Rugby en de Olympische Spelen hebben een lange en gevarieerde geschiedenis. Van de vroege dagen van 'Union Rugby' tot de moderne, snelle variant van 'sevens', rugby heeft door de jaren heen verschillende gedaantes aangenomen op het Olympische podium. Deze pagina biedt een overzicht van de geschiedenis van rugby op de Olympische Spelen, met speciale aandacht voor de 'rugby sevens' variant die tijdens de Olympische Spelen van Parijs in 2024 te zien zal zijn.
Oorsprong van Rugby
De oorsprong van rugby ligt in Engeland, waar rond 1846 de moderne rugbycodes werden geschreven. Studenten van de Universiteit van Cambridge stelden de regels op, waarmee rugby een moderne sport werd. In 1871 ontstond de eerste nationale rugbyfederatie, gevolgd door de Internationale Rugby Federatie, nu bekend als World Rugby.
Regels en Varianten van Rugby
Er bestaan verschillende varianten van rugby, waaronder:
- Beach rugby
- Flag rugby
- Rugby league
- Rugby union (voor 15 spelers)
- Sevens rugby
'Rugby sevens' is de variant die tijdens de Olympische Spelen van Parijs in 2024 wordt gespeeld. Alle varianten kennen dezelfde basisregels, met tackles, scrums en passes die op dezelfde manier worden behandeld.
'Rugby sevens' is een intens en snel spel, met minder spelers in het veld, wat resulteert in een hoog interactiegehalte. De wedstrijden duren 14 minuten en zitten vol actie, sprints en tackles. De puntentelling is hetzelfde als bij Rugby Union: een try levert 5 punten op, een conversie 2 punten en een drop-goal of penalty 3 punten.
Lees ook: Triomf en Terugkeer: Olympisch Rugby
Olympische Geschiedenis van Rugby
De Olympische Spelen en rugby hebben een wisselend samenspel gekend. 'Union Rugby' (met 15 spelers) stond vanaf 1900 op het programma en was ook in 1908, 1920 en 1924 een onderdeel van de Spelen. Daarna verdween rugby lange tijd van het Olympische toneel. In 2016 maakte de sport zijn rentree met het sevens rugby, waarbij zowel mannen- als vrouwenteams strijden om de gouden medaille.
Baron Pierre de Coubertin (1863-1937), de stichter van de moderne Olympische Spelen, was een liefhebber van rugby. Hij bewonderde de levenshouding, de morele waarden en de fysieke en mentale vaardigheden die nodig zijn om rugby te spelen.
Bij de eerste Olympische Spelen, in 1896 in Athene, stond er geen rugby op het menu. In 1900 slaagde de baron erin om drie teams bij elkaar te krijgen voor de eerste Olympische rugbycompetitie in Parijs. Het waren clubteams die hun land vertegenwoordigden. Een Parijse selectie, de Union des Sociétés Françaises de Sports Athlétiques USFSA, vertegenwoordigde Frankrijk. Duitsland werd vertegenwoordigd door SC 1880 Frankfurt, aangevuld met een speler van FV Stuttgart 93.
Beslissend was de wedstrijd tussen de Fransen en de Duitsers. Op eigen terrein en ondersteund door een Franse scheidsrechter, won het Franse team met 27-17. Er gaan geruchten over een duidelijke voorkeursbehandeling van het Franse team. De wedstrijd van Frankrijk tegen Duitsland was naar de mening van alle betrokkenen, ook de Franse toeschouwers en pers, een schandaal. De scheidsrechter nam onbegrijpelijke beslissingen. De superioriteit van het Duitse team werd uitgedrukt in de voorsprong bij de rust. Hoe langer de wedstrijd duurde, hoe onbegrijpelijker de onpartijdige Franse scheidsrechter, monsieur Potter, floot.
