De regio Den Haag kent een rijke historie als het gaat om korfbal. Verschillende verenigingen hebben door de jaren heen een belangrijke rol gespeeld in de ontwikkeling van deze sport. Dit artikel belicht de geschiedenis van enkele prominente Haagse korfbalverenigingen: VEO, Dunas (voortgekomen uit Dubbel Zes en Futura), Excelsior en HKC.
VEO: Van bescheiden begin tot gevestigde naam
De korfbalvereniging VEO (Voorburg en Omstreken) kent haar oorsprong in de periode van de Eerste Wereldoorlog (1914-1919). Mijnheer Minkhorst, een reserve officier, kreeg tijdens een atletiekcursus de kans om kennis te maken met verschillende sporten, waaronder korfbal. Deze sport veroverde zijn hart. Na de mobilisatie werd hij benoemd aan een ULO-school in Voorburg en kwam hij op kamers te wonen bij familie Van der Heijden. Samen met hen smeedde hij het plan om een korfbalvereniging op te richten. Vader Van der Heijden stelde een veld ter beschikking en schonk zelfs twee korven en een bal. Zo was de start van VEO een feit.
Minkhorst droeg tijdens de eerste wedstrijden een blauw-wit shirt, afkomstig uit zijn diensttijd. Flip Verschoor Sr. ontwierp later een embleem voor VEO. Het duurde echter nog jaren, mede door financiële beperkingen, voordat het eerste clubblad verscheen.
Recentelijk, beleefde VEO 2 een belangrijk moment in de competitie. Na een lastige periode waarin slechts 3 punten werden behaald, kwam hekkensluiter Tilburg op bezoek. Hoewel de ploeg uit Tilburg de punten niet cadeau gaf en de scheidsrechter het de spelers niet gemakkelijk maakte, wist VEO 2 de overwinning te behalen. VEO 3 daarentegen, moest afreizen naar Nieuwerkerk aan den IJssel. Ondanks een spannende slotfase, wist VEO 3 de wedstrijd in winst om te zetten. VEO 4 kende een bijzondere wedstrijd tegen ODO 4, waarbij de dames van VEO een hoofdrol speelden. De wedstrijd werd uiteindelijk gewonnen door VEO. Het team van VEO F1 boekte een overwinning tegen Fortuna, waardoor ze stevig bovenaan staan in de competitie. Het team toonde veel progressie, goed samenspel en een sterke verdediging.
Dunas: Een fusie met een rijke historie
Dunas is in 2020 ontstaan uit een fusie tussen Dubbel Zes en Futura, twee korfbalverenigingen met een respectabele historie.
Lees ook: Korfbalstatistieken: Ruben Zwaan
Dubbel Zes: Rebellie en enthousiasme in de jaren zestig
Dubbel Zes werd opgericht op 29 april 1966. De naam verwijst naar het moment van oprichting en de teamsamenstelling van zes dames en zes heren. De oprichters waren voormalige spelers van de Haagse Korfbalvereniging Voorwaarts (HKV) met idealen over de combinatie van sport en ontspanning. Dubbel Zes paste in de rebelse tijdgeest van de jaren zestig, waarin jongeren vrijheid nastreefden en invulling wilden geven aan maatschappelijke zaken.
De eerste voorzitter was dhr. J. De trainingen vonden plaats op het Stokroosveld. Met veel enthousiasme probeerde Dubbel Zes jeugd aan te trekken, onder andere in de nieuwe wijken rond Leyenburg. Dit resulteerde in donateurs en leden. De betrokkenheid was groot, teams keken naar elkaars wedstrijden en sloegen geen training over. In 1967 werden het eerste, tweede en derde team en de aspiranten kampioen. Het ledenaantal groeide in twee jaar tijd van 30 naar 120.
Ondanks verzoeken aan de gemeente voor een eigen clubhuis, bleef dit uit. Om te voorkomen dat het verenigingsleven verloren zou gaan, werd een fusie met een voetbalvereniging overwogen, maar de leden stemden tegen. Kort daarna kreeg Dubbel Zes toestemming om een clubhuis met kleedruimtes te bouwen. Op 1 januari 1980 vond de eerste nieuwjaarsreceptie plaats in clubhuis 'De Zeshoek' op het Stokroosveld, een plek waar sport, ontspanning en gezelligheid samenkomen.
