Speedcubing, het zo snel mogelijk oplossen van een Rubiks kubus en varianten daarop, is een sport die steeds populairder wordt in Nederland. Voor velen is het al een uitdaging om de kubus op te lossen, maar voor sommigen is dat nog niet genoeg! Na het leren oplossen van een kubus, kun je trucjes en algoritmes leren om de kubus steeds sneller op te lossen. Het uit je hoofd leren van algoritmes is niet genoeg om een echte speedcuber te worden. Een belangrijk onderdeel van speedcubing zijn de wedstrijden. Bijna iedere maand is er wel een speedcube-wedstrijd in Nederland. Dit is dé plek om je eigen skills te laten zien en om te chillen met andere speedcubers.
De interesse voor de sport wordt steeds groter, zegt Sandra de Geeter, voorzitter Speedcubing Nederland. Qua leeftijd is er veel verschil onder de deelnemers. Toch hebben de cubers veel gemeen, zegt Geeter. „Het zijn bijna allemaal slimme jongens, echte bèta’s. Maar je hoeft geen Einstein te zijn om te speedcuben stelt Geeter, die zelf op latere leeftijd viel voor de sport. Ze is ervan overtuigd dat iedereen het oplossen van een gewone kubus kan leren. Maar dat geldt niet voor het geblinddoekt oplossen van een kubus, een speciale discipline binnen de sport die ook onderdeel uitmaakt van het NK .„Veel hele goede speedcubers kunnen niet blind cuben. Je moet er enorm goed geheugen voor hebben en goed kunnen visualiseren hoe je de kubus gaat oplossen. Iemand met zo’n aangeboren talent is de 23-jarige Mats Valk uit Amsterdam. Als kind raakte hij gefascineerd door het oplossen van de vierkante puzzel. „In groep acht had mijn juf er een keer eentje meegenomen. Het leek mij een onmogelijke uitdaging, maar daarom wilde ik het juist leren. En zo begon Mats aan een succesvolle carrière in de sport. Op de vraag of hij ervan kan leven reageert hij lacherig „Nee, ik ben gewoon student. Ik doe een studie econometrie”. Wel heeft Max sinds drie jaar een eigen lijn kubussen. Wat zijn kubussen anders maakt dan die van de speelgoedwinkel? „Het zijn wedstrijdkubussen, die kunnen sneller draaien. Zo maak je sneller slagen. Ook kun je zo afstellen.
De World Cube Association (WCA)
De wedstrijden volgen allemaal de regels van de World Cube Organisation (WCA). Dit is een wereldwijde organisatie die de regels voor speedcuben vastlegt en die je scores online bijhoudt. De Nederlandse wedstrijden worden vaak georganiseerd door Stichting Speedcubing Nederland. Dat betekent dat we werken volgens de regels van de World Cube Association (WCA). Het toernooi is strak georganiseerd door Speedcubing Nederland en staat onder toezicht van de World Cube Association (WCA). Dat betekent: officiële records, strikte regels en geen ruimte voor smoezen.
Meedoen aan een wedstrijd
Aanmelden
Ga je voor het eerst meedoen aan een kubuswedstrijd? Voor de meeste wedstrijden geldt: meld je zo snel mogelijk aan! Voor de Nederlandse wedstrijden moet je direct bij de aanmelding online betalen. Is dit je eerste wedstrijd? Betaal via het betaalformulier. Als er meer aanmeldingen zijn dan de “competitor limit”, dan worden de resterende aanmelders op een wachtlijst geplaatst mits er betaald is.
Als je je aanmeldt, kom je eerst op de wachtlijst. Zodra de organisator de aanmelding heeft goedgekeurd, sta je op de deelnemerslijst. Kun je toch niet meedoen aan de wedstrijd? Geef dit zo snel mogelijk door aan de organisator. Wil je nooit een wedstrijd missen?
Lees ook: Complete Gids Rubiks Kubus Wedstrijd
Wedstrijdonderdelen (Events)
Bij je aanmelding, geef je aan aan welke wedstrijdonderdelen (events) je wilt meedoen. Er zijn momenteel 17 officiële wedstrijdonderdelen. Bij de meeste wedstrijden staat slechts een deel hiervan op het programma.
Benodigdheden
Je neemt je eigen kubus(sen) mee naar de wedstrijd. Vrijwel alle regulier verkrijgbare kubussen/merken zijn toegestaan. Bij het onderdeel ‘blind’ geldt bovendien dat er geen logo op mag staan. Wie denkt dat alle Rubik's kubussen hetzelfde zijn, heeft het mis. Tijdens het toernooi maakte Mats gebruik van de Valk3. Een kubus die hij samen met het bedrijf Qiyi Mofangge Cube heeft ontwikkeld. "Je kan een Rubik’s Kubus een beetje vergelijken een Formule 1-wagen. Iedereen heeft een voorkeur vaoor net iets andere afstellingen. Als je aan je eerste wedstrijd meedoet, vragen we je een legitimatiebewijs (met foto) mee te nemen.
Stack-timers
We maken gebruik van Stack-timers.
