Hockey is een populaire sport in Nederland, toegankelijk voor zowel jongens als meisjes vanaf ongeveer 4 jaar. Binnen de visie op de ontwikkeling van hockeyers staat het plezier en ontwikkeling van hockeyers centraal. Deze visie wordt vertaald naar de Jongste Jeugd competitie door spelvormen te creëren waarin de speelbeleving centraal staat. De KNHB (Koninklijke Nederlandse Hockey Bond) stelt de spelregels op voor het hockeyspel.
Dit artikel geeft een overzicht van de regels en spelvormen die gelden voor de jongste jeugd (tot ongeveer 10 jaar) en de junioren in het hockey, met speciale aandacht voor de aanpassingen en overwegingen die specifiek zijn voor deze leeftijdsgroepen.
Hockey voor de Jongste Jeugd: Spelenderwijs Leren
Jongste Jeugd hockey is het hockeyspel voor kinderen vanaf 6 jaar tot en met ongeveer 10 jaar. Jongste Jeugd hockey moet gezien worden als een speel- en leerperiode. Winnen of verliezen is hierbij van ondergeschikt belang. Om deze reden worden er ook geen standen bijgehouden. De vertaling van deze visie naar de Jongste Jeugd competitie komt terug in spelvormen waarin de speelbeleving centraal staat. Kinderen leren spelenderwijs samen te werken op het hockeyveld. Alleen kun je geen wedstrijd winnen, met elkaar wel! Teambuilding, sportiviteit en respect spelen daarbij een zeer belangrijke rol.
Aangepaste Spelvormen en Regels
Er wordt in kleine groepjes van 3, 6 of 8 kinderen gespeeld met aangepaste spelregels. Ook wordt de grootte van het speelveld en de speeltijd per categorie aangepast. Na het Jongste Jeugd hockey stromen de kinderen door naar de 'junioren' en gaan ze in een elftal spelen. De verhoudingen van het veld, het aantal doeltjes waarin gescoord kan worden, de manier van begeleiden, maar ook het aantal spelers in het veld zijn daarin belangrijke elementen. Als er minder spelers in het veld staan, wordt het aantal balcontacten groter. Ontdekken is een belangrijk element van de ontwikkeling van hockeyers, wat gestimuleerd wordt door veel balcontacten.
Drietallen (O8 - 6 en 7 jaar)
De spelregels van het drietal hockey worden toegepast bij wedstrijden van de O8-jeugd. De kinderen onder 8 jaar spelen in een 3 tegen 3 vorm. In deze spelvorm komen de kinderen veel aan de bal, scoren ze veel en hebben een hoge betrokkenheid bij het spel. De afmetingen van een speelveld voor drietal hockey zijn 23 bij 23 meter, waarbij de zijlijnen gevormd worden door de achterlijn en de 23-meterlijn of de 23-meterlijn en de middenlijn van een normaal veld. De 3-tallen spelen met 6 doeltjes om ervoor te zorgen dat de kinderen breed leren spelen. De wedstrijdduur is twee keer 20 minuten, met 5 minuten rust tussendoor.
Lees ook: Regels Speeltijd F Pupillen Korfbal
Zestallen (O9 - 8 jaar)
De spelregels van het zestal hockey worden toegepast bij wedstrijden van de O9-jeugd. De spelvorm 6 tegen 6 wordt gespeeld door kinderen onder 9 jaar. Afhankelijk van het niveau(verschil) kunnen spelbegeleiders en coaches afspraken maken om de wedstrijd voor iedereen zo leuk mogelijk te laten zijn. Spelplezier staat voorop! In de meeste gevallen zal je gebruik moeten maken van bestaande velden. veldindeling wordt gebruikt gemaakt van de achterlijn tot de middenlijn. Bij deze indeling is het veld 43m lang, en 25m breed. Op de korte kant staat precies in het midden een goal. Er kan alleen gescoord worden wanneer een aanvaller de bal heeft aangeraakt in het 10-metergebied. De wedstrijdduur voor een O9 wedstrijd is twee keer 25 minuten, met 5 minuten rust tussendoor.
