Topklasse Hockey Zaal Tactieken: Gouden Regels en Strategieën voor Succes

Zaalhockey is een snelle en technische variant van veldhockey die binnen wordt gespeeld. Met een kleiner veld, balken langs de zijlijnen en aangepaste regels, vereist zaalhockey een andere aanpak dan veldhockey. Dit artikel duikt in de tactieken, opstellingen en gouden regels die essentieel zijn voor succes in topklasse zaalhockey.

De 11 Gouden Regels voor Elke Hockeytrainer/Coach

Succes in zaalhockey begint met een solide basis. Hier zijn de 11 gouden regels die elke trainer of coach zou moeten volgen:

1. Maak echte hockey oefeningen: Simuleer wedstrijdsituaties zodat spelers de juiste keuzes leren maken in verschillende omstandigheden.
2. Coach op wat goed gaat; vermijd negatieve coaching: Een positieve benadering motiveert spelers en stimuleert hen om hun best te doen.
3. Stimuleer om forehand en backhand te trainen: Tweezijdigheid vergroot de handelingssnelheid en de kans op succes.
4. Creëer succesbeleving; veel kunnen scoren: Zorg ervoor dat oefeningen haalbaar zijn en spelers gemotiveerd blijven.
5. Speel kleine partijvormen: Veel balcontacten leiden tot technische vaardigheid en inzicht.
6. Laat niveau tegen niveau spelen: Daag spelers uit op hun eigen niveau om maximale ontwikkeling te stimuleren.
7. Laat keepers veel meehockeyen: Verbetert hun bewegingsvaardigheid, inzicht en algemene ontwikkeling.
8. Techniek: veel herhalingen in diverse omstandigheden: Techniek vereist veel oefening en balcontacten.
9. Inzicht: daag spelers uit eigen keuzes te maken: Stimuleer creativiteit en onvoorspelbaarheid door spelers zelf beslissingen te laten nemen.
10. Stel neutrale en open vragen: Begeleid spelers in het vinden van oplossingen in plaats van antwoorden voor te zeggen.
11. Zorg voor plezier tijdens trainingen: Een veilige en stimulerende omgeving zorgt ervoor dat spelers maximaal presteren.

Echte Hockey Oefeningen: Ervaring als Beste Leermeester

Hockey is een sport die je het beste leert door te ervaren. Door spelers in echte hockey oefeningen te laten spelen, leren ze wedstrijdsituaties herkennen en de juiste keuzes te maken. Het is vergelijkbaar met autorijden; je leert het pas echt als je de weg op gaat en met verschillende omstandigheden te maken krijgt.

Tips voor het maken van echte hockey oefeningen:

• Zorg voor richting in het spel. Er moet ergens gescoord kunnen worden.
• Hanteer de juiste regels.
• Laat spelers zowel aanvallen als verdedigen.
• Creëer tegengestelde belangen, zodat er altijd een winnend team kan zijn.
• Laat spelers vanuit een formatie spelen, zodat ze leren keuzes te maken vanuit hun positie op het veld.

Positieve Coaching: Stimulans in Plaats van Kritiek

Een positieve benadering van spelers heeft een beter resultaat dan een negatieve. Het zorgt voor een hogere motivatie om iets zo goed mogelijk te doen. Een compliment aan een speler kan teamgenoten stimuleren om het goede voorbeeld te volgen.

Tips voor positieve coaching:

• Wees specifiek in je coaching.
• Coach op dingen die goed gaan.
• Spreek op hetzelfde niveau als de speler.
• Neem een open en positieve houding aan.

Tweezijdigheid: Forehand en Backhand Beheersen

Stimuleer spelers om tweezijdig te worden. Om aanvallend en dominant positiespel te spelen, is een hoge handelingssnelheid essentieel. Het gebruik van zowel forehand als backhand vergroot de kans op succes aanzienlijk.

Lees ook: Regels Korfbal Micro Klasse

Tips om tweezijdigheid te stimuleren:

• Creëer situaties waarin zowel backhand als forehand gebruikt worden.
• Coach spelers positief als ze met hun mindere kant passen en/of schieten.
• Laat spelers verschillende posities bekleden tijdens partijvormen.