De club groeide en er werd voor het eerst een duo trainer-coach aangesteld. Onder leiding van voorzitter Ton Trumpie kwam er ook een jeugdtrainer van buitenaf. De prestaties stegen en Dubbel Zes vierde het 20-jarig bestaan. Het enthousiasme was groot, er kwam bijvoorbeeld een clublied. De kantine en het onderhoud werden door vrijwilligers verzorgd.
Voor het 30-jarig bestaan in 1996 ontving de club vele oud-leden tijdens een reünie. Dubbel Zes koos bewust voor de jeugd. Het werven van jeugdleden gebeurde onder meer via de Sport-intro-cursus. Al deze inspanningen zorgden ervoor dat er in deze jaren acht tot tien jeugdteams aan de competitie deelnamen. Ook de sportieve resultaten waren goed.
Lees ook: Homoseksualiteit en korfbal
De kantine bleef een belangrijke ontmoetingsplaats voor de leden. In het winterseizoen werden er klaverjasavonden georganiseerd. De Playbackshow was een jaarlijks hoogtepunt. Er was een recreantenteam actief dat in 1998 als een oudertraining begon, later namen ze ook deel aan toernooien. De Familiedag en de Schutterstoernooien waren een terugkerend fenomeen. Door Jeugdzaken werden veel leuke activiteiten georganiseerd, zoals de Welpendag, de Slaapfestijnen, Sinterklaas en het kerstdiner. Het zomerkamp kende een lange en succesvolle traditie voor de jeugd tot 17 jaar. In deze periode kwam er veldverlichting. De kantine onderging tweemaal een facelift.
Met een talentvolle generatie en het aantrekken van trainersduo Bas Harland en Tako Hulsman gingen de sportieve prestaties snel vooruit. Dubbel Zes klom in 2014 op tot de 2e klasse. In 2016 herhaalde Dubbel Zes promotie naar de 2e klasse en overtrof zichzelf in 2017 door zich te handhaven. In deze jaren ging het ook goed met de jeugd. Door een samenwerking met basisschool ENMS, waar Ed Olvers training gaf, ontstonden sterke F-ploegen, die tal van kampioenschappen vierden.
Het sportaanbod breidde zich in 2013 uit met KombiFit, een laagdrempelig bewegingsprogramma voor volwassenen. Sinds een aantal jaar trainden De Vrijbuiters gedurende het veldseizoen regelmatig op vrijdagavond. Die maaltijden waren een belangrijk onderdeel van het sociale verenigingsleven. In 2015 opende de wethouder de gloednieuwe kunstgrasvelden. Een jaar later vierden leden en oud-Dubbel Zessers het halve eeuwfeest met een vernieuwd logo, veel activiteiten voor de jeugd, een receptie en een feestavond.
De roep om een fusie zwol in de laatste jaren steeds sterker aan. Voor het seizoen 2019-2020 formeerden Dubbel Zes en Futura combinatieteams voor de selectie en de B-teams. De samenwerking was zo succesvol dat beide clubs besloten zo snel mogelijk een fusie te realiseren.
Futura: Van VES en PAMS naar een nieuwe toekomst
Futura is het resultaat van de fusie in 1990 tussen de verenigingen PAMS en VES. VES (Vermaak En Sport) werd op 22 augustus 1922 opgericht in Den Haag. VES veroverde voor de Tweede Wereldoorlog de Bondsdagtitel en het CKB-landskampioenschap. Omdat VES weigerde zich tijdens de oorlog aan te sluiten bij de “Neutrale Bond”, werd de vereniging in 1942 opgeheven, maar in 1944 als Groen-Zwart heropgericht. Vanaf 1945 heette de club weer ouderwets VES.
Lees ook: Hoeveel calorieën verbrand je met korfbal?
In 1946 zou VES naar het Stokroosveld verhuizen, maar dat ging niet door. Vanaf 1965 speelde VES aan de Aagje Dekenlaan, waar ook Ons Eibernest speelde. In de jaren 50 en 60 presteerde VES prima en werden er diverse kampioenschappen gevierd. Vanwege een teruglopend ledenaantal werd in de jaren 80 gefuseerd met PAMS.
Ook PAMS presteerde goed op Java en wist diverse malen de competitie in de BVB (Bataviase Korfbal Bond) te winnen. Na de Tweede Wereldoorlog migreerden vele Indische Nederlanders naar Nederland. Op 7 oktober 1951 werd PAMS (Pakt Aan Maar Samen) in Nederland heropgericht. PAMS was net als VES in de jaren 70 zeer succesvol.
