Hoe kunnen voetbalverenigingen jeugdvoetbal aanbieden waarin jongens en meisjes in een veilige omgeving met plezier leren voetballen, waarbij de kansen en het aanbod voor beide groepen gelijk zijn? Dit is een vraag die bij veel verenigingen leeft. De KNVB (Koninklijke Nederlandse Voetbalbond) heeft het project 'Gelijke Kansen Jeugdvoetbal' opgezet om hierbij te helpen.
De Problematiek van Vroegtijdige Selectie
De ontwikkeling en het uiteindelijke niveau van jonge spelers zijn moeilijk te voorspellen. Het is een misvatting om te denken dat de huidige voetbalkwaliteiten van jeugdspelers vaststaan en zich lineair ontwikkelen. Door het aanbod af te stemmen op het huidige niveau, kan het voor veel jeugdspelers onmogelijk worden om op de lange termijn hun maximale potentieel te bereiken. Vroegtijdige selectie, vaak al vanaf de leeftijd van Onder 8, kan ongewenste consequenties hebben.
Matthijs Blijham, Hoofd Opleiding van Hoofd Jeugd Opleiding USV Hercules, leidt het project Gelijke Kansen bij de Utrechtse voetbalvereniging. Hij benadrukt het belang van gelijke kansen voor alle spelers, ongeacht hun huidige niveau.
De Principes van Gelijke Kansen en Gemengd Voetbal
Met de principes van Gelijke Kansen en Gemengd Voetbal wordt een grotere groep voetballers in staat gesteld om hun potentieel volledig te benutten en maximaal plezier te beleven aan het spel. Kinderen voelen zich hierdoor gezien, blijven langer voetballen en de mogelijke negatieve aspecten van teamindeling en selectiebeleid worden verminderd.
Trea Mellema-Van der Molen van FC Assen zegt: "Bij FC Assen willen we een veilige omgeving aanbieden waar alle kinderen met plezier kunnen voetballen". Dit sluit naadloos aan bij de doelstellingen van het project Gelijke Kansen.
Lees ook: Innovatieve benadering van honkbalveldconstructie
Het Digitale Magazine: 'De Route naar Gemengd Voetbal en Gelijke Kansen'
Om verenigingen te ondersteunen bij het thema Gelijke Kansen, heeft de KNVB een digitaal magazine ontwikkeld. Dit magazine begeleidt verenigingen bij de introductie en implementatie van Gelijke Kansen en/of Gemengd Voetbal. In vijf stappen wordt de vereniging meegenomen van verdieping en visieontwikkeling, naar organisatie en implementatie, tot evaluatie en vervolgstappen. Per stap worden kennis, inzichten, praktijkverhalen en werkvormen aangereikt. Het magazine is een bron van informatie en helpt clubs op weg met de projecten Gelijke Kansen en Gemengd Voetbal.
De voorgestelde stappen zijn richtlijnen, geen strikte regels. Elke vereniging, situatie en vertrekpunt is anders. Het gaat erom wat past bij de specifieke situatie van de vereniging.
Gemengd Voetbal in de Praktijk
Discussies over de nut en noodzaak van gemengd sporten zijn actueel. In een gemengde competitie spelen jongensteams, meidenteams en gemengde teams tegen elkaar. De KNVB organiseert sinds het seizoen 2019-2020 diverse gemengde pilot-competities.
Voorbeelden van verenigingen waar gemengd voetbal al gemeengoed is:
- Meisjesvoetbal is stevig verankerd bij SV Overbos.
- Gemengde teams met één of twee meisjes zijn gebruikelijk in het pupillenvoetbal.
- Bij SC 't Gooi is het bij de JO10-G (l) andersom, met jongens in een meisjesteam.
- Gemengd voetballen is bij UDI’19/CSU normaal.
Onderzoek naar Meningen en Percepties
Om inzicht te krijgen in de meningen, houdingen en percepties rondom gemengd voetbal voor jeugdspelers onder 12 jaar, heeft Markteffect kwalitatief onderzoek uitgevoerd in opdracht van de KNVB. Er zijn zes groepsdiscussies gehouden met ouders, coaches, speelsters en spelers.
Lees ook: KNVB regels bij gelijke stand uitgelegd.
De belangrijkste bevinding is dat gemengd voetballen leerzaam is voor jongens en meisjes van alle leeftijden. Tot en met 11 jaar zijn er nauwelijks verschillen die invloed hebben op het samenspel. De kleine verschillen die er wel zijn, bijvoorbeeld op fysiek, cognitief en sociaal-emotioneel vlak, zorgen er juist voor dat kinderen van elkaar leren. Naarmate kinderen ouder worden, nemen de verschillen toe, onder andere doordat jongens meer lichamelijke kracht ontwikkelen. Veel verenigingen kiezen er dan voor om meidenvoetbal met en tegen meiden aan te bieden.
De resultaten van het onderzoek geven de KNVB diepgaander inzicht in de meningen en percepties van de betrokkenen en geven goede richting aan het project 'Gelijke Kansen Jeugdvoetbal'.