Succesbeleving: Motivatie door Scoren

Het is belangrijk dat spelers gemotiveerd zijn en het uiterste uit zichzelf proberen te halen. Een onderdeel van het motiveren van spelers is het creëren van een succesbeleving. Als oefeningen te moeilijk zijn, blijft het succes beperkt.

Tips voor het creëren van succesbeleving:

• Zorg dat spelers veel kunnen scoren.
• Geef spelers goede kansen door de ruimtes eerst groot te maken.
• Kleine vormen zorgen voor veel balcontacten.
• Houd het aantal regels beperkt.
• De doelstelling moet haalbaar, maar ook uitdagend zijn.

Kleine Partijvormen: Veel Balcontacten, Veel Herhalingen

Het spelen van kleine partijvormen zorgt voor veel balcontacten, wat essentieel is voor de technische ontwikkeling. Vier tegen vier is een ideale vorm omdat spelers in drie richtingen kunnen spelen (links, rechts, vooruit), waardoor het wedstrijdecht lijkt.

Voordelen en aanwijzingen voor kleine partijvormen:

• Spelers maken veel balcontacten.
• Veel herhalingen.
• Veel inzichtelijke keuzes (links, rechts, vooruit).
• Het is overzichtelijk voor spelers.
• Speel korte partijen voor een nieuwe uitdaging.

Niveau tegen Niveau: Maximale Uitdaging

Om het maximale uit spelers te halen, is het belangrijk dat ze uitgedaagd blijven. Laat spelers die fysiek en hockeyend gelijk aan elkaar zijn met elkaar hockeyen. Dit geldt ook voor minder goede hockeyers, die anders ondergesneeuwd raken.

Tips om spelers op hun eigen niveau te laten spelen:

• Plaats een speler in een hogere leeftijdscategorie.
• Differentieer in je training.
• Zet de beste spelers bij elkaar en de mindere spelers ook.
• Pas je eisen per speler aan.

Keepers Meehockeyen: Bredere Ontwikkeling

Het is van belang dat keepers op jonge leeftijd al leren om mee te hockeyen. Hierdoor verbetert hun bewegingsvaardigheid en het inzicht en ontwikkelen zij zich uiteindelijk op een breder vlak.

Voordelen van keepers die meehockeyen:

• Op jonge leeftijd ontwikkelen zij hun bewegingsvaardigheid.
• Ontwikkelen inzicht in het hockey.
• Leren om goed te passen en meenemen.
• Worden breder opgeleid dan enkel alleen als keeper.

Techniek: Herhaling in Diverse Omstandigheden

Schenk in de opleiding veel aandacht aan de technische vaardigheid van de spelers. Om aanvallend en dominant hockey te spelen is het van belang dat iedere speler een uitstekende technische vaardigheid heeft. Techniek train je door heel veel te hockeyen en wanneer een speler vaak oefent, zal het steeds beter gaan.

Lees ook: Alles wat je moet weten over de regels in de 1e Klasse Honkbal.

Tips om techniek goed aan te leren:

• Maak voor jezelf concreet hoe de technische vaardigheid uitgevoerd moet worden.
• Zorg voor veel balcontacten en herhalingen van de technische vaardigheid.
• Begin met een lage weerstand en verhoog deze later.
• Zorg voor uitdaging, maak gebruik van verschillende vormen en variaties.
• Ga bij passen en meenemen niet alleen voor de forehand maar ook voor de backhand.
• Maak gebruik van kleine partijvormen.

Inzicht: Eigen Keuzes Stimuleren

Daag spelers uit zoveel mogelijk eigen keuzes en beslissingen in het veld te maken. Omdat spelers eigen keuzes leren maken in het veld blijft het spel onvoorspelbaar en leren spelers creatieve oplossingen te vinden.

Neutrale en Open Vragen: Begeleiding in Plaats van Voorschrijven

Je kunt spelers pas eigen keuzes laten maken als zij in een organisatie worden gezet waarin ze ook daadwerkelijk keuzes moeten maken. Als trainer en/of coach heb je in die organisatie een begeleidende rol. Neem een afwachtende houding aan, waardoor je het spel neutraal kunt bekijken. Indien je een verbeterpunt ziet, stel dan een open/neutrale vraag aan de speler in plaats van dat je het antwoord voorzegt.

