Binnen het jeugdvoetbal van de KNVB (Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond) bestaan er verschillende niveaus en competities, met als doel om talentontwikkeling te stimuleren en spelers op hun eigen niveau te laten voetballen. Een belangrijk aspect hierbij is de doorstroom tussen de verschillende klassen, met name de promotie en degradatie tussen de Hoofdklasse en de Divisie. Dit artikel geeft inzicht in de regels en overwegingen die hierbij een rol spelen.
Fasenvoetbal en Indelingen
Het jeugdvoetbal is ingedeeld in verschillende fasen, waarbij teams na elke fase opnieuw worden ingedeeld op basis van hun prestaties. Het doel van dit zogenoemde fasenvoetbal is om teams zoveel mogelijk op hun eigen niveau te laten spelen, wat de ontwikkeling van spelers ten goede komt. De KNVB maakt de competitie-indelingen voor amateurverenigingen bekend op vastgestelde data. Voor het seizoen 2025/2026 zijn de belangrijkste data als volgt:
- 16 juni 2025: Start inschrijving teams.
- 25 juni 2025: Sluitingsdatum inschrijving teams.
- 4 juli 2025: Publicatie indeling landelijke mannencompetities (2e t/m 4e divisie).
- 11 juli 2025: Publicatie poule-indelingen senioren + jeugd divisies (categorie A veldvoetbal).
- 1 augustus 2025: Publicatie bekerindelingen.
- 2 augustus 2025: Publicatie wedstrijdprogramma bekercompetitie.
- 8 augustus 2025: Publicatie overige klasse-indelingen (o.a. hoofdklassen JO).
- 9 augustus 2025: Publicatie wedstrijdprogramma categorie B.
Vooral de indelingen vanaf de tweede klasse zijn interessant, omdat hier de regionale rivaliteiten en krachtsverhoudingen zichtbaar worden.
Promotie van Hoofdklasse naar Divisie
De regels voor promotie van de Hoofdklasse naar de Divisie verschillen per leeftijdscategorie.
- JO13 t/m JO15 en JO19: Na de eerste fase worden promotiepoules gevormd. Alleen teams die in zo'n promotiepoule spelen en daarin als eerste eindigen, kunnen promoveren naar de Divisie voor fase 3.
- JO16 en JO17: Na de eerste fase worden teams heringedeeld. In alle Hoofdklassepoules wordt gestreden om promotie naar de Divisie.
Er is een promotie-degradatieregeling tussen de Hoofdklasse en de Divisie, en het aantal poules in de Hoofdklasse wordt afgestemd op het aantal beschikbare plekken in de Divisie. Dit voorkomt dat kampioenen in de Hoofdklasse nog onderling moeten strijden om een plek in de Divisie.
Lees ook: Nederlandse Beachvolleybal Geschiedenis
Promotie vanuit de Eerste Klasse
Teams in de Eerste Klasse kunnen promoveren naar de Hoofdklasse. Dit geldt ook voor teams met dispensatiespelers. Voor deze teams volgt een opwaardeerverzoek voor de desbetreffende dispensatiespelers, net als na fase 1. Voor een herindeling naar de Hoofdklasse vanuit de Eerste Klasse en omgekeerd is geen verzoek aan de KNVB nodig. Deze herindeling wordt gedaan op basis van prestaties.
Dispensatiespelers
Teams met één of meer dispensatiespelers zijn in principe uitgesloten van promotie naar de Divisie, met uitzondering van biologische dispensatie. Als een team met dispensatiespelers op een promotieplaats eindigt, schuift de promotie door naar het eerstvolgende team zonder dispensatiespelers in de eindrangschikking.
Onder 19 Competities
Met ingang van het seizoen 2024/2025 worden de JO18 en JO19 competities samengevoegd in één JO19 competitie. In deze competitie zullen spelers van twee geboortejaren spelen. De huidige O18-competities op het hoogste niveau bieden onvoldoende kansen aan 18-jarigen om zich te ontwikkelen. Daarom is in de KNVB bondsvergadering van juni 2023 het besluit genomen de Onder 18-Divisiecompetities te vervangen door Onder 19-competities. In deze competities kunnen dan twee jaargangen actief zijn: 17-jarigen en 18-jarigen. De Onder 19-competitie zal leidend worden voor een UEFA Youth League-ticket.
De promotie/degradatieregeling van zowel de competities O18 als O19 (voorjaar 2023/’24), geven vorm aan de nieuwe piramide O19 (najaar 2024/’25). Eenmalig zullen de niveaus van de huidige O18 richtinggevend zijn voor de nieuwe O19. Vanaf een nader te bepalen niveau zullen ook de huidige O19-teams spelen voor een plaats in de nieuwe O19-piramide. De O19-competitie in 2024/’25 is een open categorie A-competitie, met een promotie-/degradatieregeling om het niveau te bepalen. Voor de O19-Hoofdklasse komt een vrije inschrijving. De nieuwe O19-categorie A zal geen leeftijdsdispensatie kennen. Teams die momenteel met dispensatiespelers spelen in de O18, kunnen deze spelers dus niet meer inschrijven voor de nieuwe O19 competitie.
Onder 21 en Onder 23 Competities
De KNVB biedt sinds 2020 de Onder 21- en Onder 23-competities aan om clubs te helpen met talentontwikkeling. Vanuit amateurclubs die in de top van het amateurvoetbal spelen, werd duidelijk dat talenten moeite hadden om de stap van de jeugd naar het eerste elftal te maken. Deze competities moeten ervoor zorgen dat talenten zich sneller en beter ontwikkelen en hierdoor gemakkelijker de stap naar het eerste elftal te maken.