Achttallen (O10 - 9 jaar)
De spelregels van het achttal hockey worden toegepast bij wedstrijden van O10 jeugd. De spelvorm 8 tegen 8 wordt gespeeld door kinderen onder 10 jaar. veldindeling van zijlijn naar zijlijn tussen middenlijn en achterlijn. Een wedstrijd duurt twee keer 30 minuten. Tussen de twee helften is een rust van ongeveer vijf minuten. Evenals het zestal hockey is het achttal hockey een speel-leer-periode op weg naar elftalhockey. Ook hier spreken wij dus nog steeds over spelbegeleiders en niet over scheidsrechters.
De Rol van de Speelbegeleider
Tijdens de wedstrijden van de Jongste Jeugd wordt het spel begeleid door de spelbegeleiders. In de wedstrijden van de Jongste Jeugd is nog geen sprake van 'echte' scheidsrechters. In plaats daarvan zijn er 'speelbegeleiders'. De belangrijkste taak van de speelbegeleider is de teams op een plezierige, veilige en leerzame manier samen te laten spelen. De speelbegeleider bij O9 heeft de fluit bij voorkeur zoveel mogelijk in de zak en fluit alleen ter bevordering van de wedstrijd. Bij de O10 zal er iets door de speelbegeleider iets vaker worden gefloten.
De taken van de spelbegeleider zijn:
- Voor de wedstrijd kennis maken met de begeleiders/coach van beide teams
- De kinderen bij elkaar roepen en vertellen waar extra aandacht aan geschonken wordt in de wedstrijd
- Toss met de aanvoerders, team opstellen en beginnen
- Speeltijd bewaken
- Score bijhouden.
Aanpassingen in het Reglement
In alle gevallen geldt dat afhankelijk van het niveau(verschil) speelbegeleiders en coaches aanpassingen in het reglement kunnen aanbrengen. Vóór de wedstrijd dienen hierover duidelijke afspraken gemaakt te worden tussen beide partijen.
Lees ook: Gids pupillenvoetbal
Van Achttal naar Elftal: De Overstap naar Junioren
Na de Jongste Jeugd stromen de kinderen door naar de junioren, waar ze in een elftal gaan spelen. Hieronder volgt een uitleg van de algemene regels die bij veldhockey gelden.
Algemene Veldhockey Regels
Net als voetbal is hockey een spel waarbij twee teams van elk elf spelers tegen elkaar spelen. In tegenstelling tot voetbal mag er onbeperkt worden gewisseld. Alle spelers hebben een stick, waarmee alleen met de platte kant wordt gespeeld. Dus niet met de voet of met andere delen van het lichaam. Je wint een wedstrijd door meer doelpunten te maken dan je tegenstanders. Een goal is pas geldig als de aanvallende partij de bal binnen de cirkel, het doelgebied vergelijkbaar is met het strafschopgebied bij voetbal, heeft geraakt. Een wedstrijd duurt op het hoogste niveau (Hoofdklasse en internationale toernooien) vier keer vijftien minuten. Op alle niveaus daaronder - van jong tot oud - duurt een wedstrijd 4 x 17,5 minuut. Op dat topniveau wordt de tijd stopgezet als het spel stilligt. De wedstrijd wordt geleid door twee scheidsrechters. Elke scheidsrechter is verantwoordelijk voor een helft van het veld. Het veld is 91,40 meter lang en 55 meter breed. Ieder speelhelft heeft een 23-meterlijn en de cirkel rond beide doelgebieden heeft een straal van 14,63 meter. De doelen hebben een breedte van 3,66 meter en zijn 2,14 meter hoog.
Basisregels
Hieronder volgen een aantal basisregels. Voor meer informatie en gedetailleerde spelregels, kijk op de KNHB site: Alles over spelregels en spelreglement Hockey
- Je mag niet met de bolle kant van de stick slaan.
- Je mag de bal niet spelen met voeten, benen of andere lichaamsdelen.
- Je mag niet je lichaam gebruiken om de bal af te schermen.
- Je mag de bal niet spelen boven schouderhoogte.
