Cricket, dé zomersport bij uitstek, is meer dan alleen een spel; het is een gemeenschap, een traditie en een passie die mensen van diverse achtergronden samenbrengt. In Nederland verenigt cricket spelers uit alle hoeken van de wereld, van Nederlanders en Surinamers tot Engelsen, Indiërs, Pakistanen, Afghanen, Zuid-Afrikanen, Australiërs, Nieuw-Zeelanders en Sri Lankanen. Deze diversiteit komt niet alleen tot uiting in de spelers zelf, maar ook in de clubkeukens, waar naast de bekende tosti's en bitterballen ook Surinaamse roti, Afrikaanse braais, Indiase curry's en halal gerechten te vinden zijn. Om de communicatie te vergemakkelijken, wordt er zowel Nederlands als Engels gesproken, waardoor kinderen al op jonge leeftijd op natuurlijke wijze in aanraking komen met de Engelse taal.
Het cricketseizoen loopt van mei tot september, met een onderbreking voor de jeugd in de zomervakantie. In de wintermaanden wordt er veel indoor getraind en gespeeld, met een jaarlijkse indoorcompetitie voor de jeugd in februari, maart en april. Er zijn verschillende spelvormen, van korte en snelle varianten zoals Twenty20 en Tapeball cricket tot langere, meer strategische wedstrijden. Deze diversiteit maakt cricket toegankelijk voor zowel beginners als gevorderden, en er kan gespeeld worden met harde of zachte bal, op verschillende momenten van de dag. Meisjes en jongens kunnen gemengd spelen, aangezien cricket een sport is waarbij fysiek contact vermeden wordt. Belangrijk is dat alle punten tijdens het spel worden bijgehouden, zowel die van het team als die van de individuele spelers.
De Basis van het Spel
Cricket is een balsport die gespeeld wordt tussen twee teams van elk elf spelers. Het doel is om meer runs (punten) te scoren dan de tegenpartij. Dit gebeurt door te slaan en heen en weer te rennen tussen de wickets. Het spel vereist een groot, rond veld met in het midden een strook, de pitch, en een grens die vaak met een touw wordt aangegeven, de boundary. Aan beide uiteinden van de pitch staat een wicket, een hekwerk met paaltjes waarop blokjes (bails) rusten.
De slagpartij heeft twee slagmensen (batsmen) in het veld die de wickets verdedigen en proberen zoveel mogelijk runs te scoren. Ze slaan de bal weg die door de werper (bowler) van de veldpartij op het wicket wordt gemikt, en rennen dan zo snel mogelijk heen en weer tussen de wickets. De veldspelers (fielders) proberen de bal te vangen of tegen te houden. Als ze de bal vangen voordat deze de grond raakt, of met een worp het wicket omgooien voordat een slagman op tijd terug is, is de slagman uit (out). Ook als de bowler met de bal direct het wicket omgooit, is de slagman uit. Zodra alle batsmen uit zijn, wisselen de teams en komt de andere partij aan slag. Het team dat aan het einde van het spel de meeste runs heeft gescoord, wint de wedstrijd.
Spelverloop: Innings en Overs
Een professionele cricketwedstrijd is verdeeld in slagbeurten, ook wel innings genoemd. In de meeste wedstrijden krijgt elk team één slagbeurt. Een slagbeurt duurt totdat tien van de elf slagmensen uit zijn, of totdat het maximaal aantal gegooide ballen (overs) is bereikt. Een over bestaat uit zes correct gegooide ballen. In langere wedstrijden, zoals testcricket, krijgen beide teams twee slagbeurten. In belangrijke eendagswedstrijden krijgt elk team een slagbeurt van 50 overs, wat neerkomt op 300 ballen. Twenty20 is een populaire, kortere variant waarbij een slagbeurt 20 overs omvat.
Lees ook: Cricket aansteker bijvullen: stap voor stap instructies
De slagbeurt van een team eindigt wanneer:
- Tien van de elf slagmensen zijn uitgeschakeld.
