Handbal is een dynamische en snelle teamsport die snelheid, strategie en samenwerking vereist. Twee teams van elk zeven spelers strijden om de bal in het doel van de tegenstander te krijgen. Elk teamlid heeft een specifieke positie en rol. Dit artikel biedt een uitgebreide blik op de verschillende posities in handbal, hun taken en de vaardigheden die nodig zijn om succesvol te zijn.
De Basis van Handbal
Voordat we ingaan op de specifieke posities, is het belangrijk om de basisregels van handbal te begrijpen. Een handbalwedstrijd bestaat uit twee helften van 30 minuten, met een korte pauze van 10 minuten. Het speelveld is maximaal 40 meter lang en 20 meter breed. Spelers mogen de bal maximaal drie seconden vasthouden zonder te passen, schieten of dribbelen.
Belangrijkste Regels
- Team Samenstelling: Elk team bestaat uit zeven spelers, waaronder zes veldspelers en een keeper. Een team kan uit maximaal 14 spelers bestaan. De overige 7 spelers van het team treden op als wisselspelers. Tussen de veld- en wisselspelers is een vliegende wissel mogelijk. De spelerswissel mag alleen worden uitgevoerd via de wissellijn.
- Speeltijd: Een handbalwedstrijd bestaat gewoonlijk uit twee speelhelften van 30 minuten. Bij de jeugd kiest men deels ook voor kortere speeltijden. Wanneer er bij bepaalde wedstrijden sowieso een winner uit de bus moet komen (bijvoorbeeld bekerwedstrijden) en het na 60 minuten nog steeds gelijkspel is, vinden er twee verlengingen van steeds 5 minuten plaats. Als de tweede verlenging ook geen winnaar oplevert, wordt deze bepaald door 7-meterworpen.
- Het Speelveld: Het speelveld meet 40 x 20 meter en wordt door talrijke lijnen begrensd en doorsneden. De zijlijnen en de achterlijnen omsluiten het veld. De middenlijn loopt door het midden van het speelveld. Het doelgebied wordt door een ononderbroken halve cirkel met een straal van 6 meter gedefinieerd. Dit gebied mag alleen door de doelverdediger worden betreden. De gestippelde vrijeworplijn ligt negen meter voor het doel. Tussen de doelcirkel en de vrijeworplijn ligt de 7-meterlijn. Aan een van de zijlijnen ligt de wissellijn die vanaf de middenlijn steeds 4,5 m naar rechts en links loopt.
- De Bal: De handbal is gemaakt van kunststof of leer. De diameter van de bal varieert al naargelang geslacht en leeftijd van de teams. Een handbal voor herenteams heeft een omvang die ongeveer 10 cm kleiner is dan een voetbal, maar hetzelfde weegt.
- Balbezit: Staande mogen de spelers de bal slechts drie seconden vasthouden. Met de bal in de hand mogen zij slechts drie stappen doen. De bal mag met de handen, armen, hoofd, romp, bovenbeen of knie worden geworpen, opgevangen, gestopt en met hand of vuist worden geslagen. Contact met onderbenen en voeten is niet toegestaan.
- Fouls en Strafworpen: Als een speler er door vastgrijpen, omklemmen, stoten en vasthouden op een onsportieve manier aan wordt gehinderd de bal te werpen, wordt dit gezien als een foul en wordt doorgaans bestraft met een vrije worp. Als de scheidsrechter een speler de gele kaart toont, is dit een waarschuwing die geen onmiddellijke uitwerking heeft op het verloop van de wedstrijd. Een tweede overtreding van de speler, die de gele kaart rechtvaardigt, wordt bestraft met een 2-minuten uitsluiting. Als een speler voor de tweede keer wordt bestraft met een 2-minuten uitsluiting, wordt hij gediskwalificeerd met de rode kaart en mag voor de verdere rest van de wedstrijd niet meer worden ingewisseld.