Tips voor het maken van eigen keuzes en het stellen van vragen:

• Zorg ervoor dat je als trainer niet alles gaat voorzeggen.
• Neem een afwachtende houding aan en begeleid vervolgens het spel.
• Durf ook uit het spel te stappen waardoor je overzicht krijgt.
• Laat spelers nadenken over de juiste keuzes en oplossingen.
• Vraag als trainer niet teveel. Probeer van te voren al te bedenken welke oplossingen ze moeten zoeken. Dit kan gekoppeld zijn aan de doelstelling.
• Spreek op een neutrale/open toon met spelers waardoor ze zich veilig voelen en antwoord durven geven.

Plezier: Een Veilige en Stimulerende Omgeving

Zorg ervoor dat spelers het maximale uit zichzelf proberen te halen. Het is dan ook belangrijk dat spelers zich veilig en thuis voelen bij een club. Hierdoor kan een speler maximaal presteren en met plezier hockeyen.

Gouden regels voor plezier:

• Creëer situaties waarin spelers aan het hockeyen zijn.
• Daag spelers uit.
• Zorg ervoor dat spelers veel kunnen scoren.
• Zorg ervoor dat spelers veel met de bal aan het werk zijn.

Tactische Indeling en Opstellingen in Zaalhockey met 6 Spelers

Zaalhockey vereist een specifieke tactische aanpak vanwege de beperkte ruimte en het kleine aantal spelers. Hieronder een overzicht van mogelijke opstellingen en tactieken.

Algemene Principes

• Snelle passing: Essentieel om de bal in bezit te houden en kansen te creëren.
• Beweging zonder bal: Creëert ruimtes en opent passinglijnen.
• Verdedigende druk: Snel balbezit terugwinnen bij balverlies.
• Benutten van de balk: Strategisch gebruiken om de bal langs de tegenstander te spelen of om ruimte te creëren.
• Wisselen: Frequent wisselen om de intensiteit hoog te houden.

Mogelijke Opstellingen

• 1-2-2: Eén verdediger, twee middenvelders en twee aanvallers.
• 2-1-2: Twee verdedigers, één middenvelder en twee aanvallers.
• 1-3-1: Eén verdediger, drie middenvelders en één aanvaller.

De keuze voor een bepaalde opstelling hangt af van de sterke en zwakke punten van het team, de speelstijl en de tegenstander.

Lees ook: Klasse Indeling F Pupillen Uitgelegd

Taken per Positie

• Keeper: Cruciaal vanwege de korte afstand tot het doel. Goede reflexen, positionering en communicatie zijn essentieel.
• Verdedigers: Sterk in de één-tegen-één verdediging, het onderscheppen van passes en het opzetten van de aanval.
• Middenvelders: De verbindingsspelers tussen de verdediging en de aanval. Goed overzicht, accurate passes en verdedigende taken.
• Aanvallers: Snel, behendig en doelgericht. Kansen creëren en benutten.

Specifieke Tactieken

• Overlapping: Middenvelders en aanvallers kunnen overlappende runs maken om verdedigers uit positie te lokken en passinglijnen te creëren.
• Blokkade zetten: Spelers zonder bal kunnen blokkades zetten voor hun teamgenoten om hen ruimte te geven om te dribbelen of te schieten.
• Snel uitverdedigen: Na balwinst moet de bal snel uit de verdediging gespeeld worden om een snelle aanval op te zetten.
• Hoge druk zetten: Bij balverlies direct druk zetten op de bal om de tegenstander te dwingen tot een fout of om de bal snel terug te winnen.
• Corners: Strafcorners zijn een belangrijke kans om te scoren in zaalhockey. Het is belangrijk om een goede cornerroutine te hebben met duidelijke afspraken over de taken van elke speler.

Training en Ontwikkeling

Spelgericht Trainen

De handelingstheoretische benadering baseert zich op de wisselwerking tussen een individu en zijn omgeving. Het menselijk bewegen en dus ook het spelen, is een wijze van zinvol betrokken zijn op de wereld om ons heen. Van daaruit ontstaat een relationeel bewegingsconcept waarin het spelend leren hockeyen centraal staat.

Train-the-Game Principe

Over het algemeen is het aan te raden om bij de jongere leeftijdscategorieën in verhouding meer aandacht te geven aan de technische ontwikkeling van de spelers/speelsters, naast het trainen volgens het ‘Train-the-Game’-principe.

