Het Stadspark in Groningen, een groene oase in de stad, is al decennialang een belangrijk toneel voor de voetbalgeschiedenis van Groningen. Van de vroege dagen van amateurvoetbal tot de opkomst van professionele clubs, het Stadspark en de omliggende gebieden hebben een cruciale rol gespeeld in de ontwikkeling van het voetbal in de regio. Dit artikel duikt in de fascinerende geschiedenis van voetbal in en rond het Stadspark, waarbij we kijken naar de clubs, de spelers en de gebeurtenissen die deze geschiedenis hebben vormgegeven.
De vroege jaren: Van GVV Velocitas tot GVAV
De voetbalgeschiedenis in het Stadspark begint al vroeg in de 20e eeuw. GVV Velocitas, opgericht op 1 april 1897, was een van de eerste clubs die in de omgeving van het Stadspark speelden. In 1903 trad Velocitas toe tot de Nederlandse Voetbal Bond (NVB). Tot 1916 speelde de club in een wit shirt met een brede groene band.
In de beginjaren moest Velocitas genoegen nemen met een tweede plaats achter Be Quick. Echter, in het seizoen 1926/1927 lukte het Velocitas om kampioen te worden, met 16 gewonnen wedstrijden uit 18 ontmoetingen. Tussen 1926 en 1935 won Velocitas acht keer het Noordelijk kampioenschap. In de strijd om het landskampioenschap was de vereniging minder succesvol.
Een andere belangrijke club in de vroege voetbalgeschiedenis van Groningen is GVAV. Op 26 januari 1921 werd GVAV opgericht uit een fusie van Unitas (1915) en Rapiditas (1917). In 1924 promoveerde de club van de Derde naar de Tweede Klasse, toen nog in het Stadspark. Twee jaar later volgde promotie naar de Eerste Klasse van de Groninger Voetbal Bond (GVB). In 1940 behaalde GVAV voor de eerste en enige keer het kampioenschap in de Noordelijke Eerste Klasse.
De opkomst van het betaald voetbal
In 1954 ging GVAV het profavontuur aan. De club was de eerste twee jaar actief in het betaald voetbal. Na een periode van twee seizoenen op een niveau lager, speelde de club tussen 1960 en 1970 tien jaar achter elkaar op het hoogste niveau. In 1963 werd de Stichting Betaald Voetbal GVAV opgericht en vier jaar later scheidde de proftak zich af van de moedervereniging.
Lees ook: Passie en Kritiek NAC Breda Ultras
GVV Velocitas stapte in het seizoen 1955/1956 in het betaald voetbal. De eerste wedstrijd was tegen AGOVV uit Apeldoorn, waarin de jonge ploeg niet opgewassen was tegen een robuust spelend AGOVV. GVV Velocitas eindigde in dat eerste jaar bij de onderste negen en daalde af naar de 2e divisie.
Tragiek en triomf: De opkomst van FC Groningen
Na de promotie in 1971 werd doelman Tonny van Leeuwen uitgeroepen tot beste keeper van het betaalde voetbal. Op 14 juni 1971 nam hij in Rotterdam de prijs in ontvangst. Op de terugweg kwam de legendarische en immens populaire doelman bij een verkeersongeluk om het leven.
FC Groningen leidde drie jaar lang een marginaal bestaan in de Eredivisie voordat degradatie volgde. Deze keer hield FC Groningen het achttien jaar vol op het hoogste niveau. In die periode haalden ze zes keer Europees voetbal, waaronder één keer via het bereiken van de bekerfinale. Het debuut in 1983 was legendarisch, doordat ze de topclub Atlético Madrid wisten uit te schakelen. In de volgende ronde bleek Inter Milaan te sterk.
Na een aantal jaren strijden tegen degradatie wist FC Groningen zich stapje voor stapje terug te knokken naar het linkerrijtje, waarin ze tussen 1982 en 1996 tien keer eindigden.
Verhuizing naar de Euroborg en recente successen
In de winterstop van 2005/2006 volgde de verhuizing van het Stadion Oosterpark naar de splinternieuwe Euroborg. FC Groningen bleef in competitiewedstrijden bijna een jaar lang ongeslagen en eindigde in het voorjaar van 2006 zelfs op de vijfde plaats, een positie die recht gaf op nieuwe deelname aan Europees voetbal.
Lees ook: Kleding en benodigdheden Uganda
In 2007 kwalificeerde FC Groningen zich opnieuw voor het UEFA Cup-toernooi. Een titanenstrijd tegen Fiorentina werd uiteindelijk na 210 speelminuten in Italiaans voordeel beslist na strafschoppen. In het seizoen 2012/2013 eindigde FC Groningen op de zevende plek in de Eredivisie en werd het door FC Twente uitgeschakeld in de play-offs.
In het seizoen 2013/2014 maakte trainer Erwin van de Looi zijn debuut als hoofdtrainer. In zijn eerste seizoen eindigde hij, mede door 6 competitie-overwinningen op rij, op de 7e plek. Ook het seizoen daarop was succesvol: FC Groningen won, opnieuw onder leiding van Erwin van de Looi, voor het eerst een prijs in de clubhistorie: de KNVB Beker werd veroverd dankzij een 0-2 overwinning op PEC Zwolle.
Andere voetbalclubs in Groningen
Naast de bekende namen als Velocitas, GVAV en FC Groningen, zijn er nog vele andere voetbalclubs in Groningen die een rol hebben gespeeld in de lokale voetbalgeschiedenis. Een van deze clubs is v.v. de Vogels.
Voor het ontstaan van de voetbalvereniging v.v. de Vogels moeten we teruggaan naar het jaar 1922. In 1922 lag er tussen de Nieuwe Boteringestraat en de Nieuwe Kijk in ’t Jatstraat een open plek. Een stelletje opgeschoten knapen uit de buurt van de Kerklaan en de Zwarteweg kwamen daar geregeld bij elkaar voor het trappen van een balletje. Dit groepje jongens besloot een voetbalclubje op te richten, die “De Zwaluwen” als naam kreeg. Omdat er al een voetbalvereniging was met die naam, werd gekozen voor de naam “De Vogels”. De V.O.G.E.L.S. is tevens een afkorting voor: Voor Ons Genoegen En Lichaam Sport.
Een andere club met een rijke historie is SC Gronitas. Het succesverhaal van SC Gronitas begon op 1 mei 1929. De oorspronkelijke naam van de vereniging was V.V.G. (Voetbal Vereniging Groningen). In het seizoen 1934-1935 sloot de club zich aan bij de bond (de GVB) en werd het zand ingeruild voor een echt voetbalveld.
Lees ook: Steun het Nederlands Elftal met stijl
tags: #stadspark #voetbal #groningen #geschiedenis