Om talenten in de handbalsport te stimuleren en te ondersteunen, hanteert Nederland een systeem van talentstatussen en criteria. Dit artikel beschrijft de verschillende statussen, de criteria om in aanmerking te komen en de rol van NOC*NSF en de sportbonden.
Topsportstatussen: Een Overzicht
NOC*NSF kent verschillende topsportstatussen toe aan individuele sporters in categorie 1 sporten, waaronder handbal. Deze statussen zijn bedoeld om sporters te ondersteunen in hun ontwikkeling naar de top. De belangrijkste statussen zijn:
- A-status: Criteria voor het verkrijgen van een A-status worden door de sportbond in de topsportdiscipline bepaald.
- HP-status: Een uitzonderlijke status die in zeldzame gevallen wordt toegekend aan topsporters met een buitengewoon perspectief op een snelle aansluiting bij de mondiale top 8 en een hoog perspectief op een positie bij de mondiale top 3 tijdens belangrijke internationale toernooien.
- Selectiestatus: Deze status is niet gekoppeld aan een prestatie-eis en wordt door de sportbond toegekend op basis van hun eigen selectiebeleid.
- Bondsstatus: Sporters die uitkomen in een seniorenprogramma van een topsportcategorie 1-discipline, kunnen onder bepaalde voorwaarden in aanmerking komen voor een Bondsstatus.
Criteria voor Topsportstatussen
Algemene Voorwaarden:
Om in aanmerking te komen voor een topsportstatus, moet aan de volgende voorwaarden worden voldaan:
- De topsportdiscipline moet ingedeeld zijn in categorie 1.
- De sportbond moet voor de sporter een statusvoordracht doen aan NOC*NSF, zoals omschreven in het Statusreglement Topsporters.
- Als topsporter houd jij je aan de spelregels van jouw sport.
HP-status in Detail:
De HP-status is bedoeld voor uitzonderlijke talenten. Een topsporter kan deze status ontvangen als hij of zij een buitengewoon perspectief heeft op een snelle aansluiting bij de mondiale top 8. Daarnaast moet er een hoog perspectief zijn op een positie bij de mondiale top 3 tijdens een WK, Olympische Spelen, Paralympische Spelen of een ander internationaal topsportevenement dat wat betreft deelnemersveld en geleverde competitie gelijk is aan een WK. Toekenning van een HP-status gebeurt altijd in overleg met de betrokken sportbond. Een topsporter kan de HP-status maximaal drie jaar aaneengesloten behouden.
Selectiestatus in Detail:
De Selectiestatus is niet gebonden aan specifieke prestatie-eisen. De sportbond bepaalt zelf, op basis van het eigen selectiebeleid, welke topsporters voor deze status in aanmerking komen. De Selectiestatus heeft een looptijd van een jaar en kan daarna op voordracht van de sportbond verlengd worden.
Lees ook: Talent Goals Toernooi: Een terugblik
Bondsstatus in Detail:
Wanneer een topsporter voldoet aan de criteria van de Bondsstatus kan een topsporter zelf een aanvraag doen bij de bond voor een Bondsstatus.
De Procedure voor het Verkrijgen van een Topsportstatus
Het Statusreglement Topsporters beschrijft de procedure en criteria op basis waarvan een topsporter een status kan verkrijgen. Hoewel de topsportstatus aan individuele sporters wordt verleend, verloopt de procedure via NOCNSF en de sportbond. NOCNSF en de sportbond hebben vastgelegd wat het maximum aantal topsporters is per topsportprogramma. Alleen NOC*NSF kan topsporters een topsportstatus verlenen.
Talentstatussen: Identificatie en Ontwikkeling
Naast de topsportstatussen is er aandacht voor talentidentificatie en -ontwikkeling. Een talent is niet eenvoudig te definiëren, maar de meeste definities bevatten de componenten ‘bovengemiddelde aanleg’, ‘begaafdheid’ en/of ‘de potentie om de (mondiale) top te halen’.
Om helderheid te scheppen over wie als talent wordt aangemerkt en waarom, werken sportbonden en NOC*NSF met een talentprofiel. Een talentprofiel is een korte beschrijving van de competenties van een jonge sporter.
Doelen van Talentprofielen:
Talentprofielen worden gebruikt voor verschillende doeleinden:
Lees ook: De opkomst van Duits talent
- Bij het identificeren van de meest kansrijke sporters, waarbij de prestatie en potentie bepaald worden.
- Bij het vormgeven van het bevestigingsprogramma en het daarbij identificeren van high potentials.
- Bij het monitoren van de ontwikkeling van talenten gedurende acht jaar naar het podium.
Dynamische Documenten:
Talentprofielen zijn dynamische documenten die periodiek worden doorontwikkeld of bijgesteld op basis van ontwikkelingen in de sport en analyse van opgebouwde data of onderzoek.
Interpretatie en Ervaring:
Een volledig uitgewerkt en ingevuld talentprofiel geeft zelf nooit antwoord op de vraag of een sporter nog steeds op weg is naar het mondiale senioren podium. Dit antwoord wordt gegeven door trainer(s)/coach(es) op basis van een interpretatie van alle gegevens uit het profiel gecombineerd met zijn/haar eigen kennis en ervaring.
Generieke Talentenprofielen:
In 2009 zijn generieke talentenprofielen per sport opgesteld. Op basis van deze talentprofielen kunnen talentstatussen (Internationaal Talent, Nationaal Talent en Belofte) door sportbonden worden toegekend aan die sporters die voldoen aan de omschreven criteria.
Lees ook: Maarten Spanjer: Een biografie