Vaardigheden in Plaats van Technieken

In plaats van technieken gebruiken we vaardigheden. Hiermee wordt bedoeld dat iedereen in een individuele vorm korfbalacties leert uitvoeren, die effectiever blijken in een wedstrijdsituatie. Het leren van korfbalvaardigheden in een variabele leersituatie, waarbij de wedstrijdomstandigheden zijn nagebootst, biedt de speler de mogelijkheid om zijn vaardigheden flexibel aan te passen aan die wedstrijdomstandigheden.

Het Schema Doelspel Hockey (SDH)

Het hockeyspel is te vereenvoudigen tot balbezit (BB), niet-balbezit (NBB) en omschakelen (OS: BV= balverlies en BW= balwinst). Tevens is er altijd sprake van een doel en een richting. Het doel van het hockeyspel is het maken en voorkomen van een doelpunt. Het Schema Doelspel Hockey is verdeeld in vier zones. In zone 1 staat de goal die je met jouw team verdedigt. In zone 4 staat de goal waarin je met jouw team wilt scoren. Dit betekent dat je in balbezit uitverdedigt/opbouwt in zone 1.

Trainingsvormen

In het model wordt onderscheid gemaakt tussen 1) een wedstrijdvorm, 2) een spelvorm en 3) een oefenvorm. In een wedstrijdvorm worden vaardigheden toegepast in de zone waarin de speluitdaging zich afspeelt. Je kopieert als het ware het eerder genomen ‘screenshot’ één op één naar het trainingsveld. In een wedstrijdvorm is altijd sprake van balbezit, niet-balbezit en omschakelen. Het doel is om de speluitdaging op te lossen, in de richting zoals dat in de wedstrijd ook gebeurt. Een eenvoudiger trainingsvorm is een spelvorm. Daarbij is ook altijd sprake van balbezit, niet-balbezit, omschakelen, een doel en een richting. Een spelvorm verschilt echter van een wedstrijdvorm omdat het niet (per se) in de zone getraind wordt waar de speluitdaging zich afspeelt. Tot slot wordt in het model een oefenvorm weergegeven. Deze trainingsvorm is zeer geschikt voor het aanleren en verbeteren van vaardigheden. Tijdens een oefenvorm hoeft er niet altijd sprake te zijn van balbezit, niet-balbezit, omschakelen, een doel en een richting.

Impliciet Leren

Het is een meer en meer gehanteerde opvatting dat bij het aanleren en verbeteren van motorische vaardigheden vaker gebruik gemaakt dient te worden van impliciet leren. Het voordeel van onbewust leren versus bewust leren is dat de spelers uit de denkstand blijven en dat, àls ze in een wedstrijd in een stresssituatie komen, niet gaan nadenken en gewoon handelen. Hoewel onbewust leren de voorkeur heeft, vergt het een expliciete deskundigheid van de trainer/coach om het leerproces te bevorderen. Dat kan middels observeren, analyseren en feedback geven. Bij het observeren is het de kunst waar te nemen vanuit de Kijkwijzer BB/NBB/OS (BW/BV), bij het analyseren is het de kunst om te zien wat en waarom het nu gebeurt en bij het geven van feedback is het de kunst om deze zo te geven dat de speler in de modus van leren en ontwikkelen komt. Dat is een andere didactische aanpak dan instructie geven.

Keuzemomenten Inbouwen

Het maken van keuzes door spelers is een essentieel onderdeel van het hockeyspel. Probeer daarom zoveel mogelijk keuzemomenten in te bouwen, ongeacht de trainingsvorm die je kiest. Spelers leren zo overzicht te houden en voortdurend keuzes te maken. Spelers zelf keuzes laten maken kun je stimuleren door vooral vragen te stellen aan je spelers: “Wat ging er goed?”, “Wat ging er minder goed?” en “Hoe zou je het anders/beter kunnen doen?”

Spelenderwijs Training Geven

In het model Training geven wordt ook gesproken over ‘spelenderwijs training geven’, vooral voor de Jongste Jeugd. Spelenderwijs training geven houdt in dat de spelers het idee hebben dat ze aan het spelen zijn, terwijl er onbewust veel geleerd wordt. Vaak gaat spelenderwijs training geven gepaard met een fantasiewereld die past bij de beleving van kinderen.