Lees ook: Volleybalnet hoogte: Een complete gids
Er is gekozen voor een opzet met kleine competities van zes tot acht ploegen. In deze structuur is de kans groter dat even sterke ploegen vaker tegen elkaar spelen. Dus meer wedstrijden met veel weerstand. Dit is goed voor de ontwikkeling van talenten. Met dubbele promotie/degradatie in een seizoen wordt dit gegeven nog eens versterkt. Doel is om zo veel mogelijk wedstrijden te spelen met zo hoog mogelijke weerstand.
In de O21 competitie wordt er gewerkt met 4 divisies. De eerste 3 divisies bestaan uit 8 teams, de 4e divisie bestaat momenteel uit 14 teams. Doelstelling is volgend seizoen in de 4e divisie een A en B met 2 x 8 teams. Bij de O23 wordt er gewerkt met 4 divisies. De eerste divisie heeft een A en B, de tweede divisie een A, B, C en D. En de derde divisie loopt van A t/m G. Divisie 4 bestaat momenteel uit elf poules die lopen van A t/m K.
Er is twee keer per seizoen promotie en degradatie. Na de najaarscompetitie en na de voorjaarscompetitie. Meer specifiek, promotie vanuit O21 divisie 1 naar de Tweede divisie en degradatie vanuit O21 divisie 4 naar de O23 divisie 1 kan alleen plaats vinden aan het einde van het seizoen. Men kan na de najaarscompetitie wel degraderen van de 3e divisie naar de 4e divisie in O21. En specifiek, promotie vanuit de O23 divisie 1 naar de O21 divisie 4 vindt alleen plaats aan het einde van het seizoen. Promotie van de O21 competitie naar de Tweede divisie amateurvoetbal gebeurt alleen tussen beloftenteams. Vanuit de O23 kan je na de voorjaarscompetitie promoveren naar de O21 competitie. Er kan niet gedegradeerd worden vanuit de derde divisie van Onder 23.
Elke keer als er promotie/ degradatie wordt doorgevoerd, promoveren de nummers 1 en 2 van elke competitie (m.u.v. divisie 1) naar een bovenliggende divisie, afhankelijk van de competitiestructuur. Elke keer als er promotie/ degradatie wordt doorgevoerd, degraderen de nummers 7 en 8 van elke competitie (m.u.v. de laagste divisie) naar een onderliggende divisie, afhankelijk van de competitiestructuur.
Bij O21 wordt gewerkt met 4 divisies waarbij de 1e, 2e en 3e divisie bestaan uit 8 teams en de 4e divisie uit 14 teams. Bij O23 wordt gewerkt met 13 divisies, de eerste divisie kent een A en B, de tweede divisie kent een A/B/C en D bestaande uit 8 teams. En de derde divisie gaat van A t/m G.
Lees ook: Miniemen Volleybal Net
Het is fair om enigszins rekening te houden dat de clubs die nu in de piramide spelen met de jong-teams de afgelopen jaren bewust geïnvesteerd hebben in dit project, een aantal andere clubs heeft ervoor gekozen dit juist niet te doen. De promotie-degradatie regeling is wat de KNVB betreft goed voor de komende drie jaar.
Deze nieuwe topcompetitie is in september 2020 gestart volgens het schema van de KNVB. Voor de komende 3 jaar blijft de KNVB deze nieuwe opzet nauwgezet volgen en evalueert ze grondig samen met de clubs.
Algehele Structuur Nederlands Voetbal
Sinds het seizoen 2016/’17 heeft het Nederlands topvoetbal de huidige vorm. Het systeem bestaat uit de volgende competities:
- Eredivisie: 18 teams, geen beloftenteams. De nummers één en twee plaatsen zich voor de voorrondes van de Champions League, de nummer drie voor de voorrondes van de Europa League. De vier hoogst geëindigde teams die zich niet rechtstreeks voor Europees voetbal hebben geplaatst spelen play-offs om het laatste ticket voor de voorrondes van de Europa League. Met ingang van het seizoen 2019/'20 zijn er twee teams die rechtstreeks degraderen naar de Eerste Divisie. De nummer zestien speelt met de vier periodekampioenen uit de Eerste Divisie én de twee hoogstgeëindigde teams die niet rechtstreeks gepromoveerd zijn om de laatste plek in de Eredivisie.
- Eerste Divisie (Keuken Kampioen Divisie): 20 teams, 4 beloftenteams. De kampioen en de nummer twee promoveren rechtstreeks naar de Eredivisie.
- Tweede Divisie: 18 teams, 2 beloftenteams. Deze competitie vereenvoudigt de overgang tussen betaald voetbal en amateurvoetbal.
- Derde Divisie: Zaterdag en zondag, elk 18 teams, 1 beloftenteam per divisie. De kampioenen in de Derde divisie promoveren rechtstreeks naar de Tweede Divisie. De competities blijven op zondag en zaterdag bestaan, waardoor clubs hun voorkeur voor een speeldag kunnen aangeven.
- Hoofdklasse: Sinds het seizoen 2016/’17 zijn er in de Hoofdklasse twee poules van zestien teams op zaterdag en op zondag. Na het seizoen 2018/'19 zijn er geen beloftenteams meer in de Hoofdklasse en zal er onder de Derde divisie een beloftencompetitie worden gespeeld. De kampioenen van de Hoofdklassen A en B promoveren rechtstreeks naar de Derde divisie (zaterdag/zondag).
Vanaf het seizoen 2019/'20 is er een promotie-/degradatieregeling voor beloftenteams tussen de Derde divisie en beloftencompetitie.
tags: #uit #jeugdvoetbal #hoogte #divisies #knvb