De wedstrijd tegen Engeland won Frankrijk duidelijk met 27-8. Het duel tussen de Britse en de Duitse teams zou uiteindelijk niet meer plaatsvinden. Het Britse team moest namelijk - heel amateuristisch - direct na de wedstrijd tegen Frankrijk weer terug naar huis.
Lees ook: Opkomst van rugby in Papoea-Nieuw-Guinea
In 1904 werd rugby door de Amerikaanse organisatoren van de Olympische Spelen in St Louis niet als Olympische sport gekozen. Maar in 1908, in Londen, stond er weer rugby op het programma. Zuid-Afrika en Nieuw Zeeland wezen de uitnodiging af. Ierland, Wales en Schotland negeerden de uitnodiging. En dus bleven Engeland, Frankrijk en Australië als enige deelnemers over. Maar een week voor de wedstrijd Engeland-Frankrijk trok Frankrijk zich terug. Het kon geen representatief team op de been brengen. En zo bleven er slechts twee deelnemers over. Australië werd vertegenwoordigd door een selectie uit het touring team de Wallabies. En Engeland door Cornwall, de regerende County Champion. Australië verpletterde Engeland in de enige Olympische rugbywedstrijd van 1908 met 32-3.
Rugby stond niet op het Olympische programma van 1912, maar na de Eerste Wereldoorlog was het opnieuw een Olympische sport in 1920 in Antwerpen. De Britse landen namen niet deel. Ze vonden, dat september te vroeg in hun rugbyseizoen was om waardig tegenstand te kunnen bieden. Roemenië en Tsjechoslowakije trokken zich op het laatste moment terug. De Verenigde Staten - vertegenwoordigd door een team van Californische studenten - en Frankrijk bleven als enige deelnemers over.
Frankrijk zou wel even winnen van het onervaren VS-team, maar dat ging mooi niet door. De VS verraste de Fransen met hun krachtige spel en zorgvuldige verdediging en won de wedstrijd met 8-0. Gastland Frankrijk speelde op 4 mei tegen Roemenië. De Fransen waren doorgewinterde Five Nations deelnemers. De Roemenen waren nieuwkomers op internationaal niveau en verschenen voor het eerst op de Olympische Spelen. Zoals verwacht versloegen de Fransen de nieuwelingen uit Oost Europa met een recorduitslag van 61-3. Ze scoorden maar liefst 13 tries. Op 11 mei versloeg ook het team van de VS de Roemenen, die zich dapper verweerden. Ze wisten de score tot 39-0 te beperken. De Amerikanen scoorden “slechts” 8 tries. Ondanks hun twee nederlagen gingen de Roemenen met Olympisch brons naar huis. De eerste Olympische medaille die ze ooit wonnen! Op 18 mei werd de finale gespeeld voor zo´n 50.000 toeschouwers. De Amerikanen verrasten hun gastheren en het Franse publiek met hun snelheid, balvaardigheid en tackels. Ze wonnen met 17-3 en scoorden 5 tries tegenover slechts één Franse try. De VS werd de vierde Olympische rugbykampioen, nadat ze in 1920 ook al kampioen werden.
In 1925 stapte De Coubertin op als voorzitter van het IOC. Zijn opvolger, graaf Baillet-Latour, was minder enthousiast over rugby. Het Olympisch congres van 1925 betekende het begin van een ontwikkeling tegen de teamsporten. Rugby werd geschrapt uit het Olympisch programma. De Nederlandse studenten wilden graag rugby in het Olympisch programma van 1928 hebben. Ze protesteerden krachtig, maar dat mocht niet baten. In 1932 stond het aan rugby verwante American football als demonstratiesport op het Olympisch programma.
Voor de eerste keer ging het in 2016 om sevens rugby en waren ook rugbyende vrouwen welkom. Nederland was optimistisch over de kansen van het nationale vrouwen-sevensteam om zich te plaatsen voor deelname aan de Olympische Spelen in Rio. Maar helaas: het slaagde daar niet in. De medaillewinnaars bij de mannen waren achtereenvolgens Fiji, Groot-Brittannië en Zuid-Afrika.