Zaalhockey Uitrusting

Vanwege mogelijke schade aan de vloer en het gebruik van andere hockeytechnieken wordt in de zaal een andere uitrusting gebruikt. In ieder geval geldt dat alles goed schoon moet zijn, voordat je de zaal in gaat.

• Zaalstick: De zaalstick heeft een andere vorm en is platter en lichter dan de veldstick.
• Handschoen: Het gebruik van de zaalhandschoen is vaak verplicht.
• Bidons: In de zaal mag geen drank of etenswaar worden meegenomen. Alleen de afsluitbare bidon is toegestaan.
• Ballen: Er worden speciale zaalballen gebruikt.
• Zaalschoenen: De schoenen dienen geschikt te zijn voor zaalsport en mogen niet buiten worden gebruikt. De schoenen hebben een lichte zool, niet zwart ivm streepvorming.
• Aangepaste keeperuitrusting: De keeperuitrusting moet helemaal schoon zijn en voorzien van zaalhoezen, om over de vloer te kunnen sliden en zaalriempjes. Gebruik van riempjes met metalen of hard plastic gespen is niet toegestaan. Ook niet als deze zijn afgetaped.

Team en Wedstrijden

Op een wedstrijddag speel je met je team tegen twee andere teams in een bloktijd van 2 uur (drieluik). Per team mogen maximaal 12 spelers de zaal in (overige spelers dienen op de tribune plaats te nemen). In het veld staan 6 spelers opgesteld (1 keeper, 5 veldspelers). Zaalhockey is een intensieve sport, waarbij hoogfrequent gewisseld wordt. Tijdens de competitie speelt ieder team zo’n 12 wedstrijden verdeeld over 6 wedstrijddagen. Een wedstrijd duurt exact 30 minuten, gevolgd door 10 minuten pauze tot de volgende wedstrijd. Halverwege de wedstrijd wisselen de twee scheidsrechters van helft. Behalve binnen de Topklasse wordt tijdens de wedstrijd de klok nooit stilgezet.

Zaalleiding

Tijdens het ieder wedstrijdblok van 2 uur is de zaalleiding aanwezig. Deze zaalleiding zijn veelal twee ouders uit het team dat op de thuislocatie speelt. De coach of teammanager zal hiervoor een indeling maken. De zaalleiding zit achter de wedstrijdtafel en ziet toe op start- en eindtijden van de drie wedstrijden; beheert de wedstrijdballen en wedstrijdadministratie; houdt het scorebord bij; ondersteunt bij het invullen van het Digitaal Wedstrijd Formulier (DWF); begeleidt de opbouw / afbouw van de zaal (zaalbalken, banken, goals, matten); houdt toezicht op juist gebruik van zaal en kleedkamers (afval, schade, vernieling).

Tips van een Zaalkoning: Teun Rohof's Advies

Teun Rohof, een ervaren zaalhockey international, deelt waardevolle tips:

• Ken de balken: De balken zijn elke week anders. Probeer niet te vaak de balk te gebruiken, omdat het een extra station in de pass is.
• Raam creëren: Probeer zo snel mogelijk naar de kop van de cirkel te komen en creëer ruimte voor de pass naar voren.
• Basistechnieken: Begin elke training met tien minuten basistechnieken.
• Strafcorners: Oefen de strafcorners, want daar ga je in het zaalhockey uit scoren.
• Verdediging: De keeper moet gaan lopen, want die is het beste beschermd.
• Stick: Zorg ervoor dat de kromming van je zaalstick dezelfde kromming heeft als de stick waarmee je op het veld speelt.
• Handschoen: Neem de handschoen die zo groot is als toegestaan.
• Houten vs. Kunststof sticks: In Duitsland en Oostenrijk hockeyen ze in de zaal veel met houten sticks, omdat hout meer gevoel heeft. Voor kinderen is een houten zaalstick vaak goed.
• Passafstanden: Maak bij de jeugd de passafstanden op eigen helft wat kleiner. Zet drie man in de opbouw. Eén iemand op de kop cirkel en een speler links en een speler rechts.
• Forehand verdedigen: Probeer alles met de forehand te verdedigen.

tags: #top #klasse #hockey #zaal #tactieken