De populariteit van het vrouwenvoetbal is de laatste jaren enorm toegenomen, ook in Spanje. Het Spaanse vrouwenvoetbal is wellicht het meest bekend door het WK 2019, waar de selección española femenina niet verder kwam dan de laatste 16, nadat ze na penalty's door de Verenigde Staten naar huis werden gestuurd. In 2023 wonnen de Spaanse vrouwen echter het WK.
De Spaanse Competitie: Liga Femenina Iberdrola
In de Spaanse competitie, de Liga Femenina Iberdrola, spelen 16 teams. Opvallend is dat de meeste grote "mannenclubs" ook een vrouwenelftal hebben, met uitzondering van Real Madrid. Voetbalclubs investeren steeds meer geld in spelers, waarbij grote clubs zoals FC Barcelona en Atlético Madrid miljoenen investeren.
Geschiedenis van de Liga
De competitie voor vrouwen werd in 1988 opgericht onder de naam 'Liga Nacional' door Club Femení Barcelona, RCD Espanyol, CE Sabadell, Peña Barcelonista, Vallès Occcidental, Olímpico Fortuna, Puente Castro, Parque Alcobendas en Santa María Atlético. In 2008 vond een uitbreiding plaats naar zestien clubs. In 2009 veranderde de opzet van de Superliga. De competitie werd uitgebreid naar 24 clubs, die verdeeld werden over drie groepen op basis van geografie. De best geklasseerde clubs uit iedere groep plaatsten zich aan het einde van het seizoen voor wedstrijden om het kampioenschap. De nummer een en twee in de Primera División doen mee met de UEFA Women’s Champions League, in 2018/2019 was dat echter alleen FC Barcelona.
Copa de la Reina
Net zoals bij het mannenvoetbal met de Copa del Rey, heeft het vrouwenvoetbal in Spanje ook een Copa de la Reina. De meeste voetbalcompetities in Spanje werden gewonnen door Athletic Club Bilbao met 5 overwinningen, gevolgd door Levante met 4, FC Barcelona met 4 en Atlético de Madrid met 4 overwinningen.
FC Barcelona Femení: Een Toonaangevende Club
Naast het bekende mannenteam van FC Barcelona, heeft de club ook sterke vrouwelijke speelsters, ook wel FC Barcelona Femení genoemd. Barcelona Femení speelt doorgaans in het Johan Cruijff stadion, maar regelmatig spelen zij ook in hetzelfde stadion als de mannen.
Lees ook: Het Spaanse competitiesysteem uitgelegd
Oprichting en Groei
In 1988 werd er een vrouwenelftal in Barcelona opgericht met de naam 'Club Femení Barcelona'. Ze droegen dezelfde kleuren en maakten gebruik van dezelfde faciliteiten als de mannen van FC Barcelona, maar ze waren geen officieel onderdeel van de club. Dat gebeurde pas in 2001. De FC Barcelona vrouwen haalden de eerste jaren na 2001 alleen niet de verwachte resultaten. En toen zij in 2007 degradeerden, werd bijna besloten het vrouwenvoetbal bij de club op te heffen. Maar in plaats van opheffing werd besloten tot hervorming. Vanaf die tijd gaat het bergopwaarts met het vrouwenvoetbal bij FC Barcelona. Dat resulteerde er uiteindelijk in dat zij sinds 2018 het eerste vrouwelijke team zijn met een eigen hoofdsponsor. Dat seizoen eindigden ze op een mooie tweede plaats in de Spaanse Liga.
Recente Successen en Erkenning
De vrouwen van FC Barcelona behaalden in hun bestaan al heel wat mooie resultaten. Het dameselftal van FC Barcelona heeft een buitengewoon succesvol jaar achter de rug. In 2023 werden ze erkend als het beste vrouwenteam, een eer die ze ontvingen tijdens het Ballon d’Or-gala in Parijs. Aitana Bonmatí werd in 2023 bekroond met de Ballon d’Or na een sensationeel seizoen. Tijdens de Women’s World Cup 2023 waren 18 spelers van Barcelona vertegenwoordigd in acht nationale teams. De Barcelona Femení trainen sinds het seizoen 2019/2020 in het nieuwe Johan Cruijff stadion. Dit is ook waar zij hun wedstrijden spelen. Al worden er soms ook topwedstrijden in hetzelfde stadion gespeeld als de mannen. De Catalaanse overheid kende de vrouwenploeg de Medalla d’Honor del Parlament de Catalunya toe, waarmee ze het eerste sportteam werden dat deze eer ontving.
Nederlandse Invloed
Esmee Brugts is de 3e Nederlandse vrouw bij FC Barcelona en komt op dit moment uit voor de FC Barcelona vrouwen. Esmee Brugts werd op 28 juli 2003 geboren en komt uit Heinoord in Zuid-Holland. Esmee vertegenwoordigde Nederland op het WK in 2023, waar ze vijf keer optrad en twee doelpunten maakte. De eerste Nederlandse vrouw bij Barcelona was Lieke Martens (2017-2022) en daarop volgde Stefanie van der Gragt (2018-2020). Na enkele jaren zonder Nederlandse speelster heeft het vrouwenteam er nu met Esmee weer een Nederlandse tintje bij.
