Tennis is een populaire sport die zowel individueel (enkelspel) als in teams (dubbelspel) gespeeld kan worden, op verschillende ondergronden. Van de lijnen op de baan tot de puntentelling, het kan in het begin complex lijken. Dit artikel biedt een heldere uitleg van de puntentelling in een tennis toernooi, geschikt voor zowel beginners als gevorderden.
De Basis: Spelers, Ondergrond en Lijnen
Tennis wordt traditioneel gespeeld tussen twee spelers (enkelspel), maar kan ook gespeeld worden met twee teams van twee spelers (dubbelspel). Bij een enkelspel worden de binnenste lijnen van het veld gebruikt, terwijl bij een dubbelspel de buitenste lijnen bepalend zijn voor het speelveld.
Tennisbanen kunnen verschillende ondergronden hebben, zoals gras, gravel, hardcourt of kunstgras, elk met zijn eigen specifieke eigenschappen die het spel beïnvloeden.
Het Scoren van Punten
Om een punt te scoren in tennis, moet je de bal over het net slaan en ervoor zorgen dat de tegenstander de bal niet correct kan retourneren. De tegenstander mag de bal één keer laten stuiteren voordat hij/zij de bal terugslaat.
De Service: Het Begin van een Punt
Bij de start van een wedstrijd wordt door loting bepaald wie mag beginnen met serveren en wie de kant van de baan kiest. De serveerder moet met beide voeten achter de achterlijn staan tijdens het serveren. Bij elke servicebeurt wordt er van kant gewisseld aan de eigen helft van het veld.
Lees ook: Van straat naar Olympisch goud: 3x3 basketbal
De bal moet worden opgegooid en met het racket over het net worden geslagen, waarbij de bal in het daarvoor bestemde servicevak aan de overkant van het net moet landen. Als de bal bij het serveren het net raakt en vervolgens in het juiste servicevak landt, wordt dit een 'let' genoemd en mag de service opnieuw worden uitgevoerd. Er zijn twee servicebeurten per punt om de bal correct in het servicevak te krijgen. Als beide services fout zijn, verliest de serveerder het punt. Binnen een game wisselt de servicebeurt alleen bij een tiebreak. Na iedere game wisselt de servicebeurt.
De Puntentelling: Games, Sets en Matches
De puntentelling in tennis is uniek. Een game wordt gewonnen door vier punten te scoren, maar er moet een verschil van minimaal twee punten zijn. De telling verloopt als volgt:
- 0 punten: 'love'
- 1 punt: 15
- 2 punten: 30
- 3 punten: 40
Als beide spelers 40 punten hebben, staat het 'deuce' (gelijk). Om de game te winnen, moet een speler twee opeenvolgende punten scoren. Het eerste punt na deuce wordt 'advantage' (voordeel) genoemd voor de speler die het punt wint. Als dezelfde speler het volgende punt wint, wint hij/zij de game. Als de andere speler het punt wint, gaat de telling terug naar deuce.
Een set wordt gewonnen door het winnen van zes games, met een verschil van minimaal twee games. Als de stand 6-6 is, wordt er meestal een tiebreak gespeeld, tenzij de toernooiregels anders bepalen (bijvoorbeeld in sommige Grand Slam toernooien).
Een match wordt meestal gespeeld over twee gewonnen sets (best-of-three) of drie gewonnen sets (best-of-five, voornamelijk bij heren in Grand Slam toernooien).
Lees ook: Alles over volleybalregels
De Tiebreak: Een Beslissing bij Gelijkspel
Als de stand in een set 6-6 is, wordt er meestal een tiebreak gespeeld om te bepalen wie de set wint. In een tiebreak is de puntentelling simpel: 1, 2, 3, enzovoort. De eerste speler die zeven punten behaalt met een verschil van minimaal twee punten, wint de tiebreak en daarmee de set (bijvoorbeeld 7-5). De speler wiens beurt het is om te serveren moet het eerste punt van het tiebreakspel serveren. Het tweede en derde punt van de tiebreak wordt geserveerd door de tegenstander. Hij moet daarbij niet van de rechterkant van de baan serveren, maar eerst vanaf links en dan vanaf rechts.