- Je mag de tegenstander niet vastpakken of hinderen met je stick.
Strafcorner, Strafbal en Vrije Slag
Een scheidsrechter zorgt ervoor dat een hockeywedstrijd eerlijk verloopt en dat de spelers de regels niet overtreden. Als de regels worden overtreden kan de scheidsrechter een ‘straf’ uitdelen. Een paar belangrijke maatregelen om een overtreding te bestraffen zijn:
- De vrije slag: Een vrije slag wordt gegeven bij overtredingen op het middenveld tussen de 23-meterlijnen, bij overtredingen van aanvallers binnen het 23-metergebied van de tegenstander en bij overtredingen van verdedigers in het eigen 23-metergebied, maar buiten de cirkel.
- De strafcorner: Een strafcorner wordt gegeven bij onopzettelijke overtredingen van een verdediger binnen de eigen cirkel (bijvoorbeeld de bal raken met de voet), bij het opzettelijk over de achterlijn spelen van de bal en bij opzettelijke overtredingen binnen het eigen 23-meter gebied. Een strafcorner wordt de cirkel ingespeeld vanaf een strafcornerstreepje op de achterlijn. De bal moet eerst buiten de cirkel komen voordat er een doelpoging kan worden gedaan. In de praktijk wordt de bal ingespeeld buiten de cirkel, stilgelegd door een stick bij de grond en richting doel gepusht of geslagen om te scoren. Een schot mag daarbij niet hoger dan de plank achter in het doel zijn, een push mag wel hoog worden gescoord.
- De strafbal: Een strafbal wordt gegeven bij opzettelijke overtredingen van een verdediger in de eigen cirkel tegen een tegenstander die aan de bal is, het weerhouden van het aan de bal kunnen komen en overtredingen (al dan niet opzettelijk) die een bijna zeker doelpunt voorkomen. Bij een strafbal staan de speler en keeper oog in oog. De bal wordt genomen vanaf de stip en mag in één keer gepusht worden. Er is geen rebound mogelijk bij een strafbal.
Kaarten
De scheidsrechter kan ook persoonlijke straffen opleggen door kaarten uit te delen. Er zijn drie kaarten:
Lees ook: Hoe lang handbal?
- De groene kaart (driehoek) = tijdelijk 2 minuten van het veld
- De gele kaart (vierkant) = tijdstraf van 5 of 10 minuten
- De rode kaart (rond) = definitief van het veld en strafballen
Overige Spelsituaties
- Uitbal: Reguliere uitballen aan de zijkant betekent dat de tegenstander de bal mag inslaan vanaf die plek.
- Achterbal: Bij een achterbal wordt de bal vanaf de eigen cirkel weer ingeslagen.
- Lange corner: Lange corners worden genomen vanaf de 23-meterlijn nadat een bal via de tegenstander over de achterlijn is gegaan.
- Shoot-out: Als er bij toernooien in een knock-out fase de stand na de speeltijd gelijk blijft op het scorebord, wordt er een shoot-outgehouden. Hierbij mag elke ploeg om en om vijf keer met één speler vanaf de 23-meterlijn met de keeper in duel om (binnen acht seconden) te scoren. Een rebound mag hier wel afgemaakt worden. Blijft het na deze vijf pogingen van elk team alsnog gelijk, dan gaan ze om en om door totdat één ploeg wint.
Negental Hockey (O12)
In de Onder 12-jeugd wordt vanaf komend hockeyjaar ook op grote schaal in negentallen gespeeld. Ook door sommige teams die zich als elftal hebben ingeschreven. Uit een pilot seizoen bleek dat kinderen bij negen-tegen-negen meer plezier hebben en zich beter ontwikkelen. Dit komt omdat ze meer balcontacten hebben en betrokkener zijn in het spel. De clubs hadden een keuze. In totaal hebben 206 verenigingen besloten om een negental in te schrijven. Daar zitten trouwens ook clubs bij die daarnaast een elftal hebben ingeschreven. Dat was namelijk ook mogelijk. Het komt ook voor dat negen- en elftallen bij elkaar in dezelfde competitie zitten. De bond heeft zoals bij elke indeling gekeken naar reisafstanden en de sterkte van de teams.