Na een aantal verkennende gesprekken volgde de fusie: Oranje (PAMS) en Groen-Zwart (VES) werd Paars onder de naam Futura. Op 2 mei 1990 was de oprichting een feit. VES trok in bij PAMS op het Stokroosveld.
Futura startte sterk. In de jaren 90 werden eerst de A-junioren districtskampioen in Oldeholtpade. Toen die succesvolle generatie doorstroomde naar de senioren, promoveerde Futura in 2004 zelfs naar de hoofdklasse. In 2000 werd de supportersvereniging Futura Fighters opgericht.
Na de eeuwwisseling was het tobben voor Futura wat betreft trainers. Onder trainer Mena Kuhuwael en Wim van Renesse van Duivenbode en met de terugkeer van Djin Schott en Bert Taal, keerde Futura aan het eind van de jaren ’10 terug in de overgangsklasse. Bart Taal volgde in 2013 Mena Kuhuwael op, maar zag in 2016 zijn ploeg naar de 2e klasse degraderen. Op het veld wist Futura zich wel in de 1e klasse te handhaven.
Intussen zijn Cyril van Es, Jelle van Osnabrugge en Tijmen Bolhuis uitgegroeid tot topscorers van Futura. Erwin Disselköter werd in 2016 de opvolger van Bart Taal. Het zaalseizoen werd met 27 punten uit 14 wedstrijden afgesloten en promotie naar de 1e klasse was een feit. Op het veld eindigde Futura achter KCR en VEO als 3e. Het seizoen 2017-2018 verliep spectaculair en Disselköter wist met zijn team dubbel kampioen te worden. Zowel in de zaal als op het veld promoveerde Futura naar de overgangsklasse.
Het zaalseizoen 2019-2020 verliep dramatisch. Met slechts 2 punten uit 11 wedstrijden was degradatie naar de 2e klasse een feit. Door corona kon ook de veldcompetitie niet worden beëindigd.
Met de fusie van Dubbel Zes en Futura in 2020 is Dunas een feit, een vereniging met een rijke historie en een blik op de toekomst.
Excelsior: Van Delftse wortels naar de Hoofdklasse
CKV Excelsior is opgericht op 17 juni 1920, als Christelijke Korfbal vereeniging Samenspel Doet Overwinnen (SDO) onder de Christelijke Gym vereeniging Excelsior. De clubkleuren waren vanaf de oprichting al zwart-wit, naar de Delftse vlag.
In 1921 nam de club voor het eerst deel aan de competitie, afdeling Zuid van de Christelijke Korfbal Bond (CKB) en speelde direct mee voor het kampioenschap. In het daaropvolgende seizoen werd het eerste team kampioen. In de beginjaren bestonden teams nog uit zes mannen en zes vrouwen en dat zorgde in 1929 voor sombere tijden. De club bestond nog maar uit zeventien leden.
In de periode 1945 tot 1950 wisselden de korfbalprestaties nogal. Het eerste team deed het in het seizoen ‘46/’47 uitstekend en werd kampioen afdeling Noord. De beslissingswedstrijd om het algemeen kampioenschap tegen Vriendenschaar werd verloren na het nemen van strafworpen. In 1951 gingen ze met zes seniorenteams en een aantal junioren naar de Districtsmiddag in Sassenheim, waar het eerste team de beker won.
Ook in de jaren ‘54/’55 hadden ze een sterke ploeg die in de Hoofdklasse West tweede werd achter Vriendenschaar. Spelers uit die tijd werden vaak voor het Delfts-twaalftal en de CKB-ploegen opgeroepen. In de jaren ‘55/’56 werden voor het eerst zaalwedstrijden georganiseerd en Excelsior was daar vanaf het begin bij.
Vanaf 1961 verhuisden ze naar Biesland, nog zonder clubgebouw. Het clubgebouw begon vorm te krijgen in 1962, ook het jaar waarin ons eerste team tijdens de Bondsdag DKOD met 3-2 wist te verslaan. In 1965 werd het eerste team bijna zaalkampioen. Het eerste team draaide in de jaren zeventig mee in de Hoofdklasse, terwijl het tweede team in de Overgangsklasse uitkwam tegen ploegen als VEO en DES.
In 1967 ging de eerste landelijke micro-competitie (zaalkorfbal) van start en Excelsior drong door tot de finale van de CKB-competitie. Een vast onderdeel van het seizoen was de Bondsdag van de CKB. In 1957 wonnen ze de Bondsdag-beker door De IJsselvogels te verslaan. In 1964 stond zowel het eerste team als het hoogste juniorenteam in de finale van de Bondsdag.
