Voetbal is een sport die draait om passie, teamwork en natuurlijk, regels. Zonder spelregels zou het voetbal onherroepelijk in chaos veranderen. De KNVB, als de overkoepelende voetbalbond in Nederland, is continu bezig met het evalueren en aanpassen van deze regels om het spel eerlijk en veilig te houden. Een specifiek aspect hiervan betreft de regels omtrent het staken van wedstrijden, een onderwerp dat de afgelopen jaren regelmatig in de schijnwerpers heeft gestaan.
Nieuwe Richtlijnen voor het Staken van Wedstrijden
Aan het einde van het seizoen heeft de KNVB maatregelen getroffen om incidenten in voetbalstadions te voorkomen. Deze maatregelen leidden al snel tot verschillende stakingen tijdens wedstrijden. Met ingang van het nieuwe seizoen wordt er een nieuwe regel ingevoerd. Deze zorgt ervoor dat een incident waarbij er met voorwerpen wordt gegooid niet altijd meer geldt als een stap richting een definitieve staking.
De huidige regel was zo dat een wedstrijd werd gestaakt zodra een speler werd geraakt of als er twee keer iets op het veld werd gegooid. Deze regelgeving dateert van april vorig jaar, toen Davy Klaassen in het bekerduel met Feyenoord een aansteker op zijn hoofd kreeg. Sindsdien worden wedstrijden op de Nederlandse velden onderbroken als er iets op het veld wordt gegooid en moeten de spelers naar binnen. Wordt na de hervatting opnieuw met spullen gegooid, dan wordt de wedstrijd definitief gestaakt.
Dat protocol blijft ook in het seizoen 2024/25 van kracht. Een uitzondering is als de dader na het gooien van een voorwerp direct wordt opgepakt en er geen letsel is bij een speler of scheidsrechter. Dan telt de onderbreking niet mee als een eerste onderbreking en is er dus ook geen sprake van het staken van de wedstrijd.
NEC had het afgelopen seizoen één keer te maken met een gestaakte wedstrijd. Uit bij FC Groningen kreeg de grensrechter van dienst een bekertje tegen zich aan gegooid net nadat de nieuwe regels in werking waren getreden.
Lees ook: Wat te doen bij een gestaakte voetbalwedstrijd?
Rapportageplicht bij Gestaken Wedstrijden
Zowel de scheidsrechter als de vereniging is verplicht om binnen drie werkdagen te rapporteren over het niet uitspelen van een wedstrijd. Het is van cruciaal belang dat in deze rapportage zo duidelijk en uitgebreid mogelijk wordt omschreven wat en/of wie de reden is geweest van het staken. De rapportage van de (club-)scheidsrechter en die van de vereniging mogen niet identiek zijn; zij moeten allebei onafhankelijk van elkaar rapporteren.
Het is belangrijk te weten dat er na het staken van een wedstrijd geen automatisch bericht vanuit de KNVB wordt verstuurd waarin wordt gevraagd te rapporteren. Indien de benodigde rapportages niet binnen de gestelde termijn van drie werkdagen na de wedstrijddatum zijn ontvangen, wordt er door middel van een rappelbrief alsnog gevraagd om te rapporteren.
Omgaan met Niet-Gemelde Stakingen
Het aantal gestaakte wedstrijden waarvan geen melding wordt gemaakt op het wedstrijdformulier, ligt hoger dan menigeen denkt. Er zijn voorbeelden bekend dat de sfeer zo bedreigend was, dat uit het oogpunt van veiligheid besloten is geen melding te maken van het staken van de wedstrijd en op het wedstrijdformulier een ‘gewone uitslag’ in te vullen.
De gebeurtenissen rond een dergelijke wedstrijd komen dan gegarandeerd nog een keer terug bij de KNVB. De spelers van het team weigeren bijvoorbeeld de returnwedstrijd te spelen. De clubscheidsrechter haakt af, of de vereniging dient bij de afdeling competitie een verzoek in om niet te worden ingedeeld bij teams van die ene vereniging.