Sommige toernooien gebruiken een supertiebreak in plaats van een beslissende set. In een supertiebreak geldt hetzelfde principe als bij een gewone tiebreak, maar de winnaar is de speler die als eerste tien punten behaalt met een verschil van twee punten.
Tenniskids: Aangepaste Regels voor de Jeugd
Voor jonge tennissers zijn er speciale regels binnen het Tenniskids programma. Het belangrijkste is dat kinderen plezier hebben op de baan en sportief zijn. Bij Rood speel je een wedstrijd tot de 7 punten met een normale telling (1, 2, 3). Je serveert om de beurt, dit mag bovenhands en onderhands. Een wedstrijd in Oranje wordt op tijd gespeeld met de ‘normale’ telling van Oranje (15 -30 -40 - game). Bij de stand 40-40 geldt het beslissend punt systeem; het winnende punt levert de game op. In Groen speel je 2 sets om 4 gewonnen games met een verschil van 2 games. Bij de stand 40 - 40 geldt het Beslissend Punt Systeem. De speler die aan de beurt is om te serveren, serveert vanaf rechts voor het eerste punt. 1e en 2e service probeer je zoveel mogelijk bovenhands te doen.
Hawk-Eye
Als een speler het niet eens is met de beslissing van de umpire, kan deze beroep doen op de Hawk-eye, een systeem dat de balvlucht visualiseert om te bepalen of de bal in of uit was.
Belangrijke Tennistermen
- Game: Onderdeel van een set.
- Grand Slam: Het winnen van een van de vier belangrijkste tennistoernooien van het jaar (Australian Open, Roland Garros, Wimbledon, US Open).
- Matchpoint: Nog maar één punt nodig om de wedstrijd te winnen.
- Return: De bal succesvol terugslaan nadat er geserveerd is.
- Service: De eerste slag van een game.
- Smash: Een hoge bal met veel snelheid slaan.
- Tiebreak: Een beslissingsspel bij een gelijke stand in games (meestal 6-6).
- Topspin: Een bal met effect en veel snelheid slaan.
- Supertiebreak: Een beslissingsspel bij een gelijke stand in sets, waarbij de winnaar de eerste is die 10 punten haalt met een verschil van 2 punten
De Rol van Ranglijsten (ATP en WTA)
De Association of Tennis Professionals (ATP) en de Women's Tennis Association (WTA) zijn de internationale tennisbonden voor respectievelijk mannen en vrouwen. Zij houden ranglijsten bij op basis van de prestaties van spelers in toernooien. De ATP publiceerde de eerste ranglijst voor singles bij de heren op 23 augustus 1973, met Ilie Năstase als eerste nummer 1. De WTA volgde later met een vergelijkbare formule, waarbij gekeken wordt naar de beste 16 toernooien (in plaats van 19 bij de mannen).
Lees ook: Alles over de NEVOBO puntentelling
Alle ATP-toernooien zijn onderverdeeld in categorieën die verschillende aantallen punten opleveren. Spelers ontvangen punten op basis van de ronde waarin ze uitgeschakeld zijn of voor het winnen van het toernooi. Deze punten blijven maximaal 52 weken geldig voor de ranglijst. Er geldt een limiet voor het aantal toernooien dat meetelt voor de ranglijst (momenteel 19). Bij een Grand Slam kunnen de meeste punten behaald worden (2000 voor de winnaar), gevolgd door de Masters 1000-toernooien (1000 punten voor de winnaar).
Impact van Ranglijstpunten: Het Voorbeeld van Van de Zandschulp en Djokovic
De US Open van 2021 was bepalend voor Botic van de Zandschulp. Zijn kwartfinaleplaats leverde hem niet alleen 425.000 dollar op, maar zorgde ook voor een sprong op de wereldranglijst van plek 117 naar plek 62. Het verdedigen van deze punten in het daaropvolgende jaar bleek een uitdaging.
Een ander voorbeeld is Novak Djokovic, die in 2022 veel ATP-punten verloor door zijn afwezigheid bij de Australian Open en US Open vanwege het niet nemen van een coronaprik. Ondanks het winnen van Wimbledon verloor hij 2000 punten omdat de ATP geen rankingpunten toekende aan het toernooi vanwege de uitsluiting van Russische en Belarussische spelers.
tags: #puntentelling #tennis #toernooi #uitleg