veldvoetbal en zaalvoetbal:
- Locatie: Zaalvoetbal wordt binnen gespeeld, terwijl veldvoetbal buiten plaatsvindt.
- Ondergrond: Zaalvoetbal wordt gespeeld op een harde, kunststof vloer, terwijl veldvoetbal op gras wordt gespeeld.
- Aantal spelers: Een zaalvoetbalteam bestaat uit vijf spelers, inclusief de keeper, terwijl een veldvoetbalteam uit elf spelers bestaat.
- Bal: De bal bij zaalvoetbal is kleiner en stuitert minder dan een veldvoetbal.
- Veld: Het veld bij zaalvoetbal is kleiner dan een veldvoetbalveld.
- Regels: Er zijn verschillen in regels, zoals de afwezigheid van buitenspel bij zaalvoetbal.
- Snelheid: Het spel bij zaalvoetbal is sneller en technischer dan bij veldvoetbal.
Regels en Afmetingen
Zaalvoetbal competities worden over het algemeen gespeeld tussen teams van vijf spelers, inclusief de doelman. Het speelveld is kleiner dan een regulier voetbalveld en het spel wordt gespeeld met een kleiner en zwaarder bal. De meeste zaalvoetbalcompetities volgen een competitieformat waarbij teams tegen elkaar spelen in een vastgesteld schema. Er zijn vaak ook bepaalde regels en voorschriften die van toepassing zijn in zaalvoetbalcompetities. Bijvoorbeeld, het is meestal niet toegestaan om de bal boven een bepaalde hoogte te spelen, zoals het gebruik van de muren om de bal te spelen. Het doel van de competitie is om teams te laten strijden om de titel van kampioen.
Het speelveld moet een rechthoek zijn waarvan de lengte maximaal 40 meter is en minimaal 36 meter. In de breedte mag het maximaal 20 meter zijn en minimaal 18 meter. Dit speelveld wordt aangegeven door een 8cm brede lijn. Strafschoppen worden op 6 meter afstand genomen. Op het uiteinde van het strafschop gebied. De doelen zijn 3 meter breed en 2 meter hoog. De diepte moet minimaal 1 meter zijn.
Materialen en Omstandigheden
De speelvloer moet medisch verantwoord zijn om op te sporten, en de bal moet geen hinder hebben van de vloer. De bal die gebruikt word is het nr. 4, dat houdt in dat hij een omtrek heeft van maximaal 66cm en minimaal 62cm. Het gewicht is maximaal 430 gram en minimaal 390 gram. Als de bal van 2 meter hoog valt moet hij bij de eerste stuit maximaal 65 centimeter opstuiten en minimaal 55 centimeter. Hij moet van leer zijn of van een andere goedgekeurd materiaal. Een team bevat 5 spelers inclusief een doelverdediger. Er zijn maximaal 7 wisselspelers en een coach. De spelers dragen allemaal dezelfde broek, T-shirt, en kousen. De doelverdediger mag een lange broek dragen en moet zich qua kleding onderscheiden van de veldspelers. De aanvoerder draagt een aanvoerders band aan zijn bovenarm die qua kleur afwijkend is van de rest van zijn tenue. Een wedstrijd duurt 50 minuten, 2 helften van 25 minuten.
Het UEFA Futsal EURO 2022 in Nederland
Het UEFA Futsal EURO 2022 werd met succes naar Nederland gehaald door de KNVB, en was het eerste grote sportevenement sinds de nieuwe internationale strategie. Voor het eerst in de geschiedenis deden er zestien landen mee aan het Europees Kampioenschap. De wedstrijden werden gespeeld in de Ziggo Dome (Amsterdam) en MartiniPlaza (Groningen), die voor de gelegenheid werden omgetoverd tot spectaculaire sporttempels. Portugal won het toernooi door in de finale een 2-0 achterstand om te buigen in een 4-2 overwinning, waarmee ze voor de tweede keer in de geschiedenis Europees Kampioen werden. Spanje won de troostfinale tegen Oekraïne met 4-1.
tags: #geschiedenis #van #zaalvoetbal