Het korfbal in Nederland is breed georganiseerd, met competities voor verschillende leeftijdscategorieën en niveaus. Dit artikel werpt een blik op de rol van scheidsrechters in de reserve teams, met name in de context van de Ereklasse korfbal, en belicht enkele relevante aspecten van de competitie-indeling en reglementen.
Competitie-indeling en niveaus
Het KNKV (Koninklijke Nederlandse Korfbal Verbond) organiseert jaarlijks de korfbalcompetitie, waarbij teams worden ingedeeld op basis van hun niveau. Er is een onderverdeling in topkorfbal, de A-categorie en de B-categorie. Deze indeling geldt voor zowel gemengde teams als damesteams bij de senioren en jeugd (U19, U17, U15). De indeling wordt vastgesteld door het bondsbureau, dat bepaalt welke teams tot het topkorfbal, de A-categorie en de B-categorie behoren.
- Topkorfbal: Dit is het hoogste niveau, waar de meest competitieve teams spelen.
- A-categorie: Dit is een competitie voor gemengde teams en damesteams voor senioren, U19, U17 en U15 die niet tot het topkorfbal behoren.
- B-categorie: Dit is een competitie voor gemengde teams en damesteams voor senioren en jeugd die niet tot het topkorfbal of de A-categorie behoren.
Binnen deze categorieën kunnen afzonderlijke aanduidingen, klassen en poules worden gevormd. De benaming van de jeugdteams in de B-categorie is gebaseerd op de gemiddelde leeftijd van het team. Het team met de hoogste gemiddelde leeftijd heeft het laagste nummer, terwijl het team met de laagste gemiddelde leeftijd het hoogste nummer heeft. Teams in de B-categorie worden ingedeeld op basis van gemiddelde leeftijd (per 31 december van het seizoen) en sterkte-indicatie. Binnen een aanduiding is ook de reisafstand een factor.
Teamnummering en combinatieteams
Het eerste team van een vereniging is het seniorenteam in de standaardklasse, gevolgd door de andere teams die in het topkorfbal en de A-categorie actief zijn. De nummering gaat vervolgens verder met alle andere seniorenteams die in de B-categorie actief zijn. Indien er sprake is van een zondagteam, heeft het zondagteam in de B-categorie het laagste nummer.
Verenigingen mogen met combinatieteams van meerdere verenigingen deelnemen aan de competitie. In zo'n geval wordt de opgave van de teams voor de competitie gedaan door de oudste vereniging. Combinatieteams spelen in principe in het tenue van de eerstgenoemde vereniging, maar mogen ook in het tenue van de tweede genoemde vereniging of een afwijkend "derde" tenue spelen. Leden van beide verenigingen mogen in combinatieteams uitkomen, rekening houdend met de speelgerechtigdheid.
Lees ook: Scheidsrechter niet aanwezig? Dit zijn de stappen
Speeldagen en aanvangstijden
Competitiewedstrijden worden in beginsel vastgesteld op zaterdag, zondag en andere vrije dagen of op dagdelen van werkdagen die in het algemeen als vrije tijd worden aangemerkt. Het bondsbureau is bevoegd wedstrijden in te lassen, uit te stellen of het aanvangsuur te wijzigen. Indien vertragingen zijn ontstaan in het vastgestelde wedstrijdprogramma op de betreffende dag, mag een wedstrijd maximaal dertig minuten later dan het vastgestelde aanvangstijdstip beginnen.
Wanneer een vereniging (of beide verenigingen) op een ander aanvangsuur wil spelen en/of de speeldatum wil veranderen, kan daartoe een verzoek worden ingediend via de wijzigingsmodule in Sportlink Club. Indien aan de voorwaarden wordt voldaan, wordt de verplaatsing van de wedstrijd zonder meer goedgekeurd.