Het verloop van een wedstrijd
Per onderdeel (‘event’) worden de deelnemers meestal in groepen verdeeld. Als jouw groep aan de beurt is, lever je je kubus in bij de jurytafel. Je neemt vervolgens plaats op een van de stoelen in de ‘wachtruimte’. Als je naam wordt genoemd, ga je bij een van de wedstrijdtafels zitten. Het jurylid (‘judge’) zet jouw kubus afgedekt voor je op tafel.
Inspectie
Als het bakje wordt opgetild, heb je 15 seconden om de kubus te inspecteren. De judge houdt dit bij op een stopwatch.
Lees ook: Speedcubing in Ermelo: Een samenvatting
De poging
Als je klaar bent met inspecteren, activeer je de timer en los je zo snel mogelijk de kubus op. Je moet zelf beginnen met oplossen en hoeft dus niet op een signaal van de judge te wachten. De judge schrijft de tijd (inclusief de cijfers achter de komma) op een scorebriefje en zet zijn handtekening. Je controleert dit en zet je handtekening voor akkoord. Je gaat weer terug naar de wachtruimte.
Meerdere pogingen en de ‘average’
Je lost in totaal vijf keer de kubus op (bij sommige onderdelen drie keer). De langzaamste en snelste tijd tellen niet mee, de andere drie tijden bepalen je ‘average’.
Tijdslimieten en DNF
Bij de meeste wedstrijden staat per event (onderdeel) een tijdlimiet. Let hier bij je aanmelding alvast op. Lukt het je niet om de kubus binnen de limiet op te lossen dan geldt deze poging als een DNF (‘did not finish’). Als je één DNF hebt, dan telt deze als langzaamste tijd. Er kan dan nog steeds een average-tijd worden berekend op basis van je andere pogingen. Bij een aantal events geldt een bovendien een cutoff-tijd. Minstens een van je twee eerste pogingen moet dan binnen die tijd zijn.
Rondes
Soms ken een ‘event’ één ronde, soms zijn het er meer. In het wedstrijdschema staat hoeveel deelnemers doorgaan naar de volgende ronde. Het format geeft aan hoe het wedstrijdresultaat wordt bepaald.
Problemen en Strafseconden
Soms gaat er wel eens wat mis. Je stopt de timer bijvoorbeeld terwijl de kubus nog niet helemaal opgelost is. Meestal betekent dit een DNF (did not finish). Gaat het om slechts één ontbrekende draai, dan krijg je twee strafseconden (een zogenoemde +2). In sommige gevallen kan ALLEEN de delegate beslissen om je een extra poging toe te kennen. Gaat je kubus tijdens het draaien kapot? Probeer hem dan direct weer in elkaar te zetten en maak je poging af. Let op: je mag hierbij géén hulp krijgen, zelfs niet bij het (bijvoorbeeld) van de grond rapen van onderdelen.
Lees ook: Informatie over het Regio Voetbal Toernooi
Scrambles
De manier waarop een kubus door elkaar wordt gedraaid, noemen we een scramble. Uiteraard krijg je bij iedere poging een andere ‘scramble’. Alle deelnemers van jouw groep lossen bij de wedstrijd dezelfde (door computer gegenereerde) scrambles op. Zolang jouw groep nog bezig is, praat je NIET met elkaar over de scrambles.
De Rol van Juryleden (Judges)
Bij kubuswedstrijden zijn veel juryleden (‘judges’) nodig. Bij meeste wedstrijden wordt van alle deelnemers (behalve als je voor het eerst meedoet) verwacht dat ze helpen met ‘judgen’Ook ouders zijn welkom om te judgen. Graag zelfs! Judgen is niet moeilijk (je hoeft niet zelf een kubus op te kunnen lossen). Je moet wél de belangrijkste regels en afspraken kennen.
Speedcubing als Gemeenschap
Naast de wedstrijd zelf is er plek om andere cubers te ontmoeten, tips uit te wisselen en natuurlijk even een broodje kroket of een blikje fris te scoren in het sportcafé. Wat Yinte zo mooi vindt aan speedcubing? Niet alleen de adrenaline van die laatste draai binnen de tijdslimiet, maar vooral het sociale aspect. De community is hecht, mensen delen kennis en motiveren elkaar om beter te worden. Er is zelfs een appgroep waar altijd de laatste records in worden gedeeld.
Veel deelnemers filmen zelf met een kleine camera hun inspanningen tijdens wedstrijden. Ook zijn er vaak ouders die foto’s en filmopnamen maken.
