Waterpolo is een dynamische en veeleisende sport die zowel fysieke kracht als strategisch inzicht vereist. Om het spel eerlijk en veilig te laten verlopen, zijn er specifieke regels vastgesteld. Een belangrijk aspect van deze regels is de rode vlag, die wordt getoond bij bepaalde overtredingen. Dit artikel biedt een uitgebreid overzicht van de waterpolo regels, met speciale aandacht voor de betekenis en gevolgen van de rode vlag.
Het Speelveld en de Basisregels
Afmetingen en Markeringen
Het speelveld varieert in grootte, afhankelijk van de categorie spelers. Pupillen spelen op een kleiner veld van 15 meter met kleine goals, terwijl dames en heren spelen op een veld van 25 meter, wat vaak het volledige instructiebad in veel zwembaden is. In grotere zwembaden kan er ook op een 30 meter veld gespeeld worden. Internationaal wordt er ook op een 30 meter veld gespeeld.
De belangrijkste lijnen op het speelveld worden aangegeven met pionnen in verschillende kleuren:
- De doellijn: Bevindt zich aan de voorkant van het doel, ter hoogte van de doelpalen. Een doelpunt wordt gescoord als de bal deze lijn volledig heeft gepasseerd, tussen de doelpalen.
- De 2-meterlijn: Ligt 2 meter voor de doellijn en wordt aangegeven met rode pionnen. Een aanvallende speler mag zich niet binnen deze zone begeven zonder de bal in bezit te hebben.
- De 6-meterlijn: Ligt 6 meter voor de doellijn en wordt aangegeven met gele pionnen. Deze lijn is belangrijk voor het bepalen van de straffen binnen en buiten dit gebied.
- De middellijn: Bevindt zich in het midden van het speelveld en wordt aangegeven met witte pionnen.
Teams en Caps
Een team bestaat uit zes veldspelers en een keeper. Het thuisspelende team draagt witte caps, terwijl het uitspelende team blauwe caps draagt. Beide keepers dragen een rode cap. Spelers mogen tijdens dode spelmomenten onbeperkt wisselen.
De Bal
Waterpolo wordt gespeeld met een speciale bal. De bal die gebruikt wordt door herenteams (nr. 5) is ongeveer even groot als een voetbal en heeft een gewicht van 400 à 450 gram. De bal die gebruikt wordt bij damesteams is iets kleiner en iets lichter (nr. Een belangrijk kenmerk van een waterpolobal is dat hij veel grip heeft, zodat je hem ondanks zijn grootte toch met één hand kunt vasthouden. De bal mag door veldspelers maar met één hand tegelijk worden aangeraakt. Keepers mogen de bal met twee handen aanraken binnen de 6 meterzone. Verder mogen spelers die de bal vasthouden onder water worden geduwd, maar de bal zelf mag niet onder water komen, als een speler wordt aangevallen. De bal met twee handen tegelijk aanraken of de bal onder water duwen als je wordt aangevallen wordt bestraft met een vrije worp voor de tegenpartij. De bal die bij waterpolo wordt gebruikt verschilt in grote per categorie. Zo speelt de jongste jeugd tot 11 jaar met een kleine mini-polo bal. De dames spelen met een damesbal en de heren met de grootse variant.
Lees ook: Rode Kaarten en Voetbalregels Uitgelegd
Spelduur en Aanvalsregel
Een waterpolowedstrijd is verdeeld in vier periodes, die, afhankelijk van de leeftijd van de spelers, het competitieniveau en het land, 3 tot 8 zuivere minuten duren. Dit betekent dat de tijdmeting wordt stilgelegd tussen het begaan van een overtreding (op het fluitsignaal van de scheidsrechter) en het nemen van de daaropvolgende vrije worp. Bij Waterpolo Residentie spelen alle teams 4x 5 minuten. Na 2 periodes wisselen de teams van speelhelft. De wedstrijd wordt geleid door twee scheidsrechters (behalve bij de aspiranten D en E, daar is het één scheidsrechter). Tijdens competitiewedstrijden van wordt gebruikgemaakt van de 30-seconden aanvalsregel (met uitzondering van aspiranten D en E, daar geldt geen maximale aanvalstijd). Dit houdt in dat er binnen 30 seconden een schot op het doel moet zijn geweest. Zo niet, dan gaat de bal naar de tegenpartij. De tijd wordt door een van de W-officials (jurytafel) bijgehouden. Als na een schot op het doel de bal weer in het bezit komt van dezelfde (aanvallende) partij, wordt de klok op 20 seconden gezet. Meestal hangt de klok aan beide zijden van het bad. Er zijn een aantal gebeurtenissen waarbij de 30-seconden klok opnieuw wordt ingesteld.