Gevolgen van het Niet Melden van een Staking
Allereerst zoekt de KNVB op wat zich in die eerste wedstrijd heeft afgespeeld. In de meeste gevallen blijkt dat er niets op het wedstrijdformulier staat en er geen andere schriftelijke melding is binnengekomen. Er kan dan maar één conclusie worden getrokken: er is niets gebeurd in die eerste wedstrijd. En dus wordt er geen waarnemer en/of KNVB-scheidsrechter aangesteld.
Lees ook: Europa League Play-offs: Utrecht - Zenit
De verenigingen moeten de wedstrijd spelen. Beide besturen worden opgeroepen om, in goed overleg, afspraken te maken over het nemen van maatregelen om de wedstrijd in goede harmonie te laten verlopen. Lastig en een hoop werk, zeker wanneer dit één of twee dagen voor een wedstrijd moet plaatsvinden. Dit was anders geweest als er kort na de wedstrijd wél melding was gemaakt.
Mogelijke Maatregelen na een Incident
Er kan gekozen worden uit tal van maatregelen. Deze zijn er hoofdzakelijk op gericht de tweede wedstrijd tussen beide teams normaal te laten verlopen. Voorbeelden van mogelijke maatregelen zijn:
- Er worden alsnog verklaringen van alle betrokkenen opgevraagd, waarna het besluit kan vallen een en ander ter behandeling voor te leggen aan de aanklager.
- Het betreffende team wordt gedurende een aantal weken nauwlettend gevolgd, waarbij waarnemers de wedstrijden bezoeken.
- De klacht wordt geregistreerd, zodat dit later in het seizoen alsnog een rol kan spelen, als er over een vereniging of team een dossier komt.
- Er vindt met de besturen van beide verenigingen en de KNVB overleg plaats, om zo goede afspraken te maken over de returnwedstrijd.
Belang van Melden van Wantoestanden
Het is geen probleem als er geen directe melding op het wedstrijdformulier staat van wantoestanden op en rond de velden, als het beperkt blijft tot de zeer uitzonderlijke gevallen. Bijvoorbeeld als de omstandigheden (veiligheid spelers en scheidsrechters) daartoe aanleiding geven. Een van betrokken partijen moet de wantoestanden dan zo snel mogelijk na de wedstrijd alsnog schriftelijk melden.
De norm blijft dan ook: altijd melden, al is het achteraf via een apart schrijven. Anders is het wanneer derden melding maken van een gestaakte wedstrijd, terwijl hiervan geen melding is gemaakt op het wedstrijdformulier. Dan is er sprake van frauduleus handelen in de vorm van een fictieve uitslag. Er zal dan altijd aangifte gedaan worden bij de aanklager, die na onderzoek straffen kan opleggen.
Procedure bij Afgelasten van Wedstrijden
Elk weekend gaan er wedstrijden niet door omdat een team niet komt opdagen. Dat is frustrerend, en niet de juiste procedure. Afgelasten van een wedstrijd kan alleen bij zeer slechte weersomstandigheden of als het veld onbespeelbaar is. In alle andere gevallen dient de wedstrijd gespeeld te worden. Maar er kunnen redenen zijn waarom een team toch niet kan komen.
Lees ook: Voetbalregels verenigingswissel
Verplaatsen van Wedstrijden
Voor clubs is het mogelijk om wedstrijden te verplaatsen. Naast het verplaatsen van de datum en/of tijd kunnen de wedstrijden ook verplaatst worden naar het terrein van de tegenstander.
Verenigingen kunnen zowel in de categorie A als de categorie B tot acht dagen voor de wedstrijd via de accommodatiebezetting van Sportlink eenzijdig de aanvangstijd aanpassen. Dit geldt voor alle wedstrijden in de categorie A, met uitzondering van de standaardteams heren en vrouwen tot en met de eerste klasse, en alle divisiewedstrijden in het jeugdvoetbal in de 4e divisie of hoger (uitzondering geldt voor de JO19 waarvoor dit van toepassing is voor de 2e divisie of hoger).
