Om basketbalwedstrijden te kunnen organiseren, spelen scheidsrechters een cruciale rol. Ze handhaven de regels, bewaken het tempo en zorgen voor een sportieve sfeer. Deze rol vereist kennis, vaardigheden en een verantwoordelijke houding. Dit artikel biedt een uitgebreid overzicht van de taken en verantwoordelijkheden van een basketbalscheidsrechter, evenals de mogelijkheden voor opleiding en ontwikkeling.
Taken en Verantwoordelijkheden van een Basketbalscheidsrechter
De taken van een basketbalscheidsrechter zijn divers en omvatten meer dan alleen het fluiten voor overtredingen. Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste aspecten:
1. Spelregelkennis
De basis van goed scheidsrechteren is een grondige kennis van de spelregels. Een scheidsrechter moet de regels volledig begrijpen om correcte beslissingen te kunnen nemen.
2. Fluittechniek
Het gebruik van de fluit is een essentiële vaardigheid. Een scheidsrechter moet hard en duidelijk fluiten om aan te geven dat er een beslissing is genomen. Dit zorgt ervoor dat alle spelers en toeschouwers op de hoogte zijn van de situatie.
3. Herkennen van Fouten en Overtredingen
Een groot deel van het werk bestaat uit het herkennen van fouten en overtredingen. Een voorbeeld is een persoonlijke fout, waarbij een speler fysiek contact maakt met een tegenstander.
Lees ook: Basketbal taart versieren
4. Overzicht Behoud
Het is belangrijk om altijd een goed overzicht te hebben van het spel. Dit helpt bij het nemen van accurate beslissingen en het handhaven van de orde op het veld.
5. Communicatie
Effectieve communicatie is essentieel. Scheidsrechters moeten duidelijk en respectvol communiceren met spelers, coaches en tafelaars om een goed verloop van de wedstrijd te waarborgen.
6. Tijdsregistratie en Scorecontrole
Naast het fluiten voor fouten is de scheidsrechter ook verantwoordelijk voor het bijhouden van de tijd en het controleren van de score. Dit zorgt ervoor dat de wedstrijd eerlijk en volgens de regels verloopt.
7. Voorbereiding
Een goede voorbereiding is cruciaal. Dit omvat het bestuderen van de teams, hun positie in de competitie en eventuele bijzonderheden van de wedstrijd, zoals een derby.
8. Wedstrijdmanagement
Als scheidsrechter is het jouw taak om de wedstrijd te 'managen'. Dit betekent dat je de controle houdt over het spel, de spelers en de coaches.
Lees ook: Specificaties Wilson Basketbal Maat 6
9. Contact met Tafelaars en Coaches
Het is belangrijk om contact te leggen met de tafelaars en coaches. Samen zorgen jullie voor een goed verloop van de wedstrijd. Controleer de gegevens op het digitale wedstrijdformulier (DWF) en zorg dat je bekend bent met de werking hiervan.
10. Consequentie en Fair Play
Wees consequent in je beslissingen en let op fair play bij spelers, coaches en publiek. Als toeschouwers zich misdragen, neem contact op met de coaches. Zij kunnen hun publiek aanspreken.
Opleiding en Certificering
Om een officieel gecertificeerd scheidsrechter te worden, is het vaak noodzakelijk om een cursus te volgen bij een officiële bond. Deze cursussen bieden de nodige kennis en vaardigheden om wedstrijden op een professionele manier te leiden. Basketbalverenigingen organiseren regelmatig cursussen om leden de kans te geven zich te ontwikkelen als scheidsrechter. Na afloop van de cursus ontvang je een BS2-diploma, wat essentieel is om wedstrijden te mogen fluiten.
Taken binnen een Basketbalvereniging
Binnen een basketbalvereniging, zoals BV Voorne of Dunckers, zijn er diverse taken die leden moeten vervullen om de wedstrijden mogelijk te maken. Deze taken omvatten:
1. Tafeltaken
Leden die zelf ook wedstrijden spelen, zijn verplicht om een paar keer per seizoen een tafeltaak te vervullen. Deze taken omvatten het bedienen van het scorebord en de tablet. Er worden trainingen gegeven om deze taken goed uit te kunnen voeren. Tafeltaken zijn verplicht voor alle spelende leden vanaf X14 en hoger.
Lees ook: Marijkesingel Barendrecht basketbal
2. Scheidsrechterstaken
Alle leden met een scheidsrechtersdiploma (BS2) zijn verplicht om beurtelings op te treden als scheidsrechter. Bij iedere wedstrijd zijn naast de scorer en timer, een of twee scheidsrechters nodig.
3. Verantwoordelijkheid en Vervanging
Het doen van taken is verplicht en het is ieders eigen verantwoordelijkheid om aanwezig te zijn. Mocht je zijn ingedeeld voor een taak en je kunt niet, dan is het jouw verantwoordelijkheid om voor vervanging te zorgen. Afzeggen voor de scheidsrechtersplicht is niet mogelijk.
4. Sancties bij Verzuim
Als je niet op komt dagen bij een taak en ook niet voor vervanging hebt gezorgd, kan dat betekenen dat de wedstrijd niet door kan gaan. Daarom staat er een boete op het niet nakomen van de verplichtingen. Voor de jeugd tot en met 19 jaar is de boete € 25 per gemiste taak, voor leden vanaf 20 jaar lopen de boetes bij herhaling op.
