Rugby, een sport geboren in Engeland in 1823, is de laatste jaren sterk in ontwikkeling. Het is een fysieke teamsport die een beroep doet op techniek, balvaardigheid, snelheid, conditie, durf en doorzettingsvermogen. Rugby is geschikt voor verschillende soorten mensen en staat bekend om de sterke teamgeest. Deze teamgeest strekt zich uit tot buiten het veld.
Rugbyvarianten: Fifteens en Sevens
Om het overzichtelijk te houden, zijn er verschillende rugbyvarianten. Rugby Union of Fifteens wordt gespeeld met twee teams van vijftien spelers op een veld met de afmetingen van een voetbalveld, gedurende tachtig minuten. Sevens is een variant met teams van zeven spelers die alles geven in twee keer zeven minuten op hetzelfde veld. Sinds 2016 is Sevens een officiële Olympische sport.
Puntentelling in rugby
Een team verdient de meeste punten door een try te scoren. Dit gebeurt door de bal over de achterlijn (trylijn) op de grond te drukken, wat 5 punten oplevert. Na een try mag het team proberen de bal tussen de palen te kicken, wat 2 extra punten oplevert. Als een team de bal tijdens het open spel tussen de palen weet te kicken, levert dat 3 punten op.
De essentie van het spel
Een beginnende kijker ziet vaak een groep spelers die de bal van links naar rechts gooien, totdat iemand zich in een groep tegenstanders boort of wordt neergehaald. Vervolgens springt iedereen boven op de bal en ontstaat er een hoopje spelers. Eén van de twee partijen wint de bal en het spel gaat door.
De belangrijkste regel is dat de bal niet naar voren mag worden gegooid. Dit maakt rugby een territoriumspel, waarbij alle spelers van een team altijd achter de bal moeten staan en elke meter veroverd moet worden op de tegenstander. Om te scoren moet een speler met de bal over de trylijn rennen en deze vervolgens op de grond drukken. Naar voren schoppen mag wel, maar je teamgenoten moeten dan achter de bal staan, anders staan ze buitenspel. Als je wordt getackeld, moet je de bal binnen een paar seconden loslaten, waarna je teamgenoten de bal moeten beschermen. Tegelijkertijd mogen de tegenspelers de bal proberen af te pakken, wat leidt tot de zogenaamde ruck. De sterkste partij wint de bal en het spel gaat verder.
Lees ook: Opkomst van rugby in Papoea-Nieuw-Guinea
Waarom rugby? Vijf vooroordelen ontkracht
Er bestaan verschillende vooroordelen over rugby, die hieronder worden ontkracht:
- Rugby is alleen voor mannen: Dit is onjuist. Rugby is een sport voor zowel mannen als vrouwen.
- Rugby doet pijn: Hoewel blauwe plekken en spierpijn kunnen voorkomen, is rugby een van de minst blessuregevoelige sporten. Je leert juist hoe je op de beste manier contact maakt, dankzij de techniek.
- Rugby is maar een rommelig spel: Integendeel. Er zijn veel regels, maar elke handeling heeft een reden. Rugby is een intelligente sport waar alles aankomt op techniek, tactiek, kracht en snelheid.
- Je kunt alleen rugby spelen als je groot en sterk bent: Dit is niet waar. Voor elk postuur is er een plek op het veld, en die zijn allemaal belangrijk in het team.
- Rugby is een agressieve sport: Rugby is een eerlijke, sportieve sport waarbij je vrienden maakt. Een bekende uitspraak is: "Football is a gentlemens game played by hooligans, rugby is a hooligans game played by gentlemen."
Redenen om wel rugby te spelen
- Rugby is een sportieve, eerlijke sport voor mannen en vrouwen.
- Rugby is een echte teamsport.
- Rugby is een sport voor iedereen: groot, klein, dik, dun.
- Rugby is een van de veiligste sporten.
- Rugby is een van de gezelligste sporten.
Vrouwenrugby in Nederland
Rugby is ook toegankelijk voor vrouwen. Bijvoorbeeld bij RC Emmen, waar vrouwen samen met de heren trainen en spelen tot en met de junioren (U16). Daarna stromen ze door naar de dames senioren. Meisjes slaan de leeftijd Colts over.De dames van RRFC De Bokkerijders trainen één keer per week, op dinsdagavond van 19:30 tot 21:00 uur, op Sportpark Kitskensberg.
Leeftijdsindeling in het rugby
De leeftijdsindeling wordt gehanteerd met 31 december als peildatum:
- 5 en 6 jaar: Guppen
- 7 en 8 jaar: Turven
- 9 en 10 jaar: Benjamins
- 11 en 12 jaar: Mini’s
- 13 en 14 jaar: Cubs
- 15 en 16 jaar: Junioren
- 17 en 18 jaar: Colts
- > 18 jaar: Senioren
Soms wordt er in overleg met de ouders gekozen voor dispensatie naar een hogere of lagere leeftijdscategorie, waarbij veiligheid en plezier belangrijke factoren zijn.
Het seizoen
Het seizoen loopt van begin september tot en met eind mei. De Cubs, Junioren en Colts spelen in september en oktober een regionale competitie, waarna de NRB een indeling maakt voor de rest van de competitie. Voor de Turven, Benjamins en de Minis worden er TBM-dagen georganiseerd regionaal Noord NL. Daarnaast zijn er de TBM bondsdagen nationaal en TBM NK. Rugby kent geen officiële winterstop, maar de competitie ligt meestal stil tussen half december en half januari. De trainingen gaan wel door, eventueel in aangepaste vorm.
