De geschiedenis van het Belgische hockey is nauw verbonden met de ontwikkeling van de sport in Antwerpen. Een sleutelfiguur in deze geschiedenis is Fernand de Montigny, een veelzijdig atleet en architect die symbool staat voor het Belgische hockey in de beginjaren.
De vroege jaren en de rol van Fernand de Montigny
Fernand de Montigny (1885-1974) was afkomstig uit een welgestelde Antwerpse familie waar Frans werd gesproken, de taal van de elite in België. Hij was een uitzonderlijk talent die zes Olympische medailles won in verschillende disciplines: schermen, schaatsen, hockey en ijshockey, tussen 1908 en 1924. Bovendien ontwierp hij het Olympisch Stadion van Antwerpen, waar in 1920 de Olympische Spelen plaatsvonden.
De Montigny beoefende tennis en hockey bij Royal Beerschot THC, een van de oudste hockeyclubs van België. Beerschot werd in 1899 opgericht als een sportclub voor verschillende sporten, waaronder hockey, polo, paardenjacht, cricket, rugby, tennis en atletiek.
De opkomst van hockey in België
In het seizoen 1910/1911 werd de Belgische hockeybond opgericht, toen bekend als de Association de Hockey de Belgique. In datzelfde jaar speelde België de eerste hockeyinterlands. Het gemengde team van Beerschot, waar De Montigny deel van uitmaakte, bestond uit zes mannen en vijf vrouwen.
Op de Olympische Spelen van 1920 in Antwerpen won België met De Montigny brons in het mannenhockey. Ze wonnen met 3-2 van Frankrijk, verloren met 5-2 van Denemarken en werden met 12-1 verslagen door de Britten, die uiteindelijk olympisch kampioen werden. Het zou tot 2007 duren voordat het Belgische mannenhockeyteam weer een medaille zou winnen.
Lees ook: Resultaten en transfers Royal Antwerp Hockey
In 1934 ontving De Montigny een 'sport merit' medaille in Antwerpen van de minister van sport. Hij vertegenwoordigde de 'leisure class', de welgestelden die de tijd en energie hadden om zich in sport te bekwamen. Fair play en elegantie in de sport waren van groot belang voor de Franstalige hockeyelite, die professioneel sporten als spelbederf beschouwden.
De invloed van de Franstalige bourgeoisie
De invloed van de Franstalige bourgeoisie op het Belgische hockey is nog steeds merkbaar in de verschillende hockeyclubs. Volgens sportjournalist Floris Geerts hebben traditionele hockeyclubs deels hun elitaire karakter behouden, mede door het gebruik van de Franse taal. Zelfs bij clubs in Vlaams gebied, zoals Beerschot, Herakles (Antwerpen) en Gantoise (Gent), wordt nog veel Frans gesproken. Dit heeft te maken met de oude gegoede burgerij, die de voorkeur geeft aan Frans.
Ook van het huidige Belgische nationale team komen veel spelers uit een Vlaams gebied, maar spreken ze thuis Frans. Voorbeelden hiervan zijn Loïck Luypaert, Arthur de Sloover, Felix Denayer, Florent van Aubel, Nicolas de Kerpel en Antoine Kina.
De groei van hockey en de verandering van het karakter van de sport
De populariteit van hockey is in België sterk toegenomen, van 17.000 in 2005 tot 48.000 hockeyers eind 2018. Deze groei heeft geleid tot een verandering van het snobistische karakter van de sport, wat een van de factoren kan zijn geweest van de groeispurt. Oud-international Marc Coudron, voorzitter van de Belgische hockeybond sinds 2005, wilde hockey toegankelijker maken voor het grote publiek.
Een voorbeeld van deze ontwikkeling is de oprichting van de Antwerpse hockeyclub Olympia in 2016, de club waar het EK hockey in augustus werd gespeeld. Olympia is een gezellige, familiale club die is opgericht in 2016. De naam is gekozen ter ere van de Olympische Spelen van Antwerpen in 1920, die op en rond het Wilrijkse Plein werden georganiseerd.
Lees ook: Een diepgaande blik op de historische prestaties van het Duitse Dames Hockeyteam.
Royal Antwerp FC: Een parallel met het hockey
Hoewel dit artikel zich richt op de geschiedenis van de Royal Antwerp Hockey Club, is het interessant om een parallel te trekken met Royal Antwerp FC, de oudste professionele voetbalclub van België. Net als de hockeyclub heeft ook de voetbalclub een rijke geschiedenis en een sterke band met de stad Antwerpen.
Royal Antwerp FC heeft in het verleden successen gekend, maar presteert tegenwoordig wisselvallig. Toch is de club in staat om op het hoogste niveau in de middenmoot te eindigen. Wedstrijden van de club zijn moeilijk te voorspellen, wat de club populair maakt bij bookmakers.
Een memorabel moment in de geschiedenis van Royal Antwerp FC is de bekerfinale van 1992 tegen KV Mechelen. De wedstrijd werd beslist na penalty's, waarbij de doelman de gevierde man werd. Een ander hoogtepunt was de Europacup II-finale, waarin Antwerp als vijfde Belgische club ooit een Europese finale mocht spelen. Helaas was Parma in de finale te sterk.
Bekende spelers uit de geschiedenis van Royal Antwerp FC zijn Vic Mees, Hans-Peter Lehnhoff, Rudi Smidts en Walter Meeus. Onder leiding van Meeus won de club in 1993 de beker en speelde de club op Wembley de finale van de Europacup II tegen Parma.
De rol van Paul Gheysens bij Royal Antwerp FC
In 2017 werd Paul Gheysens eigenaar van Royal Antwerp FC, nadat hij al enkele jaren miljoenen in de club had geïnvesteerd. Hij maakte van de vervallen topclub weer een factor van belang. De club promoveerde naar het hoogste niveau, haalde weer eens Europees voetbal en won in 2020 de beker. Daarnaast renoveerde hij het Bosuilstadion.
Lees ook: De evolutie van hockey: een gedetailleerde analyse
Gheysens, die door sommigen "meesterschaker" wordt genoemd, ziet de potentie in de stad Antwerpen. Hij heeft bovendien politieke contacten en ziet dat de club hem op termijn ook wat geld op kan leveren. Hij wil graag wedijveren met regerend landskampioen Club Brugge en diens eigenaar Bart Verhaeghe.
De aanstelling van Marc Overmars bij Royal Antwerp FC zorgde voor veel discussie. Overmars was eerder vertrokken bij Ajax vanwege grensoverschrijdend gedrag. Gheysens lijkt zich echter niets aan te trekken van de problemen die aan Overmars kleven en geeft hem de taak om van Antwerp het Ajax van België te maken, ten koste van Club Brugge.
tags: #royal #antwerp #hockey #club #geschiedenis