Volleybal is een teamsport waarbij twee teams op een veld, gescheiden door een net, proberen de bal op de grond in het veld van de tegenstander te krijgen. Het team dat als eerste het afgesproken aantal punten scoort, wint de set. Volleybal staat bekend als een leuke en gezellige teamsport, die motivatie stimuleert door de teamgeest en de interactie met medespelers.
Hoewel volleybal vaak geassocieerd wordt met vrouwen, is het zeker geen exclusieve vrouwensport. Mannen beoefenen de sport ook op verschillende niveaus, van amateur tot professioneel niveau, inclusief de Eredivisie.
Het Volleybalveld en Net: Een Overzicht
Volleybal wordt meestal binnenshuis gespeeld op een rechthoekig veld dat door een net in tweeën wordt gedeeld. Naast het net zijn er verschillende lijnen die belangrijk zijn voor het spel.
- Afmetingen: Het speelveld wordt begrensd door twee achterlijnen en twee zijlijnen.
- Aanvalslijn: De aanvalslijn, ook wel de 3-meterlijn genoemd, bevindt zich op 3 meter van het net.
- Servicezone: De servicezone is een strook van 9 meter breed achter de achterlijn.
- Net: Het net bevindt zich exact boven de middellijn.
Hoogte van het Net bij Volleybal
De hoogte van het net varieert afhankelijk van het geslacht en de leeftijd van de spelers.
- Heren: Bij herenvolleybal is de nethoogte 2,43 meter.
- Dames: Bij damesvolleybal is de nethoogte 2,24 meter.
- Circulatie-minivolleybal: Bij circulatie-minivolleybal wordt meestal een nethoogte van 2 meter aangehouden. Voor meer gedetailleerde informatie over de nethoogtes per niveau, kun je de site van de volleybalbond raadplegen.
De bovenkant van het net is voorzien van een witte rand, de netrand, die 7 cm breed is. Aan de buitenkant van elke zijband is een antenne bevestigd, gemaakt van flexibel materiaal zoals glasfiber. De antennes zijn gekleurd met contrasterende kleurstroken in rood en wit.
Lees ook: Nederlandse Beachvolleybal Geschiedenis
Spelregels en Technieken
De bal wordt in het spel gebracht door een service of opslag van achter de achterlijn. Dit kan een sprongservice of een geslagen opslag zijn. Bij amateurs en jeugd wordt vaak de onderhandse opslag gebruikt. De opgeslagen bal moet over het net in het veld van de tegenstander belanden.
Een veldspeler van de tegenpartij probeert de geserveerde bal op te vangen, meestal met gestrekte onderarmen, maar tegenwoordig mag dit ook bovenhands. De bal wordt vaak doorgespeeld naar een spelverdeler, een speler met goede techniek en spelinzicht. De spelverdeler speelt de bal vervolgens door naar een aanvaller, dit noemen we een set-up. De spelverdeler kan de set-up geven aan een buitenaanvaller, de middenaanvaller, de oppositi speler of een achterspeler, die dan een driemeteraanval kan uitvoeren.
Jeugdvolleybal
Voor de jeugd zijn er verschillende competities en mogelijkheden om te volleyballen.
- Jeugdcompetities: Alle vier de regio’s hebben een eigen jeugdcompetitie voor de niveaus A-, B- en C-jeugd.
- Beachvolleybal: Naast zaalvolleybal kunnen jongeren boven de 12 jaar ook beachvolleybaltrainingen volgen. Er zijn verschillende beachvolleybalverenigingen die trainingen en toernooien aanbieden. Het Junior Beach Circuit organiseert jaarlijks toernooien in de categorieën onder 19, onder 17 en onder 15 jaar.
Belijning en Inrichting van het Veld
De belijning van het veld is 50 mm breed, maar voor CMV-jeugd is dit ten minste 35 mm. De kleur van de belijning moet contrasteren met het speelveld en andere lijnen in de accommodatie, meestal is dit geel. Bij een centrecourt volleybal in combinatie met sidecourts is de kleur van de lijnen van het centrecourt wit. Voor velden voor CMV-jeugd wijkt de kleur altijd af van de belijning van het reguliere veld.
Op een standaard speelveld van 18 x 9 meter kan een 7-meterlijn worden aangebracht, indien het veld gebruikt wordt door jeugd in de tweede en derde klasse C. Deze lijn bestaat uit twee smalle lijnen met een tussenruimte of een enkelvoudige lijn van 35 mm breed.
Lees ook: Volleybalnet hoogte: Een complete gids
Volleybalzuilen en Netspanning
Aan weerszijden van de middellijn staat een volleybalzuil voor de ophanging van het net, voorzien van netspanners. De volleybalzuilen moeten onwrikbaar vastgezet kunnen worden in een vaste grondpot, zonder spandraden aan de zuilen. Bij de eredivisie, superdivisie en topdivisie zijn veiligheidskussens (paddings) aan de palen verplicht, voor de eerste divisie en lager is dit een aanbeveling.
Accommodatie en Faciliteiten
Een sportvereniging is meer dan alleen een plek om te sporten. Het is een plek waar mensen elkaar ontmoeten, vrienden maken, vrijwilligerswerk doen en sociale vaardigheden leren. Het sociale aspect is belangrijk voor de sociale cohesie. Daarom is het belangrijk om in een indoor sportaccommodatie meer te bieden dan alleen een goede sportvloer, kleedkamers en sportmaterialen. Een kantine/horecagelegenheid mag niet ontbreken.
Bij het bouwen en inrichten van een sporthal moet rekening worden gehouden met de plaatsing van de velden, ruimte voor toeschouwers, scheidsrechters, transport voor materialen, scheidingswanden, grondpotten etc. NISAV beheert de sporttechnische eisen voor volleybal.
Hoogte van de Zaal
De obstakelvrije hoogte boven het speelveld moet ten minste 7 meter hoog zijn. Deze vrije hoogte geldt zowel voor het speelveld als voor de minimaal verplichte vrije zone om het veld.
Wedstrijdnetten
Met ingang van seizoen 2018 - 2019 gelden er eisen voor wedstrijdnetten. Bij regiowedstrijden zijn wedstrijdnetten met houten stokken toegestaan, maar bij tweede-, eerste- en topdivisie zijn houten stokken niet toegestaan. Als er gekozen wordt voor een versteviging van de zijband, dan moet deze van buigzaam materiaal/glasfiber zijn.
Lees ook: Net hoogte en posities in U17 volleybal
Digitale Hulpmiddelen
Er zijn handige digitale hulpmiddelen beschikbaar voor trainers, zoals VolleybalXL, dat oefeningen uitlegt via filmpjes en helpt bij het samenstellen van trainingen.