Haarlemsche Football Club Haarlem, kortweg HFC Haarlem, was een Nederlandse voetbalclub met een rijke historie. De club werd opgericht op 1 oktober 1889 en speelde in een herkenbaar tenue van blauwe shirts, rode broeken en blauwe kousen. Het Haarlemstadion was de vaste thuisbasis waar vele memorabele wedstrijden werden gespeeld.
Vroege Successen en Bekerwinsten
Aan het begin van de 20e eeuw kende HFC Haarlem een succesvolle periode. In 1902 en 1912 wist de club de KNVB beker te winnen, wat destijds grote triomfen waren. Deze vroege successen legden een basis voor een lange en bewogen geschiedenis.
Toetreding tot het Betaald Voetbal
In 1954 trad HFC Haarlem toe tot het betaald voetbal. Het eerste seizoen in het betaald voetbal stond in het teken van verdeling. Aan het einde van dat seizoen speelde Haarlem barragewedstrijden tegen NOAD uit Tilburg om een plaats in de Eredivisie. Haarlem verloor deze wedstrijden en kwam het jaar erop uit in de Eerste Divisie.
Jaren van Wisselend Succes
In de jaren die volgden speelde HFC Haarlem voornamelijk in de Tweede en Eerste Divisie. In het seizoen 1968-1969 promoveerde de club naar de Eredivisie, wat een opleving betekende voor de club en haar supporters.
Europees Voetbal en de Loezjnikiramp
Een van de meest memorabele periodes in de clubgeschiedenis was het seizoen 1981-1982. Met de jonge Ruud Gullit in de gelederen (die van 1979 tot 1982 voor Haarlem speelde), behaalde de club een vierde plaats in de Eredivisie, wat recht gaf op Europees voetbal. In het Europa Cup III-toernooi (UEFA Cup) van het seizoen 1982-1983 overleefde Haarlem de eerste ronde tegen het Belgische KAA Gent.
Lees ook: Overzicht van Evenementen: Petanque Toernooi Haarlem
De tweede ronde werd echter overschaduwd door de Loezjnikiramp tijdens de uitwedstrijd tegen Spartak Moskou in het Olympisch Stadion Loezjniki. Officieel kwamen 66 mensen om het leven, maar ooggetuigen spraken over veel hogere aantallen slachtoffers. Deze tragedie wierp een donkere schaduw over het sportieve succes.
Degradatie en Momenten van Hoop
In het seizoen 1989-1990 degradeerde Haarlem naar de Eerste Divisie. De jaren daarna waren zwaar voor de supporters, die tot het seizoen 1995-1996 moesten wachten op een sprankje hoop. In dat seizoen deed Haarlem goed mee in de laatste periode, mede dankzij een opmerkelijk doelpunt van keeper Mark Verzijlberg in een thuiswedstrijd tegen EVV Eindhoven.
In het seizoen 2004-2005 leek Haarlem onder leiding van Roy Wesseling weer tot leven te komen. Op de 115e verjaardag van de club werd de latere kampioen Heracles Almelo met 0-4 verslagen. Ondanks deze opleving eindigde Haarlem dat seizoen slechts op een 13e plaats.
Het seizoen 2005-2006 begon veelbelovend met een 3-0 overwinning op het gedegradeerde De Graafschap. Echter, na 14 speelronden stond Haarlem op een teleurstellende 19e plaats. De wederopstanding was opmerkelijk, en de club greep net naast de derde periode. Op 17 februari 2006 pakte Haarlem na 25 jaar de vijfde periode door in Sittard met 0-3 te winnen. Helmond Sport maakte echter op 10 maart 2006 een einde aan de recordreeks van 16 ongeslagen competitiewedstrijden.
Bekersucces en Financiële Problemen
In het KNVB bekertoernooi van 2007 boekte HFC Haarlem een memorabele overwinning tegen Willem II na strafschoppen. De club bereikte de kwartfinale, waarin het tegen Heracles Almelo speelde.
Lees ook: MHC Alliance: Haarlemse en Heemsteedse hockeyhistorie
Ondanks sportieve successen bleef HFC Haarlem kampen met financiële problemen. De club beschikte over weinig geld en moest creatief omgaan met de beschikbare middelen. In november 2009 maakte de ledenraad bekend dat de club per 1 december failliet dreigde te gaan, tenzij er binnen enkele weken een bedrag van 3 à 6 ton werd binnengehaald. De club had een schuld van 1 miljoen euro en een vordering van de fiscus van 2 ton.
Het Faillissement en de Einde van een Tijdperk
Zowel de gemeente Haarlem als Ajax weigerden financieel bij te springen. Op 11 januari 2010 vroeg de club uitstel van betaling aan. Op 25 januari 2010 werd het faillissement aangevraagd en kort daarna uitgesproken. De club werd uit de competitie gehaald, wat het einde betekende van HFC Haarlem als profclub na 120 jaar. Supporters namen op 31 januari afscheid van de club met een minuut stilte, liederen en fakkels. De laatste wedstrijd van HFC Haarlem was een uitwedstrijd tegen Excelsior Rotterdam, die met 3-0 verloren werd. Op dat moment stond de club op de laatste plaats in de Eerste Divisie.