De Rubiales-affaire: Een Schaduw over het Succes
In 2023 werd het Spaanse vrouwenvoetbal opgeschrikt door een akelig incident dat ook tot veranderingen leidde. De kus van de Spaanse bondsvoorzitter Luis Rubiales aan spits Jenni Hermoso, na de gewonnen WK-finale, overschaduwde het succes. De kus, die ongevraagd en ten overstaan van haar medespelers en de wereld werd gegeven, leidde tot een storm van kritiek.
Kritiek en Gevolgen
Na de ongevraagde kus volgde een storm van kritiek, ook van de FIFA en de Spaanse premier Pedro Sánchez. Rubiales bood halfslachtig zijn excuses aan, maar van aftreden wilde hij niet weten. Dat herhaalde hij wel vijf keer. "Het was een spontane wederzijdse kus. Ik zal vechten tot het einde. Het gaat hier niet om gerechtigheid, maar om een sociale executie", zei Rubiales. Hermoso bestrijdt de bewering van Rubiales dat zij zou hebben ingestemd met de kus en hem zou hebben willen optillen. "Maar ik vond het niet leuk!" Rubiales beweert het tegenovergestelde. "Ik zei haar de gemiste penalty te vergeten en vroeg toen: een kus? Zij zei: okay. Het was een euforische kus met wederzijdse toestemming. En dat zou nu genoeg zijn om mij aan de kant te schuiven?" De voorzitter zelf zag zichzelf juist als slachtoffer en beschuldigde onder meer de media van een heksenjacht. Na zijn uitlatingen in een speech kreeg hij zelfs applaus van een deel van de aanwezigen, onder wie de bondscoach Jorge Vilda, van de vrouwenploeg.
Lees ook: Spaanse hockey: een overzicht
Spelers in Verzet
Amnesty International heeft de kus van Rubiales omschreven als 'seksueel geweld op de werkvloer door een superieur'. En inmiddels hebben 81 spelers - zowel de 23 die bij de selectie zaten die vorige week wereldkampioen werd, als een heleboel andere speelsters uit de hoogste divisie - verklaard dat ze niet meer in actie komen totdat Rubiales uit zijn functie is gezet. "Er gaat gewoon niemand meer voetballen. De meiden die WK-kampioen zijn gaan niet spelen aankomende september tenzij er iets verandert", zegt Van Dongen. In september 2023 heeft Rubiales zijn functie uiteindelijk opgegeven, maar de vrouwen moesten van ver komen.
Structurele Problemen
Oranje-international Merel van Dongen, die sinds 2018 in Spanje voetbalt, beschrijft hoe de voetbalfederatie zich altijd zeer kleinerend naar het vrouwenvoetbal heeft opgesteld. "Zo van: wij zijn de baas, jullie vrouwen mogen blij zijn om überhaupt te mogen voetballen. De kus is daarom zo denigrerend en symboliseert waar de problematiek zit in de bond." Volgens Van Dongen is gelijkheid in het voetbal een kwestie van vechten. "Het blijft vechten, voor nieuwe dingen strijden. Dat zal vrouwenvoetbal sowieso voorlopig met zich meebrengen."
Eerdere Controverses met Bondscoach Vilda
"Met Vilda begon het jaren geleden al", zegt Van Dongen. "Eerst won hij met zo'n beetje de beste selectie van de wereld nooit wat. Maar hij deed ook nog eens hele rare dingen: de speelsters moesten hun kamer openlaten 's avonds laat, zodat hij kon controleren of iedereen op hun eigen kamer lag. En zo is er wel meer." Vijftien speelsters gaven aan niet meer te willen voetballen voor het Spaanse elftal als er niets zou veranderen. Van Dongen: "Je zou denken: 15 meiden, dat moet genoeg zijn. Maar in Spanje reageerde Rubiales door te zeggen: jullie bepalen absoluut niet wie hier de coach is. De enige die dat bepaalt ben ik. Jullie kunnen allemaal de pot op. Ik nodig alleen meiden uit die wel voor het Spaanse elftal willen uitkomen. Jorge Vilda blijft zitten." Als de speelsters terug wilden komen, moesten ze publiekelijk hun excuses maken. "Hoe vernederend", zegt Van Dongen. "Dat is precies waarom ik achter die meiden ben gaan staan. Denk je nou echt dat je als speler een wereldkampioenschap op het spel zet omdat je de coach niet zo leuk vindt? Er moet echt wel meer aan de hand zijn om dat op het spel te zetten."
Conclusie
Het Spaanse vrouwenvoetbal heeft de laatste jaren een enorme ontwikkeling doorgemaakt, met de winst van het WK in 2023 als absoluut hoogtepunt. Clubs als FC Barcelona Femení spelen een toonaangevende rol in Europa. Echter, de sport wordt ook geconfronteerd met uitdagingen, zoals de Rubiales-affaire, die structurele problemen binnen de Spaanse voetbalfederatie blootlegde. Ondanks deze uitdagingen blijft het Spaanse vrouwenvoetbal vechten voor gelijkheid en erkenning, en de toekomst ziet er rooskleurig uit.
Lees ook: Spaanse invloed hockeycompetitie
tags: #Spaans #vrouwenvoetbal #informatie