Onder leiding van trainer/coach Kees Hermans kwamen ze weer bovendrijven, voornamelijk tijdens het zaalseizoen. In 1972 werden ze net geen kampioen maar in ‘73/’74 lukte het wel. De promotie naar de Overgangsklasse werd gevierd en bovendien wonnen ze de Delftse microtitel door Fortuna met 3-2 te verslaan.
De succesvolle jeugd stroomde door naar de senioren en dit zorgde ervoor dat Excelsior 1 in 1977 veldkampioen werd en promoveerde naar de promotieklasse. In het seizoen ‘78/’79 speelde Excelsior 1 onder leiding van Bram van Geffen om het kampioenschap in een beslissingswedstrijd tegen Achilles en wist het vlak voor tijd terug te komen van een achterstand. Promotie van de promotieklasse naar de Overgangsklasse volgde.
In het voorjaar van 1990 werd besloten over te stappen naar het twee-vakken korfbal. Het eerste team werd in de zaalcompetitie kampioen in de derde klasse en de P1 (de huidige D1) werd kampioen en mocht daarmee de regio Rijndelfland vertegenwoordigen bij het Nederlands pupillenkampioenschap. Dit Nederlands kampioenschap werd georganiseerd door Fortuna. Na een zinderende wedstrijd eindigde onze P1 als vice Nederlands kampioen (1-4).
Het laatste seizoen drie-vakken korfbal werd succesvol afgesloten met de dubbel voor Excelsior 1, ook hier het kampioenschap in de derde klasse. En ook de P1 pakte de dubbel door op het veld kampioen van Rijndelfland te worden, dus mochten we opnieuw naar het Nederlands kampioenschap. De finale werd gespeeld tegen PKC P1 en het werd een wedstrijd op het scherpst van de snede. Onze P1 hield de zenuwen in bedwang en wist als enige te scoren in de verlenging. Een groot zwart-wit feest barstte los, voor het eerst in de lange geschiedenis hadden ze een Nederlands kampioen.
In het seizoen ‘92/’93 zorgde weer voor een kans op een Nederlands kampioen. Ditmaal werd Excelsior A1 kampioen in de reguliere zaalcompetitie en wist het in een beslissingswedstrijd Pernix te verslaan als algeheel kampioen Rijndelfland en zich te plaatsen voor het Nederlands juniorenkampioenschap. In deze finale namen onze junioren het op tegen De Lege Geaen en waren de Friezen met 4-7 te sterk voor onze A1.
Een jaar later werd de A1 ook op het veld kampioen, al speelde het geen rol van betekenis tijdens het Nederlands kampioenschap. Excelsior 1 werd in de zaalcompetitie tweede achter Fides Pacta en wist daarmee promotie naar de eerste klasse af te dwingen. In de daaropvolgende jaren wist ons eerste team zich steeds te handhaven in de eerste klasse, al was het in het seizoen ‘98/’99 dichtbij het kampioenschap. Het jaar daarop werd Excelsior wel kampioen in de eerste klasse en promoveerde het naar de Overgangsklasse.
Na de ongelukkige degradatie uit de Overgangsklasse eindigde ons eerste team gezamenlijk met oude rivaal Vriendenschaar bovenaan. Een legendarische beslissingswedstrijd volgde in de bomvolle sporthal van Deetos inclusief verlenging en golden-goal. Excelsior won en promoveerde direct terug naar de Overgangsklasse.
Op het veld presteerde het eerste team verrassend goed en tot ieders verbazing werden ze kampioen in de Overgangsklasse. Met twee punten voor op achtervolger Avanti promoveerde Excelsior, na jaren van korfballen in de eerste, tweede en zelfs derde klasse weer naar de Hoofdklasse. In een poule met Dos’46, Oost Arnhem en Groen Geel werd er eenmaal gewonnen en waren ze veroordeeld tot de degradatiepoule na de zaalcompetitie. Ook in de degradatiepoule, met Vada, Blauw Wit en HKV/Ons Eibernest volgde een overwinning. Niet genoeg voor handhaving. Ondertussen waren veel van onze jeugdploegen doorgedrongen tot de Hoofdklasse voor jeugdteams.
