Hockey is een populaire sport in Nederland, met een uitgebreide competitiestructuur voor zowel jeugd als senioren. Dit artikel geeft een overzicht van de verschillende klassen en niveaus binnen de jeugdhockeycompetitie, evenals informatie over de seniorencompetities en andere vormen van hockey.
Jeugdhockey Competitie
Binnen de jeugdhockeycompetitie zijn er verschillende niveaus, variërend van landelijk niveau tot de lagere klassen. De indeling bij de junioren (van hoog naar laag) is als volgt:
- Landelijk
- Super A / Super B / IDC
- Topklasse
- Sub-topklasse
- 1e klasse
- 2e klasse
- 3e klasse
- 4e klasse
- 5e klasse
- 6e klasse
De KNHB (Koninklijke Nederlandse Hockey Bond) is verantwoordelijk voor de competitie-indeling van de wedstrijden. Dit gebeurt op basis van de resultaten in de herfst- en voorjaarscompetitie, en de input van de mini- en jeugdcommissie van de vereniging.
Indeling Jeugdteams Tophockey
De eerste teams in een lijn worden ingedeeld door de commissie tophockey. Er worden selectietrainingen gehouden, waarbij spelers van binnen en buiten de club worden beoordeeld. De commissie maakt een selectie voor bijvoorbeeld de O14-1. Spelers die niet geselecteerd worden, gaan naar de O14-2. Spelers van buitenaf moeten bij de zes beste spelers van de O14-1 behoren om geplaatst te worden.
Indeling Jeugdteams Breedte Hockey
De teamindeling voor de breedtesport (vanaf de tweede teams) wordt verzorgd door de lijncoördinatoren van de jeugdcommissie. Hierbij wordt gestreefd naar een goede balans binnen alle elftallen, waarbij prestatie, ontwikkeling en plezier belangrijk zijn. De teamindeling vindt plaats op basis van de input van coaches, trainers, scouts (bij O12 en O14 jeugd) en de technische commissie. Belangrijke factoren zijn:
Lees ook: Nieuwe KNVB Jeugd Indeling
- Beoordelingsformulieren van coaches en trainers (2x per seizoen).
- Scouting en tussentijdse beoordeling van spelers tijdens wedstrijden en trainingen door scouts (bij O12 en O14).
- Inzet en aanwezigheidspercentage tijdens trainingen en wedstrijden.
- Gesprekken tussen lijncoördinator, coach en trainer.
- Beoordeling van keepers door coaches, trainers en de keeperschool.
- Goede verhouding tussen eerste- en tweedejaars spelers.
- Zoveel mogelijk gelijkgestemden op basis van houding/motivatie.
De teams die in de subtop en 1e en 2e klasse spelen, worden uitsluitend op basis van sterkte ingedeeld. Bij teams in lagere klassen wordt ook rekening gehouden met sociale factoren. Er wordt gestreefd naar 14/15 spelers per team. Tijdens het seizoen vinden er in principe geen wijzigingen meer plaats binnen de teams.
Senioren Hockey Klassement
Naast de jeugdcompetities is er ook een uitgebreide seniorencompetitie. De indeling bij de senioren, eerste teams (van hoog naar laag) is als volgt:
- Hoofdklasse
- Promotieklasse (vanaf seizoen 2018-2019)
- Overgangsklasse
- 1e klasse
- 2e klasse
- 3e klasse
- 4e klasse
Bij senioren reserveteams (van hoog naar laag):
- Res. Hoofdklasse
- Res. Overgangsklasse
- Res. 1e klasse
- Res. 2e klasse
- Res. 3e klasse
- Res. 4e klasse
- Res. 5e klasse
KNHB Competitie Indelingen en Team Samenstelling
De competitieleiding van de KNHB publiceerde de poule-indeling van de Landelijke Jeugd en de senioren voor het seizoen 2025-2026. De KNHB vraagt hockeyers rekening te houden met mogelijke verschuivingen en dat de reisafstanden daardoor zowel gunstiger als ongunstiger kunnen uitvallen. Bij de inschrijving hebben verenigingen opgegeven hoe de teamsamenstelling eruitziet. Op basis van deze aantallen en de prestaties van de spelers in het vorige seizoen, heeft elk team een rating gekregen. Die ratingwaarde bepaalt welke teams uitkomen in de Landelijke Topklasse of Subtopklasse.