Lees ook: Complete Gids Rugby Jeugd
Olympische Medaillewinnaars
Daniel Carroll is de succesvolste medaillewinnaar bij het Olympische rugby. Hij won met meerdere landen een gouden titel bij de Spelen. In 1908 won hij een Olympische medaille met het team van Australazië (een combinatie van Australië en Nieuw-Zeeland). In 1920 behaalde hij de Olympische titel met de Verenigde Staten.
Stade de France: Het Toneel van Rugby tijdens de Olympische Spelen van Parijs 2024
De rugbywedstrijden tijdens de Olympische Spelen van Parijs in 2024 worden gespeeld in het 'Stade de France', gelegen in de voorstad Saint-Denis, ten noorden van Parijs. Dit stadion biedt plaats aan ruim 81.000 toeschouwers en wordt regelmatig gebruikt voor sportevenementen en muziekconcerten.
Programma en Uitslagen Rugby Olympische Spelen
Op de Olympische Spelen van Tokio in 2021 won Frankrijk goud, Fiji zilver en Zuid-Afrika brons. Fiji veroverde voor de tweede keer in de geschiedenis een gouden medaille op de Olympische Spelen door in de finale van de rugby sevens met 27-12 te sterk te zijn voor Nieuw-Zeeland. Vijf jaar eerder wonnen de rugbyers ook al goud, wat de eerste olympische medaille ooit was voor het land.
Rugby en Boycotten van de Olympische Spelen
De Olympische Spelen zijn door de jaren heen meermaals het toneel geweest van politieke boycots. Zo organiseerde Spanje in 1936 uit protest tegen de Olympische Zomerspelen in het Duitsland van Adolf Hitler de Olympiade van het volk. In 1956 weigerden Nederland, Spanje en Zwitserland deel te nemen aan de Spelen in Melbourne wegens de repressie door de Sovjet-Unie van Hongarije tijdens de Hongaarse Opstand. In 1972 en 1976 dreigden Afrikaanse landen met een boycot vanwege de deelname van Nieuw-Zeeland, omdat hun nationaal rugbyteam wedstrijden had gespeeld in Zuid-Afrika. In 1980 en 1984 boycotten de Koude Oorlog tegenstanders elkaars Spelen. Ook de Olympische Zomerspelen 2008 in China kregen te maken met protesten tegen de schending van de mensenrechten en de onrust in Tibet, Darfoer en Taiwan.
Amsterdam Rugby 7s: Een Feest van Rugby
Het Amsterdam Rugby 7s Toernooi is een viering van sport, cultuur en plezier. Met een levendige sfeer, opzwepende muziek en kleurrijke kostuums is het toernooi een festijn voor alle zintuigen.
Rugby 7s, afgeleid van het traditionele rugby union-spel, heeft zijn eigen unieke charme en geschiedenis. Ontstaan in Schotland in de jaren 1880, werd het spel al snel populair over de hele wereld vanwege zijn snelheid, vaardigheid en spanning. In 2016 maakte Rugby 7s zijn debuut op de Olympische Spelen in Rio de Janeiro, waardoor het een wereldwijd publiek bereikte en een nieuw tijdperk van populariteit inging.
Rugby 7s is niet zomaar een sport; het is een spektakel dat je ademloos achterlaat. Met slechts zeven spelers per team op het veld, is het spel sneller en dynamischer dan het traditionele rugby union. Elk moment telt, elke pass is cruciaal en elke try is een reden tot juichen. Het is geen wonder dat Rugby 7s-toernooien bekend staan als enkele van de meest opwindende sportevenementen ter wereld.