Scoren
Een doelpunt wordt gescoord wanneer een speler de bal in het doel van de tegenstander gooit. Het team met de meeste doelpunten aan het einde van het spel wint!
Overtredingen en Straffen
Overtredingen bij waterpolo kunnen verschillende straffen hebben. De meest voorkomende is een vrije bal voor de tegenstander. Er zijn verschillende soorten overtredingen en bijbehorende straffen in waterpolo.
Vrije Worp
Lichte overtredingen worden bestraft met een vrije worp voor de tegenpartij. Deze kan de speler gebruiken om de bal af te spelen op een van zijn medespelers of om zelf mee te gaan zwemmen. Een vrije bal die binnen de 6 meter wordt gegeven mag je niet in één keer op doel schieten. De bal moet dan eerst via een medespeler. Een vrije bal die buiten de 6 meter wordt gegeven, mag direct op doel worden geschoten, mits de spelers in één keer schiet en niet eerst gaat dreigen met de bal.
Neutrale Inworp
Wanneer een scheidsrechter een overtreding ziet maar niet goed weet wie de overtreding begaat of wanneer twee spelers tegelijkertijd een overtreding begaan, zal de scheidsrechter een neutrale inworp gegeven. Bij een neutrale inworp gaan twee spelers naast elkaar voor de scheidsrechter liggen. De scheidsrechter gooit vervolgens de bal op het water voor de spelers.
Lees ook: Overzicht rode kaarten voetbal
Hoekworp
Wanneer de keeper de bal als laatste raakt voordat de bal over de achterlijn gaat, wordt er een hoekworp gegeven. Dit geld niet wanneer een verdediger de bal als laatste raakt, tenzij hij of zij met opzet de bal tegen de achterkant of over de achterlijn duwt of gooit. In het laatste geval wordt er ook een hoekworp gegeven.
Uitsluiting (U20)
Zware overtredingen worden bestraft met een U20. Bij een U20 moet de bestrafte speler naar het terugkomvak (zie afbeelding). Het terugkomvak bevindt zich altijd bij de eigen doellijn tegenover de jurytafel (waar de score en tijd worden bijgehouden). Wanneer de eigen partij de bal herovert mag de bestrafte speler weer de hoek verlaten op teken van de scheidsrechter. Wanneer hij nog niet in de hoek ligt als de 20 seconden voorbij is, moet hij alsnog eerst naar de hoek zwemmen.
5-Meterbal (Strafworp)
Wanneer een zware overtreding binnen de 6-meterzone plaatsvindt met een kans om te scoren, kent de scheidsrechter een 5-meterbal (strafworp) (S) toe.
De Rode Vlag: Definitieve Uitsluiting
Wanneer wordt de Rode Vlag Getoond?
Wanneer een speler er drie keer is uitgestuurd met een persoonlijke fout krijgt hij of zij de rode vlag te zien en wordt de speler uitgesloten van het spel. Indien een speler driemaal wordt uitgesloten voor 20 seconden (een U20), dan mag hij/zij niet meer deelnemen aan het spel.
Uitsluiting Met Vervanging (UMV en UMV4)
Zeer zware overtredingen worden bestraft met een UMV of UMV4. UMV staat voor Uitsluitsing Met Vervanging. Bij een UMV is de duur van de uitsluiting 20 seconden netto speeltijd, waarna een ploeggenoot de speler mag vervangen. De toevoeging 4 staat voor 4 minuten waarna een medespeler de plaats mag innemen van de bestrafte speler. De bestrafte speler zelf mag niet meer deelnemen aan het spel en moet de zwemhal of het zwemterrein verlaten. Ook plaatsnemen in het publiek is voor de uitgesloten speler niet toegestaan.
Lees ook: Uitleg van de rode kaart regels voor handbal keepers
Rol van de Spelregelcommissie (SC)
Vanuit de FINA worden periodiek voorstellen en nieuwe interpretaties over de geldende regels gestuurd. De SC beziet hoe we de internationale regels en richtlijnen in Nederland kunnen toepassen. Ook communiceert de SC dit richting alle officials in Nederland. De SC is dan ook de enige instantie in Nederland die uitsluitsel kan geven over de juiste regels en hoe deze worden toegepast. Hiertoe wil zij ook als de enige vraagbaak fungeren. Goed begrip van de spelregels is voor iedereen van belang. Zijn de regels onvoldoende duidelijk of wil je nadere uitleg omtrent een regel die hierboven niet reeds is toegelicht dan kan je een vraag (liefst kort en duidelijk) stellen aan de spelregelcommissie.