- Beginworp: De beginworp wordt na het beginsignaal van de scheidsrechter in het midden van het speelveld uitgevoerd. Daarbij moet de speler met één voet de middenlijn aanraken, terwijl de andere voet op de eigen helft moet staan. Spelers van de tegenpartij moeten op een afstand van 3 meter van de speler blijven die de beginworp uitvoert.
- Vrije Worp: De vrije worp wordt uitgevoerd als gevolg van overtredingen, bijvoorbeeld als een speler van de aanvallende ploeg binnen de doelcirkel komt. De vrije worp wordt uitgevoerd op de plek waar de overtreding werd begaan.
- Inworp: Als de bal buiten het speelveld komt, wordt de inworp uitgevoerd.
- Uitworp: De uitworp wordt uitgevoerd door de doelverdediger en vindt plaats als de bal over de doellijn het speelveld verlaat en voor het laatst werd aangeraakt door de aanvallende ploeg of de doelverdediger van de verdedigende ploeg of wanneer de bal in het doelgebied blijft liggen.
- 7-Meter Worp: Als een duidelijke doelkans wordt verhinderd door een foul of door het betreden van het doelgebied, wordt de gelijkheid van kansen weer hersteld door een 7-meter worp. De werpende speler gaat voor de 7-meter staan en probeert na het fluitsignaal een doelpunt te scoren.
De Verschillende Handbal Posities
In handbal heeft elke speler een specifieke positie met eigen taken en verantwoordelijkheden. Deze diversiteit maakt handbal zo’n boeiende en tactische sport. Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste posities:
1. De Keeper (Doelman)
De keeper, ook wel doelman genoemd, is cruciaal voor het succes van het team. Uw belangrijkste taak is het tegenhouden van de ballen die richting het doel worden geschoten. Een goede keeper heeft snelle reflexen, een goed inschattingsvermogen en is communicatief sterk om de verdediging te sturen. De keeper mag bij handbal maximaal 4 meter voor zijn doel staan. Snelheid, reflexen en overzicht van het veld zijn hierbij cruciaal.
2. De Cirkelloper (Pivot)
De cirkelloper opereert dicht bij de cirkel (de lijn rond het doelgebied) en is vaak betrokken bij het creëren van gaten in de verdediging. Uw rol is veelzijdig: u kunt blokken zetten, duiken in de ruimte achter de verdediging, en zelf op doel schieten. De cirkelspeelster zet een afzetsper op de 2e verdediger. De cirkelspeelster zet een afzetsper op de 2e verdediger.
Lees ook: Uitleg van voetbalposities
3. De Hoekspelers (Linker- en Rechterhoek)
De linker- en rechterhoekspelers bevinden zich, zoals de naam al doet vermoeden, aan de zijkanten van het veld, dicht bij de zijlijn en het doel. Uw kracht ligt in het benutten van scherpe hoeken voor het schieten op doel. Snelheid, precisie en het vermogen om ‘in de lucht’ te schieten zijn belangrijk.
4. De Opbouwspelers
De opbouwspelers vormen de ruggengraat van de aanval. Ze staan meestal opgesteld achter de 9-meter lijn en proberen de verdediging te doorbreken met individuele acties, passes en schoten van afstand. De middenopbouwer, ook wel spelverdeler genoemd, is de regisseur van het team. De linker- en rechteropbouwspelers hebben vaak een sterke worp en zijn belangrijk voor het scoren van doelpunten.
- Middenopbouwer (Spelverdeler): De middenopbouwer is de spelbepalende positie waarvandaan veel spelsituaties beginnen. Het is de meest aantrekkelijke plaats om handbal te spelen. De midden opbouwspeelster zet het spelconcept naar links in. De midden opbouwspeelster zet het spelconcept naar links in. De midden opbouwspeelster zet het spelconcept naar links in.
- Linker- en Rechteropbouw: De linker opbouwspeelster en rechter opbouwspeelster maken het speelveld zo breed mogelijk.
