Sjoelen is een geliefd Nederlands spel, toegankelijk voor alle leeftijden. De regels zijn relatief eenvoudig, maar het spel biedt onbeperkt vermaak en competitie. Dit artikel duikt diep in de wereld van het sjoelen, met speciale aandacht voor de regels die gelden bij wedstrijden, met name die voor de Schilte sjoelbak, een van de meest erkende namen in de sjoelwereld.
De Basisprincipes van Sjoelen
Bij sjoelen gebruikt men een lange, houten sjoelbak en 30 houten schijven, ook wel 'stenen' genoemd. Het doel is om de schijven door de vier poorten aan het einde van de sjoelbak te schuiven. Deze poorten hebben elk een eigen waarde: 2, 3, 4 en 1, aangeduid met zwarte stippen. Elke speler krijgt drie beurten per spelronde. Tijdens elke beurt worden alle 30 schijven geschoven, waarna de punten aan het einde van de beurt worden opgeteld. De échte topscore ligt zelfs nog hoger dan 148 punten.
Een dwarslat scheidt het werpgedeelte van het middelste deel van de sjoelbak. Deze lat dient tevens als steun voor de schijven die nog geworpen moeten worden. De schijven zelf zijn 13 mm dik en hebben een diameter van 52 mm. Ze zijn hol aan de binnenkant, wat zorgt voor minder wrijving tijdens het schuiven. Traditioneel worden de schijven gemaakt van beukenhout.
De Schilte Sjoelbak: Kwaliteit en Traditie
Schilte, naast Heemskerk, is één van de twee overgebleven fabrikanten van wedstrijdsjoelbakken. Homas is niet meer actief. De firma Schilte is al decennia bekend om schoolmeubilair en sjoelbakken. Een Schilte sjoelbak staat bekend als een kwaliteitsproduct dat garant staat voor jarenlang speelplezier. De sjoelbak heeft een lengte van twee meter en is een favoriet onder sjoelers van alle niveaus. Schilte sjoelbakken worden zelfs afgekeurd op nervenpatroon.
De populariteit van het sjoelen is mede te danken aan de sociale interactie en vreugde die het spel brengt, vooral in het gezelschap van vrienden en familie. Er bestaan zelfs verkorte sjoelbakken die speciaal zijn ontworpen voor ouderen en mensen met beperkingen, waardoor zij ook van dit traditionele spel kunnen genieten.
Lees ook: Europa League Play-offs: Utrecht - Zenit
Wedstrijdregels en Certificering
De Nederlandse Sjoelbond (ANS) speelt een cruciale rol in het waarborgen van de kwaliteit en de regels van het sjoelen in Nederland. Schilte werkt nauw samen met de Nederlandse Sjoelbond en staat bekend om het fabriceren van sjoelbakken volgens hun strikte regels. Dit resulteerde in de certificering van de Schilte S240 als officiële wedstrijdsjoelbak. Met de geslaagde certificering van de Heemskerk HS-50 is de ANS sinds 15 juli 2023 in het bezit van twee officiële wedstrijd sjoelbakken: naast de Schilte S240 nu dus ook de Heemskerk HS-50!
Het certificeringsproces is grondig. Op 14 en 15 juli waren afsluitingen van een lange periode van testen en uitproberen van de Schilte S240 en de Heemskerk HS-50 sjoelbak. Het doel was om mensen weer meer plezier in het sjoelen te laten krijgen, omdat dit de laatste jaren best wel onder druk was komen staan. Op 14 juli 2023 hebben Wijnand Spring in’t Veld en Jos Mulder een bezoek gebracht aan Schilte en daar overlegd met Bart Pompe, directeur Schilte. Wijnand had een aangepaste Schilte S240 sjoelbak meegenomen om door te nemen welke wijzigingen aan de sjoelbak gewenst zijn. Bart heeft deze doorgenomen en opgetekend en de afspraak is dat Schilte eind september/begin oktober aan Wijnand een of meer aangepaste sjoelbakken zal presenteren. Op 15 juli 2023 zijn Henk Stok (landelijk wedstrijdleider) en Jos Mulder afgereisd naar Kudelstaart om de certificering van de Heemskerk HS-50 samen met Wijnand Spring in’t Veld en Ronald van der Meer (Heemskerk) af te ronden. 20 HS-50 sjoelbakken lagen klaar en van iedere bak zijn steekproefsgewijs enkele maten genomen om te vergelijken met het spelreglement.
Leuk feitje wat we overgehouden hebben aan deze certificering: niet alle belangrijke maten zijn opgenomen in ons spelreglement.
Onderhoud en Duurzaamheid
Om de levensduur van een sjoelbak te verlengen en optimale prestaties te garanderen, is regelmatig onderhoud essentieel. Adri Rietveld, voorzitter van de Sjoelclub Nieuwegein, adviseert om de sjoelbak eenmaal per jaar goed te stofzuigen. Om de bak glad te houden, kan men aardappelzetmeel en een ouderwetse stofdoek gebruiken. Het gladschuren is het moeilijkst. Daarna behandelen we de bak en de stenen met wax. Hoewel een Schilte-medewerker grapt dat het goed is om na twee jaar een nieuwe sjoelbak te kopen, kan goed onderhoud de levensduur aanzienlijk verlengen.
Lees ook: Voetbalregels verenigingswissel
Lees ook: KNGU Broekjesregels Uitgelegd