Wedstrijdpunten en competitie-uitval
Indien een wedstrijd in een gelijkspel kan eindigen, krijgt het team dat de wedstrijd wint twee wedstrijdpunten, het verliezende team krijgt geen punten. Indien een wedstrijd niet in een gelijkspel kan eindigen, krijgt het team dat de wedstrijd in de reguliere speeltijd wint drie wedstrijdpunten, het verliezende team krijgt geen punten. Eindigt de wedstrijd in de reguliere speeltijd gelijk, dan volgt er een golden goal principe zoals is bepaald in het competitiehandboek.
Indien een veld- en/of zaalcompetitie in het topkorfbal of de A-categorie door uitzonderlijke omstandigheden niet volledig uitgespeeld kan worden, wordt deze competitie als niet gespeeld beschouwd. In het daaropvolgende seizoen zullen alle teams in dezelfde klasse ingedeeld worden.
Terugtrekken van teams
Opgegeven teams die gepubliceerd zijn in de definitieve indeling, dienen de volledige competitie uit te spelen. Als een vereniging een team wil terugtrekken, wordt dat verzoek beoordeeld door het bondsbureau. Een terugtrekkingsverzoek voor aanvang van de competitie zal in beginsel worden ingewilligd, maar de vereniging krijgt hiervoor een administratieve geldboete.
Lees ook: Een Terugblik op de Loopbaan van Wim Meijer
Indien een vereniging een team terugtrekt uit het topkorfbal of de A-categorie na bekendmaking van de definitieve indeling, maar vóór aanvang van de betrokken competitie, wordt dit team beschouwd als niet meer behorende tot deze competitie. Alle rechten van dit team voor de betrokken competitie in het volgende competitiedeel of seizoen komen hiermee te vervallen. Indien een vereniging een team terugtrekt uit het topkorfbal of de A-categorie na de eerste gespeelde wedstrijd door het betreffende team in de competitie, worden alle door het desbetreffende team in de lopende competitie gespeelde wedstrijden als niet gespeeld beschouwd.
Reiskostenvergoeding en accommodatie
Het KNKV kent een tegemoetkoming in de reiskosten voor alle teams die uitkomen in het topkorfbal en de A-categorie, indien een team veel kilometers aflegt.
Als de accommodatie van een vereniging lange tijd niet beschikbaar of bespeelbaar is en de vereniging niet zelf binnen een redelijke termijn hiervoor een oplossing heeft, kan het bondsbureau beslissen dat de thuiswedstrijden van deze vereniging op een andere accommodatie worden vastgesteld.
Weersomstandigheden en afgelasting
Bij extreme weersomstandigheden gelden specifieke regels:
- Onweer: Wanneer onweer zich op een afstand van 3 km of minder bevindt, dient de scheidsrechter de wedstrijd te onderbreken.
- Slechte velden: Bij zeer waarschijnlijke onbespeelbaarheid van de speelvelden door vorst, sneeuwval, plotselinge dooi of regenval beoordeelt de thuisspelende vereniging of de wedstrijd wel of niet door kan gaan.
- Hitte: Bij extreme hitte, een temperatuur van 35 graden of meer, beoordelen de verenigingen zelf of zij het verantwoord achten om wel of niet een wedstrijd door te laten gaan. Dit geldt alleen voor wedstrijden uit de blauwe en groene aanduiding.
- Verkeersveiligheid: Bij zeer waarschijnlijke onbegaanbaarheid van de wegen door vorst, sneeuwval, plotselinge dooi of regenval beoordelen de verenigingen zelf of zij het verantwoord achten om wel of niet een thuiswedstrijd door te laten gaan, dan wel af te reizen voor een uitwedstrijd.
Keuring speelveld
De ontvangende vereniging zorgt zo kort mogelijk vóór iedere veldwedstrijd voor een keuring van het speelveld. De scheidsrechter is niet eerder bevoegd het speelveld te keuren dan vijftien minuten voor aanvang van het vastgestelde tijdstip.
Lees ook: Code Scheidsrechter Volleybal
Speler gerechtigdheid
Indien er geen belemmeringen bestaan, kan een lid bij elke vereniging als spelend lid worden opgegeven. Indien deze belemmeringen wel bestaan, dient dit door de betrokken verenigingen binnen zeven dagen bij het bondsbureau te worden gemotiveerd. Voor leden die ook lid zijn bij een studentenvereniging is er een uitzondering die het mogelijk maakt om in dezelfde speelronde zowel bij de studentenvereniging uit te komen als bij een reguliere vereniging.