Daarna zijn de teams via een zogenoemde ‘slangverdeling’ in de poules geplaatst. Dat betekent: de sterkste in poule A, de op een na sterkste in poule B, enzovoorts. Om te voorkomen dat teams extreem ver moeten reizen, wordt deze slangverdeling niet altijd strikt gevolgd. In de Topklasse wordt de slangverdeling vrijwel volledig aangehouden, met uitzondering van extreme reisafstanden zoals Groningen-Maastricht. In de Subtopklasse wordt de slangverdeling geoptimaliseerd: de rating is daarbij altijd leidend, maar ook de reisafstand speelt een rol.
Lees ook: Overzicht Reglement Nieuwe Brug Open
Rol van Ouders en Spelers
Bij veel hockeyverenigingen wordt een beroep gedaan op ouders en spelers om een bijdrage te leveren aan de club. Bij HC 's-Hertogenbosch bijvoorbeeld, wordt van ouders verwacht dat ze vrijwilligerstaken vervullen, zoals coachen, zaalwacht draaien, rijden naar uitwedstrijden en bardienst draaien. Jeugdleden vanaf O16 worden geacht wedstrijden te fluiten en vanaf O14 kunnen ze training geven.
Andere Vormen van Hockey
- Trimhockey: Trimhockey is een leuke vorm van hockey voor mensen die geen of weinig hockeyervaring hebben en die toch op een ontspannen manier willen hockeyen. Trimhockeyers komen op een vaste avond bij elkaar om samen te trainen. In verschillende districten in Nederland worden trimhockeycompetities georganiseerd.
- Hockey7: Hockey7 wordt gespeeld in teams van zeven op een half veld, zonder keeper en scheidsrechters. Teams kunnen uit heren, dames of mixed teams bestaan.
Recente Ontwikkelingen en Wijzigingen in de Competitiestructuur
De afdeling Competitiezaken van de KNHB heeft de poule-indeling van de bondscompetitie jeugd en senioren 2025-2026 bekendgemaakt. In de downloads onderaan dit nieuwsbericht zijn de poule-indelingen opgenomen van teams uitkomend in Cat I senioren en junioren. Update: Ook de indelingen voor de teams uitkomend in de hoogste reserve- en 30+ en D45+ competitie in de districten Noord-Holland, Zuid-Holland en Midden Nederland (regio West) zijn gepubliceerd. De voorlopige indelingen van de 4e klasse standaardteams zijn ook in het overzicht meegenomen.
Uit voorgaande jaren is gebleken dat er vaak nog wijzigingen plaatsvinden in de Vierde Klasse, vandaar dat dit een voorlopige indeling is. Houdt er rekening mee dat er nog verschuivingen plaats kunnen vinden en dat de reisafstanden dus zowel voordeliger áls nadeliger kunnen worden.
De Landelijke Topklasse en Subtopklasse starten sinds het seizoen 2019-2020 met een landelijk ingerichte voorcompetitie. Bij de inschrijving hebben verenigingen aangegeven wat de teamsamenstelling is van een bepaald team. Op basis van deze aantallen en de prestaties van deze spelers van het voorgaande seizoen, heeft elk team een rating gekregen. De ratingwaarde bepaald welke teams uitkomen in de Landelijke Topklasse en Subtopklasse. De teams zijn vervolgens op basis van een “slangverdeling” in de poules geplaatst. Om de grootste reisafstanden te voorkomen, wordt zowel in de Landelijke Topklasse en Subtopklasse deze slangverdeling niet altijd volledig gevolgd. De Topklasse wordt vrijwel helemaal op slang ingedeeld, waarbij alleen de extreme reisafstanden, zoals Groningen-Maastricht, worden gecorrigeerd. Bij de Landelijke subtopklasse wordt de slangverdeling geoptimaliseerd, waarbij de rating altijd leidend is en vervolgens ook naar de (extreme) reisafstanden wordt gekeken.
De wedstrijdprogramma’s voor Cat I (muv. De vierde klasse) worden uiterlijk medio augustus gepubliceerd.
Lees ook: Volleybal in Pekela: Volop '69
Teamindelingen Breedteteams O12 t/m O18 Jeugd
Bij de breedteteams willen we iedereen met plezier op eigen niveau laten hockeyen. De teamindelingen worden gedaan op basis van de input van coaches, trainers, scouts en technische staf. Als het mogelijk is houden we ook rekening met de sociale voorkeuren van spelers. Dat laatste kan alleen binnen het niveau waarop c.q. binnen de sterktegroep waarin iemand speelt en lukt helaas niet altijd.
Aantal teams
Het aantal teams per lijn (O12 t/m O18) is afhankelijk van het aantal spelers, het aantal 1e- en 2e-jaars (alleen voor O14 t/m O18) en het aantal opzeggingen. Het definitieve aantal teams wordt medio mei bepaald. In onderstaande schema’s kun je zien hoe de verdelingen (top, sterkte, sociale voorkeuren) in de verschillende lijnen opgezet worden.
