Heel wat mensen hadden er decennialang voor gelobbyd, maar in april 1896 waren de eerste moderne, internationale Olympische Spelen dan echt van start gegaan in Athene. Hoewel de Spelen van 1900 al aan zijn thuisstad Parijs beloofd waren en De Coubertin zich dat niet zomaar liet ontnemen, zou rugby uiteindelijk een onderdeel worden van de Olympische Spelen, met Fiji als een van de meest succesvolle deelnemers.
Het Begin van de Moderne Olympische Spelen
De eerste moderne Olympische Spelen in Athene in 1896 markeerden een nieuw tijdperk in de internationale sport. Baron Pierre de Coubertin, de machtigste man binnen de organisatie, zag zijn visie werkelijkheid worden, ondanks de aanvankelijke leiding van Demetrius Vikelas. Na afloop van de eerste olympiade werd er vanuit verschillende kanten grote druk op hem uitgeoefend om de Spelen niet iedere vier jaar van stad te laten rouleren, zoals het plan was, maar voortaan altijd in Athene te houden. De Coubertin meende echter, terecht zoals zou blijken, dat dit om praktische redenen niet haalbaar was.
Parijs 1900: Een Wereldtentoonstelling met Olympische Allure
Parijs, dat in 1900 voor de vijfde keer het toneel zou zijn van een universele wereldtentoonstelling, kreeg de organisatie van de Spelen toegewezen. De Exposition Universelle van 1900, die plaatsvond van 15 april tot 12 november, vierde de prestaties van de afgelopen eeuw en promootte technologische en maatschappelijke ontwikkelingen. Meer dan 50 miljoen mensen bezochten de paviljoens en uitstallingen, verspreid over een groot gebied in Parijs.
De organisatoren van de wereldtentoonstelling gaven de Olympische Spelen echter niet veel prioriteit. Er was geen Olympisch stadion en er vonden geen overkoepelende openings- en sluitingsceremonies plaats. De winnaars kregen geen medailles, maar een andere prijs en mochten zich beroepen op het behalen van een 'ereplaats'. De Spelen werden uitgesmeerd tussen 20 mei en 28 oktober, waardoor er geen onderlinge samenhang was.
Ondanks de onverschillige organisatie kende de spelen een fikse schaalvergroting door in vergelijking met Athene 1896. Zowel het aantal disciplines voor amateursporters als het aantal onderdelen daarbinnen werd fors uitgebreid. Atleten waren afkomstig uit 24 tot 28 landen, minstens tien meer dan in Athene. Verschillende disciplines waren aan de curieuze kant omdat allerlei competities binnen het kader van de Olympische Spelen werden geschaald.
Lees ook: Opkomst van rugby in Papoea-Nieuw-Guinea
Rugby's Vroege Olympische Avonturen
In 1900 slaagde Baron Pierre de Coubertin erin om drie teams bij elkaar te krijgen voor de eerste Olympische rugbycompetitie in Parijs. Een Parijse selectie, de Union des Sociétés Françaises de Sports Athlétiques USFSA, vertegenwoordigde Frankrijk. Duitsland werd vertegenwoordigd door SC 1880 Frankfurt, aangevuld met een speler van FV Stuttgart 93. Het Britse team moest namelijk - heel amateuristisch - direct na de wedstrijd tegen Frankrijk weer terug naar huis.
De wedstrijd van Frankrijk tegen Duitsland was naar de mening van alle betrokkenen, ook de Franse toeschouwers en pers, een schandaal. De scheidsrechter nam onbegrijpelijke beslissingen. De superioriteit van het Duitse team werd uitgedrukt in de voorsprong bij de rust. Hoe langer de wedstrijd duurde, hoe onbegrijpelijker de onpartijdige Franse scheidsrechter, monsieur Potter, floot.
In 1904 werd rugby door de Amerikaanse organisatoren van de Olympische Spelen in St Louis niet als Olympische sport gekozen. Maar in 1908, in Londen, stond er weer rugby op het programma. Dit keer mochten er maximaal vier teams deelnemen. Zuid-Afrika en Nieuw Zeeland wezen de uitnodiging af. Ierland, Wales en Schotland negeerden de uitnodiging. En dus bleven Engeland, Frankrijk en Australië als enige deelnemers over. Maar een week voor de wedstrijd Engeland-Frankrijk trok Frankrijk zich terug. Het kon geen representatief team op de been brengen. En zo bleven er slechts twee deelnemers over. Australië werd vertegenwoordigd door een selectie uit het touring team de Wallabies. En Engeland door Cornwall, de regerende County Champion. Australië verpletterde Engeland in de enige Olympische rugbywedstrijd van 1908 met 32-3.