Voor deze competities geldt dat een voorgestelde wijziging niet direct in het wedstrijdprogramma wordt aangepast, maar dat goedkeuring van de KNVB noodzakelijk is. Alle betrokkenen krijgen achteraf via de wedstrijdwijzigingen bericht; hetzij automatisch, hetzij na goedkeuring door de KNVB.
Snipperdagen
Verzoeken tot vrijstelling in een volledige competitie door de inzet van een snipperdag worden in de periode van start competitie tot en met het eerste volledige weekend van de maand maart verleend voor wedstrijden die in die periode zijn vastgesteld, met een maximum van één wedstrijd per seizoen per team. Voor een bekerwedstrijd kan geen snipperdag worden aangevraagd. Een verzoek om gebruik te maken van een snipperdag wordt alleen in behandeling genomen als dit verzoek op dinsdag 12.00 uur, voorafgaand aan de wedstrijd, op het betreffende steunpunt aanwezig is.
Uiterlijk de maandag na de oorspronkelijke wedstrijddag moet de KNVB op de hoogte zijn van de nieuwe datum.
Tuchtzaak bij het Niet Spelen van de Wedstrijd
Het kan zijn dat het niet lukt om een wedstrijd in overleg met de tegenstander te verplaatsen. In zo’n geval is er sprake van het ‘niet opkomen c.q. niet spelen’ van ofwel de thuisvereniging ofwel de bezoekende vereniging. Vanuit de aanklager volgt er dan na onderzoek mogelijk een schikkingsvoorstel met een boete en eventueel punten in mindering wegens het niet spelen van deze wedstrijd.
Let op het volgende:
- Het enkel tijdig melden aan de tegenstander dat de wedstrijd niet gespeeld kan worden, zónder tijdig een nieuwe datum in te plannen met deze tegenstander, zorgt er niet voor dat er geen tuchtzaak voor het niet spelen van de wedstrijd wordt aangemaakt.
- Ook het gegeven dat getracht is in overleg met de tegenstander de wedstrijd te verplaatsen, maar de tegenstander niet wilde meewerken aan deze verplaatsing, is geen reden om géén tuchtzaak te starten. De tegenstander is namelijk geenszins verplicht om deze medewerking te verlenen.
Animatievideo over Gestaken Wedstrijden
Gedurende het seizoen kan het verenigingen overkomen dat zij te maken krijgen met een gestaakte wedstrijd waar een team van hun vereniging bij betrokken is. Dit zorgt er soms voor dat een vereniging beboet wordt voor het niet rapporteren over de gestaakte wedstrijd, terwijl ze er niet van op de hoogte was dat ze moest rapporteren. Aan de andere kant zorgt dit niet rapporteren er ook voor dat het soms lang duurt voordat een tuchtdossier van een gestaakte wedstrijd compleet is waardoor de aanklager niet zo snel als gewenst het tuchtdossier kan afhandelen.
Om het proces rondom gestaakte wedstrijden te verduidelijken, is een animatiefilmpje gemaakt waarin wordt uitgelegd wat de KNVB precies verwacht van een vereniging op het moment dat het te maken heeft met een gestaakte wedstrijd. In het filmpje wordt onder meer antwoord gegeven op de volgende vragen:
- In welke gevallen moet er bij een gestaakte wedstrijd worden gerapporteerd?
- Op welke manier kan er worden gerapporteerd?
- Wanneer moet de rapportage binnen zijn bij de aanklager?
Ook ben je na het kijken van het filmpje op de hoogte van de mogelijkheden die je hebt als je het niet eens bent met het schikkingsvoorstel en wat de verdere procedure is nadat je daartegen verweer hebt gevoerd.