De jongste Hoofdklasse-jeugd, onze D1, presteerde zelfs zo goed dat het zich wist te plaatsen voor het Nederlands kampioenschap in de zaal en op het veld. In de zaal volgde een bloedstollende finale tegen de jeugd van KVS, die na golden-goal werd beslist in het voordeel van KVS. Na enkele jaren in de Overgangsklasse werd Excelsior in 2006 wederom kampioen in de Overgangsklasse op het veld. En weer werd Vriendenschaar in een beslissingswedstrijd verslagen. En het was dubbel feest, want ook in de zaalcompetitie wist ons eerste team kampioen te worden in de Overgangsklasse. In de zaalcompetitie worden zowel Excelsior B1 als Excelsior C1 kampioen in hun Hoofdklasse-poule en plaatsen ze zich daar beide voor het Nederlands kampioenschap. Excelsior C1 weet daar zelfs knap de derde plaats te behalen door Fortuna C1 te verslaan.
In het zaalseizoen 2008-2009 draaide ons eerste team goed mee in de Hoofdklasse in de zaal. Zo goed zelfs, dat het lange tijd op de tweede plaats staat achter KVS. Deze tweede plaats geeft recht op het spelen van play-offs voor promotie naar de Korfballeauge. Op de laatste speeldag moet Excelsior minimaal gelijkspelen tegen directe concurrent OVVO. Ondanks de steun van vele supporters verliest ons eerste de wedstrijd en de kans op promotie.
Aan het eind van het seizoen 2009-2010 wordt er afscheid genomen van sporthal de Buitenhof. Het zaalseizoen in de nieuwe sporthal in de Overgangsklasse staat in het teken van kampioen worden, en dat lukt de ploeg ook. In een directe confrontatie met koploper Hoogkerk wint ons eerste de kampioenswedstrijd met 28-22. Ook op het veld is Excelsior ondertussen weer teruggekeerd in de Hoofdklasse. Wat volgt zijn twee tweede plaatsen in de Hoofdklasse op het veld.
De jaren hierna volgen er enkele degradaties, waardoor zowel het eerste team als de jeugd van Excelsior een stap terug moet doen. Excelsior 1 weet nog een keer kampioen te worden in de eerste klasse maar weet een plek in de Overgangsklasse niet veilig te stellen.
HKC: Een rijke traditie in de Christelijke Korfbalbond
Na de oorlog sloot HKC zich aan bij de Christelijke Korfbalbond (CKB). In 1963 bereikte HKC het hoogste niveau binnen de CKB, namelijk de Hoofdklasse. De titel werd behaald na een overwinning op KOAG. In die jaren was er nog geen officiële zaalcompetitie. Wel kon men in de winterperiode zich inschrijven voor wedstrijden in de Energiehal in Rotterdam. Een keer per jaar werd er in de RAI in Amsterdam een toernooi georganiseerd voor ploegen in de Hoofdklasse. Dat toernooi werd bestempeld als het Nederlands kampioenschap zaalkorfbal. Bij de CKB was er een jaarlijkse bondsdag op tweede Pinksterdag. HKC nam daaraan ook deel en was in 1969 zo succesvol dat de finale van dat toernooi gehaald werd.
HKC bleef succesvol en via promotie in 1972 (Eerste Klasse) en 1975 (Overgangsklasse) bereikte HKC het niveau waarop het jarenlang heeft geacteerd. Op 13 februari 1985 speelde HKC in een bomvolle sporthal ‘de Wielewaal’ een oefenwedstrijd tegen het Nederlands team. Dat was met name te danken aan de toenmalige HKC-trainer Aart Schalk.
In 1988 kon HKC zich niet langer handhaven en degradeerde het naar de Eerste Klasse. In 1989 moest HKC ook op het veld afscheid nemen van de Overgangsklasse. Dat jaar was overigens niet geheel kommer en kwel, want de degradatie in de zaal van het jaar ervoor werd in 1989 rechtgezet. HKC wist zich twee jaar te handhaven, maar in 1992 bleek degradatie toch onvermijdelijk. Helaas bleek de bodem nog niet bereikt, want in 1994 lukte het niet in de zaal het Eerste klasserschap te behouden. Na een verblijf van 3 jaar in de tweede klasse mochten de spelers van het eerste zowel op het veld als in de zaal de kampioenstrofee in de hoogte houden. Nadien wist HKC 1 met moeite in de eerste klasse te blijven. In de zaal moest er afgewacht worden wat de einduitslag van de wedstrijd van de directe mede-degradant was. Het zaalseizoen 1999-2000 spreekt in deze boekdelen: temidden van 200 HKC-supporters moest het spook van de tweede klasse de das omgedaan worden.
tags: #veo #korfbal #den #haag #geschiedenis