Spelniveau van teams
De teams die qua niveau zoveel mogelijk gelijkwaardig zijn, zoals bijvoorbeeld MO14-4 t/m MO14-6, zullen waarschijnlijk in dezelfde klasse de competitie starten. Gedurende het seizoen kunnen teams zich verschillend ontwikkelen. Daarom is na elke competitieronde (bijvoorbeeld na de herfstcompetitie, die loopt tot de herfstvakantie) een herindeling van de teams in een hogere of lagere poule mogelijk.
1e en 2e jaars
In elk O14 t/m O18-team wordt gestreefd naar een verdeling van 50/50 tussen 1e- en 2e-jaars. Dit kan door sociale voorkeuren en de verschillende aantallen 1e- en 2e-jaars variëren. In de O12-lijn is geen sprake van 1e- en 2e-jaars en bestaan de teams uit kinderen van dezelfde leeftijdscategorie.
Keepen
De keeperstrainers adviseren de JeugdTeamCoördinator (hierna te noemen lijncoördinator) op basis van de keeperstrainingen. Samen met de feedback van coaches leidt dit uiteindelijk tot de teamindeling van de lijncoördinator. Wanneer een keeper liever bij vrienden dan op sterkte wordt ingedeeld, dan kan de keeper dit aangeven aan de lijncoördinator.
Teamindeling Jongste Jeugd
Loting O8 en O9
Aan het einde van het seizoen (eind juni) wordt er voor de huidige O7-jeugd door middel van een loting bepaald in welk team de kinderen de komende twee seizoenen hockeyen. De lijncoördinator O7 en O8 en een notaris zullen via een online systeem de nieuwe teams voor volgend seizoen loten. Dit gebeurt geheel willekeurig en zonder sociale voorkeuren.
Na de loting worden de O8 teams bekend gemaakt tijdens een fysiek bijeenkomst op Kampong. De kersverse teams gaan een wedstrijdje spelen. De ouders kunnen op dat moment de organisatie van het team optuigen: aanwijzen coaches/manager/trainers aanwijzen, een app groep aanmaken etc.
Indeling O10
Alle O10-teams vallen onder de Breedtesport en volgen hetzelfde brede en veelzijdige programma. De kinderen krijgen dezelfde training van dezelfde trainer(s). Voor de indeling van de O10-teams hanteert Kampong de volgende uitgangspunten: In de O10-teams worden, zowel de meisjes als de jongens, door de Technische Staf in 2 grote groepen verdeeld op basis van motivatie en de verschillende talenten van de kinderen (zoals beoordeeld op dit moment door de trainers).
Uit de eerste groep worden 2 meisjesteams (MO10-1-MO10-2) en 2 jongensteams (JO10-1-JO10-2) samengesteld door de Technische Staf. Het aantal teams in deze groep kan echter per seizoen verschillen. De tweede groep spelers worden over de teams verdeeld zodat er teams van vergelijkbare sterkte ontstaan, voor zover mogelijk. Hierbij kan wel rekening worden gehouden met sociale voorkeuren.
Indeling O11
Alle O11-teams vallen onder de Breedtesport. Zoals het er nu uitziet zullen de kinderen per week één carrousel training volgen en één training met het eigen team. Voor de indeling van de O11-teams hanteert Kampong de volgende uitgangspunten: In de O11-teams worden, zowel de meisjes als de jongens, door de Technische Staf in 2 grote groepen verdeeld op basis van motivatie en de verschillende talenten van de kinderen (zoals beoordeeld op dit moment door de trainers).
Uit de eerste groep worden 1 of 2 meisjesteams (MO11-1 en eventueel MO11-2) en 1 of 2 jongensteams (JO11-1 en eventueel JO11-2) samengesteld door de Technische Staf. Het aantal teams in deze groep kan per jaar verschillen. De tweede groep spelers worden over de teams verdeeld, zodat er teams van vergelijkbare sterkte ontstaan, voor zover mogelijk. Hierbij kan wel rekening worden gehouden met sociale voorkeuren.
Belangrijke Data en Publicaties
- Maandag 23 juni: Bekendmaking voorlopige teamindelingen.
- De KNHB heeft de poule-indeling van de bondscompetities bekendgemaakt. De standaardteams, de hoogste reserveteams en de beste ploegen in de 30+ en D45+ teams in de districten Noord-Holland, Zuid-Holland en Midden Nederland (Regio West) weten wie ze komend seizoen als tegenstander treffen.
- De indeling van de poules voor de standaardteams in de Vierde Klasse is nog onder voorbehoud.
