Voetbal is een sport die wereldwijd miljoenen mensen verenigt. Het is een teamsport gebaseerd op samenwerking en afspraken. Plezier staat centraal, zowel in het recreatieve als het prestatieve voetbal. Echter, net als in de rest van de samenleving, komen er op en rond de voetbalvelden soms ongewenste situaties voor. Om ervoor te zorgen dat iedereen van het voetbal kan genieten, hebben de KNVB en lokale voetbalverenigingen normen en waarden opgesteld. Dit artikel geeft een overzicht van de KNVB-richtlijnen en clubinitiatieven om sportiviteit en respect te bevorderen.
Het Belang van Normen en Waarden in het Voetbal
Voetbalverenigingen streven naar leden die betrokken zijn en zich verbonden voelen met de club. Vrijwilligerswerk, zowel gevraagd als ongevraagd, is essentieel voor een bloeiende vereniging met goede faciliteiten. Het handhaven van normen en waarden zorgt ervoor dat iedereen plezier kan beleven aan de sport, of het nu gaat om actief sporten, passief kijken of het vervullen van een functie binnen de vereniging. Het draait om het gezamenlijk inrichten van de vereniging, waarbij geluisterd wordt naar de wensen van iedereen en hier zoveel mogelijk rekening mee wordt gehouden.
KNVB-richtlijnen voor Sportiviteit en Respect
De KNVB speelt een cruciale rol in het bevorderen van sportiviteit en respect binnen het voetbal. De bond heeft regels en richtlijnen opgesteld waaraan voetballers en alle betrokkenen zich dienen te houden. Deze regels zijn bedoeld om excessen op en rond het voetbalveld tegen te gaan.
Gedragscodes voor Verschillende Doelgroepen
Gedragscodes gelden in meer of mindere mate voor bepaalde doelgroepen. Zo gelden er andere codes voor ouders dan voor (jeugd)leden. Het is belangrijk dat iedereen zich bewust is van zijn of haar invloed en verantwoordelijkheid.
- Spelers: Spelers dienen zich sportief te gedragen, de regels te respecteren en respect te tonen voor de scheidsrechter, tegenstanders en medespelers. Onsportiviteit van de tegenstander is nooit een reden om zelf onsportief te zijn.
- Ouders/Verzorgers: Ouders spelen een belangrijke rol in de ontwikkeling van hun kind als sporter. Ze dienen hun kind te leren dat zowel winnen als verliezen bij sport horen en teleurstellingen onderdeel zijn van het leven. Ouders dienen het goede voorbeeld te geven door respect te tonen voor de scheidsrechter, trainers en andere ouders.
- Trainers/Leiders: Trainers en leiders hebben een voorbeeldfunctie en dienen zich bewust te zijn van hun invloed op de spelers. Ze dienen de spelers te stimuleren om sportief te spelen en respect te tonen voor anderen.
- Scheidsrechters: Scheidsrechters zorgen voor een eerlijk verloop van de wedstrijd en dienen de regels consequent toe te passen. Het is belangrijk dat scheidsrechters zich neutraal opstellen en respect tonen voor de spelers.
Clubinitiatieven ter Bevordering van Normen en Waarden
Naast de KNVB-richtlijnen nemen veel voetbalverenigingen zelf initiatieven om normen en waarden te bevorderen. Hieronder volgen enkele voorbeelden:
Lees ook: Passie en Kritiek NAC Breda Ultras
R.K.S.V. Heeze
R.K.S.V. Heeze wil ieder lid de mogelijkheid bieden optimaal te genieten van de voetbalsport. De vereniging heeft vijf basiswaarden geformuleerd die de pijlers vormen waarop de vereniging functioneert: Plezier, Respect, Eerlijkheid, Betrokkenheid en Sportiviteit. Deze waarden gelden voor alle direct of indirect betrokkenen van R.K.S.V. Heeze. De vereniging hanteert een gedragsconvenant waarin de waarden en normen voor het handelen zijn vastgelegd. Er is een waarden en normen commissie verantwoordelijk voor de uitvoering van het waarden en normen plan.
ATC'65
ATC'65 streeft naar leden die betrokken zijn bij de vereniging en vrijwillig een steentje bij willen dragen. De vereniging heeft gedragsregels opgesteld waarin de waarden en normen voor het handelen zijn vastgelegd. Van het kader, trainers, leiders, commissieleden en bestuursleden wordt een voorbeeldrol verwacht.
GC&FC Olympia
GC&FC Olympia heeft een Commissie Normen en Waarden die tot doel heeft ervoor te zorgen dat de vereniging en haar leden zich houden aan de KNVB-regels, de eigen Olympia regels en de in Nederland algemeen aanvaarde gedragsregels. De commissie behandelt meldingen van overtredingen en nodigt betrokkenen uit om hun verhaal te doen.
VV De Valk
VV De Valk heeft een moreel kader vastgesteld met normen en waarden als respect, veiligheid, eerlijkheid, oprechtheid, gelijkwaardigheid, betrouwbaarheid en sportiviteit. Deze normen en waarden worden gehanteerd als achtergrond waartegen de vereniging alle functies beschrijft en afzet.
Preventief en Correctief Beleid
Veel verenigingen voeren een preventief en correctief beleid om normen en waarden te handhaven.
Lees ook: Kleding en benodigdheden Uganda
- Preventief beleid: Dit omvat het opstellen van gedragsregels waaraan de leden zich dienen te houden en daarop ook kunnen worden aangesproken.
- Correctief beleid: Dit wordt gevoerd indien leden zich schuldig maken aan overtreding van de gedragsregels en daarom voor de tenuitvoerlegging van sancties in aanmerking komen.
Sancties bij Overtreding van de Gedragsregels
Om de gedragsregels te kunnen handhaven is het nodig dat iedereen weet wat hem of haar te wachten staat als de regels toch overtreden worden. Voorbeelden van sancties zijn een waarschuwing, uitsluiting van wedstrijden, betaling van gemaakte kosten, schorsing en alternatieve straffen (bv. een taakstraf). Bij een vergrijp krijgt de overtreder zowel schriftelijk als mondeling bericht. Indien het een jeugdspeler betreft worden de ouders/verzorgers ingelicht.
Sociale Controle
Naast de formele maatregelen is sociale controle van groot belang. Leden worden aangemoedigd elkaar aan te spreken op ongewenst gedrag en elkaar te herinneren aan de geldende normen en waarden.
Het Belang van Vrijwilligers
Veel voetbalverenigingen zijn afhankelijk van de hulp van vrijwilligers. Zij zijn degenen die de handen uit de mouwen steken en ervoor zorgen dat de club goed kan functioneren. Het is belangrijk oog te hebben voor de inzet van al die vrijwilligers en waardering hiervoor te tonen.
Lees ook: Steun het Nederlands Elftal met stijl