Handbal is een dynamische en aantrekkelijke sport voor jongeren. Om ervoor te zorgen dat kinderen met plezier kunnen handballen en zich optimaal kunnen ontwikkelen, hanteert de Nederlandse Handbal Vereniging (NHV) specifieke leeftijdsindelingen en aangepaste spelregels voor de jeugd. Dit artikel geeft een overzicht van de leeftijdsindelingen, de bijbehorende spelregels en de visie achter het jeugdhandbal.
Leeftijdsindeling in het Jeugdhandbal
Bij het jeugdhandbal wordt er een onderscheid gemaakt in verschillende teams op basis van leeftijd. De NHV hanteert als richtlijn voor de teamindeling de kalenderleeftijd. Het is belangrijk te weten dat deze richtlijnen geen rekening houden met de klassenindeling op school. In uitzonderlijke gevallen is het mogelijk om voor een speelster/speler dispensatie aan te vragen.
De volgende leeftijdscategorieën worden gehanteerd:
- H-Jeugd: 5-6 jaar
- F-Jeugd: 7-8 jaar
- E-Jeugd: 9-10 jaar
- D-Jeugd: 11-12 jaar
- C-Jeugd: 13-14 jaar
- B-Jeugd: 15-16 jaar
- A-Jeugd: 17-18 jaar
In de leeftijdscategorieën H, F, E en D-jeugd kunnen jongens en meisjes samen spelen. Vanwege jaarlijkse aan- en afmeldingen en de toenemende behoefte aan veldspelers naarmate de leeftijd hoger wordt, is het niet altijd mogelijk om teams door de jaren heen hetzelfde te houden.
Aangepaste Spelregels voor de Jeugd
De jeugdspeelwijze verschilt nogal van die van de senioren. Om het handbalspel aantrekkelijker en beter afgestemd op de behoeften en mogelijkheden van jonge spelers, zijn er specifieke spelregels per leeftijdscategorie. Deze aanpassingen zorgen ervoor dat kinderen vaker aan de bal komen en meer dribbelen, schieten, samenspelen en op doel gooien. Plezier en veelzijdig bewegen staan centraal.
Lees ook: Nieuwe KNVB Jeugd Indeling
H-Jeugd (5-6 jaar)
Bij de H-jeugd speel je vooral veel kleine spelen die een eerste kennismaking zijn met de vaardigheden die je later bij het handbalspel nodig hebt. Spelenderwijs komt het spel steeds meer richting handbal. Kinderen doen vooral veel ervaring op in de verschillende beweeggebieden.
F-Jeugd (7-8 jaar)
Bij de F-jeugd speel je tijdens een toernooi op een klein veld, met een klein doel en een zachte bal, maat 0. Op een toernooi speel je altijd een paar wedstrijden en mag je laten zien wat je nog meer kunt op het spellencircuit. De spellen en oefeningen maken het toernooi extra leuk en zorgen ervoor dat je een goede handballer wordt. Het belangrijkste is natuurlijk dat je lekker kunt spelen met kinderen van jouw leeftijd. Bij de F-jeugd is er eigenlijk geen doelverdediger zoals bij andere categorieën. Iedereen heeft hetzelfde shirt aan. Bij balbezit gaat het hele team in de aanval, het doel is dus leeg. Als je de bal kwijt bent, gaat één speler op doel staan, dit kan steeds een ander zijn. Bij de F-jeugd speel je zonder contact.
E-Jeugd (9-10 jaar)
Bij de E-jeugd mag je op een groot veld spelen. Het doel wordt nog wel iets kleiner gemaakt met de doelverkleiner. De bal is nu hard, maat 0. Bij de E-jeugd leer je vooral hoe je vrij kunt lopen en hoe je de bal kunt veroveren. Je speelt met je hele team op je eigen helft, 1 op 1. Dat betekent dat je allemaal een tegenstander uitzoekt om de bal van te veroveren. Om dit te kunnen doen moet je natuurlijk wel in de buurt van een aanvaller staan en ook de bal zien. Dat wordt hard werken! Een keeper mag bij de E-jeugd maximaal 1 helft keepen. Het advies is gebruik te maken van hesjes in plaats van een keepershirt, dan kun je makkelijk en snel doorwisselen. In de D- en E-jeugd mag je contact maken in een 1 tegen 1 duel, mits dit volgens de regels gedaan wordt. Dus frontaal (recht voor je tegenstander) en met gebogen armen. Klemmen, duwen, trekken en vasthouden mag niet! Uitgangspunt van de verdediger moet altijd zo zijn dat hij gaat voor het veroveren van de bal.