- De wedstrijdprogramma’s voor de standaardteams uitkomend in de Promotie-, Eerste, Tweede en Derde Klasse worden uiterlijk medio augustus gepubliceerd.
- Eerder werd de wedstrijdkalender voor de (jongste) jeugd, senioren en 30+ en 45+ voor de bondscompetities en districtscompetities gepubliceerd.
- Ook de speeldata voor de Tulp Hoofdklasse, Promotieklasse, Overgangsklasse en Eerste Klasse zijn bekend. De eerste speelronde in de Tulp Hoofdklasse staat gepland in het weekend van 14 en 15 september.
- De competitieleiding van de KNHB heeft vrijdagmiddag de poule-indeling van de Landelijke Jeugd en de senioren gepubliceerd voor het seizoen 2025-2026. Hieronder vallen de competities voor standaardteams (Dames 1 en Heren 1) van de Hoofdklasse tot en met de Vierde Klasse, en de Landelijke Topklasse en Subtopklasse O18 en O16.
- De KNHB maakte een maand geleden ook de speelkalender van seizoen 2025/2026 bekend.
- De landelijke Topklasse en landelijke subtopklasse O18- en O16-jeugd start op zaterdag 7 september 2024.
Nieuwe Teamindex Systeem vanaf 2025/2026
Vanaf het seizoen 2025/’26 past de KNVB de teamindex breder en anders toe bij het samenstellen van de competitie-indelingen. De teamindex bepaalt de speelsterkte van teams op basis van prestaties. Na meerdere jaren van testen en doorontwikkelen is de teamindex nu een stabiele en betrouwbare basis gebleken, met name voor de jeugdcompetities vanaf O13. Daarom worden er met ingang van het nieuwe seizoen enkele belangrijke wijzigingen doorgevoerd:
- Indeling op basis van teamindex: Verenigingen hoeven bij de inschrijving voor de eerste fase geen klasse-voorkeur meer op te geven.
- KNVB bepaalt indeling: De KNVB stelt de competitie-indelingen samen op basis van het teamindexcijfer.
- Van toepassing op: Competities in de leeftijdscategorieën JO13 t/m JO19 en MO13 t/m MO20.
Wat is de teamindex
De KNVB verzamelt data aan de hand van de door de verenigingen ingevulde wedstrijdformulieren. Aan een speler die op het wedstrijdformulier is vermeld, wordt een cijfer toegekend op basis van resultaten van zijn/haar wedstrijden in relatie tot het niveau waarop hij/zij heeft gespeeld. De spelersindexen van alle spelers die in het bondsteam zijn opgenomen, worden omgerekend naar de teamindex. Met behulp van deze teamindex wordt vervolgens de speelsterkte van teams vastgesteld.
Inschrijving O13 t/m O20: hoofdklasse en toepassing teamindex
Bij de inschrijving voor het seizoen 2025/’26 kan voor alle JO- en MO-teams die actief waren in de laatste fase van 2024/’25 gekozen worden voor inschrijving in de hoofdklasse of in de overige niveaus. De overige niveaus heten samen klasse.
Belangrijk om te weten:
- Teamindex is leidend: Ongeacht de keuze op het inschrijfformulier, bepaalt het teamindexcijfer uiteindelijk op welk niveau een team wordt ingedeeld.
- Verplaatsing mogelijk: Teams die zich inschrijven voor de hoofdklasse kunnen daarom alsnog worden ingedeeld op een lager niveau als hun teamindex daar aanleiding toe geeft. Andersom geldt dat teams die zijn ingeschreven in ‘klasse’ op basis van hun teamindex in de hoofdklasse worden ingedeeld.
- Beperkt aantal plaatsen hoofdklasse: Als er meer inschrijvingen voor de hoofdklasse zijn dan het aantal beschikbare plekken, dan worden de teams met het laagste teamindexcijfer verplaatst naar de noemer “klasse” (categorie B).
Het is cruciaal dat verenigingen de juiste spelers opnemen in het bondsteam uiterlijk 6 juli 2025, zodat de KNVB kan komen tot een zo gelijkwaardig mogelijke competitie-indeling.
O23 en seniorencompetities categorie B met de teamindex
Ook in alle seniorencompetities categorie B (M/V) en de districtscompetities van de teams O23 wordt gebruik gemaakt van de Teamindex. Voor deze groepen zal het teamindexcijfer echter niet leidend zijn, maar als extra handvat worden gebruikt. Verenigingen hebben voor deze teams de mogelijkheid om op het inschrijfformulier een gewenste klasse voor indeling aan te geven. De competitieplanner kan correcties doorvoeren als blijkt dat het teamindexcijfer niet overeenkomt met het niveau waarop de vereniging dat team heeft ingeschreven.