Met "eigen team" wordt bedoeld het hoogste team waarvoor geldt dat iemand meer dan 65% (afgerond naar beneden) van de "gespeelde" wedstrijden heeft gespeeld in dat team of een hoger team. Is iemand gedurende een periode van 45 achtereenvolgende kalenderdagen niet uitgekomen in enig team dan vervalt zijn speelhistorie.
Scheidsrechters: Aanwijzing en verantwoordelijkheden
De aanwijzing van scheidsrechters is een cruciaal onderdeel van de competitie. Het Reglement van Wedstrijden beschrijft de procedure voor het aanwijzen van scheidsrechters. In de hoogste klassen van het Wedstrijdkorfbal, zoals de Ereklasse, Korfbal League en Korfbal League 2, wordt gefloten met scheidsrechter-duo's.
Als er geen scheidsrechter aanwezig is die door de KNKV is aangewezen, dan is de thuisspelende vereniging verantwoordelijk voor het aanwijzen van een vervangende scheidsrechter.
De scheidsrechter die is aangewezen voor het leiden van een wedstrijd treedt hierbij op als vertegenwoordiger van het KNKV en van het Bondsbestuur. De scheidsrechter controleert in aanwezigheid van de beide aanvoerders en bij jeugdwedstrijden van de beide coaches van de desbetreffende teams, de spelerskaarten en de vereiste begeleiderskaarten of wettelijke legitimatiebewijzen.
Accommodatie en materialen
De thuisspelende vereniging is verantwoordelijk voor het leveren van:
- Twee voor gebruik gereed zijnde palen en kunststofkorven, alsmede zo nodig daarbij behorende voetsteunen.
- Twee voor gebruik gereed zijnde sets schotklokken (één voor direct gebruik en één als reserve).
Tenue
Bij een wedstrijd moeten alle spelers van beide teams gekleed zijn in een door het Bondsbestuur goedgekeurd verenigingstenue van hun vereniging. De bezoekende vereniging is verplicht haar tenue in voldoende mate te wijzigingen indien beide verenigingen een gelijk of nagenoeg gelijk verenigingstenue hebben.
Wedstrijdformulier
Tenminste vijftien minuten voor aanvang van de wedstrijd biedt de aanvoerder het wedstrijdformulier aan de scheidsrechter aan. Het wedstrijdformulier dient op de juiste wijze en volledig ingevuld te zijn met alle personen die deel uitmaken van de spelers en staf, inclusief hun rol. Het wedstrijdformulier dient uiterlijk vijftien minuten na afloop vastgelegd te zijn.
Niet gespeelde wedstrijd
Indien een wedstrijd geen doorgang vindt moet hiervan, onder vermelding van de reden, door de beide verenigingen het bondsbureau geïnformeerd worden via het formulier “niet gespeelde wedstrijd.
Rol van het Competitiehandboek
Dit competitiehandboek bevat tekst en uitleg over diverse reglementaire zaken welke haar borging vinden in met name het Reglement van Wedstrijden. Dit document is vastgesteld door het Bondsbestuur en heeft een bindende werking.
Sancties en boetes
Verenigingen moeten veel administratieve handelingen doen om de diverse competities goed te kunnen laten verlopen. Om bepaalde zaken op tijd gereed te hebben is het noodzakelijk “deadlines” te stellen. Overschrijding van deze deadlines heeft tot gevolg dat er boetes of andere sancties kunnen worden opgelegd. Reglementair is vastgelegd voor welke overtredingen boetes kunnen worden opgelegd en hoe hoog deze boetes zijn. Alle boetes worden uitgedrukt in een hoeveelheid rekeneenheden: een rekeneenheid is een vast bedrag dat jaarlijks op de Bondsraad wordt vastgesteld.