5. De Verdediger
De verdediger stopt de tegenstander. Ze nemen defensieve posities in. Taken zijn bijvoorbeeld passes onderscheppen.
Tactieken en Strategieën
Naast de individuele vaardigheden en verantwoordelijkheden van elke positie, is het belangrijk om de verschillende tactieken en strategieën te begrijpen die in handbal worden gebruikt.
Verdedigingstactieken
Er zijn verschillende verdedigingstactieken, elk met hun eigen voor- en nadelen:
Lees ook: Alles over de spits
- Man-to-Man Verdediging: Zodra er sprake is van balverlies en het tijd wordt om te verdedigen, moet elke speler de dichtstbijzijnde tegenstander dekken. Het voordeel hiervan is dat de aanval van de tegenpartij zo snel mogelijk wordt verstoord. Dit is echter niet in elk geval wenselijk, er kunnen in sommige wedstrijden situaties ontstaan waarbij een zwakkere verdediger een zeer sterke aanvaller moet dekken.
- Zone Verdediging: Bij deze verdedigingstactiek is het de bedoeling dat de spelers gelijk na balverlies op hun aangewezen verdedigingspositie gaan staan. Hiermee wordt het doel optimaal verdedigd. De verdedigers hebben daarna drie opties: ze kunnen allemaal op de balbezitter afgaan, alleen de centrale verdedigers benaderen de balbezitter of alle verdedigers blijven op hun positie.
- Combinatie Verdediging: Zoals de naam al zegt, dit is een combinatie van de man-to-man en de zone verdediging. Hierbij verdedigen sommige spelers man to man en sommige in de zone. Meestal is het een persoon die man to man verdedigt.
Aanvalstactieken
Tijdens de aanval moet het team snel handelen. Het is essentieel om zowel technisch als tactisch te trainen.
Teamwork en Flexibiliteit
Hoewel elke positie zijn eigen specifieke taken heeft, is teamwork cruciaal in handbal. Succes komt voort uit goede communicatie, het vertrouwen op elkaars kwaliteiten en het vermogen om elkaar te helpen. Veel teams eisen van hun spelers ook een bepaalde flexibiliteit. Spelers die meerdere posities kunnen invullen, zijn van onschatbare waarde, vooral bij blessures of tactische wisselingen.
Jeugdhandbal
Bij de jeugd wordt onderscheid gemaakt in verschillende teams: H(5-6 jaar), F (7-8 jaar), E (9-10 jaar), D (11-12 jaar), C (13-14), B (15-16) en A (17-18). In de leeftijdscategorieën H, F, E en D jeugd kunnen jongens en meisjes samen spelen. Daarnaast spelen ze op kleinere velden en in kleinere teams. Op deze manier komen kinderen vaker aan de bal en gaan ze meer dribbelen, schieten, samenspelen en op doel gooien.
Het Kiezen van de Juiste Positie
Het kiezen van de juiste positie hangt af van uw persoonlijke sterke punten en voorkeuren. Bent u snel en behendig, dan is de hoekpositie misschien iets voor u. Bent u sterk en heeft u een goede worp, dan zou u een opbouwspeler kunnen worden. De keeperpositie vereist moed, snelle reflexen en een goed inschattingsvermogen. Het is belangrijk om verschillende posities uit te proberen en te ontdekken waar uw talenten het best tot hun recht komen. Praat met uw coach en teamgenoten om te bepalen welke positie het best bij u past.
Conclusie
Handbal is een complexe en opwindende sport met een verscheidenheid aan posities, elk met hun eigen unieke vaardigheden en verantwoordelijkheden. Door de regels, posities en tactieken van het spel te begrijpen, kunnen spelers en fans de sport meer waarderen. Of u nu een beginnende speler bent of een ervaren veteraan, er is altijd iets nieuws te leren in de wereld van handbal.
Lees ook: Positie 10: Creativiteit en leiderschap