- Het afgesproken aantal overs is gespeeld.
- Het slagteam besluit de slagbeurt vroegtijdig te beëindigen.
De Taak van de Slagman (Batsman)
De belangrijkste taak van de slagmensen is het scoren van zoveel mogelijk runs. Dit doen ze door de bal weg te slaan en vervolgens naar elkaars wicket te rennen. Elke voltooide oversteek levert één run op. Ze kunnen ervoor kiezen om door te lopen voor meer runs. Als de bal over de grond het speelveld uit rolt (een "boundary four"), krijgt de slagman automatisch vier runs. Als de bal zonder de grond te raken het veld uit vliegt (een "zes"), krijgt de slagman zes runs.
Het is belangrijk te weten dat na een oneven aantal runs de andere slagman aan slag komt, terwijl na een even aantal runs dezelfde slagman aan slag blijft aan het begin van de volgende over. Een slagman kan aan slag blijven zolang hij niet uitgaat, de overs niet op zijn of de wedstrijd niet al is gewonnen.
Manieren om "Uit" te Gaan (Dismissals)
Er zijn verschillende manieren waarop een slagman uit kan gaan:
- Catch: De bal die de slagman heeft weggeslagen, wordt gevangen door een veldspeler voordat deze de grond raakt.
- Bowled: De bowler gooit de bal direct tegen de wickets, waardoor de bails eraf vallen.
- Run Out: Een speler is niet op tijd over de witte lijn voor zijn wicket op het moment dat de wicket waar hij naartoe loopt om wordt gegooid.
- Stumped: Een slagman stapt uit zijn crease (het gebied voor het wicket) en mist de bal, waarna de wicketkeeper de bal vangt en direct teruggooit naar het wicket.
- Leg Before Wicket (LBW): De bal zou de wicket raken, maar wordt gestopt door het been van de slagman. De scheidsrechter beoordeelt of de bal daadwerkelijk de wicket zou hebben geraakt.
- Hit the Ball Twice: Een slagman mag de bal niet twee keer slaan, tenzij om te voorkomen dat de bal het wicket raakt.
- Hit Wicket: Een slagman raakt zelf de wicket met zijn bat of lichaam, waardoor de bails eraf vallen.
- Timed Out: Een nieuwe slagman heeft drie minuten de tijd om het veld te betreden nadat de vorige uit is gegaan.
- Obstructing the Field: Een slagman hindert opzettelijk een veldspeler.
- Retired Out: De slagman kiest er vrijwillig voor om te stoppen met zijn slagbeurt.
De Rol van de Scheidsrechters en de Bal
Tijdens een cricketwedstrijd zijn er altijd twee scheidsrechters (umpires) aanwezig. Een staat achter een van de wickets aan de kant waar gebowld wordt, de ander houdt toezicht vanaf de zijkant, voornamelijk op de tweede wicket. De aanvoerders van de teams bepalen door middel van een toss wie er als eerste mag slaan en wie er als eerste gaat bowlen. De toss is belangrijk omdat het de strategie van het spel kan beïnvloeden. Bij wedstrijden die vier of vijf dagen duren, wordt een rode cricketbal gebruikt. Voor kortere spelvormen wordt een witte bal gebruikt.
Lees ook: Groei en ontwikkeling van cricket in Nederland
Het Veldteam en de Bowler
Het team dat als eerste in het veld staat, positioneert alle elf spelers in het veld. Eén van hen is de wicketkeeper, die handschoenen en beenbeschermers draagt en achter de slagman staat om de bal te vangen als de slagman mist. De bowler gooit de bal richting de slagman. Een bowler gooit zes keer op correcte wijze de bal naar de slagman, wat een 'over' wordt genoemd. Na een over wisselt men van kant en wordt een andere bowler aangewezen. Een bowler kan meerdere keren per wedstrijd bowlen, maar niet twee overs achter elkaar.