Indeling op basis van sterkte
De indelingen in de B-categorie gaan op basis van de ideale mix tussen de sterkte indicatie, reisafstanden en leeftijden. De sterkte indicatie wordt berekend aan de hand van de opgegeven spelers in Sportlink Club.
Planning van wedstrijden
In het voorjaar wordt het competitieschema voor het daaropvolgende seizoen gepubliceerd. De wedstrijden worden door het KNKV in concept gepland, waarna de verenigingen hun thuiswedstrijden kunnen plannen op hun accommodatie op de tijd van hun voorkeur. Er wordt rekening gehouden met reistijd en voorbereidingstijd bij het vaststellen van wedstrijden door het KNKV in de A- en B-categorie.
Verplaatsen van wedstrijden
Wanneer een vereniging (of beide verenigingen) op een ander aanvangsuur wil spelen en/of de speeldatum wil veranderen kan daartoe een verzoek worden ingediend. Beide verenigingen zijn verplicht de wijziging door te geven met behulp van de wijzigingsmodule in Sportlink Club. Indien er wordt voldaan aan de voorgaande punten wordt de verplaatsing van de wedstrijd zonder meer goedgekeurd.
Accommodatie eisen
Verenigingen hebben voor zowel de veld- als zaalcompetitie de verplichting om al dan niet eigen terreinen en binnensportaccommodaties beschikbaar te stellen voor het spelen van de thuiswedstrijden op basis van Reglement van Wedstrijden artikel 15. Korfbalaccommodaties moeten voldoen aan de voorschriften van NOC*NSF/KNKV betreffende sportfunctionaliteit, bruikbaarheid en duurzaamheid.
Speelveld afmetingen
Veldkorfbal wordt gespeeld op de standaardafmeting voor achttallenwedstrijden, zoals vastgelegd in §1.2 van de officiële spelregels. 4korfbal wordt gespeeld op velden van 24×12 meter zonder middenlijn en zonder vrijeworp- en strafworpgebied.
Speelveldafrastering
De speelveldafrastering moet op ten minste 2 meter van de zij- en achterlijnen aaneengesloten rondom het gehele speelveld worden aangebracht.
Verzoeken speelnummers
Verenigingen kunnen met betrekking tot de toekenning van speelnummers van de diverse teams verzoeken indienen bij het bondsbureau. Er wordt naar gestreefd om het eerste en tweede team hetzelfde speelnummer te geven. Tevens wordt nagestreefd om een evenwichtig “thuis-” en “uit-programma” te maken.
Nieuwe competitie opzet
De veldcompetitie gaat bestaan uit één volledige competitie met vier teams voor de zaal en één volledige competitie met vier teams na de zaal. De eindstanden in de poules van de najaarscompetitie bepalen de inrichting van de niveaus in de voorjaarscompetitie. Hiermee wordt gerealiseerd dat de teams zoveel mogelijk wedstrijden spelen tegen teams met een vergelijkbaar niveau.
Promotie en degradatie
In principe promoveren de nummer 1 en degradeert de nummer 4 uit de poule. De poule wordt dan na de zaal opnieuw ingedeeld met de nummers 4 uit de klasse boven je, met de nummers 2 en 3 uit de klasse waarin je speelt en de gepromoveerde nummer 1 uit de klasse onder je.
Scheidsrechters in de praktijk
Goede scheidsrechters zijn essentieel voor een eerlijk en sportief verloop van de wedstrijden. Scheidsrechters acteren doorgaans buiten het zicht van de vereniging. Bij Dunas ontvangen zij iedere week bondsscheidsrechters die de wedstrijden van onder andere het eerste en de A1 fluiten.
Duo-scheidsrechters
Met ingang van seizoen 2022-2023 is er nu besloten dat in de ereklasse, Korfbal League en Korfbal League 2 alleen met scheidsrechter-duo’s zal worden gefloten. Het is belangrijk dat de spelopvatting van de duo-partners overeenkomt, anders wordt het moeilijk om 1 lijn te trekken in de wedstrijd.
tags: #scheidsrechters #reserve #teams #ereklasse #korfbal