De Olympische Spelen: Een Overzicht
De Olympische Spelen zijn een internationale sportmanifestatie met duizenden atleten. De Spelen bestaan uit twee soorten: Zomerspelen (ZS) en Winterspelen (WS). De Olympische Beweging omvat de internationale sportbonden, de Nationaal Olympisch Comités en de organisator van de Spelen. De originele Olympische Spelen werden gehouden in de oude Griekse stad Olympia, ter ere van Pelops en later Zeus. Het doel was om jonge mannen hun fysieke kwaliteiten te laten tonen en om de relatie tussen de verschillende Griekse steden te bevorderen.
Vijftien eeuwen na de opheffing van de klassieke Spelen werden in Europa initiatieven gestart om de Olympische Spelen weer te laten herleven. In 1850 werd in het plaatsje Much Wenlock de "Olympische Klasse" opgericht. De Griekse filantroop Evangelis Zappas sponsorde in 1859 de eerste 'Olympische Spelen' die op een plein in Athene werden gehouden. Pierre de Coubertin bedacht in 1890 dat een grootschalige herrijzenis van de Olympische Spelen mogelijk was. Er werd besloten tot de invoering van de moderne Olympische Spelen, waarvan de eerste editie twee jaar later in Athene plaats zouden moeten vinden.
De Spelen van de I Olympiade waren de eerste Spelen sinds het verbod van keizer Theodosius I in 393. Na het succes van de eerste Olympische Spelen in 1896 werden de daaropvolgende edities in Parijs en St. Louis overschaduwd door de wereldtentoonstellingen die op dezelfde locatie en op hetzelfde moment werden gehouden. Het voortbestaan van de Spelen werd bedreigd, maar door het succes van de tussenliggende Spelen in 1906 leefde de populariteit en de omvang van het evenement op.
Gezien het feit dat het onmogelijk is om wintersporten in de zomer te organiseren, werd op het zevende Olympisch Congres in 1921 in Lausanne besloten tot het houden van de Olympische Winterspelen. De eerste wintereditie van de Spelen werden drie jaar later in Chamonix gehouden. In 1948 organiseerde Ludwig Guttman een sportwedstrijd in Engeland voor veteranen uit de Tweede Wereldoorlog met een rugletsel, het evenement kreeg de naam Stoke Mandeville Wheelchair Games en wordt tegenwoordig nog steeds gehouden. Vanaf 2010 worden de Olympische Jeugdspelen gehouden.
Oorspronkelijk was het De Coubertins bedoeling dat uitsluitend niet-professionele sporters mee zouden mogen doen aan de Olympische Spelen: er was alleen plaats voor amateurs. Vanaf begin jaren zeventig kwam een kentering in het beleid: het werd voortaan aan de individuele sportfederaties overgelaten of professionele spelers mee mochten doen of niet. Tegenwoordig is boksen de enige sport waarbij professionele spelers uitgesloten worden. Bij het herenvoetbal mogen per team maximaal drie spelers ouder dan 23 jaar meespelen.
De Olympische Beweging gebruikt verscheidene symbolen, waarvan de bekendste de olympische vlag is met vijf geschakelde ringen van verschillende kleur op een witte achtergrond. De vijf ringen staan voor de vijf werelddelen. De officiële slogan van de olympische beweging is citius, altius, fortius (Latijn voor "sneller, hoger, sterker"). De olympische vlam wordt in de historische stad Olympia met zonlicht aangestoken en in estafette naar de bestemming gebracht. De olympische sporters die het best bij een onderdeel presteren ontvangen een olympische medaille, die wordt uitgegeven in het goud, zilver en brons.
De Olympische Beweging brengt alle groeperingen die genoemd worden in het Olympisch Handvest en die de autoriteit van het IOC erkennen, samen. Hieronder vallen de internationale sportbonden van de olympische sporten, de Nationaal Olympisch Comités, de organisaties van de Olympische Spelen, de atleten, de juryleden en de scheidsrechters.
tags: #rugby #7s #olympische #spelen #geschiedenis