De Doorstart als Amateurclub
Ondanks het faillissement was de liefde voor het voetbal in Haarlem niet verdwenen. Op 22 maart 2010 werd de nieuwe amateurvoetbalvereniging "Nieuwe Haarlemse Footballclub Haarlem" opgericht, met als doel om vanaf het seizoen 2010-2011 in het amateurvoetbal uit te komen. De leden van Nieuw HFC Haarlem stemden echter in met fusiebesprekingen met HFC Kennemerland, dat in de tweede klasse van het amateurvoetbal speelde. Op 26 april 2010 werd besloten om te fuseren onder de naam Haarlem-Kennemerland.
"Klein Haarlem" en de Roodbroeken
HFC Haarlem werd in de volksmond ook wel "Klein Haarlem" genoemd, omdat in Haarlem al een eersteklasseclub speelde met de naam HFC (Koninklijke HFC), die de naam "Groot Haarlem" droeg. Tot 1897 sprak men over klein en groot Haarlem, totdat een 5-0 overwinning van "klein Haarlem" op "groot Haarlem" het klassenverschil omdraaide.
De bijnaam "Roodbroeken" is inmiddels een begrip geworden voor HFC Haarlem. In de beginjaren waren er echter geen rode broeken te bekennen. Op een dag zagen twee spelers van "klein Haarlem" een rode broek in een etalage hangen. De daaropvolgende wedstrijd kwamen de heren in een blauwe trui en rode broek het speelveld op. Dit gebeurde in de jaren 90, toen Haarlem tweedeklasser was.
Lees ook: De rijke geschiedenis van het Honkbal Toernooi Haarlem Kinheim
De Verschillende Speelvelden door de Jaren Heen
De eerste 17 jaar van het bestaan van HFC Haarlem was er geen vastigheid over het speelterrein. De eerste drie jaar werden de tegels aan de Parklaan gebruikt als achterlijn. In 1893 verhuisde HFC Haarlem naar het voorterrein van de Ripperda Kazerne. Er werd ook korte tijd gespeeld nabij het Oude Posthuis te Heemstede. In het seizoen 1896-1897 gebruikte Haarlem de velden van H.F.C. Het "Moordhol" was de drie daaropvolgende jaren het thuisterrein van HFC Haarlem.
In de seizoenen 1901-1902 en 1902-1903 speelde Haarlem aan de Doodweg. Het terrein achter het kerkhof werd gehuurd van een boer die graszoden verkocht. In 1903 verhuisde Haarlem naar de andere kant van het kerkhof. Op 20 oktober 1907 nam Haarlem het terrein aan de Jan Gijzenkade in gebruik.
In juli 1944 verboden de bezetters iedere vorm van ontspanning en moest ook het stadion van Haarlem daaraan geloven. Op 31 juli 1944 werd afscheid genomen van het Haarlem terrein en werden alle opstallen gesloopt. In de laatste maanden van de oorlog bood H.F.C. onderdak aan de roodbroeken. Ook de eerste jaren na de oorlog was het terrein aan de Spanjaardslaan de thuisbasis. Op 5 september 1948 nam Haarlem het stadion aan de Jan Gijzenkade weer in gebruik.
Het Haarlem Stadion
Eind november 1976 was de overkapping en verhoging van het aantal plaatsen van de noordtribune gereed. Halverwege het seizoen 1980-1981 kreeg Haarlem 4 nieuwe lichtmasten. In de jaren 90 werden de staantribunes achter beide goals afgekeurd, evenals een deel van de noordtribune.
Internationale Spelers en Bekende Namen
Op 10 april 1898 speelde Jan van den Berg als eerste speler van HFC Haarlem mee in het Nederlands elftal. Op 2 april 1899 kwamen er vier spelers van HFC Haarlem uit voor het Nederlands elftal: Van Wijk, Kremers, Kruseman en Jan van den Berg. Op 27 mei 1934 werd Kick Smit de eerste Nederlander die op een WK scoorde. Keeper Edward Metgod was de laatste speler van HFC Haarlem die voor het Nederlands elftal uitkwam.
HFC Kennemerland: Een Fusiepartner met Eigen Historie
Haarlemsche Football Club Kennemerland is een Nederlandse amateurvoetbalclub uit Haarlem, opgericht op 11 januari 1921 onder de naam Wilhelmina. De club veranderde in december van dat jaar de naam in H.F.C. Kennemerland. In 1949 bereikte de club de finale van de KNVB beker voor amateurs, waarin van vv IJmuiden verloren werd. Op 31 mei 1988 speelde HFC Kennemerland een oefenwedstrijd tegen het Nederlands voetbalelftal.
De Stad zonder Betaald Voetbal
Na het faillissement van HFC Haarlem bleef de stad achter zonder betaald voetbal. De stad, ooit een bolwerk van de sport en bakermat van het Nederlandse voetbal, moest het zonder een professionele voetbalclub stellen.
tags: #toernooi #hfc #haarlem #geschiedenis