D-Jeugd (11-12 jaar)
Bij de D-jeugd speel je op een groot veld en ook met een groot doel. De bal is iets groter dan bij de F- en E-jeugd, namelijk maat 1 (hard) . Bij de D-jeugd mag je over het hele veld de bal proberen te veroveren. De verdediging is altijd gericht op het veroveren van de bal. Op de cirkel staan met je armen omhoog mag niet. In de nieuwe speelwijze wordt offensief gespeeld. Het doel van verdedigen is: de bal veroveren.
C-Jeugd (13-14 jaar)
Vanaf de C jeugd zal er geselecteerd worden. Bij de C-jeugd ligt de focus op de individuele techniek van de speelster/speler. Technieken herhalen, verbeteren en inslijpen. Het correct uitvoeren van de technieken vergt veel aandacht en correcties. Ook ligt de nadruk bij de C-jeugd op de omschakeling van de verdediging naar aanval en dient er meer dynamiek in het aanvalsspel te komen. Hierbij hoort ook het binden van de verdediging. Vanaf de C-jeugd kan er ook worden gestart met de opleiding tot jeugdscheidsrechter (HS1).
Lees ook: Klasse Indeling F Pupillen Uitgelegd
B-Jeugd (15-16 jaar)
Bij de B-jeugd wordt er nog steeds getraind op de individuele ontwikkeling van de speelster/speler, maar de focus komt ook meer te liggen op de tactische ontwikkelingen in teamverband. Er wordt meer getraind op tactische concepten en het nemen van beslissingen. Iedere speelster/speler moet inzien in welke keuzes zij/hij heeft in een spelsituatie en wat op welk moment de juiste keuze is. De oefeningen worden meer in groepsverband geoefend en ook meer wedstrijdgericht. Hierbij is er naast aandacht voor de 1e fase nu ook volop aandacht voor de 2e fase.
A-Jeugd (17-18 jaar)
De A-jeugd is de laatste stap naar de senioren. gecoacht op de techniek, maar de focus ligt op het aanleren van de tactische concepten. De tactische concepten dienen aan te sluiten bij de senioren. Daarnaast worden de verschillende fases van het handbal verder uitgewerkt en ontwikkeld. De speelsters moeten zich verder specialiseren in hun posities en zich ontwikkelen op het gebied van kracht en conditie. Vanuit het NHV is het verplicht om vanaf de A-jeugd een spelregeltoets met een positief resultaat af te ronden (Handbalmasterz).
Spelvisie en Ontwikkeling
De jeugd moet met plezier spelen en zich op hun eigen tempo kunnen ontwikkelen. De NHV streeft ernaar om een veilige sportomgeving te creëren waarin kinderen de mogelijkheid hebben om fouten te maken, zonder dat hier een tactisch voordeel uit gehaald kan worden. Het onderscheppen van de bal is het voornaamste doel binnen het jeugdhandbal. Bij een 1 op 1 dekking houdt de speler zowel zijn aanvaller als de bal in de gaten. Het doel is om de bal te veroveren terwijl je ervoor zorgt dat je tussen de aanvaller en jouw keeper blijft bewegen. Het veroveren van de bal kan alleen gebeuren als jouw aanvaller kan worden aangespeeld door zijn teamgenoten.
Om de spelvisie verder toe te lichten en onduidelijkheden te voorkomen, verzorgt het NHV bijeenkomsten door het hele land. Tijdens zo’n bijeenkomst wordt de spelvisie verder toegelicht aan iedereen die betrokken is bij het jeugdhandbal. De middag bestaat uit een informatief deel en een praktijk deel. De Spelvisie Workshop is opgenomen aan de servicelijst van het Nationaal Sportakkoord II. Dit betekend dat de kosten voor de Spelvisie Workshop niet door de vereniging worden betaald.