Lees ook: Complete Gids Rugby Jeugd
Uitproberen
Rugby is voor veel mensen een onbekende sport. Daarom is het mogelijk om een tijd lang mee te doen aan trainingen zonder verplichtingen. Na ongeveer 6 weken wordt er gevraagd of het is bevallen. Zo ja, dan wordt je lid van de club.
Benodigde uitrusting voor wedstrijden
- Wedstrijd T-shirt van de club (in bruikleen)
- Zwart broekje (rugby broekjes zijn extra stevig)
- Groene club sokken (verkrijgbaar achter de bar of in de webshop)
- Bitje
- Schoenen met noppen
In de winterperiode wordt er gewoon getraind, maar dan met warmere kleding zoals thermokleding en een muts.
Trainingstijden
De trainingstijden variëren per leeftijdscategorie:
- Woensdag:
- Benjamins: 18.30 tot 19.30 uur
- Mini’s, Cubs: 18.30 tot 19.30 uur
- Junioren, Colts: 19.30 tot 20:45 uur
- Senioren: 19.30 tot 20:45 uur
- Vrijdag:
- Turven, Benjamins: 18.30 tot 19.30 uur
- Mini’s: 18.30 tot 19.30 uur
- Cubs: 18.30 tot 19:45 uur
- Junioren, Colts: 19.15 tot 20:45 uur
- Senioren: 20.00 tot 21.30 uur
Inclusie en diversiteit in de rugbywereld
De ARC Amsterdam Lowlanders is een voorbeeld van een LHBTI+/inclusieve rugbyclub, aangesloten bij IGR (International Gay Rugby). World Rugby, de internationale sportbond, stelde in 2022 nieuwe richtlijnen op die het voor transgender vrouwen onmogelijk maakt om mee te doen in internationale rugbywedstrijden. Er is veel kritiek op de wetenschappelijke onderbouwing van dit besluit. Rugby Nederland heeft afstand gedaan van dit advies, waardoor het in Nederland wel mogelijk is voor transgender vrouwen om amateurrugby te spelen. Momenteel is Rugby Nederland bezig met het ontwikkelen van richtlijnen voor deelname van transgender spelers die veiligheid én inclusiviteit moeten waarborgen.
De ontwikkeling van vrouwenrugby in Nederland
De eerste rugbyclub in Nederland, alleen toegankelijk voor mannen, ontstond in 1918 in Delft. Het eerste damesrugbyteam ontstond pas in 1975 in Wageningen. In 1982 organiseerde de Nederlandse Rugby Bond de eerste internationale rugbywedstrijd tussen twee damesteams ter wereld. Vanaf dat moment viel de damescompetitie officieel onder de Nederlandse Rugby Bond (nu Rugby Nederland). In 2022 telde Nederland 95 clubs, waarvan ongeveer 60 clubs de mogelijkheid bieden om in een vrouwenteam te spelen.
Lees ook: Van rugby naar media: JayJay Boske
Basisregels en spelverloop in Touch Rugby
Touch Rugby is een vereenvoudigde variant van rugby, waarbij tackelen niet is toegestaan. Hier zijn enkele basisregels en aspecten van het spel:
- Touches: Elk aanvallend team heeft zes "Touches". Na een Touch moet de speler een "Roll Ball" uitvoeren op het contactpunt, tenzij het de zesde Touch is, dan verandert het balbezit.
- Roll Ball: De Dummy Half (de speler die de bal oppakt na de Roll Ball) mag met de bal rennen, maar mag niet scoren of getouched worden.
- Buitenspel: Na een Touch moeten verdedigers zich 7 meter terugtrekken, anders staan ze "Buitenspel".
- Penalty: Bij een overtreding krijgt het niet-overtredende team balbezit en voert een "Tap Ball" uit op de plek van de overtreding.
- Tap Ball: Dit wordt gebruikt om het spel te starten of te hervatten. De bal wordt op de grond geplaatst, aangetikt met de voet en vervolgens opgepakt.
Uitrusting voor Touch Rugby
- Bal: Er wordt een rugbybal gebruikt (maat 4).
- Schoenen: Schoenen met afschroefbare noppen zijn niet toegestaan. Lichte leren of synthetische sportschoenen met zachte voorgevormde zolen zijn toegestaan.
- Sieraden: Het dragen van sieraden is niet toegestaan. Lange of scherpe nagels moeten worden afgeplakt. Een bril of zonnebril is toegestaan, mits veilig bevestigd.
Speloverzicht van Touch Rugby
Het doel is om meer Try's te scoren dan de tegenstander. Teams bestaan uit 6 spelers op het veld, met maximaal 8 wisselspelers. Spelers kunnen op elk moment wisselen. Teams vallen aan (met balbezit) en verdedigen (proberen te voorkomen dat de tegenstander scoort).
Aanvallen en verdedigen
- Aanvallen: Ondersteun de baldrager en probeer naar de try-lijn van de tegenstander te gaan. Een pass direct zijwaarts is toegestaan en kan effectief zijn.
- Verdedigen: Probeer je tegenstanders tijd en ruimte te ontzeggen door naar voren te bewegen en aan te Touchen.
De Touch in Touch Rugby
Elk deel van de persoon, kleding of de bal is een geldige Touch. Na een Touch moet de speler stoppen en een Roll Ball uitvoeren.
Passing in Touch Rugby
Een 'Forward Pass' (de bal vooruit gooien) resulteert in een penalty voor de tegenpartij. Een 'Touch and Pass' (passen nadat je bent getouched) is niet toegestaan.