Rugby stond niet op het Olympische programma van 1912, maar na de Eerste Wereldoorlog was het opnieuw een Olympische sport in 1920 in Antwerpen. De Britse landen namen niet deel. Ze vonden, dat september te vroeg in hun rugbyseizoen was om waardig tegenstand te kunnen bieden. Roemenië en Tsjechoslowakije trokken zich op het laatste moment terug. De Verenigde Staten - vertegenwoordigd door een team van Californische studenten - en Frankrijk bleven als enige deelnemers over. Frankrijk zou wel even winnen van het onervaren VS-team, maar dat ging mooi niet door. De VS verraste de Fransen met hun krachtige spel en zorgvuldige verdediging en won de wedstrijd met 8-0. Sneu voor die arrogante Fransen!
Op 11 mei versloeg ook het team van de VS de Roemenen, die zich dapper verweerden. Ze wisten de score tot 39-0 te beperken. De Amerikanen scoorden “slechts” 8 tries. Ondanks hun twee nederlagen gingen de Roemenen met Olympisch brons naar huis. De eerste Olympische medaille die ze ooit wonnen! Op 18 mei werd de finale gespeeld voor zo´n 50.000 toeschouwers. De Amerikanen verrasten hun gastheren en het Franse publiek met hun snelheid, balvaardigheid en tackels. Ze wonnen met 17-3 en scoorden 5 tries tegenover slechts één Franse try. Er staat een filmpje op YouTube van deze finale. De VS werd de vierde Olympische rugbykampioen, nadat ze in 1920 ook al kampioen werden. In 1925 stapte De Coubertin op als voorzitter van het IOC. Zijn opvolger, graaf Baillet-Latour, was minder enthousiast over rugby. Het Olympisch congres van 1925 betekende het begin van een ontwikkeling tegen de teamsporten. Rugby werd geschrapt uit het Olympisch programma.
Lees ook: Complete Gids Rugby Jeugd
De Terugkeer van Rugby Sevens en Fiji's Dominantie
Pas in 2016 keerde rugby terug naar de Olympische Spelen, in de vorm van rugby sevens. Dit was een keerpunt, vooral voor Fiji.
In 2016 stond rugby sinds lang weer eens op het programma van de Olympische Spelen. Voor het eerst ging het in 2016 om sevens rugby en waren ook rugbyende vrouwen welkom. De medaillewinnaars bij de mannen waren achtereenvolgens Fiji, Groot-Brittannië en Zuid-Afrika.
Fiji heeft hun allereerste olympische medaille in de geschiedenis van Fiji te pakken. Ze wonnen goud in het rugby sevens-toernooi en lieten Groot-Brittannië met het zilver achter zich. De mannen zongen na afloop met z'n allen op het veld meerstemmig de gospel 'We have overcome' en sloten af met een gebed en een yell. Bij de medaille-uitreiking gingen ze eerbiedig door de knieën.
Het is Fiji voor de tweede keer in de geschiedenis gelukt om een gouden medaille te veroveren op de Olympische Spelen. In de finale van de rugby sevens was de eilandengroep met 27-12 te sterk voor Nieuw-Zeeland. Vijf jaar geleden wonnen de rugbyers ook al goud, wat de eerste olympische medaille ooit was voor het land. De overwinning mondde uit tot een waar volksfeest in Fiji en er werd een nationale feestdag uitgeroepen.
Ook na de finale in Tokio zorgde de overwinning voor de nodige tranen bij Fiji, al begon de ploeg het duel als favoriet. De wedstrijd was een herhaling van de kwartfinale van de Spelen in Rio de Janeiro, die met 12-7 gewonnen werd door de latere olympisch kampioen.
Lees ook: Van rugby naar media: JayJay Boske
Ook nu leek Fiji al snel aan het langste eind te trekken. De ploeg scoorde drie try's dankzij zijn kwieke hookers. Nieuw-Zeeland sloot echter vlak voor het rustsignaal met een tweede try weer aan. Fiji, dat onderweg naar de finale simpel Argentinië en Australië opzij schoof, nam in het tweede bedrijf ruim afstand van zijn grote buur.
Parijs 2024: Een Nieuw Hoofdstuk?
Fiji, een land met nog geen miljoen inwoners, is tweevoudig olympisch kampioen rugby sevens. Het land is ook in Parijs favoriet.
In de finale van het rugby sevens won Frankrijk met 28-7 van Fiji, dat zijn eerste nederlaag lijdt op de Olympische Spelen. Fiji won in de historie twee olympische gouden medailles, maar behaalde deze wel allebei in het mannentoernooi van het rugby sevens. Ook nu haalde de favoriet met groots vertoon van macht de finale, maar dat gold ook voor Frankrijk.
Aan de hand van Antoine Dupont, die in 2021 uitgeroepen werd tot beste speler van de wereld in het reguliere rugby, namen de Fransen na de rust afstand van Fiji. Dupont maakte zelf twee tries.
tags: #fiji #rugby #olympische #spelen #geschiedenis