Records
Op o.a. alle nationale en internationale records, rankings etc. terug vinden. Een 22-jarige Australiër heeft een nieuw wereldrecord gevestigd voor het oplossen van de Rubiks kubus. Felix Zemdegs wist op een toernooi in Melbourne in 4,22 seconden alle vlakken van de puzzel de juiste kleur te geven. Het oude record van 4,59 seconden werd in oktober vorig jaar gevestigd door een Zuid-Koreaan. Zemdegs had die tijd begin dit jaar al geëvenaard. De Australiër werd drie jaar geleden wereldkampioen. Toen had hij nog 5,69 seconden nodig om de kubus op te lossen. Het Nederlandse record staat op naam van Mats Valk. In 2016 loste hij de puzzel in 4,74 seconden op. Dat was toen ook een wereldrecord, maar inmiddels is Valk afgezakt naar de vierde plaats op de wereldranglijst. De 20-jarige Mats Valk uit Amstelveen had slechts 4,74 seconden nodig voor de puzzel. Dat record heeft hij gevestigd in Indonesië, waar hij is voor de Jawa Timur Open 2016, het grootste Rubik’s Kubus toernooi in Java. Bekijk Mats' wereldrecord: Het is niet de eerste keer dat Mats dit record op zijn naam heeft staan. In 2013 loste hij de Rubik's Kubus in 5,55 seconden op. In 2015 raakte hij de titel kwijt aan de toen 14-jarige Lucas Etter. De tiener kreeg het voor elkaar om de puzzel in 4,90 seconden op te lossen. Onverwacht succes Mats had niet verwacht dat hij dit record nog zou verbreken. "Het duurde even voordat ik realiseerde hoe snel dit eigenlijk was", zegt de wereldrecordhouder tegen Editie NL. "Het is een onbeschrijfelijk gevoel als je bedenkt dat er nog nooit iemand in een wedstrijd sneller heeft gedraaid." Ondanks dat hij erg blij is met het record, is winnen niet het enige wat telt voor Mats. "Plezier en voldoening is bij mij het allerbelangrijkste, wat er daarna nog bij komt is mooi meegenomen. Dat ik het wereldrecord al een keer eerder heb gehad maakt het niet minder speciaal."
Evenementen en Toernooien
Voor de Rubiks kubus bestaan veel competities en dat zijn niet alleen 'normale' kampioenschappen. Er bestaat ook een wereldkampioenschap geblinddoekt oplossen en een wedstrijd voor het oplossen van de kubus met je voeten. Arnhem verandert in kubushoofdstadArnhem mag zich dat weekend gerust de kubushoofdstad van Nederland noemen tijdens het NK Speedcubing. Het schema is een feest voor de echte liefhebbers: van de klassieke 3×3-cube tot andere varianten als de Megaminx en Square-1, alles komt voorbij. Voor wie meer van spanning in het donker houdt zijn er ook blindfolded-onderdelen. Ja, mensen lossen écht een kubus op zonder te kijken….
Het NK Speedcubing in Arnhem
Het mooie van de Dutch Nationals? Iedereen mag meedoen. Of je nu uit Nederland komt of uit de verste uithoek van de wereld, je bent welkom om je skills te tonen. Alleen de officiële Nederlandse titels blijven voorbehouden aan de thuisploeg. Internationale deelnemers kunnen dus wel schitteren, maar niet met de kampioensbeker naar huis. Drie dagen lang verandert Sportcentrum Valkenhuizen dus in een arena waar vingers sneller bewegen dan je ogen kunnen volgen tijdens het NK speedcubing. Op vrijdag starten de speciale onderdelen zoals blindfolded en FMC (fewest moves challenge), zaterdag en zondag zijn ingeruimd voor de grote knallers: de heats, halve finales en finales van de populairste events op het NK Speedcubing. En ook voor wie geen kubus kan oplossen zonder YouTube-tutorial is het de moeite waard om langs te gaan. Het spektakel van honderden cubers tegelijk, de spanning van de finales en de enthousiaste community maken het NK Speedcubing een evenement dat verder reikt dan alleen puzzelaars. Het is sport, entertainment en een community-feest in één.
Voor bezoekers is de locatie goed bereikbaar: auto’s kunnen parkeren bij Valkenhuizen (of P2 achter het gebouw als het druk wordt) en wie met de bus komt, stapt uit bij Roerdomplaan of CIOS. Arnhemse locals kunnen gewoon op de fiets met de kubus in de tas. Een naam die je tijdens het NK vaker gaat horen, is die van Yinte Dik. Ze is niet alleen een van de drijvende krachten achter de organisatie, maar doet ook zelf mee. Een beetje alsof de scheidsrechter bij een voetbalwedstrijd zelf ook een hattrick probeert te scoren, maar bij speedcubing kan dat gewoon. Yinte komt uit Arnhem en is al sinds haar jeugd bezig met cuben. Samen met vriend Rick Hamburger reist ze naar wedstrijden door heel Europa en vorig jaar stond ze nog op het EK in Pamplona. Nu helpt ze om de dertiende editie van het NK in haar eigen stad neer te zetten. En dat is geen kleine klus, het aantal deelnemers groeit ieder jaar, met dit keer dus ruim 400 deelnemers.
Game.nl tussen de kubussenVoor ons als Game.nl voelt het NK Speedcubing als een perfecte match. Of het nu een geoguessr toernooi is, esports of een ‘ouderwetse’ puzzel van plastic wij zijn voor! Daarom steken we dit jaar met plezier ons logo en support in de Dutch Nationals. Onze sponsoring helpt mee om het toernooi nog professioneler neer te zetten. Denk aan betere faciliteiten, zichtbaarheid voor de deelnemers en een stukje extra sfeer. Misschien dat je tijdens het toernooi zelfs nog een van ons ziet rondlopen!