Ook bij een wedstrijd in de negen-tegen-negen mag de wedstrijdselectie bestaan uit zestien spelers. Verder wordt er gespeeld met dezelfde regels, alleen zijn de afmetingen van het veld wel anders. Negen-tegen-negen wordt gespeeld op driekwart van het veld. De KNHB beschrijft de vormgeving van het veld als volgt: ‘de goal staat aan één kant op de 23-meterlijn en de cirkel wordt uitgezet met flaps of fieldmakers. De middenlijn wordt met pylonen aan de zijlijn aangegeven. Die verantwoordelijkheid ligt, net als bij de velden voor de jongste jeugd, bij de thuisspelende vereniging.
Zaalhockey Regels
Zaalhockey kent andere spelregels dan veldhockey. Er zijn geen zijlijnen.Wel zijn er balken die je mag gebruiken om de bal te spelen. Een bal is alleen uit als hij over de achterlijn gaat, of over een van de balken aan de zijkant van het veld heen gaat. Je mag de bal alleen pushen over de grond, behalve bij een doelpoging. Slag, scoop en flats zijn niet toegestaan.
Belangrijke Zaalhockey Regels
- Teams: Teams bestaan uit maximaal 12 spelers, waarvan er maximaal 6 (meestal 5 + keeper) in het veld staan. Er is geen vliegende keeper.
- Uitspeelcorner: Een uitspeelcorner is pas ten einde als de bal 3 meter buiten de cirkel geweest is.
- Strafcorner: Spelers van het verdedigende team bij een strafcorner die niet achter de achterlijn staan, moeten zich achter de kop van de cirkel aan de andere zijde van de zaal opstellen (dus niet meer achter de middellijn). Als een aanvaller bij een strafcorner te vroeg de cirkel betreedt, wordt de aangever bestraft. Bij een aanvallende vrije push binnen 3 meter van de cirkel mogen verdedigers die in de cirkel staan en binnen 3 meter meebewegen, mits de vrije push direct genomen wordt. Maar ze mogen pas een poging doen om de bal te spelen als die 3 meter verplaatst is. Als de push niet meteen genomen wordt, moeten alle andere spelers 3 meter afstand nemen. De tijd voor het nemen van een strafcorner is maximaal 30 seconden.
- Tijdsduur: De wedstrijdtijd gaat in op de vastgestelde aanvangstijd, ongeacht of teams en scheidsrechters speelklaar zijn. Gedurende de wedstrijd wordt de tijd nooit stilgezet, ook niet bij blessures (van welke aard dan ook), kaarten of strafballen, met uitzondering van Topklasse wedstrijden. Omwille van het strakke tijdschema wordt afgezien van 'shake hands' bij aanvang wedstrijd.
Specifieke Regels voor Jongste Jeugd in de Zaal
- O8: De O8 spelen in een 5 tegen 5 vorm. Een wedstrijd duurt 2x 10 minuten met 3 minuten rust. Er zal gespeeld worden in een 5 tegen 5 over de gehele zaal (20 bij 40) met aan de zijkanten balken. Op de achterlijn worden 2 goals gevormd met pionnen en zal er een doelgebied zijn over de gehele breedte, 5 meter van de achterlijn. De speelbegeleider bij O8 heeft de fluit bij voorkeur zoveel mogelijk in de zak, bewaakt de voortgang van het spel, begeleidt de spelers en zorgt voor een sportief verloop van de wedstrijd.
- O9 en O10: Een wedstrijd duurt 2x 15 minuten met 3 minuten rust. Er zal gespeeld worden in een 6 tegen 6 over de gehele zaal (20 bij 40) met aan de zijkanten balken.
Gedrag en Sportiviteit
Als hockeyer ben je natuurlijk altijd verplicht om je te gedragen op het veld. De KNHB hecht namelijk erg grote waarde aan sportiviteit op het veld. Je mag namelijk op het veld geen voorwerpen gooien of spelers uitschelden. Ook mag je geen tijd rekken als je voor staat tijdens een wedstrijd.