De Rol van de Vereniging en Betrokkenen
Binnen een handbalvereniging spelen verschillende personen een belangrijke rol in de ontwikkeling van de jeugdspelers. Hieronder een overzicht van de belangrijkste functies en hun verantwoordelijkheden:
Lees ook: Complete Zaalhockey Handleiding
- Technische Commissie: Eindverantwoordelijk voor de jeugdopleiding en uitvoering jeugdvisie.
- Jeugdcoördinator/Jeugdzaken: Eindverantwoordelijk voor de jeugdopleiding en uitvoering jeugdvisie. Verantwoordelijk voor teamindelingen, indeling trainers en coaches. Daarnaast eerste contactpersoon voor coaches, trainers en ouders van betrokken teams. Tevens zorgen de jeugdcoördinator en de technische commissie voor het organiseren van bijeenkomsten (tweemaal per jaar) met trainers en coaches over het technisch en tactisch beleid en de teamindeling. Indien nodig kunnen er ook bijeenkomsten met ouders worden georganiseerd.
- Coach: Verantwoordelijk voor de coaching van het team. Hij/zij begeleidt spelers-speelsters in tactisch en technisch opzicht tijdens de wedstrijd.
- Trainer: Verantwoordelijk voor de technisch en tactisch ontwikkeling van spelers/speelsters en het team in het geheel.
- Ouders: Spelen een grote rol in de sportbeleving van hun kind. Zij hebben vele taken om de ontwikkeling van hun kind in de sport in goede banen te leiden. Een ouder is een rolmodel, toeschouwer, supporter, ondersteuner en natuurlijk opvoeder. Zorg voor goed contact met trainers, coaches en het bestuur. Moedig niet alleen resultaat aan, maar ook inzet en inspanning. Moedig iedereen aan, zowel je eigen kind, het hele team als af en toe de tegenstander. Sta open voor de verbeterpunten op het gebied van gedrag en prestaties van je kind. Geef je kind tijdens de wedstrijd geen aanwijzingen.
Teamindeling en Training
De teamindeling wordt bepaald door de technische commissie, de jeugdcoördinator en de trainers en coaches. Hierin is, indien noodzakelijk, de stem van de technische commissie en de jeugdcoördinator leidend. Bij het opstellen van de teamindelingen wordt altijd gekeken naar de mogelijkheden binnen de afdelingen en de kenmerken van de individuele speelsters. Hoog in het vaandel bij de teamindeling staat de individuele ontwikkeling, het plezier en de speeltijd. Als vereniging zijn dit belangrijke pijlers en wij willen een ieder een gelijkwaardige hoeveelheid speeltijd bieden. Het kan soms voorkomen dat een speelster minder speelt in een wedstrijd.
Trainen is het belangrijkste onderdeel van handbal, maar is ook onlosmakelijk verbonden aan de persoonlijke ontwikkeling van de speelster. Er wordt voor een periode van acht weken iedere keer een trainingsschema opgesteld. Hierin worden de doelstellingen en thema’s voor deze periode opgesteld. Dit is gebaseerd op de focuspunten van de leeftijdscategorie, de ervaringen en zienswijze van de trainer(s), coache(s) en de technische commissie.
Fairplay en Respect
Fairplay staat bij onze vereniging hoog aangeschreven. Overtredingen kunnen ernstige blessures veroorzaken, daarom is een goede zelfbeheersing van de spelers van belang. In dit verband zijn normen en waarden heel belangrijk. Wij verwachten dan ook van onze spelende leden, kaderleden en supporters correct en sportief gedrag. Tegen wangedrag zal het bestuur maatregelen nemen. Leden zijn verplicht strafzaken binnen 24 uur te melden bij het secretariaat.
Reageer niet op een beslissing van de scheidsrechter. De reden is simpel: het is verspilde energie, je jaagt de scheidsrechter in het harnas en het betekent verlies van je eigen concentratie en dat van je teamgenoten. Protesteren past niet bij presteren. Bedenk nogmaals: om te kunnen handballen hebben wij scheidsrechters nodig en de "scheids" is ook maar een mens.