De Geschiedenis van Cricket: Een Kwestie van Interpretatie
De oorsprong van cricket is gehuld in mysterie, met verschillende theorieën over de geboorteplaats van de sport. Britse historici beweren dat cricket rond 1600 in Zuidoost-Engeland is ontstaan. Franse historici daarentegen stellen dat cricket een Franse sport is die door de Engelsen is overgenomen tijdens de Honderdjarige Oorlog. Recent onderzoek uit Australië suggereert echter dat cricket afkomstig is uit Vlaanderen. De ontdekking van een gedicht uit 1533, waarin Vlaamse wevers worden omschreven als 'kings of crekettes', ondersteunt deze theorie. Het vermoeden is dat Vlaamse wevers cricket meebrachten naar Kent tijdens hun migratie, waarna de sport zich verder verspreidde in Engeland.
Waar het woord "cricket" precies vandaan komt, blijft onduidelijk. Er zijn verschillende theorieën, maar geen enkele kan met bewijs worden gestaafd. In de 18e eeuw werd cricket de meest populaire sport onder de Britse aristocratie. In 1787 richtte Thomas Lord in Londen een afgesloten cricketterrein op, samen met de Marylebone Cricket Club (MCC). Deze club stelde in 1788 de eerste cricketwetten op en beheert deze tot op de dag van vandaag. Om de vier jaar wordt er een wereldkampioenschap cricket gehouden.
Cricket in Nederland: Meer dan een Spel
In Nederland is cricket meer dan alleen een sport; het is een sociale activiteit die mensen samenbrengt. Na de wedstrijd delen de spelers een maaltijd en zitten families van beide teams door elkaar heen langs het veld. Respect staat centraal in de cricketcultuur. De scheidsrechter heeft altijd gelijk, en er is respect voor de tegenstander. Het publiek applaudisseert voor goede prestaties van beide teams, want, zoals men zegt: "That’s not cricket!" als men zich onsportief gedraagt.
Het nationale vrouwenteam speelt van 20 tot 27 augustus op VOC in Rotterdam een kwalificatietoernooi tegen Ierland, Duitsland en Italië. De beste twee teams plaatsen zich voor een Global Qualifier begin 2026. Alle wedstrijden zijn live te zien op ICC TV.
Lees ook: Laatste Nieuws over Bloemendaal Cricket
Beginnen met Cricket: Tips en Benodigdheden
Wil je zelf cricket spelen? In Nederland zijn er diverse verenigingen en clubs waar je terecht kunt. Het cricketseizoen loopt van mei tot en met september, dus het is echt een zomersport. Hier zijn enkele tips om te beginnen:
- Vind een accommodatie: Zoek een vereniging of club in de buurt waar je kunt trainen.
- Schaf de spullen aan: Begin met proeflessen met materiaal van de club voordat je zelf een uitrusting aanschaft.
- Sluit je aan bij een team: De meeste clubs hebben teams waar je je bij kunt aansluiten.
Benodigdheden om cricket te spelen:
- Slaghout (bat)
- Speelveld
- Lichaamsbescherming
- Cricketballen
- Wickets
- Handschoenen
- Geschikte schoenen
Cricket Jargon
Om mee te praten over cricket, is het handig om enkele termen te kennen:
- Bat: Houten plank waarmee geslagen wordt.
- Batsman: Speler die de bal met zijn bat tegenhoudt of wegslaat.
- Bowler: Speler die de ballen naar de batsman gooit.
- Boundary: De grens van het speelveld; een slag over de boundary levert vier of zes runs op.
- Innings: Slagbeurt van een team.
- Over: Serie van zes ballen die door een bowler worden gegooid.
- Pitch: De strook in het midden van het veld waar de wickets staan.
- Runs: Punten die worden gescoord door heen en weer te rennen tussen de wickets.
- Wicket: Het hekwerk met paaltjes en bails dat de batsman moet verdedigen.
tags: #cricket #spelregels #nederlandse #vertaling