Gelijke Kansen: Wat Het Wel en Niet Is
Het is belangrijk om misverstanden over het project 'Gelijke Kansen Jeugdvoetbal' weg te nemen.
Dit is Gelijke Kansen niet:
- Een ideaalplaatje dat in de praktijk niet realiseerbaar is.
- Gelijke kansen betekent ook een gelijke uitkomst.
- Niet meer mogen selecteren.
- Een model gericht op de spelers die nu in ‘breedteteams’ voetballen met name niet te kort te doen.
- Teams indelen met het uitgangspunt om een select groepje gelijkgestemden ‘vaker en vast’ bij en met elkaar te laten spelen.
- ‘Optimale’ ontwikkeling vindt enkel plaats wanneer je alleen met en tegen ‘gelijkgestemden/de besten’ voetbalt.
- Een model dat minder of meer talent oplevert.
- De noodzaak voor extra veel opgeleide trainers die voor ieder team aanwezig moeten zijn.
Dit is Gelijke Kansen wél:
- Een model waarin een drietal basisprincipes uitvoortkomen, welke voor iedere vereniging toepasbaarzijn binnen de eigen context en visie.
- Gelijke Kansen staat voor gelijkheid in mogelijkhedendie iedere jeugdspeler zou moeten kunnen krijgen.
- Samen in een team een wedstrijdkunnen spelen isonderdeel van de sport en dus ook teams indelen.
- Eén van de principes gaan uit van gelijkwaardigebediening voor alle jeugdspelers.
- Teams indelen en meer flexibel gedurende het seizoen.
- Rekening houdend met de unieke niet-lineaireontwikkeling van de jeugdspeler wijst alles eropdat deze ook gebaat is bij variatie in weerstanden.
- Het Gelijke Kansen model levert niet meer of minder‘talentvolle’ spelers op.
- De inhoud van voetballen binnen een vereniging zoorganiseren dat ieder kind in frequentie,faciliteiten en inhoud dezelfde mogelijkheden krijgt.
Vervolgonderzoeken
De KNVB voert in samenwerking met kennisinstellingen vervolgonderzoeken uit bij de pilotverenigingen. Een van de onderzoeken richt zich op de gevolgen van het inrichten van teams op basis van gemiddelde leeftijd. Een ander onderzoek vergelijkt de teamindeling van geselecteerde en niet-geselecteerde jeugdspelers met hun scores op fundamentele motorische vaardigheden.
Uit de praktijk blijkt dat het huidige opleidingsmodel een wat meer uitsluitend karakter heeft. Slechts een beperkte groep spelers heeft bijvoorbeeld de beschikking over de beste jeugdtrainers en meer en betere trainingsmogelijkheden. Dit kan leiden tot een groter verschil met de niet-selectieteams, terwijl het moeilijk te voorspellen is op welk niveau de jonge spelers uiteindelijk terechtkomen.
Lees ook: KNVB Kampioen Gids
Deelnemende Verenigingen en Hun Ervaringen
Verschillende amateurverenigingen nemen deel aan het project Gelijke Kansen Jeugdvoetbal.
- AVV Swift: Swift heeft sinds het seizoen 2018-2019 een convenant met de KNVB en voert onderzoeken uit naar talentherkenning en -ontwikkeling. Ze mixen jongens en meisjes op de trainingen en verwachten positieve invloeden op de sociale contacten.
- Be Quick 1887: Benjamin Sietsma, Technisch Manager, vindt dat ieder kind een gelijke kans verdient om leuk en leerzaam te kunnen voetballen. Ze geloven niet in vroeg selecteren.
- USV Hercules: Onder leiding van Matthijs Blijham werkt USV Hercules aan het project Gelijke Kansen.
- SV Orion: SV Orion is een van de clubs die meedoet aan de pilot.
- VOGIDO Academie: Bij de VOGIDO Academie trainen de spelers met dezelfde materialen, oefenstof en op hetzelfde moment. Ze ervaren dat de ontwikkeling van spelers onvoorspelbaar is.
Alternatieve Opleidingsmodellen
De KNVB onderzoekt alternatieve opleidingsmodellen om alle jeugdvoetballers meer gelijke kansen te geven om zich optimaal te ontwikkelen en plezier te beleven aan het voetballen. Het doel is te komen tot een model dat recht doet aan de complexe voetbalontwikkeling van jeugdspelers en zorgt voor meer gelijkwaardigheid in het voetbalprogramma en de begeleiding.
Pilot met Kleurenteams
In het kader van het project Gelijke Kansen Jeugdvoetbal start met ingang van het seizoen 2021/’22 een vervolgpilot in het voetbalaanbod: de invoering van Kleurenteams.
Ondersteuning voor Verenigingen
Verenigingen die behoefte hebben aan ondersteuning kunnen terecht bij de verschillende adviseurs van de KNVB. Op ieder gebied is een expert in dienst die verenigingen persoonlijk op weg helpt.
tags: #project #gelijke #kansen #knvb #informatie