Digitale Hulpmiddelen
Bij wedstrijden van de NBB wordt gebruik gemaakt van een digitaal wedstrijdformulier op de tablets. Informatie over de Basketball NL app en het DWF is te vinden op de Basketball NL app-pagina. Het is belangrijk om regelmatig te controleren of je moet fluiten in het takenschema.
Het Spelregelbewijs
Om de kennis van de spelregels te vergroten, wordt het spelregelbewijs aangeboden via FlowSparks, de Elektronische Leeromgeving (ELO) van Basketball Nederland. Alle spelende leden van 13 jaar en ouder hebben automatisch toegang tot de omgeving waarin het spelregelbewijs behaald kan worden. Ook niet spelende leden, of leden die jonger zijn dan 13 jaar, kunnen door de verenigingen vrijwillig worden aangemeld.
Vervolgtraining
Om het niveau op peil te houden en ook op termijn als vereniging hoger te kunnen spelen, is vervolgtraining als scheidsrechter beschikbaar. Deze trainingen helpen scheidsrechters om hun vaardigheden verder te ontwikkelen en op de hoogte te blijven van de nieuwste ontwikkelingen in de sport.
Bijzondere Regels voor U10/U12
Bij U10/U12-wedstrijden gelden andere regels dan bij de oudere jeugd. Van de scheidsrechters wordt verwacht dat zij zich vooral als begeleider opstellen in plaats van het technisch volgen en toepassen van de regels. Spelplezier en ontwikkeling staat voorop!
Perioden en Slangensysteem
De U10/U12 spelen 8 x een periode van 4 minuten. Er zijn in deze periode GEEN time-outs of wissels. De teams spelen met een verplicht zogenaamd slangensysteem, zodat alle spelers aan nagenoeg de zelfde speel toekomen. Vooraf aan de start van de wedstrijd dient het daarvoor bestemde formulier te worden ingevuld door de coaches. Bij een blessure is de eerstvolgende speler, volgens het slagensysteem, degene die dan in het veld komt.
Verdediging en Overige Regels
Man-to-Man verdediging is verplicht. Dit wil zeggen dat de verdediger maximaal op 2 meter afstand van de aanvaller dient te staan. Omdat winnen niet het belangrijkste doel is bij Mini-basketbal is een gelijke eindstand mogelijk. De eindstand wordt ‘bevroren’ wanneer een van de teams een voorsprong van 50 punten heeft behaald. Bij de allerjongste jeugd (U8 , U10) mag de bal niet uit de handen getikt worden of afgepakt worden, wanneer de speler de bal in de handen heeft.
Taken aan de Wedstrijdtafel
De Timer- en de Scorertaken vallen onder de tafeltaken. Deze zijn vooraf door de teammanager ingepland en worden door de ouders uitgevoerd. Mocht nu een ouder verhinderd zijn, dan dienen de ouders hun taak zelf te ruilen met een andere ouder. Ieder lid (of bij -14 jarigen de ouders) wordt bij de thuiswedstrijden ingedeeld om te jureren oftewel te tafelen. Dit betekent dat je samen met de scheidsrechters op een onpartijdige manier zorgt voor het goede verloop van de wedstrijd.
Cursus “Tafelen“
Voor de jeugdleden en ouders organiseren we aan het begin van het seizoen een cursus “Tafelen“. Het is belangrijk dat er bij wedstrijden een goede jury zit, die weet wat ze doet.
Belang van Punctualiteit
Kom op tijd. We verwachten je 15 minuten voor de start van de wedstrijd. Als je niet op tijd bent, gaat de wedstrijd niet door. Dit is dan een enorme teleurstelling voor je clubgenoten. En ook een verloren wedstrijd trouwens.
Taken tijdens de Wedstrijd
De scheids is leidend. Hij beslist bijvoorbeeld wanneer je mag wisselen, hoe hard je ook toetert. De wedstrijd is afgelopen na het laatste fluitsignaal, maar als tafelfunctionaris ben je pas klaar nadat de scheidsrechters de wedstrijd in het DWF hebben vastgesteld. Tijdens de rust is er voor de tafelaars ook een moment van rust, gebruik dit bijvoorbeeld om even de benen te strekken of iets te drinken of te eten. Tijdens de wedstrijden is eten en drinken toegestaan als het je functie niet hindert en er geen rommel op de tafel ontstaat.
Samenwerking aan de Wedstrijdtafel
De wedstrijdtafel bestaat in principe uit twee tafelfunctionarissen: de scorer en de timer. (Als wedstrijden op een hoger niveau worden gespeeld is er ook nog een 3e functionaris; de 24-seconden operator.) Samen ondersteunen jullie de scheidsrechters bij het begeleiden/leiden van de wedstrijd. De timer geeft de minuten door aan de scorer. Dat gebeurt nu per aflopende tijd. We beginnen met 10 minuten, als de klok gestart is, loopt de tijd in de tiende minuut. Hij helpt de scorer met het bijhouden van de spelers die scores maken.
Materiaal aan de Wedstrijdtafel
De volgende materialen zijn aanwezig aan de wedstrijdtafel:
- Scorebord incl. Pijl
- 2 vlaggen
- Bordjes met nummers 1 t/m 5
- Enkele handleidingen voor informatie
Bijna al deze spullen zitten in een plastic box, die in het juryhok staat. Ook het mobiele scorebord is beschikbaar.
Rol van de Zaalwacht
De Zaalwacht coördineert ondermeer de opbouw en afbouw van de zaal, afhankelijk wanneer je ingepland staat.
tags: #taken #basketbal #scheidsrechter